เส้นแบ่งเขตแดนไทย
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |

เส้นแบ่งเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้านเป็นเส้นสมมติที่กำหนดขึ้นโดยทำข้อตกลงระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้านในรูปแบบของหนังสือ สนธิสัญญา ซึ่งประเทศเพื่อนบ้านนั้น ได้แก่ พม่า ลาว กัมพูชา และมาเลเซีย[1]
สำหรับจุดเริ่มต้นของการแบ่งเส้นเขตแดนนั้น เริ่มขึ้นหลังจากชาติตะวันตกเข้ามาปกครองประเทศเพื่อนบ้านรอบประเทศไทยในรูปแบบของอาณานิคม ทำให้ต้องมีการกำหนดเส้นแนวเขตเพื่อแบ่งเขตแดนระหว่างประเทศอาณานิคมเหล่านั้นกับประเทศไทย[2] โดยประเทศไทยได้ทำหนังสือและสนธิสัญญากับประเทศอังกฤษ และประเทศฝรั่งเศส ตั้งแต่ พ.ศ. 2408 ถึงช่วง พ.ศ. 2489[1] โดยเมื่อประเทศอาณานิคมเหล่านั้นได้รับการปลดปล่อยเป็นอิสระ ได้ถือเอาเส้นเขตแดนเหล่านั้นที่ประเทศเจ้าอาณานิคมได้เคยตกลงไว้กับประเทศไทยเป็นแนวพรมแดนสืบต่อมา[1]
สำหรับวิธีการกำหนดเขตแดนนั้นสามารถทำได้ 2 วิธีด้วยกันคือ ใช้วิธีการทางเรขาคณิต และใช้สภาพภูมิประเทศ[3]
การปักปันเขตแดน
[แก้]
เนื่องจากการทำหนังสือและสนธิสัญญาในอดีตเป็นการกระทำในรูปแบบของอนาล็อก และการวาดกำหนดลงบนกระดาษ ทำให้เมื่อระยะเวลาผ่านไปแนวเขตและการแบ่งเส้นเหล่านั้นไม่มีความชัดเจน ปัจจุบันจึงได้มีการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาดำเนินการสำรวจและปักหลักเขตแดน (Demarcation) โดยการนำแผนที่และสนธิสัญญาที่เคยทำร่วมกันในอดีตมาตีความและพิจารณาถึงสิ่งที่ได้ให้การตกลงไว้ในอดีต หรือเรียกว่าตีความสนธิสัญญา (Interpretation of Treaties) ผ่านการประชุมคณะกรรมมาธิการเขตแดนร่วม[2] และลงพื้นที่สำรวจแนวเขตร่วมกับประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งประเทศไทยเป็นหน้าที่ของ กองเขตแดน กรมสนธิสัญญาและกฎหมาย กระทรวงการต่างประเทศ และกรมแผนที่ทหาร กองบัญชาการกองทัพไทย[2]
ปัจจุบันประเทศไทยยังคงดำเนินการปักปันเขตแดนกับประเทศเพื่อนบ้านอยู่ตลอด[4] โดยประเทศไทยเคยมีปัญหาข้อพิพาทระหว่างเขตแดนครั้งล่าสุดคือในระหว่างปี พ.ศ. 2551 - 2554 ในกรณีพิพาทพรมแดนไทย–กัมพูชา เกี่ยวกับการตีความผลการตัดสินคดีปราสาทพระวิหาร ทำให้เกิดการใช้กำลังทหารปะทะกันตามแนวชายแดนจนเกิดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สินทั้งสองฝ่าย[5][6]
ประเภทของจุดผ่านแดน
[แก้]สำหรับประเทศไทย กำหนดประเภทของจุดผ่านและด่านพรมแดนในแต่ละพื้นที่ จะต้องไม่ส่งผลกระทบต่อหลักเขตแดนหรือสันปันน้ำ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาด้านเขตแดนตามมาในภายหลัง โดยทั้ง 4 ประเภทนั้น[7] ประกอบไปด้วย
จุดผ่านแดนถาวร
[แก้]จุดผ่านแดนถาวรนั้น เป็นจุดผ่านแดนที่ผ่านการตกลงในระดับนโยบายของรัฐบาลของทั้งสองประเทศอย่างเป็นทางการ โดยเป็นไปตามหลักสากลในการเดินทางข้ามไปมาระหว่างกัน เพื่อประโยชน์ทั้งการสัญจรของบุคคล ยานพาหนะ และการค้าของทั้งสองประเทศ ซึ่งมีปริมาณอย่างสม่ำเสมอ มีศักยภาพเพียงพอด้านการคมนาคมในทั้งสองประเทศในพื้นที่นั้น ๆ โดยเฉพาะเป็นไปเพื่อเชื่อมโยงการคมนาคมระหว่างเมืองหลักของทั้งสองประเทศ ซึ่งรวมไปถึงการเดินทางเข้าออกของบุคคลจากประเทศที่สาม
จุดผ่านแดนชั่วคราว
[แก้]จุดผ่านแดนชั่วคราว เป็นจุดที่มีการเปิดเฉพาะกิจเพื่อเหตุจำเป็นต่าง ๆ โดยไม่ได้คำนึงถึงการค้าและเศรษฐกิจเป็นหลัก และพื้นที่ดังกล่าวไม่มีจุดผ่านแดนประเภทอื่น ๆ อยู่ใกล้เคียงกัน
โดยกรณีสำหรับการเปิดจุดผ่านแดนชั่วคราวมีหลายกรณี[8] อาทิ
- เป็นจุดผ่านแดนชั่วราวเพื่อการท่องเที่ยว คือด่านพระเจดีย์สามองค์[9] และช่องทางขึ้นเขาพระวิหาร (ไม่สามารถเดินทางได้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551)[10]
- เป็นจุดผ่านแดนชั่วคราวเพื่อการก่อสร้างสะพานระหว่างประเทศ ซึ่งต้องทำงานร่วมกันระหว่างประเทศในการก่อสร้าง[11]
จุดผ่อนปรนการค้า
[แก้]จุดผ่อนปรนการค้า เป็นจุดที่เปิดเพื่อจุดประสงค์ในด้านการค้าและเศรษฐกิจโดยเฉพาะ โดยจะต้องมีความจำเป็นต่อประชาชนในพื้นที่ชายแดนในบริเวณดังกล่าวทั้งสองประเทศ เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์ของประชาชนทั้งสองประเทศ[12]
จุดผ่อนปรนพิเศษ
[แก้]จุดผ่อนปรนพิเศษ เป็นจุดที่ต้องผ่านการตกลงในระดับนโยบายของรัฐบาลของทั้งสองประเทศเช่นเดียวกัน แต่บริเวณนั้นยังไม่มีศัยกภาพมากพอที่จะเปิดจุดผ่านแดนถาวรได้ โดยกำหนดเงื่อนไขเป็นรายกรณีพิเศษภายใต้ระเบียบและข้อกฎหมายของทั้งสองประเทศรองรับซึ่งไม่จำเป็นต้องครบถ้วนแบบเดียวกับจุดผ่านแดนถาวร เพื่อไม่ให้เสียประโยชน์และโอกาสของประเทศที่จะได้รับระหว่างดำเนินการพัฒนาพื้นที่เพื่อเตรียมความพร้อมในการเปิดจุดผ่านแดนถาวรในอนาคต ปัจจุบันมีเพียงแค่แห่งเดียวคือด่านสิงขร
เส้นแบ่งเขตแดนไทย - พม่า
[แก้]เส้นแบ่งเขตแดนไทย - พม่ามีความยาวรวมกันทั้งสิ้น 2,401 กิโลเมตร[1] ซึ่งประกอบไปด้วย
ลำดับ | ประเภท | เส้นเขตแดน | ความยาว (กม.) | จังหวัด | ด่านพรมแดน |
---|---|---|---|---|---|
1 | ร่องน้ำลึก | แม่น้ำรวก | 59 | เชียงราย | |
แม่น้ำสาย | จุดผ่านแดนถาวรแม่สาย จุดผ่านแดนถาวรแม่สาย 2 สะพานข้ามแม่น้ำสาย 1 สะพานข้ามแม่น้ำสาย 2 | ||||
2 | สันปันน้ำ | ทิวเขาแดนลาว | 632 | เชียงราย เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน |
|
ทิวเขาถนนธงชัยเหนือ | |||||
ทิวเขาถนนธงชัยตะวันตก | |||||
3 | แนว 2 ฝั่ง | แม่น้ำสาละวิน | 127 | แม่ฮ่องสอน | |
4 | แนว 2 ฝั่ง | แม่น้ำเมย | 345 | ตาก | จุดผ่านแดนถาวรบ้านริมเมย สะพานมิตรภาพไทย–พม่า 1 สะพานมิตรภาพไทย–พม่า 2 |
ห้วยวาเลย์ | 44 | ||||
5 | สันปันน้ำ | ทิวเขาถนนธงชัยกลาง | 127 | ตาก กาญจนบุรี |
|
แนวเส้นตรง | 63 | ||||
6 | สันปันน้ำ | ทิวเขาตะนาวศรี | 865 | กาญจนบุรี | จุดผ่านแดนถาวรพุน้ำร้อน จุดผ่อนปรนทางการค้าด่านพระเจดีย์สามองค์ |
ราชบุรี | |||||
เพชรบุรี | |||||
ประจวบคีรีขันธ์ | จุดผ่อนปรนพิเศษด่านสิงขร | ||||
ชุมพร | |||||
ระนอง | |||||
7 | ร่องน้ำลึก | คลองกระ | 139 | ระนอง | |
แม่น้ำกระบุรี | จุดผ่านแดนถาวรระนอง | ||||
รวม | 2,401 |
เส้นแบ่งเขตแดนไทย - ลาว
[แก้]เส้นแบ่งเขตแดนไทย - ลาวมีความยาวรวมกันทั้งสิ้น 1,810 กิโลเมตร[1] ซึ่งประกอบไปด้วย
เส้นแบ่งเขตแดนไทย - กัมพูชา
[แก้]เส้นแบ่งเขตแดนไทย - กัมพูชามีความยาวรวมกันทั้งสิ้น 798 กิโลเมตร[1] ซึ่งประกอบไปด้วย
ลำดับ | ประเภท | เส้นเขตแดน | ความยาว (กม.) | จังหวัด | ด่านพรมแดน |
---|---|---|---|---|---|
1 | สันปันน้ำ แนวหลักเขตประเทศ |
ทิวเขาพนมดงรัก | 364 | อุบลราชธานี | |
ศรีสะเกษ | จุดผ่านแดนถาวรช่องสะงำ | ||||
สุรินทร์ | จุดผ่านแดนถาวรช่องจอม | ||||
บุรีรัมย์ | จุดผ่อนปรนช่องสายตะกู | ||||
2 | ลำน้ำสายต่างๆ | คลองบะอาว | 216 | สระแก้ว |
|
คลองแผง | |||||
แนวเส้นตรง | |||||
คลองละลมละสือ | |||||
คลองลึก | จุดผ่านแดนถาวรบ้านคลองลึก สะพานมิตรภาพไทย–กัมพูชา (อรัญประเทศ–ปอยเปต) | ||||
คลองพรมโหด | สะพานมิตรภาพไทย–กัมพูชา (บ้านหนองเอี่ยน–สตึงบท) | ||||
คลองน้ำใส[15] | จุดผ่านแดนถาวรบ้านเขาดิน | ||||
คลองด่าน | จันทบุรี | จุดผ่านแดนถาวรบ้านแหลม จุดผ่อนปรนบ้านซับตารี จุดผ่อนปรนบ้านสวนส้ม | |||
แนวเส้นตรง | จุดผ่อนปรนบ้านบึงชะนังล่าง | ||||
คลองโป่งน้ำร้อน | |||||
คลองตะเคียน | จุดผ่านแดนถาวรบ้านผักกาด | ||||
ทิวเขาพนมคอสวาย | |||||
ห้วยสวาย | |||||
แม่น้ำไพลิน | |||||
3 | สันปันน้ำ | ทิวเขาบรรทัด | 160 | ตราด | จุดผ่านแดนถาวรบ้านหาดเล็ก |
4 | แนวเส้นตรง | - | 1 | ตราด | |
รวม | 798 |
เส้นแบ่งเขตแดนไทย - มาเลเซีย
[แก้]เส้นแบ่งเขตแดนไทย - มาเลเซียมีความยาวรวมกันทั้งสิ้น 647 กิโลเมตร[1] ซึ่งประกอบไปด้วย
ลำดับ | ประเภท | เส้นเขตแดน | ความยาว (กม.) | จังหวัด | ด่านพรมแดน |
---|---|---|---|---|---|
1 | สันปันน้ำ | ทิวเขาสันกาลาคีรี | 552 | สตูล | ด่านวังประจัน |
สงขลา | ด่านปาดังเบซาร์ ด่านสะเดา | ||||
ยะลา | ด่านเบตง | ||||
นราธิวาส | ด่านสุไหง-โกลก | ||||
2 | ร่องน้ำลึก | แม่น้ำโก-ลก | 95 | นราธิวาส | สะพานมิตรภาพไทย–มาเลเซีย 1 สะพานมิตรภาพไทย–มาเลเซีย 2 |
รวม | 647 |
ข้อพิพาทเขตแดน
[แก้]ประเทศไทยกับประเทศกัมพูชาเคยพิพาทกันเรื่องเขตแดนเนื่องจากยึดถือเอกสารคนละฉบับ นำไปสู่คดีปราสาทพระวิหาร และกรณีพิพาทพรมแดนไทย–กัมพูชา ช่วงปี 2551–2554
ประเทศไทยกับประเทศลาวเคยพิพาทกันเรื่องเขตแดนนำไปสู่สมรภูมิบ้านร่มเกล้า
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "เส้นแบ่งเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ". www.saranukromthai.or.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-12-08. สืบค้นเมื่อ 2022-05-20.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "เจาะลึกภารกิจงานด้านเขตแดนไทย เพื่อสร้างความเข้าใจเรื่อง 'แม่น้ำโขง' พรมแดนไทย-ลาว". The Cloud. 2021-07-15.
- ↑ appsthailand. "ข้อมูลเขตแดน". treaties.mfa.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-05-19. สืบค้นเมื่อ 2022-05-20.
- ↑ "การประชุมหารืออย่างไม่เป็นทางการระหว่างกรมสนธิสัญญาและกฎหมายและหัวหน้าห้องการคณะกรรมการชายแดนแห่งชาติ สปป. ลาว". กระทรวงการต่างประเทศ.
- ↑ "ย้อนรอยศึก 'เขาพระวิหาร' สงครามสุดท้ายไทย-เขมร!?!". www.thairath.co.th. 2015-02-06.
- ↑ "แฉไทยซัดเขมร ตาย 64 รถถังพังนับสิบ". www.thairath.co.th. 2011-02-06.
- ↑ "หลักเกณฑ์และแนวทางการปฏิบัติในการพิจารณาการเปิด - ระงับหรือปิดจุดผ่านแดนประเภทต่าง". ryt9.com.
- ↑ "ข้อมูลช่องทางผ่านแดนและความตกลงเรื่องการสัญจรข้ามแดน". www.fad.moi.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-06-06. สืบค้นเมื่อ 2022-05-21.
- ↑ "ด่านเจดีย์สามองค์วุ่นอีก! ม็อบเมียนมา ประท้วงคดีเกาะเต่าประชิดหน้าด่าน". www.thairath.co.th. 2015-12-28.
- ↑ อาณาเขตชายแดนจังหวัดศรีสะเกษที่ติดกับกัมพูชา เก็บถาวร 2016-05-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (sisaket.go.th)
- ↑ "ครม. รับทราบเปิดจุดผ่านแดนชั่วคราวก่อสร้างสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 5". www.thairath.co.th. 2022-04-05.
- ↑ "ค้าชายแดนและค้าผ่านแดนไตรมาสแรกสดใส โตกว่า 19.31%". bangkokbiznews. 2021-05-03.
- ↑ "จุดผ่านแดนถาวรภูดู่". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-11-16. สืบค้นเมื่อ 2016-01-12.
- ↑ ตลาดท่าเสด็จ อ.เมือง จ.หนองคาย
- ↑ "แม่ทัพภาค 1 ดูความพร้อมจุดผ่อนปรนบ้านเขาดิน ก่อนผลักดันเป็นด่านถาวรแห่งที่ 2 ของสระแก้ว". mgronline.com. 2017-05-30.