นายกรัฐมนตรีไทย
| นายกรัฐมนตรี แห่งราชอาณาจักรไทย |
|
|---|---|
 ธงประจำตำแหน่ง
|
|
| ที่พำนัก | บ้านพิษณุโลก |
| ผู้แต่งตั้ง | พระมหากษัตริย์ไทย |
| วาระ | 4 ปี (ติดต่อได้ไม่เกิน 2 วาระ) |
| ผู้ประเดิมตำแหน่ง | พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) |
| การสถาปนาตำแหน่ง | 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 |
| เงินเดือน | 125,590 บาท[1] |
| เว็บไซต์ | cabinet.thaigov.go.th |
นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย เป็นตำแหน่งหัวหน้ารัฐบาลของประเทศไทย โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยว่า ให้พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งตามคำแนะนำของประธานรัฐสภา[2] จากผู้เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือไม่ก็ได้ ตามแต่รัฐธรรมนูญที่มีใช้อยู่ในขณะนั้น โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 กำหนดให้นายกรัฐมนตรีต้องเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
เนื้อหา
ประวัติ[แก้]
ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีนั้นมีขึ้นภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เรียกว่า "ประธานคณะกรรมการราษฎร" ตามพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475[3] และภายหลังพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ก็เปลี่ยนมาเรียก "นายกรัฐมนตรี"[4]
การดำรงตำแหน่ง[แก้]
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยบัญญัติไว้ว่า สภาผู้แทนราษฎรจะต้องมีมติเห็นชอบให้ผู้ได้รับการเสนอชื่อ ซึ่งโดยส่วนมากมักจะเป็นตัวแทนหรือหัวหน้าพรรคการเมืองที่มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ได้รับเลือกมากที่สุดในสภาผู้แทนราษฎร แม้รัฐธรรมนูญจะมิได้บัญญัติไว้เช่นนั้นก็ตาม และอาจเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือไม่ก็ได้ตามแต่รัฐธรรมนูญที่มีใช้ผลบังคับอยู่ในขณะนั้น เข้าดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จากนั้น พระมหากษัตริย์ไทยจึงจะมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมแต่งตั้งต่อไป
| ตำแหน่ง | รายนาม | พรรคการเมือง | ได้รับเลือกโดยสภาฯ | เริ่มดำรงตำแหน่ง |
|---|---|---|---|---|
| นายกรัฐมนตรี | ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร | พรรคเพื่อไทย | 5 สิงหาคม พ.ศ. 2554 | 5 สิงหาคม พ.ศ. 2554 |
การปฏิบัติหน้าที่[แก้]
นายกรัฐมนตรีจะมีวาระดำรงตำแหน่งคราละสี่ปี แต่จะอยู่ในตำแหน่งติดต่อกันเกินสองวาระมิได้[2]
นายกรัฐมนตรีอาจพ้นจากตำแหน่งเพราะถูกอภิปรายไม่ไว้วางใจ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดมีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี ญัตตินี้ต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปไว้ด้วย เมื่อเสนอญัตติแล้วจะมีการยุบสภาผู้แทนราษฎรมิได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้นายกรัฐมนตรีหลีกหนีการอภิปราย เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้เสียงครบ หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลงมติไม่ไว้วางใจ นายกรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่ง และมีผลให้คณะรัฐมนตรีสิ้นสุดลงทั้งคณะด้วย[2]
สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก[แก้]
นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย จะเข้าปฏิบัติหน้าที่ภายในทำเนียบรัฐบาล ซึ่งเป็นสถานที่ราชการสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 1 ถนนพิษณุโลก เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 27 ไร่ 3 งาน 44 ตารางวา ทั้งนี้ ยกเว้น สมชาย วงศ์สวัสดิ์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 26 ซึ่งปฏิบัติงานที่อาคารสำนักงาน และอาคารรับรองพิเศษ ท่าอากาศยานดอนเมือง จากการที่พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยยึดทำเนียบรัฐบาลเป็นสถานที่ชุมนุม
สำหรับบ้านพักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย คือ บ้านพิษณุโลก ซึ่งมีสถาปัตยกรรมที่สวยงาม ออกแบบและสร้างโดย มาริโอ ตามานโญ สถาปนิกประจำราชสำนักสยามชาวอิตาลี มีเนื้อที่ 25 ไร่ 3 งาน
รองนายกรัฐมนตรี[แก้]
รองนายกรัฐมนตรี เป็นผู้ที่จะปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี ในเวลาที่นายกรัฐมนตรีมีเหตุทำให้ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้หรือมีหน้าที่อื่นให้ปฏิบัติ เช่น เดินทางไปประชุมที่ต่างประเทศ ลาราชการ พ้นจากตำแหน่ง เป็นต้น (เรียงลำดับรองนายกรัฐมนตรี)
| ตำแหน่ง | รายนาม | พรรคการเมือง | เริ่มดำรงตำแหน่ง |
|---|---|---|---|
| รองนายกรัฐมนตรี | สุรพงษ์ โตวิจักษณ์ชัยกุล | พรรคเพื่อไทย | 27 ตุลาคม พ.ศ. 2555 |
| นิวัฒน์ธำรง บุญทรงไพศาล | พรรคเพื่อไทย | 30 มิถุนายน พ.ศ. 2556 | |
| พลตำรวจเอก ประชา พรหมนอก | พรรคเพื่อไทย | 30 มิถุนายน พ.ศ. 2556 | |
| ปลอดประสพ สุรัสวดี | พรรคเพื่อไทย | 27 ตุลาคม พ.ศ. 2555 | |
| กิตติรัตน์ ณ ระนอง | พรรคเพื่อไทย [5] | 9 สิงหาคม พ.ศ. 2554 | |
| พงศ์เทพ เทพกาญจนา | พรรคเพื่อไทย | 27 ตุลาคม พ.ศ. 2555 | |
| ยุคล ลิ้มแหลมทอง | พรรคชาติไทยพัฒนา | 2 เมษายน พ.ศ. 2556 |
อดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่[แก้]
- ธานินทร์ กรัยวิเชียร
- เปรม ติณสูลานนท์
- อานันท์ ปันยารชุน
- สุจินดา คราประยูร
- ชวน หลีกภัย
- บรรหาร ศิลปอาชา
- ชวลิต ยงใจยุทธ
- ทักษิณ ชินวัตร
- สุรยุทธ์ จุลานนท์
- สมชาย วงศ์สวัสดิ์
- อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
รักษาการนายกรัฐมนตรี[แก้]
รักษาการนายกรัฐมนตรีจะเกิดขึ้นต่อเมื่อในขณะนั้นประเทศไม่มีนายกรัฐมนตรี โดยอาจเนื่องด้วยการรัฐประหาร การลาพักราชการของนายกรัฐมนตรี หรือรักษาการนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น การถูกตัดสินว่าต้องถูกตัดสิทธิทางการเมือง การยุบสภา หรือสาเหตุอื่นใดก็ตาม โดยปกติแล้วนายกรัฐมนตรีจะกำหนดบุคคลผู้บริหารราชการแทนเอาไว้เสมอตั้งแต่แรก ผู้รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรีจะทำหน้าที่เสมือนนายกรัฐมนตรี ที่ต้องกำหนดไว้เพราะนายกรัฐมนตรีทุกคนจำเป็นต้องทำงานกับต่างประเทศจึงมีบางยามที่ไม่อยู่ในประเทศ กฎหมายจึงกำหนดให้มีผู้รักษาราชการแทน หรือกำหนดไว้เพื่อป้องกันยามที่นายกรัฐมนตรีถูกศาลตัดสินให้พ้นตำแหน่งทางการเมือง หรือถูกประทุษร้าย บาดเจ็บหนัก หรือเสียชีวิต[ต้องการอ้างอิง]
อ้างอิง[แก้]
ดูเพิ่ม[แก้]
 |
คอมมอนส์ มีภาพและสื่ออื่น ๆ เกี่ยวกับ: นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย |
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
|
|||||||||||
| บุคคล และองค์กร | เหตุการณ์ปัจจุบัน | ||
|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
