เหรียญชัยสมรภูมิ
เหรียญชัยสมรภูมิ | |
---|---|
![]() เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา | |
มอบโดย พระมหากษัตริย์ไทย | |
อักษรย่อ | ช.ส. |
ประเภท | เหรียญบำเหน็จกล้าหาญ |
วันสถาปนา | 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2484 |
ประเทศ | ![]() |
จำนวนสำรับ | ไม่จำกัด |
ผู้สมควรได้รับ | บุคคลผู้ที่กระทำการรบ |
สถานะ | ยังพระราชทานอยู่ |
ผู้สถาปนา | คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร |
ประธาน | พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ลำดับเกียรติ | |
สูงกว่า | เหรียญกล้าหาญ เหรียญดุษฎีมาลา เข็มกล้าหาญ |
รองมา | เหรียญพิทักษ์เสรีชน |
เหรียญชัยสมรภูมิ เป็นเหรียญที่สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2484 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ใช้อักษรย่อว่า ช.ส. โดยสร้างตามพระราชกำหนดเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. 2484[1] เพื่อพระราชทานแก่ทหาร ตำรวจ หรือผู้ที่กระทำหน้าที่อย่างทหารหรือตำรวจ ที่ได้รับคำสั่งจากหน่วยทหารหรือตำรวจให้ไปทำการรบ และได้เคลื่อนที่ไปปฏิบัติการแล้วการพระราชทานกรรมสิทธิ์และการเรียกคืนเช่นเดียวกับเหรียญกล้าหาญ เหรียญนี้ไม่มีประกาศนียบัตร แต่ประกาศนามผู้ได้รับพระราชทานในราชกิจจานุเบกษา
ลักษณะของเหรียญ[แก้]
เหรียญชัยสมรภูมิ มีลักษณะเป็นเหรียญโลหะกลม ด้านหน้ามีพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราชกำลังทรงกระทำยุทธหัตถีกับราชศัตรู มีอักษรจารึกว่า “สมเด็จพระนเรศวรมหาราช กู้ชาติ” ด้านหลังมีอักษรจารึกว่า “เรารบเพื่อเกียรติศักดิ์ไทย” ตัวเหรียญห้อยกับแพรแถบสีแดง กว้าง 3.5 ซม. มีริ้วสีขาวใกล้ขอบทั้งสองข้าง ข้างบนมีเข็มโลหะรูปคทาจอมพลจารึกอักษรว่า “ชัยสมรภูมิ” ประดับกับแพรแถบสีต่างๆ มีขนาดและลักษณะอื่นๆ ตามแต่จะได้กำหนดไว้โดยพระราชกฤษฎีกา สำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำการรบกับราชศัตรูในการรบเฉพาะคราว ใช้ประดับที่หน้าอกเสื้อเบื้องซ้าย
ถ้าผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิได้กระทำการจนได้รับความชมเชยจากทางราชการ หรือกระทำความชอบจนได้รับบาดเจ็บ จะได้รับพระราชทานเครื่องหมายทำด้วยโลหะสีทองเป็นรูปขีดประกอบด้วยเปลวระเบิดสำหรับติดที่แพรแถบทุกครั้ง ถ้าผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิได้ประกอบวีรกรรม แต่ยังไม่ถึงขั้นที่จะได้รับพระราชทานเหรียญกล้าหาญ จะได้รับพระราชทานเครื่องหมายทำด้วยโลหะสีทองเป็นรูปช่อชัยพฤกษ์ช่อเดียวสำหรับติดที่แพรแถบทุกครั้ง
แพรแถบของเหรียญ[แก้]
แพรแถบของเหรียญจำแนกตามคราวที่มีการส่งทหาร ตำรวจ หรือผู้ที่กระทำหน้าที่อย่างทหารหรือตำรวจ เข้าปฏิบัติการในสงครามและการรบครั้งต่าง ๆ ดังนี้
- เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน
- เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา
- เหรียญชัยสมรภูมิ การร่วมรบกับสหประชาชาติ ณ ประเทศเกาหลี
- เหรียญชัยสมรภูมิ การรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม
เหรียญชัยสมรภูมิสำหรับการรบในแต่ละครั้งล้วนมีลำดับเกียรติเสมอกัน แต่เมื่อประดับเหรียญ จะต้องประดับเรียงตามลำดับเหรียญที่ได้รับพระราชทานในแต่ละครั้ง
กรณีสงครามอินโดจีน[แก้]
แพรแถบย่อ | ||
---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน กำหนดลักษณะไว้ในมาตรา 4 แห่งพระราชกำหนดเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. 2484 ไว้ว่า
"ตัวเหรียญห้อยกับแพรแถบสีแดง กว้าง 3.5 เซนติเมตร มีริ้วสีขาวใกล้ขอบทั้งสองข้าง ข้างบนมีเข็มโลหะรูปคทาจอมพลจารึกอักษรว่า “ชัยสมรภูมิ”"
ต่อมาจึงได้มีการตราพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมพระราชกำหนดเหรียญชัยสมรภูมิ พุทธศักราช 2484 (ฉบับที่ 2) พุทธศักราช 2485 โดยเพิ่มข้อความในข้างท้ายมาตรา 4 แห่งพระราชกำหนดเหรียญชัยสมรภูมิ พุทธศักราช 2484 ว่า "หรือกับแพรแถบสี ขนาด และลักษณะอื่นตามที่จะได้กำหนดไว้โดยพระราชกฤษฎีกา สำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำการรบกับราชศัตรูในการรบเฉพาะคราว" เพื่อให้สามารถกำหนดลักษณะแพรแถบสำหรับการรบครั้งอื่น ๆ เพิ่มเติมได้[2]
กรณีสงครามมหาเอเชียบูรพา[แก้]
แพรแถบย่อ | ||
---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา ได้กำหนดลักษณะครั้งแรกไว้ใน มาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พุทธศักราช 2485 ดังนี้
"แพรแถบเหรียนชัยสมรภูมิสำหรับพระราชทานแก่ผู้กะทำการรบกับราชสัตรู ไนคราวที่ประเทสไทยกะทำสงครามกับสหรัถอเมริกาและบริเตนไหย่นั้น ไห้เปนสีเขียว ขนาดกว้าง 3.5 เซนติเมตร มีริ้วสีแดงที่ขอบ และถัดริ้วสีแดงเข้าไปเปนริ้วสีขาวทั้งสองข้าง ด้านบนแพรแถบมีเข็มโลหะรูปคทาจอมพลจารึกอักสรว่า "ชัยสมรภูมิ""[3]
แพรแถบนี้ได้มีการยกเลิกไปเมื่อ พ.ศ. 2488 ตามพระราชกฤษฎีกายกเลิกแห่งพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. 2485 พ.ศ. 2488[4] ต่อมาในปี พ.ศ. 2502 จึงมีการตรากฎหมายเพื่อรับรองฐานะของแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิสงครามมหาเอเชียบูรพาอีกครั้ง โดยมีลักษณะตามมาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. 2502 ดังนี้
"แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิสำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำการรบในคราวสงครามมหาอาเซียบูรพานั้น ให้เป็นสีเขียว ขนาดกว้าง 3.5 เซนติเมตร มีริ้วสีแดงที่ขอบ และถัดริ้วสีแดงเข้าไปเป็นริ้วสีขาวทั้งสองข้าง ด้านบนแพรแถบมีเข็มโลหะรูปคทาจอมพลจารึกอักษรว่า "ชัยสมรภูมิ""[5]
กรณีการร่วมรบกับสหประชาชาติ ณ ประเทศเกาหลี[แก้]
แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ การร่วมรบกับสหประชาชาติ ณ ประเทศเกาหลี กำหนดลักษณะไว้ตามตามมาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. 2494 ดังนี้
"แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิสำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำการร่วมรบกับสหประชาชาตินั้น ให้เป็นสีฟ้า ขนาดกว้าง 3.5 เซนติเมตร และถัดริ้วสีฟ้าเข้าไปเป็นริ้วสีขาวทั้งสองข้าง ด้านบนแพรแถบมีเข็มโลหะรูปคทาจอมพลจารึกอักษรว่า "ชัยสมรภูมิ""[6]
กรณีการรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม[แก้]
แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ การรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม กำหนดลักษณะไว้ตามตามมาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. 2510 ดังนี้
"แพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิสำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำการรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนามนั้น ให้เป็นสีเหลือง ขนาดกว้าง 3.5 เซนติเมตร มีริ้วสีแดงที่ขอบ และถัดริ้วสีแดงเข้าไปเป็นริ้วสีขาวทั้งสองข้าง ด้านบนแพรแถบมีเข็มโลหะรูปคทาจอมพลจารึกอักษรว่า "ชัยสมรภูมิ""[7]
ผู้ได้รับพระราชทาน[แก้]
บุคคลที่ได้รับพระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ
- พล.อ. เสริม ณ นคร
- พล.ร.อ. สงัด ชลออยู่
- พล.อ. พร ธนะภูมิ
- พล.ร.อ. อมร ศิริกายะ
- พล.อ. อาทิตย์ กำลังเอก
- พล.อ. มานะ รัตนโกเศศ
- พล.ร.อ. กวี สิงหะ
- พล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ
- พล.ร.อ. สุภา คชเสนี
- พล.ร.ต. สนอง นิสาลักษณ์
- จอมพลอากาศ ฟื้น รณนภากาศ ฤทธาคนี
- จอมพลอากาศ เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร
- จอมพล แปลก พิบูลสงคราม
- จอมพล ผิน ชุณหะวัณ
- จอมพล ประภาส จารุเสถียร
- จอมพล เกรียงไกร อัตตะนันทน์
- พล.ร.อ. ม.จ.ครรชิตพล อาภากร
- พล.อ. เทียนชัย สิริสัมพันธ์
- พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์
- พล.อ. หาญ ลีนานนท์
- พล.อ. ไสว ไสวแสนยากร
- พล.ต.อ. ประมาณ อดิเรกสาร
- พ.อ. ควง อภัยวงศ์
- พล.อ. บรรจบ บุนนาค
- พล.อ.อ. ประพันธ์ ธูปะเตมีย์
- พล.อ. ประมณฑ์ ผลาสินธุ์
- พล.อ. ประยุทธ จารุมณี
- พล.อ.อ. สุเทพ เทพรักษ์
- พล.ท. ม.จ.ชิดชนก กฤดากร
- พล.อ. บุญชัย บำรุงพงศ์
- พล.อ.อ. ทวี จุลละทรัพย์
- พล.อ. สุรกิจ มัยลาภ
- พล.อ.อ. สนั่น ทั่วทิพย์
- พล.อ.อ. กมล เดชะตุงคะ
- พล.อ. มังกร พรหมโยธี
- พ.อ. กระวิน ธรรมพิทักษ์
- พล.อ. กฤช ปุณณกันต์
- พล.ร.อ. ถวิล รายนานนท์
- พล.ต.อ. อดุล อดุลเดชจรัส
- พล.อ.ท. หลวงเจริญจรัมพร
- พล.อ. เดช เดชประดิยุทธ
- พล.อ.ต. หลวงอิศรางกูรเสนีย์
- พล.อ.อ. หะริน หงสกุล
- พล.ต.ท. พระรามอินทรา
- พล.อ.อ. พะเนียง กานตรัตน์
- พล.อ. เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
- พล.อ. สุนทร คงสมพงษ์
- พล.อ. อิสระพงศ์ หนุนภักดี
- พล.อ. ประมณฑ์ ผลาสินธุ์
- พล.อ. สุนทร คงสมพงษ์
- พล.อ.อ. เกษตร โรจนนิล
- พล.ต.ต. สง่า กิตติขจร
- พล.ต.อ. ศรีสุข มหินทรเทพ
- พล.ร.ต. สังวรณ์ สุวรรณชีพ
- พล.อ.อ. ทะแกล้ว ศุษิลวรณ์
- พล.ท. ม.จ.คัสตาวัส จักรพันธุ์
- พล.ท. ศิลป์ รัตนพิบูลชัย
- พล.อ. เฉลิมชัย จารุวัสตร์
- พล.ต. ละม้าย อุทยานานนท์
- น.ท. ม.จ.อุทัยเฉลิมลาภ วุฒิชัย
- พล.อ. วัฒนา สรรพานิช
- พล.อ. วิจิตร สุขมาก
- พล.อ. ปาโมชช์ ถาวรฉันท์
- พ.อ. ณรงค์ กิตติขจร
- ร.อ. ละเมียน บุณยะมาน
- พล.ร.อ. หลวงสินธุสงครามชัย
- พล.ร.อ. หลวงสินธุสงครามชัย
- พล.อ. จิร วิชิตสงคราม
- พ.อ. พระยาพหลพลพยุหเสนา
- หลวงพร้อมวีระพันธ์
- พล.ร.อ. กมล สีตกะลิน
- พล.ต.อ. เผ่า ศรียานนท์
- พล.อ. เล็ก แนวมาลี
- พระประจนปัจจนึก (พุก มหาดิลก)
- พล.ท. สวัสดิ์ สวัสดิ์รณชัย สวัสดิเกียรติ
- พล.ต. ม.ร.ว.สังขดิศ ดิศกุล
- พล.ต. ม.จ.มุรธาภิเศก โสณกุล
- พล.ท. หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต
- ศ.(พิเศษ) ร.ต.ท. แสง มนวิทูร
- พ.ท. ม.จ.จันทรศิริปริวัตร จันทรทัต
- จ.ต. สวง ทรัพย์สำรวย
- จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
- พล.อ. กฤษณ์ สีวะรา
- พล.ต.อ. ประเสริฐ รุจิรวงศ์
- พล.อ. ประจวบ สุนทรางกูร
- พล.ต.อ. พจน์ เภกะนันทน์
- พล.ต.อ. สุรพล จุลละพราหมณ์
- พล.ต.อ. ณรงค์ มหานนท์
- พล.ร.อ. ประพัฒน์ กฤษณจันทร์
- ศ. พล.ต. ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช
- พ.อ. ประกอบ ประยูรโภคราช
- พล.อ. ประจวบ สุนทรางกูร
- ประมวล สภาวสุ
- พล.ต.อ. พระพินิจชนคดี
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร
- จุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
- พล.ท. จิตรพล ณ ลำปาง
- จำนงค์ โพธิสาโร
- พล.อ. หลวงกัมปนาทแสนยากร
- พล.ต.ต. ขุนพันธรักษ์ราชเดช
- พล.อ.อ. กำธน สินธวานนท์
- พ.อ. ชินวุธ สุนทรสีมะ
- พ.อ. ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม
- พล.ต.อ. ชุมพล โลหะชาละ
- พ่วง สุวรรณรัฐ
- พล.ต.อ. พิชัย กุลละวณิชย์
- พล.ต.อ. พจน์ เภกะนันทน์
- พล.ท. พจน์ ชุณหะวัณ
- พล.ต.อ. ประเสริฐ รุจิรวงศ์
- พล.ท. วิฑูรย์ ยะสวัสดิ์
- พล.อ. สำราญ แพทยกุล
- พล.อ. สิทธิ จิรโรจน์
- ม.จ.เวียงวัฒนา ชยางกูร
- ศ.(พิเศษ) สุพัฒน์ สุธาธรรม
- พล.ต.อ. สุรพล จุลละพราหมณ์
- ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช
- พล.ท. นพ. ม.ล.จินดา สนิทวงศ์
- พล.ร.อ. ม.จ.กาฬวรรณดิศ ดิศกุล
- พล.อ.ท. ม.จ.รังษิยากร อาภากร
- พล.อ. หลวงสุทธิสารรณกร
- พล.อ. หลวงเสนาณรงค์
- ศ. นพ.เสม พริ้งพวงแก้ว
- พล.ต. ม.ล.จวง เสนีวงศ์
- ศ.(พิเศษ) อรุณ ภาณุพงศ์
- น.อ.พิเศษ แย้ม ประพัฒน์ทอง
- แท้ ประกาศวุฒิสาร
- พล.ต. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลทิฆัมพร
- พล.อ. สมทัต อัตตะนันทน์
- พล.อ.ต. เจ้าวัฒนัน ณ ลำพูน
- พล.อ. สพรั่ง กัลยาณมิตร
- พล.อ.อ. วีรวิท คงศักดิ์
- พ.อ. พล เริงประเสริฐวิทย์
- พล.ท. ม.จ.พิศิษฐ์ดิศพงษ์ ดิศกุล
- พล.อ.อ. สุวิช จันทประดิษฐ์
- พล.อ.อ. อนันต์ กลินทะ
- พล.อ.อ. กันต์ พิมานทิพย์
- พล.ต. จารึก อารีราชการัณย์
- พล.ต. อินทรัตน์ ยอดบางเตย
- พล.ร.ท. โรช วิภัติภูมิประเทศ
- พล.ต. มนูญกฤต รูปขจร
- พล.อ. พัลลภ ปิ่นมณี
- พล.อ. พิจิตร กุลละวณิชย์
- พล.อ. พิชาญเมธ ม่วงมณี
- พล.อ. ปรีชา เอี่ยมสุพรรณ
- พล.อ. ปัญญา สิงห์ศักดา
- พล.อ. กิตติ รัตนฉายา
- พล.อ. ชัชชม กันหลง
- พล.อ. ชัยนันท์ เจริญศิริ
- พ.อ. บุลศักดิ์ โพธิเจริญ
- พ.อ.พิเศษ ประจักษ์ สว่างจิตร
- พล.ร.อ. นพ. ม.จ.ปุสาณ สวัสดิวัตน์
- พล.อ. สนธิ บุญยรัตกลิน
- พล.อ. วัฒนชัย วุฒิศิริ
- พล.อ. วิโรจน์ แสงสนิท
- พล.อ. มงคล อัมพรพิสิฏฐ์
- พล.อ. สำเภา ชูศรี
- พล.อ. สัมพันธ์ บุญญานันต์
- พล.ร.อ. ทวีศักดิ์ โสมาภา
- พล.อ. กิตติศักดิ์ รัฐประเสริฐ
- พล.ต. จำลอง ศรีเมือง
- พล.อ. พงษ์เทพ เทศประทีป
ระเบียงภาพ[แก้]
-
เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน
-
เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา
-
เหรียญชัยสมรภูมิ การร่วมรบกับสหประชาชาติ ณ ประเทศเกาหลี
-
เหรียญชัยสมรภูมิ การรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม
-
เหรียญชัยสมรภูมิประดับช่อชัยพฤกษ์ การรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม
-
ด้านหลังของเหรียญชัยสมรภูมิ (ในที่นี้เป็นแพรแถบสำหรับการรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม)
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "พระราชกำหนดเหรียญชัยสมรภูมิพุทธศักราช ๒๔๘๔". ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๕๘ หน้า ๑๖๓. ๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๘๔ – โดยทาง krisdika.go.th.
- ↑ "พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมพระราชกำหนดเหรียญชัยสมรภูมิ พุทธศักราช ๒๔๘๔ (ฉบับที่ ๒) พุทธศักราช ๒๔๘๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกสา เล่ม ๕๙ ตอนที่ ๖๗ หน้า ๑๙๑๕-๑๕๑๗. ๒๐ ตุลาคม ๒๔๘๕.
- ↑ "พระราชกริสดีกา ว่าด้วยแพรแถบเหรียนชัยสมรภูมิ พุทธสักราช 2485" (PDF). ราชกิจจานุเบกสา เล่ม 59 ตอนที่ 71 หน้า 2228-2230. 10 พฤศจิกายน 2485.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกา ยกเลิกพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พุทธศักราช ๒๔๘๕ พุทธศักราช ๒๔๘๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๖๒ ตอนที่ ๕๑ หน้า ๕๓๑-๕๓๒. ๑๘ กันยายน ๒๔๘๘.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. ๒๕๐๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๗๖ ตอนที่ ๗๖ หน้า ๓๐๒-๓๐๔. ๔ สิงหาคม ๒๕๐๒.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. ๒๔๙๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๖๘ ตอนที่ ๗ หน้า ๓๓-๓๕. ๒๓ มกราคม ๒๔๙๔.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยแพรแถบเหรียญชัยสมรภูมิ พ.ศ. ๒๕๑๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๘๔ ตอนที่ ๑๒๙ ฉบับพิเศษ หน้า ๗๔-๗๖. ๓๑ ธันวาคม ๒๕๑๐.