พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)

มหาอำมาตย์ตรี พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา) ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม., ป.ป.ร.๔, อ.ป.ร.๒
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
ดำรงตำแหน่ง 16 มิถุนายน พ.ศ. 2489 – 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 (1 ปี 144 วัน) ดำรงตำแหน่งร่วมกับ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์) ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ก่อนหน้า	พระสุธรรมวินิจฉัย พระยานลราชสุวัจน์ สงวน จูฑะเตมีย์
ถัดไป	คณะอภิรัฐมนตรี ทำหน้าที่ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
อภิรัฐมนตรี ทำหน้าที่ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
ดำรงตำแหน่ง 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 – 23 มีนาคม พ.ศ. 2492
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์ จอมพลป. พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ตนเอง
ถัดไป	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
ประธานรัฐสภาไทย
ดำรงตำแหน่ง 3 สิงหาคม พ.ศ. 2479 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2486 (6 ปี 325 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร​
ก่อนหน้า	เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)
ถัดไป	พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน)
ดำรงตำแหน่ง 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2487 – 15 ตุลาคม พ.ศ. 2488 (1 ปี 105 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร​
ก่อนหน้า	พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน)
ถัดไป	วิลาศ โอสถานนท์
ประธานสภาผู้แทนราษฎร
ดำรงตำแหน่ง 3 สิงหาคม พ.ศ. 2479 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2486 (6 ปี 325 วัน)
ก่อนหน้า	เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)
ถัดไป	พระยาศรยุทธเสนี
ดำรงตำแหน่ง 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2487 – 3 มิถุนายน พ.ศ. 2489 (1 ปี 336 วัน)
ก่อนหน้า	พระยาศรยุทธเสนี
ถัดไป	เกษม บุญศรี
เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา
ดำรงตำแหน่ง 27 ตุลาคม พ.ศ. 2466 – 6 กันยายน พ.ศ. 2468 (1 ปี 315 วัน)
ก่อนหน้า	สถาปนาตำแหน่ง
ถัดไป	พระยาลัดพลีธรรมประคัลภ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	18 กันยายน พ.ศ. 2433 จังหวัดสงขลา ประเทศสยาม
เสียชีวิต	17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2527 (93 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	ท่านผู้หญิงศรี (ลพานุกรม) มานวราชเสวี
ลายมือชื่อ

มหาอำมาตย์ตรี พระยามานวราชเสวี (18 กันยายน พ.ศ. 2433 - 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2527) อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในรัชกาลที่ 9 เป็นเวลา 15 ปี อดีตเลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา อดีตอธิบดีกรมอัยการ เลขาธิการเนติบัณฑิตยสภา อดีตประธานสภาผู้แทนราษฎร อดีตสมาชิกสภากรรมการองคมนตรีในรัชกาลที่ 6 และรัชกาลที่ 7 ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งอภิรัฐมนตรีและองคมนตรีในรัชกาลที่ 9 และศาสตราจารย์วิสามัญแห่งมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง

ประวัติ

พระยามานวราชเสวี เป็นบุตรพระอนันตสมบัติ (เอม ณ สงขลา) ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา เกิดที่บ้านพระยาสุนทรานุรักษ์ (เนตร ณ สงขลา) ตำบลบ่อยาง อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา เป็นน้องชายร่วมบิดามารดากับเจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)

การศึกษา

หลังจากเรียนจบชั้นมัธยมที่โรงเรียนราชวิทยาลัย ได้อยู่ในพระอุปถัมภ์ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์

• การศึกษา (ตามลำดับ)
  • โรงเรียนอัสสัมชัญ บางรัก (อสช 971)
  • โรงเรียนเทพศิรินทร์
  • โรงเรียนราชวิทยาลัย (ปัจจุบันคือโรงเรียน ภ.ป.ร. ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ )

พ.ศ. 2456 ได้รับทุนเล่าเรียนหลวงของกระทรวงยุติธรรม ไปศึกษาต่อกฎหมายที่โรงเรียนอินเนอร์เทมเปิล (Inner Temple) ประเทศอังกฤษ

ครอบครัว

พระยามานวราชเสวี สมรสกับท่านผู้หญิงศรี มานวราชเสวี (ลพานุกรม) มีบุตรชายคนเดียว คือ

• วิรัช ณ สงขลา สมรสกับหม่อมเจ้าวุฒิเฉลิม วุฒิชัย มีบุตรชายสองคนชื่อ
  • เดชาภิวัฒน์ ณ สงขลา อดีตผู้อำนวยการสำนักงบประมาณ กรรมการในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562
  • ณัฐญาดา ณ สงขลา

ยศ

ยศพลเรือน

• มหาอำมาตย์ตรี

ยศในพระราชสำนัก

• – เสวกตรี

ยศเสือป่า

• 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461 นายหมวดตรี

ตำแหน่ง

• – ผู้ช่วยสมุหพระนิติศาสตร์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2484 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2478 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)
• พ.ศ. 2461 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
• พ.ศ. 2477 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
• พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4 (ป.ป.ร.4)
• พ.ศ. 2481 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 2 (อ.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2496 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. 2476 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

• เดนมาร์ก :
  • พ.ศ. 2501 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นประถมาภรณ์

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของพระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)

16. (=28) พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง)               8. (=14) เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น ณ สงขลา)                       4. พระยาสุนทรานุรักษ์ (เนตร์ ณ สงขลา)                             18. (=30) พระยารัตนโกษา (บุญเกิด)               9. (=15) ท่านผู้หญิงสุทธิ์                       2. พระอนันตสมบัติ (เอม ณ สงขลา)                                   20. พระยาวิเชียรคีรี (เถี้ยนเส้ง)               10. นายสิง                       21. ท่านผู้หญิงทองสุก               5. คุณหญิงสุนทรานุรักษ์ (พับ)                             1. พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)                                         12. พระอภัยบริบาล (อ้น)                       6. หลวงอุปการโกษากร (เวท วัชราภัย)                             26. เจ้าพระยาพลเทพ (หลง)               13. ท่านเสม                       27. ท่านผู้หญิงม่วง               3. ท่านเชื้อ (วัชราภัย) ณ สงขลา                                   28. (=16) พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง)               14. (=8) เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น ณ สงขลา)                       7. ท่านปั้น (ณ สงขลา) วัชราภัย                             30. (=18) พระยารัตนโกษา (บุญเกิด)               15. (=9) ท่านผู้หญิงสุทธิ์

แหล่งข้อมูลอื่น

• พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)เก็บถาวร 2007-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

ก่อนหน้า		พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)		ถัดไป
เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)		ประธานสภาผู้แทนราษฎร และประธานรัฐสภา (ครั้งที่ 1) (3 สิงหาคม พ.ศ. 2479 - 10 ธันวาคม พ.ศ. 2480)		พลเรือตรี พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน)
พลเรือตรี พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน)		ประธานสภาผู้แทนราษฎร และประธานรัฐสภา (ครั้งที่ 2) (2 กรกฎาคม พ.ศ. 2487 - 24 มิถุนายน พ.ศ. 2488)		เกษม บุญศรี (ประธานสภาผู้แทนราษฎร)
				พันตรี วิลาศ โอสถานนท์ (ประธานรัฐสภา)
เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (22 กันยายน พ.ศ. 2477 - 1 สิงหาคม พ.ศ. 2478)		พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร		ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (16 มิถุนายน พ.ศ. 2489 - 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490)		คณะอภิรัฐมนตรี