สถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐ
บทความนี้อาศัยการอ้างอิงจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิมากเกินไป |
สถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐ หรือที่เรียกกันติดปากว่า มหาวิทยาลัยนอกระบบ คือ สถาบันอุดมศึกษาของรัฐที่มีการบริหารการจัดการอิสระแยกจากระบบราชการ (autonomous university) แต่ยังได้รับเงินอุดหนุนทั่วไป (block grant) ที่รัฐจัดสรรให้เป็นรายปีโดยตรง เพื่อใช้จ่ายตามความจำเป็นในการดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของมหาวิทยาลัย และเพื่อประกันคุณภาพการศึกษา
ประวัติ
[แก้]แนวความคิดที่จะนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบนั้นมีมาตั้งแต่ พ.ศ. 2507 จากกลุ่มผู้บริหารมหาวิทยาลัยกลุ่มหนึ่ง และได้เสนอเข้าคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2514 แต่เรื่องก็ชะงักลงเพราะบุคลากรในมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วย จอมพล ถนอม กิตติขจร ซึ่งเป็นนายกรัฐมนตรีจากการปฏิวัติในสมัยนั้น ก็เลื่อนการพิจารณาไป เพียงแต่ได้มีการจัดตั้ง "ทบวงมหาวิทยาลัย" (ปัจจุบันคือ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ) ขึ้น เพื่อดูแลมหาวิทยาลัยต่าง ๆ แทนสำนักนายกรัฐมนตรี ดังนั้นในยุคนี้ มหาวิทยาลัยต่าง ๆ จึงได้ย้ายไปสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย จากเดิมที่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี แต่อย่างไรก็ตาม มหาวิทยาลัยก็ยังคงอยู่ภายใต้กฎหมายระเบียบของระบบราชการเช่นเดิม ซึ่งทำให้ขาดความคล่องตัวในการดำเนินงาน จึงได้มีความพยายามที่จะนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบราชการเรื่อยมา ต่อมาในปี พ.ศ. 2517 แนวคิดดังกล่าวก็ถูกรื้อฟื้นอีกครั้งเมื่อมีการแต่งตั้งคณะกรรมการวางพื้นฐานเพื่อการปฏิรูปการศึกษา แต่ไม่ประสบความสำเร็จ[1]
จนกระทั่ง พ.ศ. 2530 ทบวงมหาวิทยาลัยริเริ่มโครงการจัดทำแผนอุดมศึกษาระยะยาว 15 ปี (พ.ศ. 2533–2547) ขึ้น ซึ่ง 1 ใน 6 ข้อเสนอระบุว่า "รัฐบาลพึงให้การสนับสนุนการปฏิรูปความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันอุดมศึกษาระดับปริญญากับรัฐ โดยพัฒนาสถาบันอุดมศึกษาของรัฐในสังกัดทบวงมหาวิทยาลัยที่มีอยู่แล้วให้มีความเป็นอิสระ คล่องตัว มีประสิทธิภาพ และสามารถบรรลุความเป็นเลิศทางวิชาการ โดยปรับเปลี่ยนไปเป็นมหาวิทยาลัยที่ไม่เป็นส่วนราชการ ส่วนสถาบันอุดมศึกษาของรัฐที่จะจัดตั้งใหม่ ให้มีฐานะและรูปแบบเป็นมหาวิทยาลัยของรัฐที่ไม่เป็นส่วนราชการตั้งแต่แรกตั้ง"
จากแผนดังกล่าว ประเทศไทยจึงเกิดมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐแต่แรกตั้งอยู่ 3 แห่ง คือ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2533 สมัยพลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ เป็นนายกรัฐมนตรี, มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ เมื่อวันที่ 7 เมษายน 2534 สมัยพลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ เป็นนายกรัฐมนตรี และมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง เมื่อวันที่ 25 กันยายน 2541 สมัย นายชวน หลีกภัย เป็นนายกรัฐมนตรี
และในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจเมื่อปี พ.ศ. 2541 นโยบายการออกนอกระบบก็ได้เป็นข้อตกลงหนึ่งที่ผูกพันกับสัญญาการกู้ยืมเงินกับธนาคารพัฒนาเอเชีย โดยรัฐบาลมุ่งหมายลดงบประมาณในส่วนราชการให้สามารถเลี้ยงตนเองและบริหารงบประมาณเองได้ ในช่วงปี พ.ศ. 2542 เริ่มมีการเสนอให้มหาวิทยาลัยหรือคณะวิชาที่ตั้งขึ้นใหม่ "ออกนอกระบบ" ราชการ และมีการหยุดรับข้าราชการเข้ามาในมหาวิทยาลัยรัฐเดิมทั้งหมด ตำแหน่งที่บรรจุเข้ามาใหม่ เรียกว่า "พนักงานในสถาบันอุดมศึกษา" ซึ่งมีกรอบเงินเดือนและสวัสดิการแตกต่างจากข้าราชการเดิม และหากผู้ที่เกษียณราชการไปให้ตำแหน่งและเงินเดือนนั้นเปลี่ยนเป็นตำแหน่งพนักงานในสถาบันอุดมศึกษาในตำแหน่งเริ่มบรรจุใหม่เท่านั้น
ในรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร เริ่มมีความพยายามนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบอีกครั้งแต่มีการคัดค้าน ดังนั้นจึงยังไม่มีการนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบในช่วงนี้ ต่อมาในสมัยรัฐบาลสุรยุทธ์ จุลานนท์ โดยวิจิตร ศรีสอ้าน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ก็ได้เสนอคณะรัฐมนตรีและสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ให้ผ่านร่างพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐของแต่ละมหาวิทยาลัยอีกครั้ง
รายชื่อสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐ
[แก้]ในประเทศไทยมีสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐ 29 แห่งที่ไม่ได้ขึ้นอยู่กับระบบราชการหรือไม่อยู่ในสายการบังคับบัญชาของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดยในจำนวนนี้มี 7 แห่งที่เป็นสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐตั้งแต่ก่อตั้ง ส่วนที่เหลือนั้นเป็นสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐโดยการแปรสภาพด้วยผลของกฎหมาย ทั้งนี้มีเฉพาะมหาวิทยาลัยนวมินทราธิราชแห่งเดียวที่อยู่ในกำกับของกรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นราชการส่วนท้องถิ่น ขณะที่สถาบันอุดมศึกษาอื่น ๆ จะอยู่ในกำกับของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ซึ่งเป็นราชการส่วนกลาง
ลำดับที่ | ชื่อสถาบันอุดมศึกษา | วันที่มีผลบังคับ | มหาวิทยาลัยในกำกับฯ ตั้งแต่ก่อตั้ง | อ้างอิง |
---|---|---|---|---|
1 | มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี | 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 | ใช่ | [2] |
2 | มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ | 8 เมษายน พ.ศ. 2535 | ใช่ | [3] |
3 | มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย | 2 ตุลาคม พ.ศ. 2540 | [4] | |
4 | มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย | 2 ตุลาคม พ.ศ. 2540 | [5] | |
5 | มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง | 26 กันยายน พ.ศ. 2541 | ใช่ | [6] |
6 | มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี | 7 มีนาคม พ.ศ. 2541 | [7] | |
7 | มหาวิทยาลัยมหิดล | 17 ตุลาคม พ.ศ. 2550 | [8] | |
8 | มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ | 27 ธันวาคม พ.ศ. 2550 | [9] | |
9 | มหาวิทยาลัยบูรพา | 10 มกราคม พ.ศ. 2551 | [10] | |
10 | มหาวิทยาลัยทักษิณ | 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 | [11] | |
11 | จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 | [12] | |
12 | มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ | 7 มีนาคม พ.ศ. 2551 | [13] | |
13 | สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง | 8 มีนาคม พ.ศ. 2551 | [14] | |
14 | มหาวิทยาลัยพะเยา | 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 | ใช่ | [15] |
15 | มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช | 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 | ใช่ | [16] |
16 | สถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนา | 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 | ใช่ | [17] |
17 | มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ | 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 | [18] | |
18 | มหาวิทยาลัยขอนแก่น | 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 | [19] | |
19 | มหาวิทยาลัยสวนดุสิต | 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 | [20] | |
20 | มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ | 16 สิงหาคม พ.ศ. 2558 | [21] | |
21 | สถาบันบัณฑิตศึกษาจุฬาภรณ์ | 18 เมษายน พ.ศ. 2559 | [22] | |
22 | วิทยาลัยวิทยาศาสตร์การแพทย์เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์ | 18 เมษายน พ.ศ. 2559 | ใช่ | [23] |
23 | มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ | 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 | [24] | |
24 | มหาวิทยาลัยศิลปากร | 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 | [25] | |
25 | มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ | 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 | [26] | |
26 | มหาวิทยาลัยแม่โจ้ | 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2560 | [27] | |
27 | สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย | 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2560 | [28] | |
28 | สถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2561 | [29] | |
29 | สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ | 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 | [30] |
สถาบันอุดมศึกษาที่อยู่ในขั้นตอนการนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบ
[แก้]สถาบันอุดมศึกษาที่มีร่างพระราชบัญญัติของสถาบันอยู่ในขั้นตอนต่าง ๆ ดังนี้
ร่างพระราชบัญญัติ | อยู่ระหว่างการพิจารณาของรัฐสภา | คณะรัฐมนตรีรับหลักการแล้ว | อยู่ระหว่างเสนอคณะรัฐมนตรี | อยู่ระหว่างการพิจารณาของมหาวิทยาลัย | สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา |
---|---|---|---|---|---|
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. ... | [31] | ||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยนเรศวร พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยรามคำแหง พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเพชรบูรณ์ พ.ศ. ... | |||||
ร่างพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ พ.ศ. ... |
การวิพากษ์วิจารณ์
[แก้]การนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบนั้น เป็นประเด็นขัดแย้ง มีการล่ารายชื่อคัดค้าน[32] จนกระทั่งวาระสุดท้ายของการพิจารณาในสภานิติบัญญัติแห่งชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่กรรมการสภาคณาจารย์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับตุลย์ สิทธิสมวงศ์ ในฐานะกรรมาธิการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คัดค้านสภานิติบัญญัติแห่งชาติในการผ่านร่างพระราชบัญญัติ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. ... อย่างเร่งรีบโดยไม่ฟังเสียงประชาคมจุฬาฯ นอกจากนี้ยังเกิดการวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวางทั้งนักวิชาการ นักการศึกษา รวมถึงนิสิต นักศึกษา ประชาชนโดยทั่วไป โดยประเด็นที่วิพากษ์วิจารณ์นั้นจะวิเคราะห์ถึงข้อดีและข้อเสียของการนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบ[33]
ข้อดี
[แก้]- เพื่อเกิดความคล่องตัวในการบริหารมหาวิทยาลัยมากขึ้น
- เป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายของรัฐบาล
- มหาวิทยาลัยสามารถเปิดหลักสูตรเพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดแรงงานได้
ข้อเสีย
[แก้]- ค่าเล่าเรียนอาจเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งอาจจะเป็นการตัดโอกาสทางการศึกษาของผู้มีรายได้น้อยทางอ้อม
- คณะหรือหลักสูตรที่ไม่คุ้มทุนในการเปิดสอนอาจจะต้องปิดตัวลง
- การบริหารงานของฝ่ายบริหารอาจจะไม่โปร่งใส ตรวจสอบได้ยาก
- เนื้อหาของร่างพระราชบัญญัติมีลักษณะเป็นกฎหมายบริหารจัดการ "ทรัพย์สินที่ดิน" ไม่ได้เป็นการบริหารจัดการ "การศึกษา" แต่อย่างใด[34]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ มหาวิทยาลัยนอกระบบ(1): จุดเริ่มต้นสู่ปัจจุบัน?, ThaiPublica ไทยพับลิก้า: กล้าพูดความจริง
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี พ.ศ. ๒๕๓๓, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๗ ตอนที่ ๑๓๑ ฉบับพิเศษ หน้า ๙๓ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๓๓
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ พ.ศ. ๒๕๓๕, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๙ ตอนที่ ๔๐ หน้า ๑ ๗ เมษายน ๒๕๓๕
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๔๐, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๔ ตอนที่ ๕๑ ก หน้า ๒๔ ๑ ตุลาคม ๒๕๔๐
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๔๐, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๔ ตอนที่ ๕๑ ก หน้า ๔ ๑ ตุลาคม ๒๕๔๐
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง พ.ศ. ๒๕๔๑, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๕ ตอนที่ ๖๕ ก หน้า ๑ ๒๕ กันยายน ๒๕๔๑
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี พ.ศ. ๒๕๔๑, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๑๕ ตอนที่ ๑๑ ก หน้า ๑ ๖ มีนาคม ๒๕๔๑
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. ๒๕๕๐, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๔ ตอนที่ ๖๘ ก หน้า ๔ ๑๖ ตุลาคม ๒๕๕๐
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ พ.ศ. ๒๕๕๐, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๔ ตอนที่ ๙๘ ก หน้า ๑ ๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๐
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยบูรพา พ.ศ. ๒๕๕๐, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๕ ตอนที่ ๕ ก หน้า ๘ ๙ มกราคม ๒๕๕๑
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยทักษิณ พ.ศ. ๒๕๕๑, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๕ ตอนที่ ๒๘ ก หน้า ๔๗ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๑
- ↑ พระราชบัญญัติ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๕๑, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๕ ตอนที่ ๒๙ ก หน้า ๕๖ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๑
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ. ๒๕๕๑, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๕ ตอนที่ ๔๔ ก หน้า ๒๘ ๖ มีนาคม ๒๕๕๑
- ↑ พระราชบัญญัติ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง พ.ศ. ๒๕๕๑, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๕ ตอนที่ ๔๕ ก หน้า ๙๕ ๗ มีนาคม ๒๕๕๑
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยพะเยา พ.ศ. ๒๕๕๓, ราชกิจจานุเบกษา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๔๔ ก หน้า ๔ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๕๓
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยกรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๕๓, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๗ ตอนที่ ๖๙ ก หน้า ๑ ๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๓
- ↑ พระราชบัญญัติ สถาบันดนตรีกัลยาณิวัฒนา พ.ศ. ๒๕๕๕, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๙ ตอนที่ ๔๕ ก หน้า ๑ ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๕๕
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พ.ศ. ๒๕๕๘ เก็บถาวร 2015-07-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๒ ตอนที่ ๖๖ ก หน้า ๑ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. ๒๕๕๘, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๒ ตอนที่ ๖๖ ก หน้า ๒๕ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต พ.ศ. ๒๕๕๘, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๒ ตอนที่ ๖๖ ก หน้า ๗๘ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. ๒๕๕๘, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๒ ตอนที่ ๖๖ ก หน้า ๔๙ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘
- ↑ พระราชบัญญัติ ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ พ.ศ. ๒๕๕๙ เก็บถาวร 2016-04-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๗ ก หน้า ๑ ๑๙ มกราคม ๒๕๕๙
- ↑ พระราชบัญญัติ ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ พ.ศ. ๒๕๕๙ เก็บถาวร 2016-04-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๗ ก หน้า ๑ ๑๙ มกราคม ๒๕๕๙
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ. ๒๕๕๙, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๓๓ ก หน้า ๑๐ ๒๑ เมษายน ๒๕๕๙
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยศิลปากร พ.ศ. ๒๕๕๙, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๔๙ ก หน้า ๑ ๒ มิถุนายน ๒๕๕๙
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พ.ศ. ๒๕๕๙, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๕๓ ก หน้า ๑ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๙
- ↑ พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ พ.ศ. ๒๕๖๐, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๔ ตอนที่ ๓๙ ก หน้า ๑ ๕ เมษายน ๒๕๖๐
- ↑ พระราชบัญญัติ สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย พ.ศ. ๒๕๕๙, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๓ ตอนที่ ๑๐๙ ก หน้า ๓ ๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๙
- ↑ พระราชบัญญัติ สถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา พ.ศ. ๒๕๖๑, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๕ ตอนที่ ๕๙ ก หน้า ๑ ๑๓ สิงหาคม ๒๕๖๑
- ↑ พระราชบัญญัติ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (พ.ศ. ๒๕๖๒) เก็บถาวร 2019-04-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๕๐ ก หน้า ๑๗๗ ๑๖ เมษายน ๒๕๖๒
- ↑ ร่าง พระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. ... เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชสู่มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ
- ↑ ""คุณหญิงจารุวรรณ"นำทัพค้านจุฬาฯ ออกนอกระบบ". ผู้จัดการออนไลน์. 21 November 2007. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-03-19. สืบค้นเมื่อ 20 September 2020.
- ↑ เอกสารเผยแพร่ ม.นอกระบบ โดย สหพันธ์นิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย
- ↑ "สนช.มีมติเอกฉันท์ให้ "จุฬาฯ-ลาดกระบัง-เชียงใหม่" ออกนอกระบบ". ผู้จัดการออนไลน์. 19 December 2007. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-01. สืบค้นเมื่อ 20 September 2020.