เทศบาลนครในประเทศไทย

หน้าถูกกึ่งป้องกัน
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

เขตการปกครอง
ของประเทศไทย
Emblem of Thailand.svg
การปกครองส่วนภูมิภาค
การปกครองส่วนท้องถิ่น

ในประเทศไทย เทศบาลนคร เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสำหรับเมืองขนาดใหญ่ที่มีประชากรตั้งแต่ 50,000 คนขึ้นไปและมีรายได้พอเพียงต่อการให้บริการสาธารณะตามหน้าที่ที่กฎหมายบัญญัติไว้ การจัดตั้งเทศบาลนครกระทำโดยประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลนครตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 (ฉบับล่าสุด) ปัจจุบันมีเทศบาลนครอยู่ 30 แห่งทั่วประเทศ (ไม่นับรวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา) เทศบาลนครแห่งแรกของไทย 3 แห่งคือเทศบาลนครกรุงเทพ เทศบาลนครธนบุรี และเทศบาลนครเชียงใหม่ จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2478 ต่อมาเทศบาลนครกรุงเทพและเทศบาลนครธนบุรีได้ถูกยุบรวมกันเป็นเทศบาลนครหลวงในปี พ.ศ. 2514 และในปี พ.ศ. 2515 เทศบาลนครหลวงได้ถูกยุบพร้อมกับจังหวัดนครหลวงกรุงเทพธนบุรีเพื่อจัดตั้งกรุงเทพมหานคร หลังจากนั้นเทศบาลนครจึงเหลือแต่เพียงเทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งเป็นเทศบาลนครแห่งแรกในส่วนภูมิภาค จนกระทั่งปี พ.ศ. 2537 จึงมีการจัดตั้งเทศบาลนครแห่งที่สองในส่วนภูมิภาคคือเทศบาลนครนครศรีธรรมราช และเทศบาลนครอื่น ๆ มาตามลำดับ

เทศบาลนครประกอบด้วยนายกเทศมนตรีทำหน้าที่หัวหน้าฝ่ายบริหารและสภาเทศบาลที่มีสมาชิกจำนวน 24 คนมาจากการเลือกตั้งของราษฎรในเขตเทศบาลทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ นายกเทศมนตรีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของราษฎรในเขตเทศบาลและมีรองนายกเทศมนตรีมาจากการแต่งตั้งของนายกเทศมนตรี นอกจากนี้ยังมีสำนักงานเทศบาลนครซึ่งมีปลัดเทศบาลเป็นหัวหน้าพนักงานเทศบาล ทำหน้าที่เป็นหน่วยงานธุรการและหน่วยงานให้บริการประชาชนภายใต้การบังคับบัญชาของนายกเทศมนตรี

รายชื่อนครและเทศบาลนครในประเทศไทย

อันดับของเทศบาลนครในประเทศไทยตามจำนวนประชากรเป็นดังนี้

ลำดับ
ที่		 ชื่อเมือง ชื่อเทศบาล/
องค์กรปกครองท้องถิ่น		 ตรา/สัญลักษณ์ จังหวัด เนื้อที่
เฉพาะพื้นดิน
(ตร.กม.)		 จำนวนประชากร
เมื่อสิ้นปี 2562
(คน)[1]		 ความหนาแน่น
(คน/ตร.กม)		 วันที่ได้รับการจัดตั้ง
 -  กรุงเทพมหานคร  กรุงเทพมหานคร[# 1] Seal of Bangkok Metro Authority.png – 1,568.74  5,666,264  3,611.98   14 ธันวาคม พ.ศ. 2515[2]
 1  นนทบุรี  เทศบาลนครนนทบุรี Seal of Nonthaburi.jpg  นนทบุรี 38.90  254,375  6,539.20   25 กันยายน พ.ศ. 2538[3]
 2  ปากเกร็ด  เทศบาลนครปากเกร็ด Seal of Pak Kret.jpg  นนทบุรี 36.04  190,272  5,279.47   20 เมษายน พ.ศ. 2543[4]
 3  หาดใหญ่  เทศบาลนครหาดใหญ่ Seal of Hat Yai.png  สงขลา 21.00  156,802  7,466.76   25 กันยายน พ.ศ. 2538[5]
 4  เจ้าพระยาสุรศักดิ์  เทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์ ตราเทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์.png  ชลบุรี 276.98  143,024  516.37   1 พฤษภาคม พ.ศ. 2556[6]
 5  สุราษฎร์ธานี  เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี Seal of Surat Thani.png  สุราษฎร์ธานี 68.97  132,040  1,914.46   4 พฤษภาคม พ.ศ. 2550[7]
 6  อุดรธานี  เทศบาลนครอุดรธานี Seal of Udon Thani.png  อุดรธานี 47.70  130,531  2,736.50   25 กันยายน พ.ศ. 2538[8]
 7  เชียงใหม่  เทศบาลนครเชียงใหม่ align=center  เชียงใหม่ 40.22  127,240  3,163.60   1 เมษายน พ.ศ. 2479[9]
 8  นครราชสีมา  เทศบาลนครนครราชสีมา Seal of Nakhon Ratchasima.png  นครราชสีมา 37.50  126,391  3,370.43   25 กันยายน พ.ศ. 2538[10]
 -  พัทยา  เมืองพัทยา[# 2] Pattaya-Logo.png  ชลบุรี 53.44  119,532  2,236.75   29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521[11]
 9  ขอนแก่น  เทศบาลนครขอนแก่น นครขอนแก่น.png  ขอนแก่น 46.00  114,459  2,488.24   25 กันยายน พ.ศ. 2538[12]
 10  นครศรีธรรมราช  เทศบาลนครนครศรีธรรมราช Seal of Nakhon Si Thammarat.png  นครศรีธรรมราช 22.56  102,152  4,528.01   8 ตุลาคม พ.ศ. 2537[13]
 11  แหลมฉบัง  เทศบาลนครแหลมฉบัง Seal of Laem Chabang.gif  ชลบุรี 88.59  88,271  996.40   24 พฤษภาคม พ.ศ. 2553[14]
 12  รังสิต  เทศบาลนครรังสิต Seal of Rangsit.gif  ปทุมธานี 20.80  85,260  4,099.04   29 เมษายน พ.ศ. 2554[15]
 13  นครสวรรค์  เทศบาลนครนครสวรรค์ นครนครสวรรค์.gif  นครสวรรค์ 27.87  82,305  2,953.18   25 กันยายน พ.ศ. 2538[16]
 14  ภูเก็ต  เทศบาลนครภูเก็ต Seal of Phuket.png  ภูเก็ต 12.00  79,308  6,609.00   13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547[17]
 15  เชียงราย  เทศบาลนครเชียงราย Seal of Chiang Rai.png  เชียงราย 60.85  77,672  1,276.45   13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547[17]
 16  อุบลราชธานี  เทศบาลนครอุบลราชธานี Seal of Ubon Ratchathani.png  อุบลราชธานี 29.04  74,977  2,581.85   7 พฤษภาคม พ.ศ. 2542[18]
 17  นครปฐม  เทศบาลนครนครปฐม Seal of Nakhon Pathom.png  นครปฐม 19.85  74,446  3,750.43   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[19]
 18  เกาะสมุย  เทศบาลนครเกาะสมุย Seal of Ko Samui.png  สุราษฎร์ธานี 252.00  70,059  278.01   14 กันยายน พ.ศ. 2555[20]
 19  สมุทรสาคร  เทศบาลนครสมุทรสาคร Seal of Samut Sakhon.png  สมุทรสาคร 10.33  67,515  6,535.82   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[21]
 20  พิษณุโลก  เทศบาลนครพิษณุโลก Seal of Phitsanulok.png  พิษณุโลก 18.26  66,106  3,620.26   9 มีนาคม พ.ศ. 2542[22]
 21  ระยอง  เทศบาลนครระยอง Seal of Rayong.png  ระยอง 16.95  63,565  3,750.15   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[23]
 22  สงขลา  เทศบาลนครสงขลา Seal of Songkhla.png  สงขลา 9.27  61,758  6,662.14   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[24]
 23  ยะลา  เทศบาลนครยะลา Seal of Yala.png  ยะลา 19.00  60,617  3,190.37   25 กันยายน พ.ศ. 2538[25]
 24  ตรัง  เทศบาลนครตรัง Seal of Trang.png  ตรัง 14.77  59,304  4,015.17   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[26]
 25  อ้อมน้อย  เทศบาลนครอ้อมน้อย Seal of Om Noi.png  สมุทรสาคร 30.40  53,978  1,775.59   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553[27]
 26  สกลนคร  เทศบาลนครสกลนคร Seal of Sakon Nakhon.png  สกลนคร 54.54  53,100  973.60   8 มีนาคม พ.ศ. 2555[28]
 27  ลำปาง  เทศบาลนครลำปาง Seal of Lampang.png  ลำปาง 22.17  52,124  2,351.11   11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542[29]
 28  สมุทรปราการ  เทศบาลนครสมุทรปราการ Seal of Samut Prakan.png  สมุทรปราการ 7.33  50,843  6,936.29   24 มีนาคม พ.ศ. 2542[30]
 29  พระนครศรีอยุธยา  เทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา Ayutthaya city seal.png  พระนครศรีอยุธยา 14.84  50,830  3,425.20   16 ธันวาคม พ.ศ. 2542[31]
 30  แม่สอด  เทศบาลนครแม่สอด Seal of Mae Sot.png  ตาก 27.20  41,424[# 3]  1,522.94   28 มกราคม พ.ศ. 2553[32]

หมายเหตุ

  1. ↑ กรุงเทพมหานคร (กทม.) เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีลักษณะครอบคลุมพื้นที่ทั้งจังหวัดเช่นเดียวกับองค์การบริหารส่วนจังหวัด แต่ถือว่าพื้นที่ทั้งหมดเป็นเขตเมืองทำนองเดียวกับเทศบาล กรุงเทพมหานครมีผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงเป็นฝ่ายบริหาร มีสภากรุงเทพมหานครเป็นฝ่ายนิติบัญญัติและมีสภาเขตเป็นที่ปรึกษาอีกด้วย
  2. ↑ เมืองพัทยาเป็นเทศบาลพิเศษซึ่งเดิมมีรูปแบบ "สภา-ผู้จัดการนคร" อันแตกต่างจากเทศบาลทั่วไปที่ใช้รูปแบบ "นายกเทศมนตรี-สภา" แต่ปัจจุบันเมืองพัทยาได้หันมาใช้รูปแบบ "นายกเทศมนตรี-สภา" เหมือนเทศบาลนครแห่งอื่น ๆ แต่ยังเรียกนายกเทศมนตรีว่า "นายกเมืองพัทยา" และสภาว่า "สภาเมืองพัทยา" เหมือนเดิม
  3. ↑ ขณะที่กำลังยื่นเรื่องขอเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นเทศบาลนคร ในเขตเทศบาลเมืองแม่สอดมีจำนวนราษฎรเฉพาะจากฐานข้อมูลทะเบียนราษฎร (ของกรมการปกครอง) ไม่ถึงเกณฑ์ที่พระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 กำหนดไว้ แต่มีการตีความหมายของคำว่า "ราษฎร" ในพระราชบัญญัติฉบับดังกล่าวให้ครอบคลุมถึงบุคคลที่ไม่มีสัญชาติไทยและไม่มีสิทธิ์เลือกตั้งที่อาศัยอยู่ในเขตเทศบาลอย่างถูกกฎหมายด้วย เป็นผลให้มีจำนวน "ราษฎร" ทั้งหมดเกินห้าหมื่นคน ประกอบกับมีการพิจารณาความเหมาะสมด้านอื่น ๆ แล้วเข้าเกณฑ์ที่จะยกฐานะเป็นเทศบาลนครได้ [1] ในที่นี้จะระบุจำนวนราษฎรตามฐานข้อมูลทะเบียนราษฎรเท่านั้น เพื่อให้เป็นแบบแผนเดียวกับข้อมูลของเทศบาลนครแห่งอื่น ๆ

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

  1. ↑ สำนักบริหารการทะเบียน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ระบบสถิติทางการทะเบียน : รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ. 2562." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/ [ม.ป.ป.]. สืบค้น 12 กุมภาพันธ์ 2563.
  2. ↑ "ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๓๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (พิเศษ 190 ก): 187–201. 13 ธันวาคม 2515. Check date values in: |date= (help)
  3. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 29–32. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  4. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี พ.ศ. ๒๕๔๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 117 (10 ก): 25–28. 20 กุมภาพันธ์ 2543. Check date values in: |date= (help)
  5. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 19–23. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  6. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลเจ้าพระยาสุรศักดิ์ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เป็นเทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 130 (พิเศษ 88 ง): 28. 25 กรกฎาคม 2556. Check date values in: |date= (help)
  7. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองสุราษฎร์ธานี อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (พิเศษ 67 ง): 15. 4 มิถุนายน 2550. Check date values in: |date= (help)
  8. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 6–9. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  9. ↑ "พระราชบัญญัติจัดตั้งเทศบาลนครเชียงใหม่ พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52: 2136–2141. 29 มีนาคม 2478. Check date values in: |date= (help)
  10. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 33–36. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  11. ↑ "พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยา พ.ศ. ๒๕๒๑" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 95 (พิเศษ 120): 1–44. 30 ตุลาคม 2521. Check date values in: |date= (help)
  12. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 24–28. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  13. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. ๒๕๓๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (36 ก): 30–34. 24 สิงหาคม 2537. Check date values in: |date= (help)
  14. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลแหลมฉบัง อำเภอศรีราชาและอำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี เป็นเทศบาลนครแหลมฉบัง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 79 ง): 19. 25 มิถุนายน 2553. Check date values in: |date= (help)
  15. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองรังสิต อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เป็นเทศบาลนครรังสิต" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 128 (61 ง): 42. 1 มิถุนายน 2554. Check date values in: |date= (help)
  16. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 10–14. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  17. ↑ 17.0 17.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองเป็นเทศบาลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (พิเศษ 20 ง): 11–12. 20 กุมภาพันธ์ 2547. Check date values in: |date= (help)
  18. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (14 ก): 1–4. 8 มีนาคม 2542. Check date values in: |date= (help)
  19. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 6–9. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in: |date= (help)
  20. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองเกาะสมุย อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นเทศบาลนครเกาะสมุย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 131 (พิเศษ 18 ง): 28. 27 มกราคม 2557. Check date values in: |date= (help)
  21. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสมุทรสาคร จังหวัดสมุทรสาคร พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 2–5. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in: |date= (help)
  22. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (14 ก): 5–10. 8 มีนาคม 2542. Check date values in: |date= (help)
  23. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครระยอง จังหวัดระยอง พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 25–28. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in: |date= (help)
  24. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสงขลา จังหวัดสงขลา พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 22–24. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in: |date= (help)
  25. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครยะลา จังหวัดยะลา พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (40 ก): 15–18. 24 กันยายน 2538. Check date values in: |date= (help)
  26. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครตรัง จังหวัดตรัง พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 16–21. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in: |date= (help)
  27. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองอ้อมน้อย อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร เป็นเทศบาลนครอ้อมน้อย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 149 ง): 45. 27 ธันวาคม 2553. Check date values in: |date= (help)
  28. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองสกลนคร อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร เป็นเทศบาลนครสกลนคร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 129 (พิเศษ 64 ง): 12. 5 เมษายน 2555. Check date values in: |date= (help)
  29. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครลำปาง จังหวัดลำปาง พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 10–15. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in: |date= (help)
  30. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (19 ก): 1–4. 23 มีนาคม 2542. Check date values in: |date= (help)
  31. ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (127 ก): 1–4. 15 ธันวาคม 2542. Check date values in: |date= (help)
  32. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นเทศบาลนครแม่สอด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 50 ง): 7. 21 เมษายน 2553. Check date values in: |date= (help)
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เทศบาลนครในประเทศไทย&oldid=9872589"