ศาลรัฐธรรมนูญ (ประเทศไทย)
 | บทความนี้ได้รับแจ้งให้ปรับปรุงหลายข้อ กรุณาช่วยปรับปรุงบทความ หรืออภิปรายปัญหาที่หน้าอภิปราย
|
| ราชอาณาจักรไทย ศาลรัฐธรรมนูญ | |
|---|---|
| Constitutional Court | |
 ตราสัญลักษณ์ศาลรัฐธรรมนูญ | |
 | |
| สถาปนา | 11 ตุลาคม พ.ศ. 2540 |
| อำนาจศาล |  ประเทศไทย |
| ที่ตั้ง | เลขที่ 120 หมู่ 3 ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 (อาคารราชบุรีดิเรกฤทธิ์) ถนนแจ้งวัฒนะ แขวงทุ่งสองห้อง เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร 10210 |
| ที่มา | รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2561 |
| จำนวนตุลาการ | 9 คน |
| งบประมาณต่อปี | 338,873,900 บาท (พ.ศ. 2568)[1] |
| ประเภทของศาล | ศาลรัฐธรรมนูญ |
| เว็บไซต์ | เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ |
| ประธานศาลรัฐธรรมนูญ | |
| ปัจจุบัน | นครินทร์ เมฆไตรรัตน์[2] |
| ตั้งแต่ | 19 มีนาคม พ.ศ. 2567 |
| Constitutional Court Office | |
 ตราสัญลักษณ์ | |
| ภาพรวมสำนักงาน | |
|---|---|
| ก่อตั้ง | 9 เมษายน พ.ศ. 2542 |
| ประเภท | ส่วนราชการ |
| สำนักงานใหญ่ | เลขที่ 120 หมู่ 3 ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 (อาคารราชบุรีดิเรกฤทธิ์) ถนนแจ้งวัฒนะ แขวงทุ่งสองห้อง เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร 10210 |
| บุคลากร | 225 คน (พ.ศ. 2566)[3] |
| งบประมาณต่อปี | 338,873,900 บาท (พ.ศ. 2568)[4] |
| ฝ่ายบริหารสำนักงาน |
|
| ต้นสังกัดสำนักงาน | ศาลรัฐธรรมนูญ |
| เว็บไซต์ | เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ |
| บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของชุดบทความว่าด้วย |
| การเมืองไทย |
|---|
 |
 |
ประธานศาล (รายชื่อ) : ชนากานต์ ธีรเวชพลกุล ประธานศาล : ประสิทธิ์ศักดิ์ มีลาภ ประธานศาล : นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ |
|
สถานีย่อยประเทศไทย |
.svg){kind=small}
ศาลรัฐธรรมนูญ (ย่อ: ศร.) เป็นองค์กรตุลาการที่จัดตั้งขึ้นครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 แทนคณะตุลาการรัฐธรรมนูญที่ยุบเลิกไป และมีบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจพิจารณาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับรัฐธรรมนูญ[5]
หน้าที่หลักของศาลรัฐธรรมนูญคือ การพิจารณาทบทวนโดยศาล โดยวินิจฉัยว่ากฎหมายใดขัดต่อรัฐธรรมนูญก็เป็นอันตกไป อย่างไรก็ตาม บทบาทของศาลฯ ในประวัติศาสตร์ร่วมสมัยมีตั้งแต่การประกาศว่าการเลือกตั้งไม่ชอบด้วยกฎหมาย การยุบพรรคการเมือง และการตัดสินให้ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองพ้นจากตำแหน่ง
นุรักษ์ มาประณีต อดีตประธานศาลรัฐธรรมนูญ เคยทำหน้าที่ภายใต้คณะรัฐประหารถึง 2 คณะ อยู่ในตำแหน่งรวม 13 ปี รับเงินเดือนรวมอย่างน้อย 20 ล้านบาท เคยตัดสินยุบพรรคอย่างน้อย 29 พรรค ได้รับการแต่งตั้งเป็นองคมนตรีในปี พ.ศ. 2563[6]
ในวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2568 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดพิพิธภัณฑ์ศาลรัฐธรรมนูญ ณ ที่ทำการศาลรัฐธรรมนูญหลังเก่า อาคารบ้านเจ้าพระยารัตนาธิเบศร์[7]
องค์ประกอบของศาลรัฐธรรมนูญ
[แก้]
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ได้กำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญประกอบด้วยประธานศาลรัฐธรรมนูญและตุลาการศาลรัฐธรรมนูญรวม 15 คน[8] ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งตามคำแนะนำของวุฒิสภาจากบุคคลต่อไปนี้
- ผู้พิพากษาศาลฎีกา ซึ่งได้รับเลือกโดยที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกา โดยวิธีลงคะแนนลับ จำนวน 5 คน
- ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ซึ่งได้รับเลือกโดยที่ประชุมใหญ่ศาลปกครองสูงสุดโดยวิธีการลงคะแนนลับ จำนวน 2 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิสาขานิติศาสตร์ ซึ่งได้รับเลือกจากวุฒิสภา โดยการสรรหาและจัดทำบัญชีรายชื่อของคณะกรรมการสรรหาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ จำนวน 5 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิสาขารัฐศาสตร์ ซึ่งได้รับเลือกจากวุฒิสภา โดยการสรรหาและจัดทำบัญชีรายชื่อของคณะกรรมการสรรหาตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ จำนวน 3 คน
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 กำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญประกอบด้วยประธานศาลรัฐธรรมนูญคนหนึ่งกับและตุลาการศาลรัฐธรรมนูญอีก 8 คน[8] ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งตามคำแนะนำของวุฒิสภาจากบุคคลต่อไปนี้
- ผู้พิพากษาในศาลฎีกาซึ่งดำรงตำแหน่งไม่ต่ำกว่าผู้พิพากษาศาลฎีกา ซึ่งได้รับเลือกโดยที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาโดยวิธีลงคะแนนลับ จำนวน 3 คน
- ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดซึ่งได้รับเลือกโดยที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดโดยวิธีลงคะแนนลับ จำนวน 2 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิสาขานิติศาสตร์ซึ่งมีความรู้ความเชี่ยวชาญทางด้านนิติศาสตร์อย่างแท้จริงและได้รับเลือกตามมาตรา 206 ของรัฐธรรมนูญ จำนวน 2 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิสาขารัฐศาสตร์ รัฐประศาสนศาสตร์ หรือสังคมศาสตร์อื่น ซึ่งมีความรู้ความเชี่ยวชาญทางด้านการบริหารราชการแผ่นดินอย่างแท้จริงและได้รับเลือกตามมาตรา 206 ของรัฐธรรมนูญ จำนวน 2 คน
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 200 กำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญประกอบด้วยตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ 9 คน ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งจากบุคคล ดังต่อไปนี้[9]
- ผู้พิพากษาในศาลฎีกาซึ่งดำรงตำแหน่งไม่ต่ำกว่าผู้พิพากษาหัวหน้าขณะในศาลฎีกามาแล้วไม่น้อยกว่า 3 ปี ซึ่งได้รับเลือกโดยที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกา จำนวน 3 คน
- ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดซึ่งดำรงตำแหน่งไม่ต่ำกว่าตุลาการศาลปกครองสูงสุดมาแล้ว ไม่น้อยกว่า 5 ปี ซึ่งได้รับคัดเลือกโดยที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดโดยวิธีลงคะแนนลับ จำนวน 2 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิสาขานิติศาสตร์ ซึ่งได้รับสรรหาจากผู้ดำรงตำแหน่งหรือเคยดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ของมหาวิทยาลัยในประเทศไทยมาแล้วเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี และยังมีผลงานทางวิชาการเป็นที่ประจักษ์ จำนวน 1 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิสาขารัฐศาสตร์หรือรัฐประศาสนศาสตร์ ซึ่งได้รับสรรหาจากผู้ดำรงตำแหน่งหรือเคยดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ของมหาวิทยาลัยในประเทศไทยมาแล้วเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี และยังมีผลงานทางวิชาการเป็นที่ประจักษ์ จำนวน 1 คน
- ผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่งได้รับการสรรหาจากผู้รับหรือเคยรับราชการ ในตําแหน่งไม่ต่ำกว่าอธิบดี หรือหัวหน้าส่วนราชการที่เทียบเท่า หรือตําแหน่งไม่ต่ำกว่ารองอัยการสูงสุดมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี จํานวน 2 คน
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
[แก้]ปัจจุบันศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาคดีตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 ที่สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ประเทศไทย) พ.ศ. 2557 มีมติอนุมัติเมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560 ซึ่งในฉบับนี้มีการเพิ่มบทกำหนดโทษประชาชนที่ "วิจารณ์คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ" ที่กระทำด้วยความไม่สุจริต และใช้ถ้อยคำหรือความหมายที่หยาบคาย เสียดสี อาฆาตมาดร้าย เป็นความผิดฐานละเมิดอำนาจศาล โดยให้ศาลมีอำนาจตั้งแต่การตักเตือน การไล่ออกจากบริเวณศาล ไปจนถึงการลงโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ[10]
ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ
[แก้]
คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540
[แก้]คณะตุลาการรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2549
[แก้]คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550
[แก้]คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560
[แก้]คำวินิจฉัยที่สำคัญ
[แก้]| โดยคณะตุลาการรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2549 ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2549 | |||
|---|---|---|---|
| วันที่ | คำสั่ง/คำวินิจฉัย | ที่มา | มติ |
| 30 พฤษภาคม 2550 | ยุบพรรคไทยรักไทยและ 3 พรรคการเมืองขนาดเล็กคือ ยุบพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า ยุบพรรคพัฒนาชาติไทย ยุบพรรคแผ่นดินไทย และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรค จำนวน 111 คน เป็นระยะเวลา 5 ปี[11] |
จ้างลงเลือกตั้ง | เสียงข้างมาก (6:3) |
| โดยคณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 | |||
|---|---|---|---|
| วันที่ | คำสั่ง/คำวินิจฉัย | ที่มา | มติ |
| 9 กันยายน 2551 | วินิจฉัยให้ นายสมัคร สุนทรเวช พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี[12] | เป็นลูกจ้างเอกชน | |
| 2 ธันวาคม 2551 | ยุบพรรคการเมือง 3 พรรค คือ ยุบพรรคพลังประชาชน และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรค จำนวน 37 คน ยุบพรรคชาติไทย และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรค จำนวน 43 คน ยุบพรรคมัชฌิมาธิปไตย และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรค จำนวน 29 คน โดยรวมแล้วตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรครวม 109 คน เป็นระยะเวลา 5 ปี ซึ่งมีผลทำให้นายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ ในฐานะรักษาการหัวหน้าพรรค ถูกตัดสิทธิ์ทางการเมืองและพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามไปด้วย[13] |
คดีทุจริตเลือกตั้ง | |
| 29 พฤศจิกายน 2553 | ยกคำร้อง ไม่ยุบพรรคประชาธิปัตย์ | ||
| 13 กรกฎาคม 2555 | ยับยั้งการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ของรัฐสภา 2555–2557[14] | ||
| 24 มกราคม 2557 | วินิจฉัยให้สามารถเลื่อนการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เป็นการทั่วไปได้[15] | เอกฉันท์ (8:0)[ก] | |
| 24 มีนาคม 2557 | การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร วันที่ 2 ก.พ. 2557 ไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญ | ||
| 7 พฤษภาคม 2557 | วินิจฉัยให้ นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เนื่องจากการที่โยกย้ายตำแหน่งของนายถวิล เปลี่ยนศรี[16] | ||
| โดยคณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 | |||
|---|---|---|---|
| วันที่ | คำสั่ง/คำวินิจฉัย | ที่มา | มติ |
| 7 มีนาคม 2562 | ยุบพรรคไทยรักษาชาติ และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรคเป็นระยะเวลา 10 ปี จำนวน 13 คน และเนื่องจากเป็นการยุบพรรคการเมืองก่อนการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2562 ในระยะเวลาเพียง 17 วัน ส่งผลทำให้พรรคไทยรักษาชาติหมดสิทธิ์ในการเลือกตั้งครั้งนี้[17] | ศาลเห็นว่าพรรคไทยรักษาชาติกระทำการล้มล้างการปกครองตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 เนื่องจากการนำเสนอพระนามของ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ซึ่งเป็นพระราชธิดาพระองค์ใหญ่ในรัชกาลที่ 9 ให้เป็นแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีในบัญชีของพรรค ถือว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญที่กำหนดให้ราชวงศ์ต้องอยู่เหนือการเมือง ถึงแม้ว่าทูลกระหม่อมหญิงฯ จะถวายกราบบังคมทูลลาออกจากฐานันดรศักดิ์แล้วก็ตาม | เอกฉันท์ (9:0) |
| 23 พฤษภาคม 2562 | สั่งให้ นาย ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ สส. บัญชีรายชื่อ และ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่หยุดปฏิบัติหน้าที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตามรัฐธรรมนูญ | ธนาธรถือครองหุ้นสื่อ บริษัท วีลัค มีเดีย จำกัด ซึ่งเป็นคุณลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ | เสียงข้างมาก (7:2) |
| 18 กันยายน 2562 | วินิจฉัยว่า พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ไม่เข้าข่ายลักษณะต้องห้ามเป็นนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญ[18] | พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชาการเป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ | เอกฉันท์ (9:0) |
| 20 พฤศจิกายน 2562 | วินิจฉัยให้ นาย ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ สส. บัญชีรายชื่อ และ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ พ้นจากสมาชิกสภาพสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ตั้งแต่วันที่ 23 พฤษภาคม 2562 ซึ่งเป็นวันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ | ศาลเห็นว่าธนาธรยังเป็นผู้ถือหุ้นในบริษัท วีลัค มีเดีย จำกัด บริษัทด้านสื่อมวลชนที่ยังไม่แจ้งยกเลิกกิจการ แม้ว่าจะยุติการผลิตสิ่งพิมพ์และจ้างพนักงานไปแล้ว | เสียงข้างมาก (7:2)[19] |
| 21 มกราคม 2563 | ยกคำร้อง[20] | คดีพรรคอนาคตใหม่ ล้มล้างการปกครอง อิลลูมินาติ | เอกฉันท์ (9:0) |
| 21 กุมภาพันธ์ 2563 | ยุบพรรคอนาคตใหม่ และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรคเป็นระยะเวลา 10 ปี จำนวน 16 คน ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 ส่วนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ไม่โดนตัดสิทธิ์จำนวน 55 คน ย้ายไปสังกัดพรรคก้าวไกล โดยมีนายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ เป็นหัวหน้าพรรค[21] |
นาย ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ ให้กู้ยืมเงินเป็นจำนวน 191.2 ล้านบาท (ในช่วงวันที่ 2 มกราคม 2562 - 11 เมษายน 2562) ซึ่งถือว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ ที่กำหนดให้กู้ยืมเงินได้ไม่เกิน 10 ล้านบาท | เสียงข้างมาก (7:2) |
| 2 ธันวาคม 2563 | วินิจฉัยว่า พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ไม่ได้กระทำการขัดต่อรัฐธรรมนูญ[22] | พลเอกประยุทธ์ยังอาศัยอยู่ในบ้านพักประจำตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบกทั้งที่พ้นตำแหน่งไปแล้ว | เอกฉันท์ (9:0) |
| 10 พฤศจิกายน 2564 | วินิจฉัยว่า ข้อเรียกร้องการปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ของแกนนำกลุ่มราษฎรเข้าข่ายล้มล้างการปกครอง โดยมีข้อความส่วนหนึ่งระบุว่าอำนาจการปกครองประเทศแต่โบราณเป็นของพระมหากษัตริย์มาโดยตลอด[23] ด้านเดอะการ์เดียนวิจารณ์ว่าเป็น "รัฐประหารโดยตุลาการ"[24] | ในการประท้วงในประเทศไทย พ.ศ. 2563–2564 กลุ่มราษฎรประกาศข้อเรียกร้องการปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์จำนวน 10 ข้อ[23] | เอกฉันท์ (9:0) |
| 17 พฤศจิกายน 2564 | วินิจฉัยว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญส่วนที่คุ้มครองสิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาค และแนะนำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องตรากฎหมายต่อไป โดยความเห็นส่วนตัวของตุลาการระบุว่า เพื่อป้องกันการเข้าถึงสวัสดิการของรัฐโดยมิชอบ ทำลายสถาบันครอบครัวและกฎธรรมชาติ เป็นต้น[25] | มีการยื่นตีความเกี่ยวกับสมรสซึ่งให้จดทะเบียนเฉพาะชายและหญิงเท่านั้น | เอกฉันท์ (9:0) |
| 24 สิงหาคม 2565 | สั่งให้ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา ยุติปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2565 | รัฐธรรมนูญห้ามบุคคลดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีรวมเกิน 8 ปี และให้ประยุทธ์ส่งคำชี้แจงภายใน 15 วัน[26] | เสียงข้างมาก (5:4) |
| 30 กันยายน 2565 | สั่งให้ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา กลับมาปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรีตามปกติ[27][28] | ศาลเห็นว่า วาระการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของพลเอกประยุทธ์ เริ่มนับตั้งแต่รัฐธรรมนูญปี 2560 มีผลใช้บังคับ | เสียงข้างมาก (6:3) |
| 3 มีนาคม 2566 | สั่งให้ นาย ศักดิ์สยาม ชิดชอบ สส. บัญชีรายชื่อ และ เลขาธิการพรรคภูมิใจไทย หยุดปฏิบัติหน้าที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมตามรัฐธรรมนูญ | ศักดิ์สยามถือครองหุ้นในห้างหุ้นส่วนจำกัด บุรีเจริญ คอนสตรัคชั่น ซึ่งเป็นคุณลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 82 วรรคสอง | เอกฉันท์ (9:0) |
| 19 กรกฎาคม 2566 | สั่งให้ นาย พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ สส. บัญชีรายชื่อ และ หัวหน้าพรรคก้าวไกล หยุดปฏิบัติหน้าที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตามรัฐธรรมนูญ | พิธาถือครองหุ้นสื่อ บริษัท ไอทีวี จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นคุณลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ | เสียงข้างมาก (7:2) |
| 17 มกราคม 2567 | วินิจฉัยให้ นาย ศักดิ์สยาม ชิดชอบ สส. บัญชีรายชื่อ และ เลขาธิการพรรคภูมิใจไทย และ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ให้พ้นจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม โดยให้พ้นจากตำแหน่งตั้งแต่วันที่ 3 มีนาคม 2566 ซึ่งเป็นวันที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ และ ห้ามไม่ให้กลับมาเป็นรัฐมนตรีอีก ภายในเวลา 2 ปี นับตั้งแต่วันที่หยุดปฏิบัติหน้าที่ | ศาลเห็นว่า ศักดิ์สยามยังเป็นผู้ถือหุ้น ในห้างหุ้นส่วนจำกัด บุรีเจริญ คอนสตรัคชั่น | เสียงข้างมาก (7:1)[ข] |
| 24 มกราคม 2567 | วินิจฉัยให้ นาย พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ สส. บัญชีรายชื่อ และ หัวหน้าพรรคก้าวไกล ไม่มีความผิดในข้อหาถือครองหุ้นสื่อ บริษัท ไอทีวี จำกัด (มหาชน) และ กลับมาปฏิบัติหน้าที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตามรัฐธรรมนูญได้ตามเดิม | ศาลเห็นว่าหุ้นไอทีวีเป็นหุ้นสื่อที่ไม่ได้ประกอบกิจการใด ๆ เป็นการถือหุ้นตามกฎหมาย | เสียงข้างมาก (8:1) |
| 31 มกราคม 2567 | สั่งพรรคก้าวไกล ยุติการการหาเสียงแก้ไข ม.112 ทันที | ศาลเห็นว่าการแก้ไขมาตรา 112 ของพรรคก้าวไกล เป็นการใช้สิทธิเสรีภาพล้มล้างการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขตามรัฐธรรมนูญ | เอกฉันท์ (9:0) |
| 7 สิงหาคม 2567 | ยุบพรรคก้าวไกล และตัดสิทธิ์ทางการเมืองกรรมการบริหารพรรคเป็นระยะเวลา 10 ปี จำนวน 11 คน ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 ส่วนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่ไม่โดนตัดสิทธิ์จำนวน 143 คน ย้ายไปสังกัดพรรคประชาชน โดยมีนายณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ เป็นหัวหน้าพรรค |
ศาลเห็นว่าการที่พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกล ในขณะนั้น ใช้นโยบายแก้ไข ม.112 (ในช่วงวันที่ 25 มีนาคม 2564 - 31 มกราคม 2567) เป็นนโยบายหาเสียงการเลือกตั้งปี 2566 ถือว่าเป็นการกระทำการล้มล้างการปกครอง หรือ กระทำการอันอาจเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข | เอกฉันท์ (9:0) |
| 14 สิงหาคม 2567 | วินิจฉัยให้ถอดถอน นายเศรษฐา ทวีสิน ออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เนื่องจากไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ส่งผลทำให้คณะรัฐมนตรีเศรษฐาทั้งหมด 33 คนที่ยังเหลืออยู่ พ้นจากตำแหน่งไปทั้งคณะ | ทูลเกล้าแต่งตั้ง นายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ทั้งที่รู้ว่าขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามในการเป็นรัฐมนตรี | เสียงข้างมาก (5:4) |
หมายเหตุ:
- ↑ คดีนี้ นาย ชัช ชลวร ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ไม่สามารถมาร่วมได้ เนื่องจาก ลาประชุม ทำให้คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ เหลือ 8 คน แต่ตามกฎหมายต้องใช้เสียงในการวินิจฉัยไม่น้อยกว่า 7 คน
- ↑ คดีนี้ นาย วิรุฬห์ แสงเทียน ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ไม่สามารถมาร่วมได้ เนื่องจาก ลาป่วย ทำให้คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ เหลือ 8 คน แต่ตามกฎหมายต้องใช้เสียงในการวินิจฉัยไม่น้อยกว่า 7 คน
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๘, เล่ม ๑๔๑ ตอนที่ ๕๗ ก หน้า ๑๐๑, ๓๐ กันยายน ๒๕๖๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา.ประกาศแต่งตั้งประธานศาลรัฐธรรมนูญและตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ. เล่ม 141 ตอนพิเศษ 83ง หน้า 1 วันที่ 22 มีนาคม 2567.
- ↑ สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ, รายงานประจำปี 2566 สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ, สืบค้นเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2567
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่องบประมาณ - ↑ "ชวนรู้ "ศาลรัฐธรรมนูญ" คืออะไร มีหน้าที่ตรวจสอบ-วินิจฉัยอะไรบ้าง?". กรุงเทพธุรกิจ. 11 พฤศจิกายน 2021.
- ↑ เปิด 5 เรื่องเด่น นุรักษ์ มาประณีต อดีตประธานศาลรัฐธรรมนูญ องคมนตรีคนล่าสุด
- ↑ ประกาศสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ
- ↑ 8.0 8.1 สถาบันรัฐธรรมนูญศึกษา (มกราคม–เมษายน 2008). "เปรียบเทียบองค์ประกอบ ที่มา และอำนาจหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 กับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540" (PDF). วารสาร ศาลรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ. 10 (28). ISSN 1513-1246.
- ↑ สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ. (2561). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับศาลรัฐธรรมนูญ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ. ISBN 978-616-8033-26-5.
- ↑ "วิจารณ์ศาล รธน.ระวังคุก! สนช. ผ่านกฎหมายลูกแล้ว". BBC News ไทย. 23 พฤศจิกายน 2017. สืบค้นเมื่อ 9 สิงหาคม 2022.
- ↑ "30 พฤษภาคม 2550 - ศาลตัดสินยุบพรรคไทยรักไทย". THE STANDARD. 29 พฤษภาคม 2019.
- ↑ มติชนสุดสัปดาห์ (23 ธันวาคม 2016). "ย้อนอ่านคำพิพากษาศาลรธน. ผลัก"สมัคร"ตกเก้าอี้นายกฯ ว่าด้วยปม"ลูกจ้าง-ค่าตอบแทน"". มติชนสุดสัปดาห์.
- ↑ "ย้อนอดีตอาถรรพ์ 2 ธ.ค. 'นายกรัฐมนตรี' ตกเก้าอี้". กรุงเทพธุรกิจ. 1 ธันวาคม 2020.
- ↑ "ศาลรัฐธรรมนูญกับสภาวะวิกฤติทางการเมือง (2549-2562)". ประชาไท. 14 กุมภาพันธ์ 2019.
- ↑ "8:0เลื่อนเลือกตั้งได้". กรุงเทพธุรกิจ. 25 มกราคม 2014.
- ↑ "ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัย ยิ่งลักษณ์พ้นนายกรัฐมนตรี". sanook.com. 7 พฤษภาคม 2014.
- ↑ "มติเอกฉันท์ศาล รธน. สั่งยุบพรรคไทยรักษาชาติ "เซาะกร่อนบ่อนทำลาย" สถาบันฯ". BBC News ไทย. 7 มีนาคม 2019. สืบค้นเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2021.
- ↑ "ศาลรัฐธรรมนูญชี้ หัวหน้า คสช. "ไม่เป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ"". BBC ไทย. 18 กันยายน 2019. สืบค้นเมื่อ 8 ธันวาคม 2021.
- ↑ "อนาคตต่อไป ของ อนาคตใหม่ หลัง ศาล รธน. สั่ง ธนาธร พ้นสภาพ ส.ส." BBC News ไทย. 20 พฤศจิกายน 2019. สืบค้นเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2021.
- ↑ "ศาลรธน.ยกคำร้อง อนาคตใหม่ ล้มล้างการปกครอง คดีอิลลูมินาติ". มติชนออนไลน์. 21 มกราคม 2020.
- ↑ "อนาคตใหม่ : มติศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ ตัดสิทธิ กก.บห. 10 ปี". BBC News ไทย. 21 กุมภาพันธ์ 2020. สืบค้นเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2021.
- ↑ "สรุปคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ กับ "ข้อต่อสู้หลัก" ที่ทำ พล.อ. ประยุทธ์ พ้นผิด "คดีพักบ้านหลวง"". BBC News ไทย. 2 ธันวาคม 2020.
- ↑ 23.0 23.1 "คำวินิจฉัยฉบับเต็ม! ศาลรัฐธรรมนูญ คดีประวัติศาตร์ กับ มติ 8:1 'ล้มล้างการปกครอง'". ข่าวสด. 11 พฤศจิกายน 2021. สืบค้นเมื่อ 3 ธันวาคม 2021.
- ↑ "Thai court rules calls for curbs on monarchy are 'abuse of freedoms'". the Guardian (ภาษาอังกฤษ). 10 พฤศจิกายน 2021.
- ↑ "เปิดเหตุผล ทวีเกียรติ มีนะกนิษฐ ตุลาการศาลรธน. ปมจำกัดสมรสแค่ชายหญิงไม่ขัดรธน". มติชนออนไลน์. 3 ธันวาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 3 ธันวาคม 2021.
- ↑ "ด่วน! ศาลรธน.รับคำร้องปม 8 ปี นายกฯ สั่ง"บิ๊กตู่"หยุดปฏิบัติหน้าที่". ฐานเศรษฐกิจ. 24 สิงหาคม 2022. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2022.
- ↑ "บิ๊กตู่ พ้นบ่วง! มติ 6 : 3 ศาลรัฐธรรมนูญ ให้คัมแบ๊กทำเนียบ ชี้เป็นนายกฯมาไม่ถึง 8 ปี". มติชนออนไลน์. 30 กันยายน 2022.
- ↑ "มติศาลรัฐธรรมนูญเสียงข้างมาก ชี้ "ประยุทธ์" เป็นนายกฯยังไม่ครบ 8 ปี". Thai PBS. 30 กันยายน 2022.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- ภาพถ่ายทางอากาศของ สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ
- สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ เก็บถาวร 15 มีนาคม 2011 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน