การขนส่งในประเทศไทย
การขนส่งในประเทศไทย มีความหลากหลายและยังไม่มีความเป็นระเบียบ การขนส่งแต่ละประเภทไม่มีความโดดเด่นมากนัก ได้แก่ ระบบการขนส่งทางถนน ที่เป็นหลักของการขนส่งสินค้าทั่วประเทศ การขนส่งทางรถประจำทางที่มีการขนส่งระยะไกลไปยังจังหวัดต่าง ๆ มีการใช้รถจักรยานยนต์เพื่อใช้การเดินทางระยะสั้นแทนการใช้จักรยาน การใช้รถยนต์ส่วนตัวซึ่งมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วมีส่วนทำให้การจราจรเกิดความแออัดทั้งในกรุงเทพมหานครและเมืองสำคัญต่าง ๆ นอกจากนี้ ยังมีการขนส่งระบบรางที่เชื่อมต่อไปยังภูมิภาคต่าง ๆ แต่ยังมีความล่าช้า ถึงแม้จะมีแผนขยายการให้บริการที่มีรถไฟความเร็วสูงไปยังภูมิภาคต่าง ๆ ของประเทศก็ตาม การขนส่งทางอากาศภายในประเทศ ซึ่งในปัจจุบันยังมีสายการบินไม่มากนัก แต่ยังมีความโดนเด่นด้วยวิธีการขนส่งที่มีความแปลกใหม่จากสายตาของชาวต่างประเทศ เช่น รถตุ๊กตุ๊ก รถสองแถว เป็นต้น ทั้งนี้ สถาบันการจัดการนานาชาติ (International Institute for Management Development: IMD) ได้จัดอันดับความสามารถในการแข่งขันด้านโครงสร้างพื้นฐานการคมนาคมให้ประเทศไทยอยู่ในอันดับที่ 28 จาก 64 เขตเศรษฐกิจ[1]
ทางราง
[แก้]รถไฟทางไกล
[แก้]การรถไฟแห่งประเทศไทยเปิดให้บริการเดินรถในความยาวเส้นทางทั้งสิ้น 4,507 กิโลเมตร จำนวน 666 สถานี/ที่หยุดรถ ในรางขนาด 1 เมตร (เป็นทางเดี่ยว 2847.1 กิโลเมตร ทางคู่ 1089.9 กิโลเมตร และทางสาม 107 กิโลเมตร)
รายชื่อจังหวัดที่มีทางรถไฟทางไกล
|
- การเชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้านในปัจจุบัน
- ประเทศกัมพูชา: สายอรัญประเทศ–ปอยเปตเชื่อมต่อจากสถานีด่านพรมแดนบ้านคลองลึก จังหวัดสระแก้ว ไปยังสถานีปอยเปต (ប៉ោយប៉ែត) จังหวัดบันทายมีชัย
- ประเทศพม่า: เคยมีทางรถไฟสายกาญจนบุรีเชื่อมต่อจากสถานีด่านเจดีย์สามองค์ จังหวัดกาญจนบุรี ไปยังสถานีจันการายา (ချင်ဂါးလဟာ) เขตตะนาวศรี (ปัจจุบันรัฐกะเหรี่ยง) ยกเลิกการใช้งานเมื่อ พ.ศ. 2488 (ปัจจุบันมีโครงการฟื้นฟูเส้นทางในอนาคต)[2]
- ประเทศมาเลเซีย: สายชุมทางหาดใหญ่–ปาดังเบซาร์เชื่อมต่อจากสถานีปาดังเบซาร์ (ไทย) จังหวัดสงขลา ไปยังสถานีปาดังเบซาร์ (Padang Besar) รัฐปะลิส สามารถเดินทางต่อได้ถึงประเทศสิงคโปร์ ในอดีตเคยมีสายชุมทางหาดใหญ่–รันเตาปันจัง เชื่อมต่อจากสถานีสุไหงโก-ลก จังหวัดนราธิวาส ไปยังสถานีรันเตาปันจัง (Rantau Panjang) รัฐกลันตัน สามารถเดินทางต่อถึงประเทศสิงคโปร์ได้เช่นกัน (ปัจจุบันมีโครงการฟื้นฟูเส้นทางในอนาคต)[3]
- ประเทศลาว: สายหนองคาย–เวียงจันทน์เชื่อมต่อจากสถานีหนองคาย จังหวัดหนองคาย สิ้นสุดสถานีคำสะหวาด (ຄໍາສະຫວາດ) นครหลวงเวียงจันทน์[4]
รถไฟความเร็วสูง
[แก้]ปัจจุบันอยู่ในระหว่างการก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง โดยคาดว่าจะสามารถเปิดให้บริการสายแรกได้ภายใน พ.ศ. 2569[5]
รถไฟฟ้าในเขตเมือง
[แก้]ในปัจจุบัน ระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนมีให้บริการเฉพาะในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลเท่านั้น โดยเปิดให้บริการเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2542 ในเส้นทางรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท (หมอชิต–อ่อนนุช) และสายสีลม (สนามกีฬาฯ–สะพานตากสิน)[6] ในปัจจุบันมีรถไฟฟ้าที่เปิดให้บริการแล้วทั้งสิ้น 10 สาย สายล่าสุดที่เปิดให้บริการคือ รถไฟฟ้ามหานคร สายสีชมพู ซึ่งเปิดให้บริการใน พ.ศ. 2566 [7]
นอกจากกรุงเทพมหานครและปริมณฑลแล้ว ยังมีโครงการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในเมืองใหญ่อื่น ๆ อาทิ ขอนแก่น[8] ภูเก็ต[9][10] นครราชสีมา[11] เชียงใหม่ หาดใหญ่
ระบบขนส่งผู้โดยสารอัตโนมัติภายในท่าอากาศยาน
[แก้]ในปัจจุบัน ระบบขนส่งผู้โดยสารอัตโนมัติภายในท่าอากาศยานให้บริการเฉพาะในท่าอากาศยานสุวรรณภูมิเท่านั้น โดยเปิดเมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ.2566 โดยจะเชื่อมต่ออาคารผู้โดยสารหลักกับอาคารผู้โดยสารรองที่ 1 (SAT-1) ในระบบขนส่งผู้โดยสารอัตโนมัติท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
รถราง
[แก้]รายชื่อจังหวัดที่เคยมีทางรถราง |
ในอดีตประเทศไทยก็เคยมีการใช้รถราง โดยรถรางกรุงเทพเปิดให้บริการครั้งแรกเมื่อวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2431 โดยเปิดสายบางคอแหลมเป็นสายแรกเมื่อเริ่มแรกใช้กำลังม้าลากรถไปตามราง ทำให้ใช้เวลาการเดินทางมาก จึงไม่เป็นที่นิยม ภายหลังเปลี่ยนมาใช้กำลังไฟฟ้าเมื่อ เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2437 และจนถึงวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2511 ได้ยกเลิกการเดินรถทุกเส้นทางอย่างถาวร
ส่วนเส้นทางในต่างจังหวัดมีสองสายคือ รถรางลพบุรี และทางรถไฟสายปากน้ำ ที่ใช้รถรางวิ่งแทนรถไฟตั้งแต่ พ.ศ. 2468
ทางถนน
[แก้]โครงข่ายถนน
[แก้]ตรอกและซอย
[แก้]ตรอก เป็นประเภทของถนนที่มีขนาดเล็กที่สุด ซึ่งบางครั้งยานพาหนะขนาดใหญ่อย่างรถยนต์ไม่สามารถเข้าถึงได้ มักจะพบการขนส่งโดยใช้วิธีเดินเท้า จักรยาน หรือรถจักรยานยนต์ ส่วนมากแล้วจะอยู่ในเขตเมือง ส่วนซอย จะเป็นถนนที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาระดับหนึ่ง บางแห่งรถยนต์สามารถเข้าได้ แต่ไม่สามารถวิ่งสวนทางกันได้ จึงมีการจัดการจราจรให้เดินรถทางเดียว หรือบางแห่งเป็นซอยที่มีขนาดใหญ่เทียบเท่าถนน สำหรับชื่อของซอย มักจะตั้งชื่อตามถนนที่ซอยนั้นแยกออกมา เช่น ซอยสุขุมวิท 55 หรือ ถนนทองหล่อ เป็นซอยที่แยกออกมาจากถนนสุขุมวิท เป็นต้น
ถนน
[แก้]ถนนมีทั้งถนนในเมืองและถนนที่เชื่อมต่อระหว่างจังหวัด ถนนบำรุงรักษาโดยหน่วยงานท้องถิ่น หรือถนนในเมืองบางแห่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงข่ายทางหลวง ซึ่งจะมีการกำกับรหัสหมายเลขทางหลวงนั้น ๆ ในจังหวัดสุพรรณบุรีเป็นจังหวัดที่มีการลงทุนในเรื่องโครงข่ายถนนในเมืองและในจังหวัดเป็นเงินจำนวนมาก
ทางหลวง
[แก้]ทางหลวงในประเทศไทยมีหลายประเภท ได้แก่ ทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผ่นดิน ทางหลวงชนบท ทางหลวงท้องถิ่น ทางหลวงสัมปทาน ระบบทางหลวงในประเทศไทยมีความยาวรวม 64,600 กิโลเมตร ลาดยางแล้ว 62,985 กิโลเมตร และยังไม่ได้ลาดยาง 1,615 กิโลเมตร (ข้อมูลปี พ.ศ. 2539) ทางหลวงแผ่นดินสายหลักในประเทศไทย ได้แก่ ถนนพหลโยธิน ถนนมิตรภาพ ถนนสุขุมวิท และถนนเพชรเกษม ทางหลวงบางแห่งได้รับการกำหนดให้เป็นทางหลวงสายเอเชีย นอกจากนี้ยังมีทางหลวงพิเศษ ซึ่งเป็นทางหลวงประเภทหนึ่ง แต่มีการควบคุมการเข้าออก และเสียค่าใช้จ่ายในการเดินทาง
ทางหลวงพิเศษและทางพิเศษ
[แก้]ทางพิเศษเป็นถนนที่มีการควบคุมการเข้าออก และต้องเสียค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหาจราจรติดขัดในเขตเมืองสำคัญต่าง ๆ แต่ได้ดำเนินการก่อสร้างเฉพาะกรุงเทพมหานครและปริมณฑลเท่านั้น ส่วนทางพิเศษในเมืองสำคัญต่าง ๆ ยังเป็นโครงการและยังไม่ได้ดำเนินการก่อสร้าง ส่วนทางหลวงพิเศษเป็นโครงข่ายทางหลวงที่เชื่อมโยงระหว่างเมืองในภูมิภาคต่าง ๆ ซึ่งในปัจจุบันมีทางหลวงพิเศษเพียง 2 สาย ได้แก่ ทางหลวงพิเศษหมายเลข 7 และถนนกาญจนาภิเษก
การขนส่งผู้โดยสารทางถนน
[แก้]รถประจำทาง
[แก้]ดูบทความหลักที่: รถโดยสารประจำทางในประเทศไทย
รถโดยสารระหว่างจังหวัด
[แก้]รถโดยสารระหว่างจังหวัดให้บริการโดย บริษัท ขนส่ง จำกัด (บขส.) และบริษัทเอกชนอีกหลายบริษัท โดยมีสถานีรถโดยสารในกรุงเทพมหานคร สามแห่ง คือ หมอชิต2 สถานีขนส่งสายใต้ และสถานีขนส่งเอกมัย
รถโดยสารระหว่างประเทศ
[แก้]บขส. ได้เปิดการเดินรถไปยังประเทศลาว และประเทศกัมพูชา นอกจากนี้ยังมีบริษัทเดินรถอีกหลายแห่งที่เปิดเส้นทางระหว่างประเทศ
รถโดยสารประจำทาง
[แก้]รถประจำทางเป็นระบบขนส่งมวลชนขนาดใหญ่อย่างหนึ่งในไทย โดยเฉพาะในเมืองใหญ่เช่นกรุงเทพมหานคร ระบบรถเมล์ประจำทางให้บริการโดย องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก) ถือเป็นระบบที่ขนส่งผู้โดยสารระบบหนึ่ง และยังมีอีกหลายจังหวัดที่มีรถโดยสารประจำทาง
รถโดยสารประจำทางด่วนพิเศษ
[แก้]ประจำทางด่วนพิเศษบริการเฉพาะกรุงเทพและปริมณฑลได้แก่ รถโดยสารประจำทางด่วนพิเศษในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล[12]
รถโดยสารเข้าเมือง
[แก้]เป็นรถโดยสารที่ขนส่งผู้โดยสารจากท่าอากาศยานเข้ามาในเขตเมือง
รถประจำทางประเภทอื่น
[แก้]ประเทศไทยยังมีรถประจำทางอีกจำนวนมากที่ให้บริการ เช่น สองแถว กระป้อ เป็นต้น
รถวิ่งชมเมือง
[แก้]กรุงเทพมหานคร เป็นเมืองเดียวที่มีรถวิ่งชมเมืองบริการนักท่องเที่ยว ซึ่งประกอบด้วย 2 เส้นทางคือ รถรางสายรอบกรุงรัตนโกสินทร์[13] และรถรางเยาวราช[14](ปิดบริการชั่วคราว)
รถรับจ้าง
[แก้]รถรับจ้างมีหลายประเภท เช่น รถแท็กซี่ ระบบมิเตอร์บริการในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล นครราชสีมา อุดรธานี ขอนแก่น ชลบุรี ภูเก็ต หาดใหญ่ นครศรีธรรมราช อุบลราชธานี และเชียงใหม่ รวมทั้งมอเตอร์ไซค์รับจ้างตามหน้าปากซอยและสถานที่สำคัญ ตุ๊กตุ๊กและรถสามล้อ มีให้บริการเช่นกัน
อุบัติเหตุทางถนน
[แก้]ทางอากาศ
[แก้]ท่าอากาศยาน
[แก้]ท่าอากาศยาน มีจำนวนทั้งสิ้น 106 แห่ง (ข้อมูลปี พ.ศ. 2542) ท่าอากาศที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและรองรับผู้โดยสารได้มากที่สุดในประเทศไทย คือ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ นอกจากนี้ ยังมีท่าเฮลิคอปเตอร์ ซึ่งมีจำนวนทั้งหมด 17 แห่ง (ข้อมูลปี พ.ศ. 2550)
สภาพ | ความยาว (เมตร) | รวม | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
ยาวกว่า 3,047 | 2,438-3,047 | 1,524-2,437 | 914-1,523 | สั้นกว่า 914 | ||
ลาดยาง | 6 แห่ง | 11 แห่ง | 17 แห่ง | 18 แห่ง | 4 แห่ง | 56 แห่ง |
ไม่ได้ลาดยาง | — | — | 1 แห่ง | 16 แห่ง | 33 แห่ง | 50 แห่ง |
รวมทั้งสิ้น | 106 แห่ง |
ท่าอากาศยานนานาชาติ
[แก้]ในปี พ.ศ. 2561 ท่าอากาศยานที่รับผู้โดยสารจากต่างประเทศมายังประเทศไทยมีทั้งหมด 11 ท่าอากาศยาน โดย ท่าอากาศยานหัวหินเป็นท่าอากาศยานล่าสุดที่ให้บริการใน เส้นทางระหว่างประเทศไทยและประเทศมาเลเซีย โดยท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานี และท่าอากาศยานนานาชาติอุบลราชธานี ยกเลิกการรับผู้โดยสารจากต่างประเทศในปีดังกล่าว ต่อไปนี้เป็นรายชื่อท่าอากาศยานที่การบินระหว่างประเทศในปี พ.ศ. 2561
- ท่าอากาศยานดอนเมือง
- ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
- ท่าอากาศยานเชียงใหม่
- ท่าอากาศยานภูเก็ต
- ท่าอากาศยานหาดใหญ่
- ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย
- ท่าอากาศยานนานาชาติกระบี่
- ท่าอากาศยานนานาชาติสมุย
- ท่าอากาศยานนานาชาติสุราษฎร์ธานี
- ท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา
- ท่าอากาศยานหัวหิน
ท่าอากาศยานในประเทศไทยที่สามารถรับเครื่องบิน ขนาดใหญ่ชนิด โบอิง 747 มีเพียง 6 ท่าอากาศยานโดยทั้งหมด การบินไทย เครื่องทำการบินทางพาณิชย์ ได้แก่
- ท่าอากาศยานดอนเมือง
- ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
- ท่าอากาศยานเชียงใหม่
- ท่าอากาศยานภูเก็ต
- ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย
- ท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา
ท่าอากาศยานที่สามารถรับเครื่องบินขนาดใหญ่ แอร์บัส เอ380 มีเพียง 4 ท่าอากาศยาน แต่ให้บริการเชิงพาณิชย์ที่เดียวคือ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ
สายการบิน
[แก้]ในประเทศไทยมีสายการบินจำนวนมาก โดยมีการบินไทยเป็นสายการบินที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งเป็นสายการบินแห่งชาติ
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ทางน้ำ
[แก้]เส้นทางน้ำสายสำคัญ 3,999 กม. 3,701 กม. เป็นเส้นทางที่มีน้ำลึกไม่ต่ำกว่า 0.9 เมตรตลอดทั้งปี นอกจากนี้ยังมีเส้นทางเล็กๆ อีกจำนวนมาก ที่ใช้เรือขนาดเล็กเช่นเรือหางยาวในการเดินเรือ
การขนส่งในแม่น้ำลำคลอง
[แก้]มีเรือโดยสารให้บริการในแม่น้ำเส้นทางต่าง ๆ จำนวนมากมายหลายบริษัท เช่น เรือด่วนเจ้าพระยา หรือเรือหางยาว เรือข้ามฟาก ส่วนเรือโดยสารในคลอง เช่น เรือโดยสารคลองแสนแสบ ให้บริการในคลองแสนแสบ ซึ่งสามารถเดินทางได้อย่างรวดเร็วอีกด้วย
ท่าเรือและเมืองท่า
[แก้]ปัจจุบันท่าเรือแหลมฉบังเป็นท่าเรือเดียวที่มีผู้โดยสารเดินทางไปกลับจากท่าเรือแหลมฉบังไปยังประเทศสิงคโปร์ และประเทศสิงคโปร์มายังท่าเรือแหลมฉบัง
เรือเดินสมุทร
[แก้]เรือเดินสมุทรมีทั้งหมด 299 ลำ (ขนาดใหญ่เกิน 1,000 ตันกรอส) หรือคิดเป็นขนาด 1,834,809 ตันกรอส หรือ 2,949,558 DWT (ข้อมูลปี พ.ศ. 2542) แบ่งออกเป็น
- bulk 39
- เรือสินค้า 35
- เรือถังบรรทุกสารเคมี 3
- combination bulk 1
- เรือบรรทุกตู้คอนเทนเนอร์ 13
- เรือบรรทุกแก๊สปิโตรเลียมเหลว 19
- multi-functional large load carrier 3
- เรือโดยสาร 1
- เรือถังบรรทุกปิโตรเลียม 63
- เรือสินค้าแช่เย็น 13
- roll-on/roll-off 2
- เรือขนส่งผู้โดยสารทางทะเลระยะสั้น 2
- specialized tanker 5
ทางท่อ
[แก้]- ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม 67 กิโลเมตร
- แก๊สธรรมชาติ 350 กิโลเมตร
อ้างอิง
[แก้]- ↑ คมนาคม ฟุ้งความสามารถแข่งขันด้านโครงสร้างพื้นฐานไทยดีขึ้นมา 1 อันดับ - คุณภาพถนนไทย ดีขึ้นพรวด 12 อันดับ
- ↑ ภาพชุด -- พม่าเปิดหวูดฟื้นทางรถไฟสายมรณะ รัฐมอญถึง “ช่องเขาขาด”
- ↑ ศอ.บต.ประชุมร่วมเตรียมผลักดันฟื้นฟูการเดินรถไฟเส้นทางสุไหงโก-ลก สู่มาเลเซีย
- ↑ ลาวเตรียมสร้างทางรถไฟท่านาแล้ง-เวียงจันทน์ภายในสิ้นปีนี้
- ↑ เร่งโครงการรถไฟความเร็วสูง 'กทม.-โคราช' ลงนามเพิ่มอีก 3 สัญญา เสร็จแน่ปี 2569
- ↑ "ประวัติความเป็นมา". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-11-12. สืบค้นเมื่อ 2021-10-19.
- ↑ ระบบขนส่งมวลชน การเดินทางในกรุงเทพมหานคร - CBRE Thailand
- ↑ "บิ๊กตู่" อนุมัติ "ขอนแก่น" สร้างรถรางไฟฟ้าแห่งแรก ระยะทาง 26 กม.เปิดบริการปลายปี61
- ↑ โครงการรถไฟฟ้าภูเก็ต - (แก้ไขชื่อกระทู้)
- ↑ "รถไฟฟ้าไม่มาซะที 6 หัวเมืองจราจรหนึบ-PM 2.5 หนัก เอกชนยังเมิน ผลตอบแทนต่ำ-รฟม.จ่อปรับเงื่อนไข". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2021-10-19.
- ↑ ขนส่งมวลชนโคราช
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-06-30. สืบค้นเมื่อ 2011-05-21.
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-10-10. สืบค้นเมื่อ 2018-10-10.
- ↑ academyofmagical[ลิงก์เสีย]
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- ตารางเวลาการเดินทางสาธารณะ เก็บถาวร 2011-08-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- thaideemove.com - ประเภทรถรับจ้าง
- 2bangkok.com - การพัฒนาการขนส่งและเหตุการณ์
- winpickup.com - บริการรถรับจ้าง
- Thailand Transportation Modes เก็บถาวร 2007-08-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Transportation modes.
- แผนที่ทางรถไฟ