หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต)

พลโท หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (20 กรกฎาคมพ.ศ. 2439 - 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2507) อดีตแม่ทัพกองทัพภาคอีสานในสงครามไทย-อินโดจีน, อดีตผู้บัญชาการทหารบก, อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม, อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข, อดีตสมาชิกคณะราษฎร และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 (ส.ส.ประเภทที่ 2) ในปี พ.ศ. 2476

ประวัติ

หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต มีชื่อจริงว่า พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต มีนามเดิมว่า "ค้วน จินตะคุณ" เกิดเมื่อวันอังคารที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2439 ตรงกับวัน 2 ¹¹_ฯ 8 8 ค่ำ ปีวอก ภูมิลำเนาเดิม คลองบางกอบัว อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ บิดาชื่อนายจิ้น มารดาชื่อนางเพียร

จบการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยมัธยม (โรงเรียนนายร้อยทหารบก) ในปี พ.ศ. 2457 ร่วมรุ่นเดียวกันกับ จอมพล แปลก พิบูลสงคราม, พลเอก อดุล อดุลเดชจรัส, พลเอก มังกร พรหมโยธี และจอมพล ผิน ชุณหะวัณ ซึ่งต่อมาในปี พ.ศ. 2475 นักเรียนนายร้อยรุ่นเดียวกันนี้หลายคนได้เข้าร่วมเป็นคณะราษฎร เพื่อปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง ซึ่งรวมถึงตัวของหลวงเกรียงศักดิ์พิชิตด้วย

ในเวลาต่อมาเมื่อรัฐบาลจะยกเลิกบรรดาศักดิ์ไทย หลวงเกรียงศักดิ์พิชิตในฐานะรัฐมนตรีพร้อมด้วยคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 จึงลาออกจากบรรดาศักดิ์ โดยใช้ราชทินนามเป็นนามสกุล เมื่อ พ.ศ. 2484

หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต มีบุตรธิดารวม 11 คน โดยกับ คุณหญิงชื่น เกรียงศักดิ์พิชิต มีบุตรธิดา 9 คน และกับ นางบุญเหลือ ปีเจริญ มีบุตรธิดา 2 คน

ถึงแก่อนิจกรรม ด้วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เมื่อวันพุธที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2507 ตรงกับวัน 4 ^ฯ₅ 8 8 ค่ำ ปีมะโรง สิริรวมอายุได้ 68 ปี 9 วัน

สงครามไทย-อินโดจีน

ในระหว่างสงครามไทย-อินโดจีน (กรณีพิพาทอินโดจีน) พ.ศ. 2483 กองทัพในบัญชาของ พันเอก หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (ยศในขณะนั้น) สามารถเข้ายึดเมืองจำปาศักดิ์ได้ พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ ได้แต่งเพลงให้เพลงหนึ่งคือ เพลงนครจำปาศักดิ์ มีเนื้อหายกย่องวีรกรรมครั้งนี้

สัญญาบัตรยศทหาร

• 10 ธันวาคม พ.ศ. 2458 เป็น ว่าที่ร้อยตรี
• 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 เป็น ร้อยตรี
• 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 เป็น ร้อยโท
• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2470 เป็น ร้อยเอก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2476 เป็น พันตรี
• 1 เมษายน พ.ศ. 2477 เป็น พันโท
• 1 เมษายน พ.ศ. 2480 เป็น พันเอก
• 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 เป็น พลตรี
• 17 สิงหาคม พ.ศ. 2486 เป็น พลโท
• 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486 เป็น พลเรือโท พลอากาศโท

บรรดาศักดิ์

• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2471 เป็น ขุนเกรียงศักดิ์พิชิต ถือศักดินา 600
• 3 มิถุนายน พ.ศ. 2473 เป็น หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต ถือศักดินา 800

เครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญตรา

• เหรียญบรมราชาภิเษกรัชกาลที่ 6
• เหรียญจักรมาลา
• เบญจมาภรณ์ช้างเผือก
• เหรียญที่ระลึกฉลองพระมหานคร
• เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ
• ตติยาภรณ์มงกุฏไทย
• เหรีญรัตนาภรณ์ชั้นที่ 2
• ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก
• เหรียญชัยสมรภูมิ
• ปฐมาภรณ์มงกุฏไทย
• เหรียญช่วยราชการเขตภายใน
• ปฐมาภรณ์ช้างเผือก
• 15 ตุลาคม พ.ศ. 2486 ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ซุยโฮ ชั้นที่ 1 จากสมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่น

อ้างอิง

• หนังสือ สละชีวิตเพื่อคนข้างหลัง สกุล "เกรียงศักดิ์พิชิต" จัด พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พลโทหลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต) ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2507
• หนังสือ ตำนานเครื่องมโหรีปี่พาทย์ และ ประชุมบทเพลงไทยเดิม พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พลโทหลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (ค้วน จินตะคุณ) ณ สุสานหลวงวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2507