เดือน บุนนาค

เดือน บุนนาค
ศาสตราจารย์ เดือน บุนนาค ; ม.ว.ม., ป.ช.
รองนายกรัฐมนตรี
	ดำรงตำแหน่ง; 30 พฤษภาคม – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490
นายกรัฐมนตรี	พลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ก่อนหน้า	ดิเรก ชัยนาม
ถัดไป	พลโท สวัสดิ์ สวัสดิ์รณชัย สวัสดิเกียรติ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
	ดำรงตำแหน่ง; 24 มีนาคม – 23 สิงหาคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรี	ปรีดี พนมยงค์
ก่อนหน้า	พระตีรณสารวิศวกรรม
	ดำรงตำแหน่ง; 24 สิงหาคม พ.ศ. 2489 – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490
นายกรัฐมนตรี	พลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ถัดไป	นาวาเอก พระยาศราภัยพิพัฒ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์
	ดำรงตำแหน่ง; 30 พฤษภาคม – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490
นายกรัฐมนตรี	พลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ก่อนหน้า	พันตรี วิลาศ โอสถานนท์
ถัดไป	หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์
รักษาการแทนผู้ประศาสน์การ; มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
	ดำรงตำแหน่ง; 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2492 – 12 สิงหาคม พ.ศ. 2493
ก่อนหน้า	ปรีดี พนมยงค์
ถัดไป	พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	5 กันยายน พ.ศ. 2448; จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	15 กรกฎาคม พ.ศ. 2525 (76 ปี); กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
พรรคการเมือง	พรรคสหชีพ
คู่สมรส	คุณหญิง เยาวมาลย์ ; อมาตยกุล บุนนาค

ศาสตราจารย์ เดือน บุนนาค ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์^[1] อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ รองประธานสภาผู้แทนราษฎร ผู้ร่วมก่อตั้ง เลขาธิการ และรักษาการผู้ประศาสน์การ มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง คณบดีคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี และคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หัวหน้าพรรคสหชีพ มีผลงานที่สำคัญระหว่างปี พ.ศ. 2485-2490 คือ ช่วยแก้ประกาศสงครามให้กลายเป็นโมฆะ

ประวัติ[แก้]

ศาสตราจารย์ เดือน บุนนาค หรือที่รู้จักกันในนาม ศาสตราจารย์ ดร.เดือน บุนนาค เกิดในตระกูลขุนนาง เมื่อวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2448 ปีมะเส็ง บริเวณบ้านถนนสินค้า พระนคร เป็นบุตรพระยาประเสนะชิตศรีพิไลย (ดัด บุนนาค) กับคุณหญิงทรัพย์ บุนนาค (สกุลเดิม จุลดุลย์) นับเป็นลำดับชั้นที่ 6 ของตระกูลบุนนาค^[2]

ด้านครอบครัวสมรสกับ คุณหญิงเยาวมาลย์ ธิดาพระยาอนุรักษ์โกษา (ประเวศ อมาตยกุล) และคุณหญิงแถม มีบุตรธิดา 4 คน คือ เดือนฉาย ธัลดล ดนุช และรัฐฎา

เสียชีวิตเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2525 โดยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ ศ.สัญญา ธรรมศักดิ์ ประธานองคมนตรี เป็นผู้แทนพระองค์ ไปในการพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส^[3]

การศึกษา[แก้]

เริ่มต้นการศึกษาในปี พ.ศ. 2454 ที่โรงเรียนวัดราชบูรณะ จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ในปี พ.ศ. 2455 และจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่โรงเรียนอัสสัมชัญ ใน พ.ศ. 2459 พ.ศ. 2465 ได้ไปศึกษาต่อทีโรงเรียนลีเซ (Lycée) ณ เมืองเกรอนอบล์ ประเทศฝรั่งเศส และสามารถสอบ Equivalence de Baccalauréat ได้ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2468

จากนั้น ได้เข้าศึกษา ณ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกรอนอบล์ ได้ปริญญา Licencié en droit “Très bien” เมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2471

ต่อมาย้ายมาเรียนต่อที่ ณ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยปารีส จนได้รับ Diplôme d'Études Supérieures de droit privé และ Diplôme ď'Études Supérieures de l'Économie Politique ใน พ.ศ. 2472 และได้รับปริญญาเอก (Docteur en droit) จากมหาวิทยาลัยปารีส ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2473

ประสบการณ์การทำงาน[แก้]

รับราชการและการเมือง

เริ่มต้นฝึกราชการเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2473 ณ ศาลฎีกา กระทรวงยุติธรรม และได้เป็นผู้พิพากษาเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2474 เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 ได้ร่วมจัดระเบียบราชการบริหารจากสมบูรณาญาสิทธิราช มาเป็นประชาธิปไตย โดยได้โอนจากกระทรวงยุติธรรมไปดำรงตำแหน่งเลขานุการ กรมร่าง กฎหมายคณะรัฐมนตรี จนในที่สุดได้เป็นเลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2477^[4]

เมื่อวันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2488 ได้ลาออกจากเลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา และได้ดำรงตำแหน่งสำคัญ เช่น รัฐมนตรีที่ไม่ได้ประจำกระทรวง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ^[5]^[6] รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์^[7] รองนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลของนายกรัฐมนตรีหลายท่าน ได้แก่ จอมพล ป. พิบูลสงคราม พันตรีควง อภัยวงศ์ นายทวี บุณยเกตุ นายปรีดี พนมยงค์^[8] และพลเรือตรีถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์^[9]

วิชาการและบริหารมหาวิทยาลัย

เป็นผู้ร่วมก่อตั้งและเลขาธิการมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง เคยรักษาการในตำแหน่งผู้ประศาสน์การมหาวิทยาลัย^[10] และเมื่อมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ปิดตลาดวิชา ได้เป็นคณบดีคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี และคณบดีของคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คนแรก นอกจากนี้ยังเป็นเป็นอาจารย์พิเศษ สอนวิชาความรู้เบื้องต้นของกฎหมาย และกฎหมายฝรั่งเศส และ ได้รับการแต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์วิสามัญ^[11]อีกด้วย

งานด้านรัฐสภา

ได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภท 2 ตั้งแต่วันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2478 จนถึงวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2486 และได้เป็นรองประธานสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2489 เคยเป็นกรรมาธิการวิสามัญ เพื่อพิจารณาสังคายนารัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2475 และทำการร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2489 นอกจากนี้ยังได้รับแต่งตั้งเป็นพฤฒสภาในปี พ.ศ. 2489

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

พ.ศ. 2506 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[12]
พ.ศ. 2498 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[13]
พ.ศ. 2478 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)^[14]
พ.ศ. 2512 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขานิติศาสตร์^[15]
พ.ศ. 2484 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)^[16]

อ้างอิง[แก้]

↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์
↑ ชมรมสายสกุลบุนนาค. (มปป.). ศาสตราจารย์เดือน บุนนาค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link เก็บถาวร 2010-01-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).
↑ สำนักราชเลขานุการ. (มปป.). ประมวลเอกสารทั้งหมด. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).
↑ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2552). ศาสตราจารย์ เดือน บุนนาค กับตำราเศรษฐศาสตร์ยุคแรก*. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).
↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)
↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๖ ราย)
↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๙ ราย)
↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)
↑ กระทรวงศึกษาธิการ. (มปป.). ทำเนียบรัฐมนตรี. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).
↑ สมาคมนักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ ในพระบรมราชูปภัมภ์. (2553). นักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ สกุลบุนนาค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).
↑ ได้รับการแต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์วิสามัญ
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๑๒๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๒, ๒๗ ธันวาคม ๒๕๐๖
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๒ ตอนที่ ๙๕ ง หน้า ๓๐๔๔, ๑๓ ธันวาคม ๒๔๙๘
↑ ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนาม ผู้ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ, เล่ม ๕๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๘๔, ๑๒ พฤษภาคม ๒๔๗๘
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๖ ตอนที่ ๔๖ ง หน้า ๑๘๓๕, ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๑๒
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๔๘, ๒๓ มิถุนายน ๒๔๘๔

ก่อนหน้า		เดือน บุนนาค		ถัดไป
วิลาศ โอสถานนท์		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (30 พฤษภาคม 2490 – 8 พฤศจิกายน 2490)		หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์

[1] ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์

[2] ชมรมสายสกุลบุนนาค. (มปป.). ศาสตราจารย์เดือน บุนนาค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link เก็บถาวร 2010-01-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).

[3] สำนักราชเลขานุการ. (มปป.). ประมวลเอกสารทั้งหมด. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).

[4] คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2552). ศาสตราจารย์ เดือน บุนนาค กับตำราเศรษฐศาสตร์ยุคแรก*. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).

[5] พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)

[6] พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๖ ราย)

[7] พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๙ ราย)

[8] พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)

[9] กระทรวงศึกษาธิการ. (มปป.). ทำเนียบรัฐมนตรี. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).

[10] สมาคมนักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ ในพระบรมราชูปภัมภ์. (2553). นักเรียนเก่าเทพศิรินทร์ สกุลบุนนาค. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก Link เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (เข้าถึงเมื่อ: 30 สิงหาคม 2553).

[11] ได้รับการแต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์วิสามัญ

[12] ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๑๒๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๒, ๒๗ ธันวาคม ๒๕๐๖

[13] ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๒ ตอนที่ ๙๕ ง หน้า ๓๐๔๔, ๑๓ ธันวาคม ๒๔๙๘

[14] ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนาม ผู้ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ, เล่ม ๕๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๘๔, ๑๒ พฤษภาคม ๒๔๗๘

[15] ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๖ ตอนที่ ๔๖ ง หน้า ๑๘๓๕, ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๑๒

[16] ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๔๘, ๒๓ มิถุนายน ๒๔๘๔

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

ด ค ก ประธานและรองประธานสภาผู้แทนราษฎรไทย
ประธาน	เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี⁽¹⁾ เจ้าพระยาพิชัยญาติ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี⁽²⁾ พระยาศรยุทธเสนี⁽¹⁾ เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ^(1-3) พระยามานวราชเสวี^(1-8) พระยาศรยุทธเสนี⁽²⁾ พระยามานวราชเสวี^(9-11) เกษม บุญศรี⁽¹⁾ พึ่ง ศรีจันทร์ เกษม บุญศรี⁽²⁾ พระราชธรรมนิเทศ พระประจนปัจจนึก^(1-2) หลวงสุทธิสารรณกร พระประจนปัจจนึก⁽³⁾ ศิริ สิริโยธิน ประสิทธิ์ กาญจนวัฒน์ อุทัย พิมพ์ใจชน⁽¹⁾ บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ อุทัย พิมพ์ใจชน⁽²⁾ ชวน หลีกภัย⁽¹⁾ ปัญจะ เกสรทอง อาทิตย์ อุไรรัตน์ มารุต บุนนาค บุญเอื้อ ประเสริฐสุวรรณ วันมูหะมัดนอร์ มะทา⁽¹⁾ พิชัย รัตตกุล อุทัย พิมพ์ใจชน⁽³⁾ โภคิน พลกุล ยงยุทธ ติยะไพรัช ชัย ชิดชอบ สมศักดิ์ เกียรติสุรนนท์ ชวน หลีกภัย⁽²⁾ วันมูหะมัดนอร์ มะทา⁽²⁾
รองประธานคนที่ 1	พระยาศรยุทธเสนี พระเรี่ยมวิรัชชพากย์ พระยามานวราชเสวี พระประจนปัจจนึก⁽¹⁾ พระยาวิทุรธรรมพิเนตุ พระประจนปัจจนึก⁽²⁾ ควง อภัยวงศ์ ฟื้น สุพรรณสาร เดือน บุนนาค มงคล รัตนวิจิตร พระยาสุรพันธเสนี ประเสริฐ สุดบรรทัด ยกเสียง เหมะภูติ พระราชธรรมนิเทศ ขุนคงฤทธิศึกษากร น้อม อุปรมัย ปรุง รังสิยานนท์ ขุนวิวรณ์สุขวิทยา สุปัน พูลพัฒน์ ประมวล กุลมาตย์ มงคล สุคนธขจร^(1-2) สอาด ปิยวรรณ สมรรค ศิริจันทร์ ชุมพล ศิลปอาชา⁽¹⁾ ธนา เมตตาริกานนท์ ชุมพล ศิลปอาชา⁽²⁾ วันมูหะมัดนอร์ มะทา เฉลิมพล สนิทวงศ์ชัย กริช กงเพชร โสภณ เพชรสว่าง สมศักดิ์ ปริศนานันทกุล สุชาติ ตันเจริญ⁽¹⁾ สมศักดิ์ เกียรติสุรนนท์ สามารถ แก้วมีชัย เจริญ จรรย์โกมล สุชาติ ตันเจริญ⁽²⁾ ปดิพัทธ์ สันติภาดา
รองประธานคนที่ 2	พระยาเทพหัสดิน⁽¹⁾ พระประจนปัจจนึก พระยาเทพหัสดิน⁽²⁾ พระยาอานุภาพไตรภพ ขุนคงฤทธิศึกษากร ขุนวิวรณ์สุขวิทยา จงกล ไกรฤกษ์ สัญญา ธรรมศักดิ์ ประสิทธิ์ จุลละเกศ น้อม อุปรมัย เทียม ไชยนันทน์ ปิยะณัฐ วัชราภรณ์ ใหม่ ศิรินวกุล ไสว พัฒโน เชาวน์วัศ สุดลาภา ถวิล ไพรสณฑ์ จรัส พั้วช่วย สุธรรม แสงประทุม ธำรงค์ ไทยมงคล สมศักดิ์ เกียรติสุรนนท์ บุญชง วีสมหมาย สุชาติ ตันเจริญ ลลิตา ฤกษ์สำราญ อภิวันท์ วิริยะชัย วิสุทธิ์ ไชยณรุณ ศุภชัย โพธิ์สุ พิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน
(ในวงเล็บ) หมายถึง สมัยดำรงตำแหน่งของบุคคลนั้น (กรณีมากกว่า 1 สมัย)

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 10 ของไทย
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
รองนายกรัฐมนตรี	อดุล อดุลเดชจรัส ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม
กลาโหม	~~แปลก พิบูลสงคราม~~ หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต) ~~หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต)~~ สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์
การคลัง	เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ ~~กาจ กาจสงคราม~~ ~~วนิช ปานะนนท์~~
การต่างประเทศ	~~แปลก พิบูลสงคราม~~ ~~หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ)~~ ดิเรก ชัยนาม หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ)
เกษตราธิการ	หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) ~~หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)~~
คมนาคม	~~ควง อภัยวงศ์~~ หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย)
มหาดไทย	หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี) อดุล อดุลเดชจรัส โป-ระ สมาหาร หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)
ยุติธรรม	ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ศึกษาธิการ	ประยูร ภมรมนตรี ~~หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย)~~ เดือน บุนนาค
เศรษฐกิจ/พาณิชย์	~~หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์)~~ ~~ควง อภัยวงศ์~~ หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) ~~หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์)~~ กอ มไหสวรรย์ สมบัติศิริ
สาธารณสุข	ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม
อุตสาหกรรม	มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ ~~หลวงเดชาติวงศ์วราวัฒน์ (หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์)~~
ไม่ประจำกระทรวง	เดือน บุนนาค ทวี บุณยเกตุ ~~หลวงอธึกเทวเดช (บุญเจียม โกมลมิศร์)~~ มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ ~~วนิช ปานะนนท์~~ สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์ พระยามไหสวรรย์ (กาย สมบัติศิริ) อุดมโยธา รัตนาวดี ~~หลวงเดชาติวงศ์วราวัฒน์ (หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์)~~ กาพย์ ทัตตานนท์ สังวรณ์ สุวรรณชีพ
~~พ้นจากตำแหน่ง~~ รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 11 ของไทย
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
กลาโหม	สินธุ์ กมลนาวิน ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์ จิร วิชิตสงคราม
การคลัง	~~ควง อภัยวงศ์~~ เล้ง ศรีสมวงศ์ ~~เล้ง ศรีสมวงศ์~~ หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์
การต่างประเทศ	ศรีเสนา สมบัติศิริ
เกษตราธิการ	สินธุ์ กมลนาวิน
คมนาคม	ควง อภัยวงศ์ สพรั่ง เทพหัสดิน ณ อยุธยา
มหาดไทย	บุง ศุภชลาศัย โป-ระ สมาหาร
ยุติธรรม	จิตร ศรีธรรมาธิเบศ ณ สงขลา
ศึกษาธิการ	ทวี บุณยเกตุ ~~เดือน บุนนาค~~
พาณิชย์	~~หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์~~ ควง อภัยวงศ์ เดือน บุนนาค
สาธารณสุข	~~จิตร ศรีธรรมาธิเบศ ณ สงขลา~~ ุบุง ศุภชลาศัย ประจวบ บุนนาค
อุตสาหกรรม	ผัน นาวาวิจิต ~~หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์~~
ไม่ประจำกระทรวง	~~ศรีธรรมราช กาญจนโชติ~~ พิน อมรวิสัยสรเดช ทหาร ขำหิรัญ ชลิต กุลกำม์ธร ~~ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์~~ ~~โป-ระ สมาหาร~~ พจน์ พหลโยธิน เรือง เรืองวีระยุทธ ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ กาพย์ เทวฤทธิ์พันลึก ทัตตานนท์ ~~จิร วิชิตสงคราม~~
~~พ้นจากตำแหน่ง~~ รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 12 ของไทย
นายกรัฐมนตรี	ทวี บุณยเกตุ
กลาโหม	ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์ สังวรณ์ สุวรรณชีพ หลวงเทวฤทธิพันลึก (กาพย์ ทัตตานนท์)
การคลัง	ดิเรก ชัยนาม หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์
การต่างประเทศ	ทวี บุณยเกตุ
เกษตราธิการ	ทวี บุณยเกตุ
คมนาคม	สพรั่ง เทพหัสดิน ณ อยุธยา
มหาดไทย	หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) อดุล อดุลเดชจรัส
ยุติธรรม	ดิเรก ชัยนาม
ศึกษาธิการ	ทวี บุณยเกตุ
พาณิชย์	หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) เดือน บุนนาค
สาธารณสุข	ทวี บุณยเกตุ ประจวบ บุนนาค
อุตสาหกรรม	สพรั่ง เทพหัสดิน ณ อยุธยา
ไม่ประจำกระทรวง	ทวี ตะเวทิกุล วิจิตร ลุลิตานนท์ พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร) ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ เตียง ศิริขันธ์ ถวิล อุดล พึ่ง ศรีจันทร์ ทอง กันทาธรรม สงวน ตุลารักษ์ หลวงบรรณกรโกวิท (เปา จักกะพาก) จำลอง ดาวเรือง วุฒิ สุวรรณรักษ์
~~พ้นจากตำแหน่ง~~ รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 15 ของไทย
นายกรัฐมนตรี	ปรีดี พนมยงค์
กลาโหม	จิร วิชิตสงคราม
การคลัง	ปรีดี พนมยงค์ วิจิตร ลุลิตานนท์
การต่างประเทศ	ดิเรก ชัยนาม
เกษตราธิการ	ทวี บุณยเกตุ
คมนาคม	สพรั่ง เทพหัสดิน ณ อยุธยา
มหาดไทย	ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม
ยุติธรรม	หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)
ศึกษาธิการ	เดือน บุนนาค
พาณิชย์	หลวงเดชาติวงศ์วราวัฒน์ (หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์)
สาธารณสุข	พระยาสุนทรพิพิธ (เชย สุนทรพิพิธ)
อุตสาหกรรม	สงวน จูฑะเตมีย์
ไม่ประจำกระทรวง	ขุนระดับคดี (ปัญญา รมยานนท์) วิโรจน์ กมลพันธ์ ทวน วิชัยขัทคะ พระยาสุรพันธเสนี (อิ้น บุนนาค)
~~พ้นจากตำแหน่ง~~ รัฐมนตรีช่วยว่าการ