รายการแหล่งมรดกโลกในประเทศไทย

องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ได้ขึ้นทะเบียนแหล่งมรดกโลกของประเทศไทยทั้งสิ้น 5 แหล่ง ประกอบด้วยมรดกโลกทางวัฒนธรรม 3 แหล่ง และมรดกโลกทางธรรมชาติ 2 แห่ง

ที่ตั้ง

บ้านเชียง

เขาใหญ่

ทับลาน

ปางสีดา

ตาพระยา

ดงใหญ่

อยุธยา

สุโขทัย

ศรีสัชนาลัย

กำแพงเพชร

ทุ่งใหญ่นเรศวร

ห้วยขาแข้ง

ที่ตั้งแหล่งมรดกโลกในประเทศไทย

สถานที่ที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก

แหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม

*หมายเหตุ: ระบุชื่อสถานที่ตามที่ขึ้นทะเบียนในบัญชีมรดกโลก

สถานที่	ภาพ	ที่ตั้ง	ประเภท	พื้นที่ เฮกตาร์ (เอเคอร์)	ปีขึ้นทะเบียน พ.ศ. (ค.ศ.)	หมายเหตุ	อ้างอิง
นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา		Thailand !พระนครศรีอยุธยา 14°20′52″N 100°33′38″E	วัฒนธรรม : (iii)	289 (710)	2534 (1991)	กรุงศรีอยุธยาเป็นเมืองหลวงแห่งที่สองของชาวสยามต่อจากสุโขทัย ถูกทำลายโดยกองทัพพม่าในคริสต์ศตวรรษที่ 18 ซากปรักหักพังสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ อาทิ ปรางค์ และอารามขนาดใหญ่แสดงถึงความงดงามและความเจริญรุ่งเรืองในอดีต
เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร		Thailand !สุโขทัยและกำแพงเพชร 17°0′26″N 99°47′23″E	วัฒนธรรม : (i), (iii)	11,852 (29,290)	2534 (1991)	สุโขทัยเป็นเมืองหลวงแห่งแรกของชาวสยามในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13 และ 14 สิ่งก่อสร้างจำนวนมากแสดงถึงจุดเริ่มต้นของสถาปัตยกรรมไทย ประกอบด้วยอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกำแพงเพชร
แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง		Thailand !อุดรธานี 17°32′55″N 103°47′23″E	วัฒนธรรม : (iii)	64 (160)	2535 (1992)	เป็นที่ตั้งถิ่นฐานยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แสดงให้เห็นถึงก้าวสำคัญของวิวัฒนาการทางวัฒนธรรมสังคมและเทคโนโลยีของมนุษย์ อาทิ การเกษตร การผลิต และการใช้โลหะ

แหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ

*หมายเหตุ: ระบุชื่อสถานที่ตามที่ขึ้นทะเบียนในบัญชีมรดกโลก

สถานที่	ภาพ	ที่ตั้ง	ประเภท	พื้นที่ เฮกตาร์ (เอเคอร์)	ปีขึ้นทะเบียน พ.ศ. (ค.ศ.)	หมายเหตุ	อ้างอิง
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง		Thailand !กาญจนบุรี ตาก และอุทัยธานี 15°20′N 98°55′E	ธรรมชาติ : (vii), (ix), (x)	622,200 (1,537,000)	2534 (1991)	ประกอบด้วยผืนป่าเกือบทุกประเภทที่มีในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นบ้านของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ 77% (โดยเฉพาะช้างและเสือ) 50% ของนกขนาดใหญ่ และ 33% ของสัตว์มีกระดูกสันหลังบกที่พบในภูมิภาคนี้
ป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่		Thailand !สระบุรี นครราชสีมา นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว และบุรีรัมย์ 14°20′N 102°3′E	ธรรมชาติ : (x)	615,500 (1,521,000)	2548 (2005)	เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์กว่า 800 ชนิด ได้แก่ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำนวน 112 สายพันธุ์ (รวมทั้งสัตว์น้ำสองสายพันธุ์) สัตว์ชนิดนก 392 สายพันธุ์ และสัตว์เลื้อยคลานกว่า 200 สายพันธุ์ มีระบบนิเวศป่าเขตร้อนที่สำคัญซึ่งสามารถเป็นที่อยู่อาศัยเพื่อการอยู่รอดในระยะยาวของสัตว์สายพันธุ์เหล่านี้

สถานที่ที่ได้ขึ้นบัญชีรายชื่อเบื้องต้น

ปัจจุบัน ประเทศไทยมีสถานที่ที่ได้รับขึ้นบัญชีรายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) เพื่อพิจารณาเป็นมรดกโลกในอนาคตทั้งสิ้น 6 แห่ง ดังนี้

สถานที่	ภาพ	ที่ตั้ง	ประเภท	พื้นที่ เฮกตาร์ (เอเคอร์)	ปี พ.ศ. (ค.ศ.)	หมายเหตุ	อ้างอิง
เส้นทางวัฒนธรรมพิมาย ปราสาทพนมรุ้ง-ปราสาทเมืองต่ำ		Thailand !บุรีรัมย์ นครราชสีมา และสุรินทร์ 15°13′N 102°29′E	วัฒนธรรม : (i), (ii), (iii), (iv), (vi)	ไม่มีข้อมูล	2547 (2004)
กลุ่มป่าแก่งกระจาน		Thailand !ราชบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ 13°14′N 5°5′E	ธรรมชาติ : (x)	482,225 (1,191,600)	2554 (2011)
วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร นครศรีธรรมราช		Thailand !นครศรีธรรมราช 24°47′N 99°57′E	วัฒนธรรม : (i), (ii), (vi)	137 (340)	2555 (2012)
อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท		Thailand !อุดรธานี 17°42′N 102°22′E	วัฒนธรรม : (iii), (iv), (v), (vi)	500 (1,200)	2547 (2004)
สถานที่ อนุสรณ์สถาน และพื้นที่ทางวัฒนธรรมในเชียงใหม่ เมืองหลวงแห่งล้านนา		Thailand !เชียงใหม่ 18°47′43″N 98°59′55″E	วัฒนธรรม : (i), (ii), (iii), (vi)	ไม่มีข้อมูล	2558 (2015)
พระธาตุพนม และสิ่งก่อสร้างทางประวัติศาสตร์และภูมิทัศน์ที่เกี่ยวข้อง		Thailand !นครพนม 16°56′33″N 104°43′26″E	วัฒนธรรม : (i), (ii), (iv)	ไม่มีข้อมูล	2560 (2017)

ความคืบหน้า

ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2559 รัฐบาลไทยได้เสนอคณะกรรมการมรดกโลก ในการประชุมครั้งที่ 40 ที่เมืองอิสตันบูล ประเทศตุรกี ให้พิจารณาการขึ้นทะเบียนกลุ่มป่าแก่งกระจานขึ้นเป็นมรดกโลก สืบเนื่องจากที่ สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) และคณะกรรมการมรดกโลกได้ให้การการยอมรับคุณค่าสากลที่โดดเด่น (outstanding universal value) ของผืนป่า อย่างไรก็ตามคณะกรรมการมรดกโลกตัดสินใจที่จะเลื่อนการขึ้นทะเบียนออกไป เนื่องด้วยวิกฤตการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้นระหว่างการประชุมมรดกโลก และปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนชาวกะเหรี่ยงที่อาศัยอยู่ในผืนป่า รวมถึงข้อพิพาทเกี่ยวกับการปักปันเขตแดนกับประเทศพม่า

ทั้งนี้ สภานานาชาติว่าด้วยการดูแลอนุสรณ์สถานและแหล่งโบราณคดี (ICOMOS) ได้แจ้งให้ทางการไทยทราบเกี่ยวกับการเสนออุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาทขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกของทางการไทย โดยมีข้อเสนอแนะให้ดำเนินการศึกษาในเชิงลึกเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของวัฒนธรรมของเสมาหินกับพุทธศาสนา เพื่อนำไปสู่ศักยภาพที่โดดเด่นของอุทยานฯ รวมทั้งหากเป็นไปได้ เสนอให้พิจารณาเกณฑ์และขอบเขตการขึ้นทะเบียนอุทยานฯ ที่ทางการไทยเสนอ

สถานที่ที่อาจเสนอขึ้นบัญชีรายชื่อเบื้องต้น

สถานที่	ภาพ	ที่ตั้ง	ประเภท
กลุ่มสถาปัตยกรรมของสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์		กรุงเทพมหานคร	วัฒนธรรม
วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหารและเสาชิงช้า		กรุงเทพมหานคร	วัฒนธรรม
ภูมิทัศน์วัฒนธรรมแม่น้ำเจ้าพระยา		กรุงเทพมหานคร	วัฒนธรรม
ทางรถไฟสายมรณะ		กาญจนบุรี	วัฒนธรรม
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ		เพชรบูรณ์	วัฒนธรรม
วัดราชนัดดารามและพื้นที่เกี่ยวเนื่อง		กรุงเทพมหานคร	วัฒนธรรม
แหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์และแหล่งวัฒนธรรมของน่าน		น่าน	วัฒนธรรม
เส้นทางวัฒนธรรมไชยาถึงไทรบุรี			วัฒนธรรม
เขตเมืองเก่าสงขลา		สงขลา	วัฒนธรรม
แหล่งโบราณคดีเมืองเชียงแสน เมืองสุวรรณโคมคำประเทศลาว		เชียงราย	วัฒนธรรม
พระปฐมเจดีย์		นครปฐม	วัฒนธรรม
ปราสาทหินพนมรุ้ง เมืองต่ำ และปลายบัด		บุรีรัมย์	วัฒนธรรม (เสนอแยกต่างหากจากปราสาทหินพิมาย)
พื้นที่อนุรักษ์ชายฝั่งทะเลอันดามัน		ตรัง พังงา กระบี่ ภูเก็ต ระนอง และสตูล	ธรรมชาติ
ป่าชายเลนระนอง		ระนอง	ธรรมชาติ

ผลการดำเนินงานของประเทศไทยในองค์การยูเนสโก

โครงการยูเนสโก	จำนวนรายการที่ขึ้นทะเบียน	จำนวนรายการที่ขึ้นทะเบียนร่วมกับรัฐอื่น
พื้นที่สงวนชีวมณฑล (Biosphere Reserve)	4	0 !—
แหล่งมรดกโลก (World Heritage Sites)	5	0 !—
ความทรงจำแห่งโลก (Memory of the World)	5	0 !—
อุทยานธรณีโลก (Global Geoparks)	1	0 !—
เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์สากล (Creative Cities Network)	2	0 !—
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (Intangible Cultural Heritage Lists)	0 !—	0 !—