ข้ามไปเนื้อหา

ชาติชาย ชุณหะวัณ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พลเอก
ชาติชาย ชุณหะวัณ

ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
ชาติชาย ในปี พ.ศ. 2519
นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 17
ดำรงตำแหน่ง
4 สิงหาคม พ.ศ. 2531 – 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534
(2 ปี 203 วัน)
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
รองพงส์ สารสิน
พิชัย รัตตกุล
เทียนชัย ศิริสัมพันธ์
ชวน หลีกภัย
ชวลิต ยงใจยุทธ
ประมวล สภาวสุ
สนั่น ขจรประศาสน์
มานะ รัตนโกเศศ
ทองหยด จิตตวีระ
อาทิตย์ กำลังเอก
บุญเอื้อ ประเสริฐสุวรรณ
เฉลิมพันธ์ ศรีวิกรม์
โกศล ไกรฤกษ์
ก่อนหน้าเปรม ติณสูลานนท์
ถัดไปสุนทร คงสมพงษ์
(หัวหน้า รสช.)
รองนายกรัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง
5 สิงหาคม พ.ศ. 2529 – 3 สิงหาคม พ.ศ. 2531
(1 ปี 363 วัน)
นายกรัฐมนตรีเปรม ติณสูลานนท์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด5 เมษายน พ.ศ. 2463
จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต6 พฤษภาคม พ.ศ. 2541 (78 ปี)
ลอนดอน สหราชอาณาจักร
พรรคการเมืองพรรคชาติไทย (2518 - 2535)
พรรคชาติพัฒนา (2535 - 2541)
คู่สมรสบุญเรือน ชุณหะวัณ
บุตร2 คน
ลายมือชื่อไฟล์:Thai-PM-chartchai signature.png

พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ (5 เมษายน พ.ศ. 2463 — 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2541) นักการทูต นักการเมือง และเป็นนายทหารไทย อดีตนายกรัฐมนตรีไทยคนที่ 17 รองนายกรัฐมนตรีไทย และอดีตรัฐมนตรีหลายกระทรวง ได้แก่กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงอุตสาหกรรม และกระทรวงกลาโหม

เขาเป็นผู้ก่อตั้งพรรคการเมือง 2 พรรค และได้ดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าพรรค คือ พรรคชาติไทยและพรรคชาติพัฒนา

ประวัติ

ชาติชาย ชุณหะวัณ เกิดเมื่อวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2463 ณ ตำบลพลับพลาไชย อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย จังหวัดพระนคร เดิมมีชื่อว่า "สมบุญ ชุณหะวัณ" เป็นบุตรของจอมพล ผิน ชุณหะวัณ กับคุณหญิงวิบุลย์ลักสม์ ชุณหะวัณ ในครอบครัวที่มีเชื้อสายจีน[1] มีบรรพบุรุษอพยพมาจากเมืองเท่งไฮ้ (เฉิงไห่)[2][3][4] ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "ชาติชาย" ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ขณะมีอายุได้ 12 ปี[5]

พล.อ. ชาติชาย สมรสกับ ท่านผู้หญิงบุญเรือน ชุณหะวัณ (สกุลเดิม โสพจน์) พระญาติของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี[6] มีบุตรชายคือ ไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ อดีตสมาชิกวุฒิสภา และบุตรสาวคือ วาณี ชุณหะวัณ [7] (อดีตภริยานายระวี หงษ์ประภาส มีบุตรสาวชื่อ ปวีณา หงส์ประภาส) [8] พล.อ. ชาติชาย เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนเบญจมราชูทิศ ราชบุรี โรงเรียนเทพศิรินทร์และโรงเรียนอำนวยศิลป์ พระนคร โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า โรงเรียนนายทหารม้า และโรงเรียนยานเกราะกองทัพบก (อาร์เมอร์สคูล) รัฐเคนทักกี สหรัฐอเมริกา

พล.อ. ชาติชาย มีพี่สาว 3 คน และน้องสาว 1 คน

  1. คุณหญิงอุดมลักษณ์ ศรียานนท์ ภริยา พล.ต.อ. เผ่า ศรียานนท์ อดีตอธิบดีกรมตำรวจ ผู้ทรงอิทธิพลที่สุดคนหนึ่งในประเทศไทย ในช่วงก่อนการรัฐประหารปี พ.ศ. 2500
  2. พร้อม ทัพพะรังสี ภริยา นายอรุณ ทัพพะรังสี อดีตอธิบดีกรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง มีบุตรคือ นายกร ทัพพะรังสี อดีตรัฐมนตรีหลายสมัย ที่ พล.อ. ชาติชาย ให้ไว้วางใจอย่างสูง
  3. ท่านผู้หญิงเจริญ อดิเรกสาร ภริยา พล.ต.อ. ประมาณ อดิเรกสาร หัวหน้าพรรคชาติไทยคนแรก ท่านผู้หญิงเจริญ และพล.ต.อ. ประมาณ มีบุตรคือ นายปองพล อดิเรกสาร
  4. พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ
  5. นางพรสม เชี่ยวสกุล เป็นภริยาของ นายเฉลิม เชี่ยวสกุล อดีตรองผู้อำนวยการ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ และอดีตประธานกรรมการธนาคารนครหลวงไทย มีบุตรคือ นายเฉลิมพงษ์ เชี่ยวสกุล เจ้าของเวทีมวยราชดำเนิน

พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ ได้ถึงแก่อสัญกรรม เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2541 ณ โรงพยาบาลคอมเวลล์ สหราชอาณาจักร รวมอายุได้ 78 ปี มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส

การศึกษา

มัธยมศึกษา โรงเรียนเบญจมราชูทิศ ราชบุรี, โรงเรียนเทพศิรินทร์และโรงเรียนอำนวยศิลป์ พระนคร

การรับราชการ

ชาติชาย ชุณหะวัณ ในปี 2494

พล.อ. ชาติชาย รับราชการครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. 2483 ในตำแหน่งผู้บังคับหมวด กองพันทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ผู้บังคับกองร้อย กองพันทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ประจำกรมเสนาธิการทหารบก ในช่วงที่ต้องไปประจำการที่ สหรัฐไทยเดิมพอดี[9] ต่อมาในปี พ.ศ. 2492 ได้ย้ายไปดำรงตำแหน่งรองผู้ช่วยทูตฝ่ายทหารบก ณ กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. สหรัฐอเมริกา และกลับมาเป็นผู้บังคับกองพันทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ รองผู้บังคับการโรงเรียนยานเกราะ และผู้บังคับการกรมทหารม้าที่ 2 และผู้บังคับการโรงเรียนยานเกราะ

ในปี พ.ศ. 2501 ได้ถูกเหตุการณ์ทางการเมืองผันแปรชีวิตไปเป็นอุปทูตอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็ม เอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็ม ประจำประเทศอาร์เจนตินา และเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็ม ประจำประเทศออสเตรีย ตุรกี สำนักวาติกัน และเอกอัครราชทูตผู้แทนถาวรประจำรสหประชาชาติ ณ นครเจนีวา ตามลำดับ

ปี พ.ศ. 2515 พล.อ. ชาติชาย เดินทางกลับประเทศไทย เข้ารับตำแหน่ง อธิบดีกรมการเมือง กระทรวงการต่างประเทศ ต่อมาดำรงตำแหน่ง เอกอัครราชทูตประจำกระทรวงสำนักงานปลัดกระทรวง[10] ซึ่งนับเป็นตำแหน่งสุดท้าย ในชีวิตข้าราชการประจำ เนื่องจากในปลายปี พ.ศ. 2515 นี้เอง พล.อ. ชาติชาย ที่ขณะนั้นยังมียศเป็น พล.จ. ชาติชาย ชุณหะวัณ ได้รับแต่งตั้งให้เป็น รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ใน คณะรัฐมนตรีคณะที่ 32 ของไทย ที่มี จอมพล ถนอม กิตติขจร เป็นนายกรัฐมนตรี และหลังจากนั้น พล.อ. ชาติชาย ก็ได้เข้าสู่วงการเมืองอย่างเต็มตัว

ปี พ.ศ. 2531 ชาติชาย ชุณหะวัณ ได้รับพระราชทานยศทหาร เป็นพลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก และ เป็นนายทหารพิเศษประจำกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์[11]

บทบาททางการเมืองยุคแรก

พล.อ. ชาติชาย มีส่วนร่วมในการรัฐประหารในปี พ.ศ. 2490 โดยเป็นหนึ่งในกำลังทหารที่บุกไปที่ทำเนียบท่าช้าง เพื่อทำการควบคุมตัว ปรีดี พนมยงค์ นายกรัฐมนตรี โดยขณะนั้นมีอายุ 27 ปี [5] และการรัฐประหารในปี พ.ศ. 2494 ตามบิดา คือ จอมพล ผิน ชุณหะวัณ ผู้เป็นหัวหน้าในการรัฐประหารทั้งสองครั้งนี้ โดยขณะมียศเพียงแค่ร้อยเอกเท่านั้น หลังจากนั้นเริ่มบทบาททางการเมืองอย่างแท้จริงในรัฐบาล จอมพล ถนอม กิตติขจร ด้วยตำแหน่ง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ต่อมาในปี พ.ศ. 2518 พลเอกชาติชาย ได้ลงสมัครรับเลือกตั้งได้เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนครราชสีมา และได้รับเลือกตั้งต่อเนื่องกันมาอีกรวม 5 สมัย พลเอกชาติชาย และได้เข้าร่วมในคณะรัฐมนตรีอีกหลายสมัย ในตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม และรองนายกรัฐมนตรี

  • โดยได้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองตามลำดับดังนี้
    • พ.ศ. 2515 รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
    • พ.ศ. 2517 รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ[12]
    • พ.ศ. 2518 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ[13]
    • พ.ศ. 2518 ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนครราชสีมา รวม 5 สมัย
    • พ.ศ. 2519 ได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ในรัฐบาล ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช[14] จนกระทั่งพ้นจากตำแหน่งเนื่องจากนายกรัฐมนตรีลาออก และได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม[15] อีกสมัยหนึ่ง แต่ดำรงตำแหน่งเพียง 12 วัน และได้เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณเพียงวันเดียวก็ต้องพ้นจากตำแหน่ง เนื่องจากการรัฐประหารของพลเรือเอก สงัด ชลออยู่
    • พ.ศ. 2523 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม[16]
    • พ.ศ. 2529 รองนายกรัฐมนตรี

ในปี พ.ศ. 2517 พลเอกชาติชาย ได้ร่วมกับ พล.ต. ประมาณ อดิเรกสาร ผู้มีศักดิ์เป็นพี่เขย และ พล.ต. ศิริ สิริโยธิน ก่อตั้ง พรรคชาติไทย ขึ้น โดยมี พล.ต. ประมาณ อดิเรกสาร เป็นหัวหน้าพรรค และต่อมาในปี พ.ศ. 2529 พล.อ. ชาติชาย ขึ้นดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าพรรคคนที่ 2 สามารถนำพรรคชาติไทย ชนะการเลือกตั้งได้คะแนนเสียงเป็นอันดับหนึ่งในปี พ.ศ. 2531 ในชั้นต้นมีการทาบทาม พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์ ให้ดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรี ต่อเป็นสมัยที่ 4 แต่พล.อ. เปรม ปฏิเสธและประกาศวางมือทางการเมือง พล.อ. ชาติชาย จึงได้รับการสนับสนุน ให้ดำรงตำแหน่งเป็น นายกรัฐมนตรี คนที่ 17 ของประเทศไทย

การดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

พล.อ. ชาติชาย กับจอร์จ บุช เมื่อปี พ.ศ. 2533

พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ เข้ารับตำแหน่ง นายกรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2531[17] และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมอีกตำแหน่งหนึ่ง[18] มีการปรับคณะรัฐมนตรี 1 ครั้งเมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2533 ได้ดำรงตำแหน่งในฐานะนายกรัฐมนตรี เป็นระยะเวลารวมประมาณ 2 ปีครึ่ง

ผลงานที่โดดเด่นมากของรัฐบาล พล.อ. ชาติชาย ได้แก่ การดำเนินนโยบายต่างประเทศกับประเทศเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะใน กลุ่มอินโดจีน เช่น การประสานงานให้มีการเจรจาร่วม ระหว่างเขมร 4 ฝ่าย เพื่อยุติการสู้รบ และสนับสนุน ให้มีการจัดตั้งรัฐบาลประเทศกัมพูชาภายใต้การนำของ สมเด็จสีหนุขึ้น นโยบายต่างประเทศของ รัฐบาล พล.อ. ชาติชาย มีชื่อเรียกที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายคือ นโยบาย "เปลี่ยนสนามรบเป็นสนามการค้า"

ทางด้านเศรษฐกิจ ได้อนุมัติโครงการเพื่อให้เอกชนเข้ามาลงทุนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในหลายโครงการ เช่น โครงการโทรศัพท์พื้นฐาน 3 ล้านเลขหมาย โครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคใต้ โครงการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน ในเขตกรุงเทพมหานคร และโครงการทางด่วนยกระดับ ตัวเลขความเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศไทยในช่วงนั้น ร้อนแรงถึงกว่า 10 เปอร์เซนต์ต่อปี กระทั่งมีการคาดหมายโดยทั่วไปว่าประเทศไทยจะเป็น "เสือตัวที่ 5" ของเอเชีย ต่อจาก "4 เสือเศรษฐกิจของเอเชีย" คือ เกาหลีใต้ ฮ่องกง สิงคโปร์ และไต้หวัน[19]

พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ มีชื่อที่เรียกเป็นที่รู้จักทั่วไปว่า "น้าชาติ" มีคำพูดติดปากเมื่อให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนว่า "No Problem" หมายถึง "ไม่มีปัญหา" จนเป็นที่จดจำได้ทั่วไป ซึ่งศิลปินเพลง แอ๊ด คาราบาว ได้นำไปประพันธ์เป็นเพลงล้อเลียนการเมืองชื่อ "โนพลอมแพลม"

การบริหารงานของรัฐบาล พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัน เริ่มประสบปัญหาในช่วงท้ายของวาระการดำรงตำแหน่ง เมื่อถูกโจมตีว่ามีการทุจริต หาผลประโยชน์ในโครงการลงทุนของรัฐ จนมีคำกล่าวโจมตีการทำงานของคณะรัฐมนตรี รัฐบาลพลเอกชาติชายว่าเป็น "บุฟเฟ่ต์คาบิเนต" ขณะที่การทำงานของสภาผู้แทนราษฎร ที่มีสัดส่วน ส.ส. ฝ่ายรัฐบาล เป็นจำนวนมากก็ถูกโจมตีว่ามีสภาพเป็น "เผด็จการรัฐสภา"

พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ บริหารประเทศจนถึงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 ก็ถูกยึดอำนาจการปกครองโดย คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) ภายใต้การนำของ พล.อ. สุนทร คงสมพงษ์ พล.อ. สุจินดา คราประยูร พล.อ.อ. เกษตร โรจนนิล และ พล.อ. อิสระพงศ์ หนุนภักดี ที่ต่อมานำไปสู่เหตุการณ์ พฤษภาทมิฬ ในปี พ.ศ. 2535

บทบาททางการเมืองหลังเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ

ภายหลังถูกรัฐประหารโดยคณะ รสช. พล.อ. ชาติชาย ได้เดินทางไปพำนักอยู่ในอังกฤษระยะหนึ่ง ก่อนจะเดินทางกลับประเทศไทย และก่อตั้ง พรรคชาติพัฒนา ขึ้นเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2535 โดยดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรคคนแรก ต่อมาได้นำพรรคลงสมัครรับเลือกตั้ง ในการเลือกตั้งทั่วไป เมื่อวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2535 โดย พลเอกชาติชายชนะเลือกตั้งเป็น สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครราชสีมา ถือเป็นการเริ่มต้นบทบาททางการเมืองใหม่อีกครั้ง

ปลายปี พ.ศ. 2540 เมื่อ พล.อ. ชวลิต ยงใจยุทธ ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ในตอนแรกพรรคร่วมรัฐบาลเดิมในขณะนั้นมีมติร่วมกันที่จะสนับสนุน พลเอกชาติชาย ขึ้นดำรงตำแหน่งเป็น นายกรัฐมนตรี อีกครั้ง แต่ในที่สุด พรรคกิจสังคม ที่มีมนตรี พงษ์พานิช เป็นหัวหน้าพรรค ได้เปลี่ยนไปสนับสนุน นายชวน หลีกภัย หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์แทน ตามมาด้วย พรรคประชากรไทย ที่มี สมัคร สุนทรเวช เป็นหัวหน้าพรรค เกิดกรณี ส.ส. "กลุ่มงูเห่า" ที่แสดงตัวสนับสนุน นายชวน หลีกภัยเช่นเดียวกัน ทำให้ในที่สุดผู้ดำรงตำแหน่ง นายกรัฐมนตรี คนใหม่กลายเป็น นายชวน หลีกภัย ที่ได้เป็น นายกรัฐมนตรี สมัยที่ 2 แทนที่จะเป็น พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ

รางวัลและเกียรติยศ

พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ ได้รับพระราชทานยศนายกองใหญ่แห่งกองอาสารักษาดินแดนเป็น พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก นายกองใหญ่ ชาติชาย ชุณหะวัณ เมื่อ พ.ศ. 2532[20]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุด ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

พ.ศ. 2500 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์ยุนฮุย [32]

พ.ศ. 2516 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์หยาง มูเลีย เซเตีย มาห์โกตา มาเลเซีย [33]

พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องอิสริยาภรณ์ดีเด่นทางการทูต เหรียญแกรนด์ควังฮวา ชั้นที่ 1

พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องอิสริยาภรณ์ซิกาตูนา ชั้นสายสร้อย

พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องอิสริยาภรณ์นายพลซาน มาร์ติน ผู้ปลดปล่อย ชั้นมหากางเขน

พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อาทิตย์อุทัย ชั้นที่ 1

พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาวขั้วโลก ชั้นประถมาภรณ์

พ.ศ. ไม่ปรากฏ - เครื่องอิสริยาภรณ์มหาตรัยสีทู

ลำดับสาแหรก

อ้างอิง

ลำดับสาแหรก

อ้างอิง

  1. ↑ Chinese adopt patriotism of their new homes
  2. ↑ 创温州土地拍卖史新高　绿城33亿拍得温州地王[ลิงก์เสีย] (จีน)
  3. ↑ 曾经叱咤风云的泰国政坛澄海人 เก็บถาวร 2007-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (จีน)
  4. ↑ 潮汕人[ลิงก์เสีย] (จีน)
  5. ↑ 5.0 5.1 หน้า 10 บทความ–การ์ตูน, ชาติชาย ชุณหะวัณ : ทายาทราชครู โดย นรนิติ เศรษฐกิจ. "ส่วนร่วมสังคมไทย". เดลินิวส์ฉบับที่ 24,340: วันศุกร์ที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2559 แรม 14 ค่ำ เดือน 6 ปีวอก
  6. ↑ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์, แม่เล่าให้ฟัง
  7. ↑ ชีวประวัติ ชาติชาย ชุณหะวัณ ผู้จัดการออนไลน์ 9 มิถุนายน 2547
  8. ↑ "ความรัก" สามมุม ของ สามหนุ่มคนดัง[ลิงก์เสีย] นิตยสารหญิงไทย ฉบับที่ 681 ปีที่ 29 ปักษ์หลัง เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547
  9. ↑ เสม พริ้งพวงแก้ว โดย : วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง[ลิงก์เสีย] ตอนที่ 3
  10. ↑ ดำรงตำแหน่ง เอกอัครราชทูตประจำกระทรวงสำนักงานปลัดกระทรวง
  11. ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหารและแต่งตั้งนายทหารพิเศษ
  12. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (๓๐ ราย)
  13. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๖ ราย)
  14. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน 35 ราย)
  15. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๓ ราย)
  16. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๗ ราย)
  17. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งนายกรัฐมนตรี (พลตรี ชาติชาย ชุณหะวัณ)
  18. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๔๕ ราย)
  19. ↑ เปิดประวัติ 'ชาติชาย ชุณหะวัณ' คู่ชีวิต 'ท่านผู้หญิงบุญเรือน' คมชัดลึก สืบค้นเมื่อ 14 สิงหาคม 2564
  20. ↑ ได้รับพระราชทานยศนายกองใหญ่แห่งกองอาสารักษาดินแดน
  21. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐๗ ตอน ๗๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๔ พฤษภาคม ๒๕๓๓
  22. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๒ ตอนที่ ๒๖๓ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔๖, ๒๖ ธันวาคม ๒๕๑๘
  23. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๑ ตอนที่ ๑๔๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๑๗ สิงหาคม ๒๕๑๗
  24. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์[ลิงก์เสีย], เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๑๑๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๓๒
  25. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญกล้าหาญ, เล่ม ๙๐ ตอนที่ ๕๗ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๘, ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๑๖
  26. ↑ ราชกิจจานุเลกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๕๘๙, ๙ ธันวาคม ๒๔๘๔
  27. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ, เล่ม ๖๙ ตอนที่ ๔๑ ง หน้า ๑๘๘๙, ๑ กรกฎาคม ๒๔๙๕
  28. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน, เล่ม ๙๓ ตอนที่ ๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๑๔ มกราคม ๒๕๑๙
  29. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนาม ผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ, เล่ม ๕๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๑๙, ๑๗ พฤษภาคม ๒๔๗๙
  30. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๒ ตอนที่ ๙๙ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๐๖, ๒๙ ธันวาคม ๒๔๙๘
  31. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๑๐๘ ตอนที่ ๑๖๖ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๒๐ กันยายน ๒๕๓๔
  32. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2500/D/048/1262.PDF
  33. ↑ "Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-07-19. สืบค้นเมื่อ 2017-06-10. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |archive- url= ถูกละเว้น (help)

ลำดับสาแหรก

อ้างอิง

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ชาติชาย ชุณหะวัณ

ลำดับสาแหรก

อ้างอิง

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ชาติชาย ชุณหะวัณ
ก่อนหน้า ชาติชาย ชุณหะวัณ ถัดไป
พลเอก เปรม ติณสูลานนท์
นายกรัฐมนตรีไทย
(4 สิงหาคม พ.ศ. 2531 — 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534) 		อานันท์ ปันยารชุน
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ชาติชาย_ชุณหะวัณ&oldid=10502048"