นายกรัฐมนตรีไทย
| นายกรัฐมนตรี แห่งราชอาณาจักรไทย | |
|---|---|
 ธงประจำตำแหน่ง | |
 ตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย | |
 ประยุทธ์ จันทร์โอชา ตั้งแต่ 24 สิงหาคม 2557 (รักษาการ: 22 พฤษภาคม 2557 - 24 สิงหาคม 2557) | |
| การเรียกขาน | ท่านนายกรัฐมนตรี (ไม่เป็นทางการ) ฯพณฯ (ทางการ) ท่านผู้นำ (การทูตระหว่างประเทศ) |
| ที่พำนัก | บ้านพิษณุโลก |
| ผู้แต่งตั้ง | พระมหากษัตริย์ไทย |
| วาระ | รวมกันไม่เกิน 8 ปี และไม่เกิน 2 วาระ |
| ผู้ประเดิมตำแหน่ง | พระยามโนปกรณนิติธาดา |
| สถาปนา | 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 (86 ปี) |
| เงินเดือน | 125,590 บาท[1][2] |
| เว็บไซต์ | thaigov.go.th |
 |
| บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ การเมืองไทย |
 |
|
| สถานีย่อย:การเมือง |
นายกรัฐมนตรีไทย เป็นประธานแห่งคณะรัฐมนตรีไทย และทำหน้าที่หัวหน้ารัฐบาลของประเทศไทย โดยมีจุดกำเนิดมาจากการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 ในการเปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญและประชาธิปไตยระบบรัฐสภา
โดยปกติแล้วนายกรัฐมนตรีในระบอบประชาธิปไตยจะมีที่มาจากสภาผู้แทนราษฎรไทย ซึ่งโดยหลักแล้วถือว่านายกรัฐมนตรีมีต้องมาจากการแต่งตั้งทางอ้อมโดยประชาชน แต่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 กำหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีตามมติสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สภาที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้ง) ซึ่งผลการลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีปรากฏว่า พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรี
เนื้อหา
ประวัติ
ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีนั้นมีขึ้นภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เรียกว่า "ประธานคณะกรรมการราษฎร" ตามพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475[3] และภายหลังพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปกลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ก็เปลี่ยนมาเรียก "นายกรัฐมนตรี"[4] โดยมีตราประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตราราชสีห์คชสีห์รักษารัฐธรรมนูญ และเป็นตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย
การดำรงตำแหน่ง
| ตำแหน่ง | รายนาม | กลุ่มการเมือง | ได้รับเลือกโดย | เริ่มดำรงตำแหน่ง |
|---|---|---|---|---|
| นายกรัฐมนตรี | ประยุทธ์ จันทร์โอชา | คณะรักษาความสงบแห่งชาติ | สภานิติบัญญัติแห่งชาติ | 24 สิงหาคม พ.ศ. 2557 |
การปฏิบัติหน้าที่
นายกรัฐมนตรีจะมีวาระดำรงตำแหน่งคราวละสี่ปี แต่จะอยู่ในตำแหน่งติดต่อกันเกินสองวาระมิได้[5]
นายกรัฐมนตรีอาจพ้นจากตำแหน่งเพราะถูกอภิปรายไม่ไว้วางใจ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดมีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี ญัตตินี้ต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปไว้ด้วย เมื่อเสนอญัตติแล้วจะมีการยุบสภาผู้แทนราษฎรมิได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้นายกรัฐมนตรีหลีกหนีการอภิปราย เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้เสียงครบ หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลงมติไม่ไว้วางใจ นายกรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่ง และมีผลให้คณะรัฐมนตรีสิ้นสุดลงทั้งคณะด้วย[5] รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ได้กำหนดวาระของนายกรัฐมนตรีว่า นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับรวมระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังพ้นจากตำแหน่ง"
การรักษาราชการแทน
ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 มาตรา 41 กำหนดให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการ ถ้ามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคนให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน ถ้าไม่มีผู้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแต่ไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน[6]
สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก
นายกรัฐมนตรีของประเทศไทยปฏิบัติหน้าที่ ณ ทำเนียบรัฐบาล ซึ่งเป็นสถานที่ราชการสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 1 ถนนพิษณุโลก เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 27 ไร่ 3 งาน 44 ตารางวา
สำหรับบ้านพักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย คือ บ้านพิษณุโลก ซึ่งมีสถาปัตยกรรมที่สวยงาม ออกแบบและสร้างโดย มาริโอ ตามานโญ สถาปนิกประจำราชสำนักสยามชาวอิตาลี มีเนื้อที่ 25 ไร่ 3 งาน
รองนายกรัฐมนตรี
รองนายกรัฐมนตรี มีหน้าที่ในการกำกับการบริหารราชการของกระทรวง หรือทบวงหนึ่งหรือหลายกระทรวงหรือทบวง ตามที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย รวมทั้งเป็นผู้รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (เรียงตามลำดับรองนายกรัฐมนตรีดังนี้[7])
| ตำแหน่ง | รายนาม | ที่มา | เริ่มดำรงตำแหน่ง | ตำแหน่งที่สอง |
|---|---|---|---|---|
| รองนายกรัฐมนตรี | พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ | รองหัวหน้า คสช. | 30 สิงหาคม 2557 | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม |
| พลอากาศเอก ประจิน จั่นตอง | รองหัวหน้า คสช. | 19 สิงหาคม 2558 | รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม | |
| สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ | ที่ปรึกษา คสช. | 19 สิงหาคม 2558 | ||
| วิษณุ เครืองาม | ที่ปรึกษา คสช. | 30 สิงหาคม 2557 | ||
| พลเอก ฉัตรชัย สาริกัลยะ | ฝ่ายเศรษฐกิจ คสช. | 24 พฤศจิกายน 2560 |
อดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่
- ธานินทร์ กรัยวิเชียร
- เปรม ติณสูลานนท์
- อานันท์ ปันยารชุน
- สุจินดา คราประยูร
- ชวน หลีกภัย
- ชวลิต ยงใจยุทธ
- ทักษิณ ชินวัตร
- สุรยุทธ์ จุลานนท์
- สมชาย วงศ์สวัสดิ์
- อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
- ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
อ้างอิง
- ↑ พระราชบัญญัติเงินเดือนและเงินประจำตำแหน่ง พ.ศ. ๒๕๓๘/บัญชีอัตราเงินประจำตำแหน่งข้าราชการการเมือง, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
- ↑ พระราชกฤษฎีกาการปรับอัตราเงินเดือนของข้าราชการ (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๔/บัญชีอัตราตำแหน่งและเงินเดือนข้าราชการการเมือง, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
- ↑ พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
- ↑ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
- ↑ 5.0 5.1 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อracha2550 - ↑ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
- ↑ เปิดโฉมหน้าคณะรัฐมนตรีประยุทธ์ 5, โพสต์ทูเดย์, สืบค้นวันที่ 26 พฤศจิกายน 2560
ดูเพิ่ม
 |
คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: นายกรัฐมนตรีไทย |
แหล่งข้อมูลอื่น
| |||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||
| ||||||||||||||||||
