พลอากาศโท มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ (นามเดิม: มุนี มหาสันทนะ; 29 มีนาคม พ.ศ. 2436 - พ.ศ. 2528) ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์[2] อดีตผู้บัญชาการทหารอากาศคนแรกของกองทัพอากาศไทย อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการสำนักนายกรัฐมนตรี, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์, กระทรวงศึกษาธิการ, กระทรวงอุตสาหกรรม และอดีตอธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
พลอากาศโท มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ มีนามเดิมว่า มุนี มหาสันทนะ ศึกษาที่โรงเรียนราชวิทยาลัย สมัยสายสวลี จบการศึกษาจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย เมื่อ พ.ศ. 2454 จากนั้นไปศึกษาต่อด้านวิศวกรรมที่มหาวิทยาลัยวิคตอเรีย ประเทศอังกฤษ [3] หลังจากจบการศึกษาแล้วเริ่มรับราชการกองทัพบกไทย ตั้งแต่ พ.ศ. 2462 [3] สังกัดกรมอากาศยานทหารบก
พ.ศ. 2466 ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงเวชยันต์รังสฤต ถือศักดินา 800[4]
ในปี พ.ศ. 2472 ขณะดำรงตำแหน่ง พันโท หลวงเวชยันต์รังสฤษฏ์ รั้งตำแหน่งผู้บังคับฝูงกองโรงงาน กรมอากาศยาน ท่านเป็นผู้ออกแบบเครื่องบินทิ้งระเบิด ปีก 2 ชั้น 2 ที่นั่งลำแรกของไทย ใช้ชื่อว่า "เครื่องบินทิ้งระเบิดแบบ 2" หรือ "เครื่องบินบริพัตร" ใช้ประจำการในกองทัพตั้งแต่ พ.ศ. 2472 - 2483 [5]
ต่อมากำลังทางอากาศของไทยเติบโตขึ้น และได้รับการยกฐานะเป็น "กองทัพอากาศ" เมื่อวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2480 ขณะนั้นท่านมียศเป็น นาวาอากาศเอก พระเวชยันต์รังสฤษฏ์ ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองทัพอากาศคนแรกเมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2480 [6] ดำรงตำแหน่งนี้จนถึงวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2484 ก่อนจะย้ายไปดำรงตำแหน่ง ที่ปรึกษาการป้องกันพระราชอาณาจักร โดยมีนายนาวาอากาศเอก หลวงอธึกเทวเดช ดำรงตำแหน่งแทน [7] และได้รับยศทางทหารสูงสุดเป็น พลอากาศโท เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2496 [8]
ในเวลาต่อมาเมื่อรัฐบาลจะยกเลิกบรรดาศักดิ์ไทย พระเวชยันตรังสฤษฏ์ในฐานะรัฐมนตรีพร้อมด้วยคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 จึงลาออกจากบรรดาศักดิ์ โดยเลือกใช้ราชทินนามเป็นนามสกุล และนามสกุลเดิมเป็นชื่อรองว่า มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์[9]
ท่านดำรงตำแหน่งในรัฐบาล ตั้งแต่ พ.ศ. 2480 ตำแหน่งรัฐมนตรี ในรัฐบาลพระยาพหลพลพยุหเสนา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ (พ.ศ. 2481-2484) ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (พ.ศ. 2489[10], 2491, 2494) กระทรวงคมนาคม (พ.ศ. 2490) ในรัฐบาลควง อภัยวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (พ.ศ. 2500) ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม[11] รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม (พ.ศ. 2507-2513) ในรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร [12] นอกจากนี้แล้วยังได้รับเลือกตั้งเป็น ส.ส.จังหวัดพระนคร สังกัดพรรคเสรีมนังคศิลา ในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 ด้วย[13]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]
อ้างอิง[แก้]
|
|---|
| คณะรัฐมนตรี
ชุดที่ 10 ถึง 49 | | |
|---|
| คณะรัฐมนตรี
ชุดที่ 50 ถึง 59 | |
|---|
| คณะรัฐมนตรี
ชุดที่ 60 ถึงปัจจุบัน | |
|---|
|
|
|---|
| | เสนาบดีกระทรวงธรรมการ (พ.ศ. 2435 - พ.ศ. 2475) |
|---|
| |
| | | | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการ (พ.ศ. 2475 - พ.ศ. 2484) |
|---|
| |
| | | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (พ.ศ. 2485 - ปัจจุบัน) |
|---|
| |
|
|
|
|---|
| | กระทรวงเกษตรพาณิชยการ (2475 - 2476) |
|---|
| |
| | | | กระทรวงเศรษฐการ (2476 - 2484) |
|---|
| |
| | | กระทรวงเศรษฐกิจ (2484 - 2485) |
|---|
| |
| | | กระทรวงพาณิชย์ (2485 - 2495) |
|---|
| |
| | | กระทรวงเศรษฐการ (2495 - 2514) |
|---|
| |
| | | กระทรวงพาณิชย์ (2515 - ปัจจุบัน) |
|---|
| |
|
|
|
|---|
| | เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการ (2435 - 2474) |
|---|
| |
| | | | กระทรวงเกษตรพาณิชยการ (2475 - 2476) |
|---|
| |
| | | กระทรวงเศรษฐการ (2476 - 2478) |
|---|
| |
| | | กระทรวงเกษตราธิการ (2478 - 2495) |
|---|
| |
| | | กระทรวงสหกรณ์ (2495 - 2506) |
|---|
| |
| | | กระทรวงเกษตร (2495 - 2514) |
|---|
| |
| | | กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (2515 - ปัจจุบัน) |
|---|
| |
|
|
|
|---|
| | นายกสภา | | |
|---|
| (ในวงเล็บ) หมายถึง สมัยดำรงตำแหน่งของบุคคลนั้น (กรณีมากกว่า 1 สมัย)
|
|
.svg){kind=small}
พลอากาศโท
นายกองใหญ่ [1]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)[14]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)[15]
เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ[16]
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))[17]
เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
