จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์

จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์
เกิด	27 ตุลาคม พ.ศ. 2438 อำเภอสัมพันธวงศ์, จังหวัดพระนคร
เสียชีวิต	19 กรกฎาคม พ.ศ. 2526 (87 ปี)
สัญชาติ	ไทย
อาชีพ	ทหารบก ข้าราชการพลเรือนรัฐพาณิชย์ พนักงานรัฐวิสาหกิจ
คู่สมรส	คุณหญิง เอิบ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ ประไพ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์
บุตร	พันเอก อร่าม รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์
บิดามารดา	ร้อยเอก จิตร รัตนกุล ชื่น รัตนกุล

จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์
การเข้าเป็นทหาร
รับใช้	ไทย
สังกัด	กองทัพบกไทย
ยศ	พลเอก

พลเอก จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ (27 ตุลาคม พ.ศ. 2438 - 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2526) อดีตอธิบดีกรมรถไฟ และ ผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย

การเข้ารับราชการ

พลเอกจรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ เข้ารับราชการเป็นทหารบกเหล่าทหารสื่อสาร จนได้รับบรรดาศักดิ์เป็น หลวงเสรีเริงฤทธิ์ เป็นหนึ่งในทหารบกคณะราษฎรที่ทำการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อปี พ.ศ. 2475 จากนั้นโอนย้ายจากกระทรวงกลาโหม ไปสังกัดกรมรถไฟในตำแหน่งอธิบดีกรมรถไฟ กระทรวงเศรษฐการ เมื่อ พ.ศ. 2479 - พ.ศ. 2487 เป็นแม่ทัพกองทัพพายัพในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ และกระทรวงพาณิชย์ ในสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ย้ายกลับมาดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมรถไฟ กระทรวงคมนาคมอีกครั้ง พ.ศ. 2492 - พ.ศ. 2494 และดำรงตำแหน่งผู้ว่าการรถไฟแห่งประเทศไทย กระทรวงคมนาคม เมื่อ พ.ศ. 2494 - พ.ศ. 2502

หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองได้ลาออกจากบรรดาศักดิ์พร้อมคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 โดยใช้ราชทินนามเป็นนามสกุลและนามสกุลเดิมเป็นชื่อรองได้ว่า จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ เมื่อ พ.ศ. 2484

ครอบครัว

พลเอกจรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ มีนามเดิมว่า จรูญ รัตนกุล เป็นบุตรของนายร้อยเอก จิตร กับ ชื่น รัตนกุล บรรพบุรุษของท่านเป็นชาวจีนแซ่อึ้งที่อพยพมาจากแต้จิ๋ว ชื่อ หวงกุ้ย ซึ่งอพยพเข้ามาทางจังหวัดราชบุรี ในสมัยกรุงธนบุรี หวงกุ้ยได้รับราชการดูแลการค้าทางเรือ ล่วงมาจนถึงในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 บุตรชายคนที่สองของหวงกุ้ยคือ หวงจวิน (กุน) ได้รับราชการเป็นที่สมุหนายกในตำแหน่ง เจ้าพระยารัตนาธิเบศร์ (กุน) ต้นสกุลรัตนกุล ซึ่งเป็นบิดาของเจ้าจอมมารดาอิ่มในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1

พลเอกจรูญ สมรสครั้งแรกกับคุณหญิงเอิบ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ (สกุลเดิม: โกมลวรรธนะ) หลังภรรยาคนแรกถึงแก่กรรมจึงได้สมรสครั้งที่สองกับประไพ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ (สกุลเดิม: เศรษฐวัฒน์) บุตรชายคนหนึ่งของท่าน คือ พันเอกอร่าม รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ ได้เสกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา เมื่อ พ.ศ. 2487 มีธิดาคือ ท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม

ยศทหาร

• พ.ศ. 2485: พลโท
• พ.ศ. 2495: พลเอก

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2454 เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 (เงิน)
• พ.ศ. 2464 เหรียญราชรุจิ (ทอง)
• พ.ศ. 2468 เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (เงิน)
• พ.ศ. 2469 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นเบญจมาภรณ์มงกุฎไทย
• พ.ศ. 2474 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นเบญจมาภรณ์ช้างเผือก
• พ.ศ. 2475 เหรียญจักรพรรดิมาลา
• พ.ศ. 2477 เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ
• พ.ศ. 2480 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นตริตาภรณ์ช้างเผือก
• พ.ศ. 2482 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นทวีติยาภรณ์ช้างเผือก
• พ.ศ. 2484 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นประถมาภรณ์มงกุฎไทย
• พ.ศ. 2493 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นประถมาภรณ์ช้างเผือก
• พ.ศ. 2496 เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ
• พ.ศ. 2497 เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2
• พ.ศ. 2499 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นมหาวชิรมงกุฎ

แหล่งข้อมูลอื่น

• บันทึกของคนเดินเท้า สุดทางที่นพวงษ์ (กรณีพิพาทอินโดจีนภาคพิเศษ)