สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
ธรรมเนียมพระยศของ; สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ; กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
	ธงประจำพระอิสริยยศ
	ตราประจำพระองค์
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
พลเอก; สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ; ม.จ.ก., น.ร., ป.จ.ว., ร.ว., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
สมาชิก; คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ร่วมกับ; พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)
	ดำรงตำแหน่ง; 16 มิถุนายน พ.ศ. 2489 – 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490; (1 ปี 144 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	ปรีดี พนมยงค์; ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ก่อนหน้า	สงวน จูฑะเตมีย์
ถัดไป	คณะอภิรัฐมนตรี ทำหน้าที่ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
สมาชิกคณะอภิรัฐมนตรี ; ทำหน้าที่ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
	ดำรงตำแหน่ง; 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 – 23 มกราคม หรือ 23 มีนาคม พ.ศ. 2492
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์; แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
ถัดไป	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
	ดำรงตำแหน่ง; 23 มิถุนายน พ.ศ. 2492 – พ.ศ. 2499
	ดำรงตำแหน่ง; 4 มิถุนายน พ.ศ. 2493 – 7 มีนาคม พ.ศ. 2494; (0 ปี 276 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	คณะอภิรัฐมนตรี ทำหน้าที่ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
ถัดไป	พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ; กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5; พระองค์เจ้าชั้นเอก
	พระรูปสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร
อธิบดีกรมสาธารณสุข
ดำรงตำแหน่ง	27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461
หม่อม	หม่อมเอลีซาเบท รังสิต ณ อยุธยา
พระบุตร	หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต; หม่อมเจ้าสนิทประยูรศักดิ์ รังสิต; จารุลักษณ์กัลยาณี บูรณะนนท์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์เนื่อง ในรัชกาลที่ 5
ประสูติ	12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428; จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
สิ้นพระชนม์	7 มีนาคม พ.ศ. 2494 (65 ปี); จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
ลายพระอภิไธย

พลเอก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร (12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 – 7 มีนาคม พ.ศ. 2494) พระนามเดิม พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ อดีตประธานองคมนตรี เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 58 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์เนื่อง และเป็นพระราชโอรสในรัชกาลที่ 5 ที่ดำรงพระชนม์ชีพอยู่เป็นพระองค์สุดท้าย

พระประวัติ[แก้]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เป็นพระราชโอรสองค์ที่ 58 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์เนื่อง (ราชสกุลเดิม สนิทวงศ์; พระธิดาในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์) ประสูติในพระบรมมหาราชวังเมื่อวันพฤหัสบดี ขึ้น 6 ค่ำ เดือน 12 ปีระกา ตรงกับวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428^[5] วันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 หลังประสูติได้ 11 วัน พระมารดาก็ถึงแก่อนิจกรรม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงอุ้มพระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์มาพระราชทานสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ด้วยพระองค์เอง พร้อมกับตรัสว่า^[6]"...ให้มาเป็นลูกแม่กลาง..." สมเด็จพระบรมราชเทวีก็ทรงรับพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์พร้อมทั้งพระเชษฐภคินี คือ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท ไว้ในอุปการะ โดยทรงเลี้ยงดูพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ ซึ่งมีพระชันษาใกล้เคียงกับสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช เหมือนกับพระราชโอรสของพระองค์เอง

พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ เสด็จไปศึกษาชั้นมัธยม ณ เมืองฮัสเบอรสตัด ประเทศเยอรมนี ใน พ.ศ. 2442^[7] จากนั้นทรงเข้าศึกษาในมหาวิทยาลัยไฮเดลแบร์ก โดยมีพระประสงค์ที่จะศึกษาวิชาแพทย์ แต่ในระยะแรกทรงศึกษาวิชากฎหมาย ตามพระราชประสงค์ของพระบิดา ต่อมาจึงทรงเปลี่ยนไปศึกษาวิชาการศึกษา และยังทรงเข้าศึกษาวิชาที่เกี่ยวกับการแพทย์บางอย่างเป็นการส่วนพระองค์กับศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัยนั้นด้วย

พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ ทรงสำเร็จการศึกษาและเสด็จกลับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2456 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระองค์เจ้าต่างกรมที่ "พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นชัยนาทนเรนทร"^[8] เมื่อพ.ศ. 2457 ทรงรับราชการตำแหน่งผู้ช่วยปลัดทูลฉลองกระทรวงศึกษาธิการ และทรงเป็นผู้บัญชาการโรงเรียนราชแพทยาลัยเมื่อ พ.ศ. 2458 ทรงปรับปรุงหลักสูตรการเรียนให้ได้มาตรฐาน โดยเฉพาะการพยาบาลผดุงครรภ์ ซึ่งในสมัยนั้นยังนิยมใช้การแพทย์แผนโบราณ คลอดบุตรโดยหมอตำแยกันอยู่ ทรงส่งเสริมให้ข้าราชบริพารในสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า เข้าเรียนต่อหลักสูตรของศิริราชพยาบาล ให้สนใจศึกษาวิชาแพทย์และพยาบาลแผนปัจจุบันให้มากขึ้น ทรงปลูกฝังความนิยมในการเรียนแพทย์ให้เป็นที่แพร่หลาย จัดการศึกษาในโรงเรียนแพทย์ให้มีมาตรฐาน นอกจากนี้พระองค์ยังเป็นผู้โน้มน้าวสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช ให้ทรงสนพระทัยวิชาการแพทย์

พ.ศ. 2481 - พ.ศ. 2486 ในสมัยรัฐบาลของจอมพลแปลก พิบูลสงคราม พระองค์ทรงถูกกล่าวหาว่ามีส่วนร่วมในกบฏพระยาทรงสุรเดช ทำให้พระองค์ถูกคุมขังที่เรือนจำบางขวาง รวมทั้งถูกถอดออกจากฐานันดรศักดิ์^[9] แต่ได้มีการประกาศสถาปนาพระอิสริยยศฐานันดรศักดิ์ตามเดิม เมื่อพ.ศ. 2487 ในสมัยรัฐบาลของพันตรีควง อภัยวงศ์^[10]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร สิ้นพระชนม์ที่วังถนนวิทยุ เมื่อวันที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2494^[11] ด้วยพระโรคหืดและโรคพระหทัยวาย สิริพระชันษา 66 ปี 4 เดือน เป็นพระราชโอรสพระองค์สุดท้ายในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และมีพระชันษายืนที่สุด

เสกสมรส[แก้]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระชัยนาทนเรนทร หม่อมเอลิซาเบท และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่วังถนนวิทยุ เมื่อพ.ศ. 2493

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เสกสมรสกับหม่อมเอลิซาเบท รังสิต ณ อยุธยา (สกุลเดิม ชาร์นแบร์เกอร์; ชื่อภาษาอังกฤษ: Elisabeth Scharnberger) สตรีชาวเยอรมัน ณ ที่ทำการอำเภอเวสตมินสเตอร กรุงลอนดอน เมื่อวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2445 ทรงเป็นองค์ต้นราชสกุลรังสิต มีพระโอรส 2 องค์ และพระธิดา 1 องค์ ได้แก่^[12]^[13]

หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต เสกสมรสครั้งแรกกับหม่อมราชวงศ์ผ่องลักษณ์ ทองใหญ่ มีธิดาด้วยกัน 1 คน คือ
- หม่อมราชวงศ์เยาวลักษณ์ รังสิต สมรสกับมิทเชล แอลแลนด์

ต่อมาทรงหย่ากันและเสกสมรสใหม่กับหม่อมเจ้าวิภาวดี รังสิต (ราชสกุลเดิม รัชนี; ปัจจุบันคือพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต) มีพระธิดาร่วมกัน 2 คน ได้แก่

- หม่อมราชวงศ์วิภานันท์ รังสิต สมรสครั้งแรกกับสวนิต คงสิริ มีบุตร 2 คน ได้แก่
  - ปินิตา คงสิริ
  - นิตินันท์ คงสิริ

ต่อมาสมรสใหม่กับวิลเลียม บี.บูธ มีบุตร 1 คน คือ

- - ปริศนา บูธ
- หม่อมราชวงศ์ปรียนันทนา รังสิต สมรสครั้งแรกกับมหาราช จักกัต สิงห์แห่งชัยปุระ รัฐราชสถาน (Maharaj Jagat Singh of Jaipur) มีพระราชบุตร 2 พระองค์ ได้แก่
  - ราชกุมารี ลลิตยา กุมารี แห่งชัยปุระ
  - ราชกุมาร เทพราช สิงห์ แห่งชัยปุระ

ต่อมาสมรสใหม่กับปานศักดิ์ รังสิพราหมณกุล

และมีหม่อม 1 คน คือหม่อมพิทักษ์ รังสิต ณ อยุธยา (สกุลเดิม แสงฤทธิ์) มีโอรสร่วมกัน 1 คน คือ

- หม่อมราชวงศ์ประทักษ์ รังสิต
หม่อมเจ้าสนิทประยูรศักดิ์ รังสิต เสกสมรสครั้งแรกกับอามีเลีย มอนตอลติ (ไม่มีบุตรด้วยกัน) และเสกสมรสใหม่กับหม่อมนาลินี รังสิต ณ อยุธยา (สกุลเดิม สุขนิล) มีบุตรด้วยกัน 4 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์พงษ์สนิธ รังสิต สมรสกับสมใจ รังสิต ณ อยุธยา (สกุลเดิม เลิศสุวรรณ)
- หม่อมราชวงศ์จารุวรรณ รังสิต สมรสกับอเล็กซานเดอร์ ซูรซก มีบุตร 2 คน ได้แก่
  - อเล็กซานเดอร์ คิม ซูรซก
  - แคทเธอรีน ไอช่า ซูรซก
- หม่อมราชวงศ์สายสนิธ รังสิต สมรสกับปิยะลักษณ์ รังสิต ณ อยุธยา (สกุลเดิม เป้าเปรมบุตร)
- หม่อมราชวงศ์วลัยลักษณ์ รังสิต สมรสกับไบรอัน คริสโตเฟอร์ โกเดต์ มีบุตร 2 คน ได้แก่
  - เอมี มาริสสา โกเดต์
  - แองเจลา กัลยาณี โกเดต์

ท่านผู้หญิงจารุลักษณ์กัลยาณี บูรณะนนท์ (พระนามเดิม หม่อมเจ้าจารุลักษณ์กัลยาณี รังสิต) กราบบังคมทูลลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส^[14]กับเฉลิม บูรณะนนท์ มีบุตร 2 คน ได้แก่
- จามิกร บูรณะนนท์ สมรสกับเจน แอนโดรส มีบุตรสองคน ได้แก่
  - กัลยาณี แคทรีน บูรณะนนท์
  - ชัยยา คริสโตเฟอร์ บูรณะนนท์
- ฉันทกะ บูรณะนนท์ สมรสกับซิลเวีย ซีสนิส มีบุตร 1 คน คือ
  - ฉันทกะ บูรณะนนท์ Jr.

พระกรณียกิจ[แก้]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ทรงจัดตั้งวิชาแพทย์ปรุงยาขึ้นในโรงเรียนราชแพทยาลัย ตามที่สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถได้ทรงปรารภเกี่ยวกับการขาดแคลนแพทย์ปรุงยาในกองทัพ ต่อมาจึงเปลี่ยนชื่อเป็นโรงเรียนเภสัชกรรม ในปี พ.ศ. 2476 พระองค์ได้รับการเชิดชูพระเกียรติเป็นพระบิดาของวิทยาศาสตร์เภสัชกรรมแห่งประเทศไทย

ลำดับการดำรงตำแหน่ง

พ.ศ. 2454 ทรงดำรงตำแหน่งองคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว^[15] และนายร้อยโทพิเศษในกรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์
พ.ศ. 2460 ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมมหาวิทยาลัย ทรงจัดตั้งกองนักเรียนแพทย์เสือป่า และทรงตำแหน่งผู้บังคับการกรมนักเรียนแพทย์เสือป่าหลวง
พ.ศ. 2461 ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมสาธารณสุข^[16]
พ.ศ. 2465 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้เลื่อนขึ้นเป็น กรมขุนชัยนาทนเรนทร ทรงศักดินา 15,000^[17]
พ.ศ. 2468 ทรงดำรงตำแหน่งองคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว^[18] โดยทรงดำรงตำแหน่งถึงวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2475^[19] และทรงลาออกจากราชการเนื่องจากพระอนามัยไม่สมบูรณ์
พ.ศ. 2490 ทรงได้รับแต่งตั้งให้เป็นประธานคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช^[20]
พ.ศ. 2493 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นประธานองคมนตรี^[21] พระราชทานยศพลเอกนายทหารพิเศษประจำกองพันที่ 1 กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์^[22] และโปรดเกล้าฯให้ดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์^[23]

พระเกียรติยศ[แก้]

พระอิสริยยศ[แก้]

พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ (12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2428 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2457)
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นชัยนาทนเรนทร (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2457 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465)^[8]
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465^[17] - 9 ธันวาคม พ.ศ. 2468)
พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร (9 ธันวาคม พ.ศ. 2468 - 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478)
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร (10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 - 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482)
นายรังสิตประยูรศักดิ์ รังสิต ณ อยุธยา (ถอดพระอิสริยยศ; 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482 - 20 กันยายน พ.ศ. 2487)^[9]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร (คืนพระอิสริยยศ; 20 กันยายน พ.ศ. 2487 - 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2493)^[10]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระชัยนาทนเรนทร (8 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 - 28 มกราคม พ.ศ. 2495)^[24] โดยมีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า

“พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระชัยนาทนเรทร จุฬาลงกรณราชวโรรส สยามสุขบทบุรัสการี เมตตาสีตลหฤทัย อาชชวมัททวัธยาศัยสุจารี วิวิธเมธีวงศาธิราชสนิท นวมนริศรสุมันตนบิดุล ติรณคุณสรณาภิรักษ ประยูรศักดิธรรมิกนาถบพิตร” สิงหนาม ทรงศักดินา 15000 ตามอย่างธรรมเนียมพระองค์เจ้าต่างกรมทั้งปวง

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร (28 มกราคม พ.ศ. 2495 - ปัจจุบัน)^[25] หลังจากสิ้นพระชนม์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนกรมเป็นกรมพระยา และมีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า

“สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรทร จุฬาลงกรณราชวโรรส สยามสุขบทบุรัสการี เมตตาสีตลหฤทัย อาชชวมัททวัธยาศัยสุจารี วิวิธเมธีวงศาธิราชสนิท นวมนริศรสุมันตนบิดุล ติรณคุณสรณาภิรักษ ประยูรศักดิธรรมิกนาถบพิตร”

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

พ.ศ. 2440 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)^[26]
พ.ศ. 2454 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายหน้า)^[27]
พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) (ฝ่ายหน้า)^[28]
พ.ศ. 2462 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ (ป.จ.ว.)^[29] (สายสร้อยทองลงยา)^[30]
พ.ศ. 2465 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์ (ร.ว.) (ฝ่ายหน้า)‎ (ฝ่ายหน้า)^[31]
พ.ศ. 2449 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[32]
พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[33]
พ.ศ. 2463 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[34]
พ.ศ. 2458 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[35]
พ.ศ. 2454 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)^[36]
พ.ศ. 2454 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)^[37]
พ.ศ. 2472 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2 (ป.ป.ร.2)^[38]
พ.ศ. 2481 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 1 (อ.ป.ร.1)^[39]
พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)
พ.ศ. 2441 – เหรียญราชินี (ส.ผ.)^[40]
พ.ศ. 2469 – เหรียญบรมราชาภิเษกทอง รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)

พระสมัญญานาม[แก้]

พระบิดาแห่งเภสัชกรรมไทย^[41]^[42]

พระยศ[แก้]

พระยศทหาร[แก้]

พลเอก
นายพันโท^[43]
นายพันตรี
นายร้อยโท^[44]

พระยศพลเรือน[แก้]

มหาอำมาตย์โท

พระยศเสือป่า[แก้]

นายกองโท^[45]
นายกองตรี
นายหมวดโท^[46]

ราชตระกูล[แก้]

พงศาวลีของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

8. (=24.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี

4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

18. เงิน แซ่ตัน

9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี

19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์

2. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

20. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

10. สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์

21. เจ้าจอมมารดาทรัพย์ ในรัชกาลที่ 3

5. สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

22. บุศย์

11. หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา

23. แจ่ม

1. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

24. (=8.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

12. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท

25. ท้าววรจันทร์ (เจ้าจอมมารดาปรางใหญ่ ในรัชกาลที่ 2)

6. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์

13. หม่อมแย้ม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

3. เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์เนื่อง ในรัชกาลที่ 5

7. หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

อ้างอิง[แก้]

↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศแต่งตั้ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศแต่งตั้ง คณะอภิรัฐมนตรี
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศแต่งตั้ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศแต่งตั้ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
↑ ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2
↑ จุลลดา ภักดีภูมินทร์. เลาะวัง. กรุงเทพฯ : โชคชัยเทเวศร์ (1988), 2535. 416 หน้า. ISBN 974-420-045-6
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2442/022/288.PDF
↑ ^8.0 ^8.1 ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งกรม, เล่ม 31, ตอน 0ง, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2457, หน้า 1835
↑ ^9.0 ^9.1 ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถอดยศฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์และบรรดาศักดิ์, เล่ม 56, ตอน 0 ง, 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482 ,หน้า 2617
↑ ^10.0 ^10.1 ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนา นายรังสิตประยูรศักดิ์ รังสิต ณ อยุธยา กลับดำรงฐานะและฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ตามเดิม, เล่ม 61, ตอน 59 ก, 20 กันยายน พ.ศ. 2487, หน้า 848
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2494/D/018/1312.PDF
↑ HRH Prince RANGSIT PRAYURASAKDI
↑ กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ลาออกจากฐานันดรศักดิ์ (หม่อมเจ้าจารุลักษณ์กัลยาณี รังสิต), เล่ม 62, ตอน 39 ง, 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2488, หน้า 1113
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/51.PDF
↑ ประกาศตั้งกรมสาธารณสุขและตั้งอธิบดีกรมสาธารณสุข ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 35 หน้า 302 วันที่ 8 ธันวาคม 2461
↑ ^17.0 ^17.1 "ประกาศเลื่อนกรมตั้งพระองค์เจ้าและตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 310–313. 19 พฤศจิกายน 2465. สืบค้นเมื่อ 26 กรกฎาคม 2563. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ ราชกิจจานุเบกษา,การพระราชพิธีตั้งองคมนตรี
↑ ประกาศยกเลิก พระราชบัญญัติองคมนตรี พุทธศักราช ๒๔๗๐ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 49 หน้า 200 วันที่ 17 กรกฎาคม 2475
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งอภิรัฐมนตรี, เล่ม 64, ตอน 54 ก, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490, หน้า 688
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งประธานองคมนตรี (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยุรศักดิ์ กรมขุนชัยนาทนเรนทร), เล่ม 67, ตอน 18 ก, 28 มีนาคม พ.ศ. 2493, หน้า 398
↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (พลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยุรศักดิ์ กรมพระชัยนาทนเรนทร), เล่ม 67, ตอน 32 ก, 6 มิถุนายน พ.ศ. 2493, หน้า 644
↑ ราชกิจจานุเบกษา, การสถาปนาพระราชวงศ์, เล่ม 67, ตอน 69, 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2493, หน้า 490
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนกรม พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระชัยนาทนเรนทร, เล่ม 69, ตอน 7 ก, 29 มกราคม พ.ศ. 2495, หน้า 77
↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
↑ "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 28 (ตอน 0 ง): หน้า 48. 9 เมษายน ร.ศ. 130. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 67 (ตอน 27 ง): หน้า 1995. 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2493. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์จุลจอมเกล้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 36 (ตอน 0 ง): หน้า 2406. 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสายสร้อยเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าทองลงยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 69 (ตอน 7 ง): หน้า 310. 29 มกราคม พ.ศ. 2495. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "พระราชทานตรารัตนวราภรณ์ในงานเฉลิมพระชนม์พรรษา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 38 (ตอน 0 ง): หน้า 2893. 8 มกราคม พ.ศ. 2464. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 67 (ตอน 22 ง): หน้า 1621. 18 เมษายน พ.ศ. 2493. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 36 (0): 3310. 25 มกราคม พ.ศ. 2462. Check date values in: |date= (help)
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ง, ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๑๘๙๑
↑ "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 28 (ตอน 0 ง): หน้า 50. 9 เมษายน ร.ศ. 130. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 27 (ตอน 0 ง): หน้า 3095. 19 มีนาคม ร.ศ. 129. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้าและฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 46 (ตอน 0 ง): หน้า 2438. 1 ธันวาคม พ.ศ. 2472. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 55 (ตอน 0 ง): หน้า 2959. 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ "พระราชทานเหรียญราชินี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 15 (ตอน 26): หน้า 283. 25 กันยายน ร.ศ. 117. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
↑ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เรียกข้อมูลวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2552
↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2018-12-30. สืบค้นเมื่อ 2019-01-03.
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/337.PDF
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/12.PDF
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/3599_1.PDF
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2457/D/2521.PDF

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ:
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

ก่อนหน้า		สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร		ถัดไป
ปรีดี พนมยงค์		ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (16 มิถุนายน พ.ศ. 2489 — 24 มีนาคม พ.ศ. 2493 , 4 มิถุนายน พ.ศ. 2493 — 7 มีนาคม พ.ศ. 2494)		พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา)

[1] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศแต่งตั้ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์

[2] ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศแต่งตั้ง คณะอภิรัฐมนตรี

[3] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศแต่งตั้ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์

[4] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศแต่งตั้ง ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์

[5] ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2

[6] จุลลดา ภักดีภูมินทร์. เลาะวัง. กรุงเทพฯ : โชคชัยเทเวศร์ (1988), 2535. 416 หน้า. ISBN 974-420-045-6

[7] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2442/022/288.PDF

[ตั้งกรม_ร.6_(2)-8] 8.0 ^8.1 ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งกรม, เล่ม 31, ตอน 0ง, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2457, หน้า 1835

[ถอดพระยศ-9] 9.0 ^9.1 ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถอดยศฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์และบรรดาศักดิ์, เล่ม 56, ตอน 0 ง, 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2482 ,หน้า 2617

[คืนพระยศ-10] 10.0 ^10.1 ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนา นายรังสิตประยูรศักดิ์ รังสิต ณ อยุธยา กลับดำรงฐานะและฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ตามเดิม, เล่ม 61, ตอน 59 ก, 20 กันยายน พ.ศ. 2487, หน้า 848

[11] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2494/D/018/1312.PDF

[12] HRH Prince RANGSIT PRAYURASAKDI

[13] กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0

[14] ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง เรื่อง ลาออกจากฐานันดรศักดิ์ (หม่อมเจ้าจารุลักษณ์กัลยาณี รังสิต), เล่ม 62, ตอน 39 ง, 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2488, หน้า 1113

[15] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/51.PDF

[16] ประกาศตั้งกรมสาธารณสุขและตั้งอธิบดีกรมสาธารณสุข ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 35 หน้า 302 วันที่ 8 ธันวาคม 2461

[กรมขุน-17] 17.0 ^17.1 "ประกาศเลื่อนกรมตั้งพระองค์เจ้าและตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 310–313. 19 พฤศจิกายน 2465. สืบค้นเมื่อ 26 กรกฎาคม 2563. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[18] ราชกิจจานุเบกษา,การพระราชพิธีตั้งองคมนตรี

[19] ประกาศยกเลิก พระราชบัญญัติองคมนตรี พุทธศักราช ๒๔๗๐ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 49 หน้า 200 วันที่ 17 กรกฎาคม 2475

[20] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งอภิรัฐมนตรี, เล่ม 64, ตอน 54 ก, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490, หน้า 688

[21] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งประธานองคมนตรี (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยุรศักดิ์ กรมขุนชัยนาทนเรนทร), เล่ม 67, ตอน 18 ก, 28 มีนาคม พ.ศ. 2493, หน้า 398

[22] ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร

[23] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (พลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยุรศักดิ์ กรมพระชัยนาทนเรนทร), เล่ม 67, ตอน 32 ก, 6 มิถุนายน พ.ศ. 2493, หน้า 644

[24] ราชกิจจานุเบกษา, การสถาปนาพระราชวงศ์, เล่ม 67, ตอน 69, 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2493, หน้า 490

[25] ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนกรม พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระชัยนาทนเรนทร, เล่ม 69, ตอน 7 ก, 29 มกราคม พ.ศ. 2495, หน้า 77

[26] พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์

[27] "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 28 (ตอน 0 ง): หน้า 48. 9 เมษายน ร.ศ. 130. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[28] "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 67 (ตอน 27 ง): หน้า 1995. 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2493. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[29] "พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์จุลจอมเกล้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 36 (ตอน 0 ง): หน้า 2406. 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[30] "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสายสร้อยเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าทองลงยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 69 (ตอน 7 ง): หน้า 310. 29 มกราคม พ.ศ. 2495. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[31] "พระราชทานตรารัตนวราภรณ์ในงานเฉลิมพระชนม์พรรษา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 38 (ตอน 0 ง): หน้า 2893. 8 มกราคม พ.ศ. 2464. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[32] พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์

[33] "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 67 (ตอน 22 ง): หน้า 1621. 18 เมษายน พ.ศ. 2493. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[34] "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 36 (0): 3310. 25 มกราคม พ.ศ. 2462. Check date values in: |date= (help)

[35] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๒, ตอน ๐ ง, ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๑๘๙๑

[36] "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 28 (ตอน 0 ง): หน้า 50. 9 เมษายน ร.ศ. 130. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[37] "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 27 (ตอน 0 ง): หน้า 3095. 19 มีนาคม ร.ศ. 129. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[38] "เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้าและฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 46 (ตอน 0 ง): หน้า 2438. 1 ธันวาคม พ.ศ. 2472. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[39] "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 55 (ตอน 0 ง): หน้า 2959. 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[40] "พระราชทานเหรียญราชินี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 15 (ตอน 26): หน้า 283. 25 กันยายน ร.ศ. 117. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

[41] สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เรียกข้อมูลวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2552

[42] "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2018-12-30. สืบค้นเมื่อ 2019-01-03.

[43] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/337.PDF

[44] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/12.PDF

[45] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/3599_1.PDF

[46] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2457/D/2521.PDF

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

ด ค ก คณะองคมนตรีไทย
คณะองคมนตรี ชุดปัจจุบัน	สุรยุทธ์ จุลานนท์ · เกษม วัฒนชัย · พลากร สุวรรณรัฐ · อรรถนิติ ดิษฐอำนาจ · ศุภชัย ภู่งาม · ชลิต พุกผาสุข · ไพบูลย์ คุ้มฉายา · ดาว์พงษ์ รัตนสุวรรณ · จรัลธาดา กรรณสูต ⋅ กัมปนาท รุดดิษฐ์ · พงษ์เทพ หนูเทพ · จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา · อำพน กิตติอำพน · เฉลิมชัย สิทธิสาท · จอม รุ่งสว่าง · นุรักษ์ มาประณีต · เกษม จันทร์แก้ว
ประธานองคมนตรี	พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร · สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร · พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ · เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ · หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ · สัญญา ธรรมศักดิ์ · เปรม ติณสูลานนท์ · สุรยุทธ์ จุลานนท์
อดีตองคมนตรี ในรัชกาลที่ 9	พระยามานวราชเสวี · อดุล อดุลเดชจรัส · พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิวัฒนไชย · พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ · พระยาศรีวิสารวาจา · หลวงเสนาณรงค์ · พระยาบริรักษ์เวชชการ · พระยาศรีเสนา · หลวงกัมปนาทแสนยากร · หลวงสุรณรงค์ · หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ · หม่อมเจ้าวงศานุวัตร เทวกุล · ประกอบ หุตะสิงห์ · อรรถสิทธิ์ สิทธิสุนทร · จินดา บุญยอาคม · พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ · กิตติ สีหนนทน์ · จรูญพันธ์ อิศรางกูร ณ อยุธยา · หม่อมหลวงจิรายุ นพวงศ์ · สำราญ แพทยกุล · กัลย์ อิศรเสนา ณ อยุธยา · จิตติ ติงศภัทิย์ · จุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา · หม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร · หม่อมหลวงทวีสันต์ ลดาวัลย์ · ศักดา โมกขมรรคกุล · สันติ ทักราล · สวัสดิ์ วัฒนายากร · จำรัส เขมะจารุ · สิทธิ เศวตศิลา · เชาวน์ ณศีลวันต์ · ธานินทร์ กรัยวิเชียร · หม่อมหลวงอัศนี ปราโมช · กำธน สินธวานนท์ · พิจิตร กุลละวณิชย์ · อำพล เสนาณรงค์ · หม่อมราชวงศ์เทพ เทวกุล · ชุมพล ปัจจุสานนท์ · ชาญชัย ลิขิตจิตถะ · เปรม ติณสูลานนท์
อดีตองคมนตรี ในรัชกาลที่ 10	ชาญชัย ลิขิตจิตถะ · วิรัช ชินวินิจกุล · ธีรชัย นาควานิช · เปรม ติณสูลานนท์
ดูเพิ่ม	รายพระนามและชื่ออภิรัฐมนตรีและองคมนตรีไทย · รายนามองคมนตรีในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

ด ค ก พระราชโอรสและพระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 ที่ได้ทรงกรม
พระราชโอรส	กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน • กรมพระจันทบุรีนฤนาถ • กรมพระยาชัยนาทนเรนทร • กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ • กรมหมื่นไชยาศรีสุริโยภาส • กรมขุนเทพทวาราวดี • กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช • กรมหลวงนครราชสีมา • กรมพระนครสวรรค์วรพินิต • กรมหลวงปราจิณกิติบดี • กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม • กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ • กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย • กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ • กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ • กรมขุนศรีธรรมราชธำรงฤทธิ์ • กรมหลวงสงขลานครินทร์ • กรมหมื่นสรรควิไสยนรบดี • กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร • กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา
พระราชธิดา	กรมพระเทพนารีรัตน์ • กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์ • กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร • กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร • กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา • กรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี • กรมขุนสุพรรณภาควดี • กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี
เจ้าต่างกรม ใน รัชกาลที่ 1 • รัชกาลที่ 2 • รัชกาลที่ 3 • รัชกาลที่ 4 • รัชกาลที่ 5 • รัชกาลที่ 9 • วังหน้าและวังหลัง

ด ค ก การเฉลิมพระยศเจ้านายในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์
สมเด็จพระ / กรมสมเด็จพระ	สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี † • สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี • สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี † • สมเด็จพระศรีสุลาลัย • สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี † • สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา † • สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง • สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า • สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก † • สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี • กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กรมพระยา	กรมพระยาเดชาดิศร • กรมพระยาสุดารัตน์ราชประยูร • กรมพระยาบำราบปรปักษ์ • กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ • กรมพระยาวชิรญาณวโรรส • กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช • กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ • กรมพระยาดำรงราชานุภาพ • กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ • กรมพระยาชัยนาทนเรนทร †
กรมพระ	กรมพระเทพสุดาวดี • กรมพระศรีสุดารักษ์ • กรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ () • กรมพระปรมานุชิตชิโนรส • กรมพระรามอิศเรศ • กรมพระพิพิธโภคภูเบนทร์ • กรมพระพิทักษ์เทเวศร์ • กรมพระเทเวศร์วัชรินทร์ • กรมพระจักรพรรดิพงษ์ • กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ • กรมพระสมมตอมรพันธ์ • กรมพระเทพนารีรัตน์* † • กรมพระจันทบุรีนฤนาถ • กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ • กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ • กรมพระนครสวรรค์วรพินิต • กรมพระสุทธาสินีนาฏ • กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน • กรมพระชัยนาทนเรนทร • กรมพระศรีสวางควัฒน
กรมหลวง	กรมหลวงธิเบศรบดินทร์ • กรมหลวงนรินทรรณเรศ • กรมหลวงจักรเจษฎา • กรมหลวงอิศรสุนทร () () • กรมหลวงเทพหริรักษ์ • กรมหลวงศรีสุนทรเทพ • กรมหลวงเสนานุรักษ์ () • กรมหลวงพิทักษมนตรี • กรมหลวงเทพยวดี • กรมหลวงเทพพลภักดิ์ • กรมหลวงรักษ์รณเรศ ^X • กรมหลวงเสนีบริรักษ์ • กรมหลวงพิเศษศรีสวัสดิ สุขวัฒนวิไชย † • กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์ • กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์ • กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา • กรมหลวงวงศาธิราชสนิท • กรมหลวงนรินทรเทวี † • กรมหลวงวรศักดาพิศาล • กรมหลวงวิสุทธิกระษัตริย์ † • กรมหลวงพิชิตปรีชากร • กรมหลวงวรเสรฐสุดา • กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ • กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม • กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร • กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ • กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ • กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร • กรมหลวงปราจิณกิติบดี • กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช • กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ • กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ • กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ • กรมหลวงอดิศรอุดมเดช • กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ • กรมหลวงนครราชสีมา • กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ • กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา () • กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ • กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ • กรมหลวงทิพยรัตนกิริฏกุลินี • กรมหลวงสงขลานครินทร์ † • กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร • กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ • กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ • กรมหลวงชินวราลงกรณ † • กรมหลวงวชิรญาณสังวร † • กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร
กรมขุน	กรมขุนสุนทรภูเบศร์ • กรมขุนกษัตรานุชิต ^X • กรมขุนอิศรานุรักษ์ • กรมขุนศรีสุนทร • กรมขุนอิศเรศรังสรรค์ () • กรมขุนกัลยาสุนทร* • กรมขุนสถิตย์สถาพร • กรมขุนนรานุชิต • กรมขุนธิเบศร์บวร • กรมขุนพินิตประชานาถ () • กรมขุนวรจักรธรานุภาพ • กรมขุนราชสีหวิกรม • กรมขุนรามินทรสุดา † • กรมขุนอนัคฆนารี † • กรมขุนภูวนัยนฤเบนทราธิบาล • กรมขุนเจริญผลภูลสวัสดิ์ • กรมขุนขัตติยกัลยา † • กรมขุนเทพทวาราวดี () () • กรมขุนอรรควรราชกัลยา • กรมขุนศรีธรรมราชธำรงฤทธิ์ • กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา • กรมขุนสงขลานครินทร์ • กรมขุนสุพรรณภาควดี • กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย • กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์ † • กรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี • กรมขุนศิริธัชสังกาศ • กรมขุนมรุพงษ์ศิริพัฒน์ • กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา † • กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี
กรมหมื่น	กรมหมื่นนรินทรพิทักษ์ • กรมหมื่นศักดิพลเสพ () • กรมหมื่นนราเทเวศร์ • กรมหมื่นนเรศร์โยธี • กรมหมื่นเสนีเทพ • กรมหมื่นเจษฏาบดินทร์ () • กรมหมื่นอินทรพิพิธ • กรมหมื่นจิตรภักดี • กรมหมื่นศรีสุเรนทร์ • กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ • กรมหมื่นสุนทรธิบดี • กรมหมื่นนรินทรเทพ • กรมหมื่นศรีสุเทพ • กรมหมื่นณรงค์หริรักษ์ • กรมหมื่นเสพสุนทร • กรมหมื่นอมรมนตรี • กรมหมื่นนเรนทรบริรักษ์ • กรมหมื่นสวัสดิวิชัย • กรมหมื่นไกรสรวิชิต • กรมหมื่นสนิทนเรนทร์ • กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ* • กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ • กรมหมื่นอมเรนทรบดินทร์ • กรมหมื่นถาวรวรยศ • กรมหมื่นอลงกฎกิจปรีชา • กรมหมื่นภูบาลบริรักษ์ • กรมหมื่นเชษฐาธิเบนทร์ • กรมหมื่นภูมินทรภักดี • กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส • กรมหมื่นมนตรีรักษา • กรมหมื่นเทวานุรักษ์ • กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร • กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ • กรมหมื่นอุดมรัตนราษี • กรมหมื่นภูบดีราชหฤทัย • กรมหมื่นบวรวิไชยชาญ () • กรมหมื่นกษัตริย์ศรีศักดิเดช • กรมหมื่นอมเรศรัศมี • กรมหมื่นอานุภาพพิศาลศักดิ์ • กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ • กรมหมื่นสิทธิสุขุมการ • กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์ • กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ • กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ • กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสดิ์ • กรมหมื่นนฤบาลมุขมาตย์ • กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร • กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย • กรมหมื่นปราบปรปักษ์ • กรมหมื่นทิวากรวงษ์ประวัติ • กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา • กรมหมื่นจรัสพรปฏิภาณ • กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป • กรมหมื่นวรวัฒน์สุภากร • กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม • กรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์ • กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ • กรมหมื่นสรรควิไสยนรบดี • กรมหมื่นกวีพจน์สุปรีชา • กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ • กรมหมื่นไชยาศรีสุริโยภาส • กรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์ • กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช • กรมหมื่นเทววงศวโรทัย • กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร • กรมหมื่นนครสวรรค์ศักดิพินิต • กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ • กรมหมื่นอดิศรอุดมศักดิ์ • กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ • กรมหมื่นสุทธนารีนาถ* = สืบราชสมบัติ • = สยามมกุฎราชกุมาร • * = กรมพระราชวังบวร • ตัวเอียง = ฝ่ายใน • ตัวหนา = ยังทรงพระชนม์ • † = หลังสิ้นพระชนม์ • ^X = ถอดจากฐานันดรศักดิ์
สมัยกรุงศรีอยุธยา • สมัยกรุงธนบุรี • สมัยกรุงรัตนโกสินทร์

ด ค ก พระราชโอรสในพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี
รัชกาลที่ 1	เจ้าฟ้าฉิม** ()* เจ้าฟ้าจุ้ย พระองค์เจ้ากล้าย พระองค์เจ้าทับทิม พระองค์เจ้าอภัยทัต พระองค์เจ้าอรุโณทัย พระองค์เจ้าทับ พระองค์เจ้าคันธรส พระองค์เจ้าสุริยา พระองค์เจ้าวาสุกรี พระองค์เจ้าฉัตร พระองค์เจ้าสุริยวงศ์ พระองค์เจ้าไกรสร^X พระองค์เจ้าดารากร พระองค์เจ้าดวงจักร พระองค์เจ้าสุทัศน์
รัชกาลที่ 2	เจ้าฟ้าราชกุมาร เจ้าฟ้ามงกุฎ ()* เจ้าฟ้าจุฑามณี** เจ้าฟ้าอาภรณ์ เจ้าฟ้ามหามาลา เจ้าฟ้าปิ๋ว พระองค์เจ้าทับ ()* พระองค์เจ้าหนูดำ พระองค์เจ้ากล้วยไม้ พระองค์เจ้าเนียม พระองค์เจ้าโคมเพชร พระองค์เจ้าพนมวัน พระองค์เจ้ากุญชร พระองค์เจ้าทินกร พระองค์เจ้ากุสุมา พระองค์เจ้ามั่ง พระองค์เจ้านก พระองค์เจ้าเรณู พระองค์เจ้าอำไพ พระองค์เจ้าอัมพร พระองค์เจ้าขัตติยวงศ์ พระองค์เจ้าไพฑูรย์ พระองค์เจ้าชุมแสง พระองค์เจ้ากลาง พระองค์เจ้าโต พระองค์เจ้านวม พระองค์เจ้าขัตติยา พระองค์เจ้ามรกฎ พระองค์เจ้านิลรัตน พระองค์เจ้าเน่า พระองค์เจ้าอรุณวงษ์ พระองค์เจ้ากปิตถา พระองค์เจ้าปราโมช พระองค์เจ้าเกยูร
รัชกาลที่ 3	พระองค์เจ้ากระวีวงศ์ พระองค์เจ้าคเนจร พระองค์เจ้าลักขณานุคุณ พระองค์เจ้าดำ พระองค์เจ้าโกเมน พระองค์เจ้าศิริวงศ์ พระองค์เจ้างอนรถ พระองค์เจ้าลดาวัลย์ พระองค์เจ้าอุไร พระองค์เจ้าชุมสาย พระองค์เจ้าเปียก พระองค์เจ้าอรรณพ พระองค์เจ้าลำยอง พระองค์เจ้าเฉลิมวงศ์ พระองค์เจ้าอมฤตย์ พระองค์เจ้าสุบรรณ พระองค์เจ้าสิงหรา พระองค์เจ้าชมพูนุท พระองค์เจ้าจินดา
รัชกาลที่ 4	เจ้าฟ้าโสมนัส เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ()* เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ พระองค์เจ้าจิตรเจริญ พระองค์เจ้านพวงศ์ พระองค์เจ้าสุประดิษฐ์ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ พระองค์เจ้าทักษิณาวัฏ พระองค์เจ้าคัคณางคยุคล พระองค์เจ้าชุมพลสมโภช พระองค์เจ้าศุขสวัสดี พระองค์เจ้าเกษมศรีศุภโยค พระองค์เจ้าเสวตรวรลาภ พระองค์เจ้ากมลาสเลอสรรค์ พระองค์เจ้าไชยานุชิต พระองค์เจ้าจรูญฤทธิเดช พระองค์เจ้าทวีถวัลยลาภ พระองค์เจ้ากาพย์กนกรัตน์ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร พระองค์เจ้าเฉลิมลักษณเลิศ พระองค์เจ้าศรีสิทธิธงไชย พระองค์เจ้าวัฒนานุวงศ์ พระองค์เจ้าดำรงฤทธิ์ พระองค์เจ้าทองกองก้อนใหญ่ พระองค์เจ้าทองแถมถวัลยวงศ์ พระองค์เจ้าเจริญรุ่งราษี พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ พระองค์เจ้าแดง พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติ พระองค์เจ้าวรวรรณากร พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต พระองค์เจ้าไชยันตมงคล
รัชกาลที่ 5	เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ()^ ()* เจ้าฟ้าตรีเพ็ชรุตม์ธำรง เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ()* เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ()^ เจ้าฟ้าอิศริยาลงกรณ์ เจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย เจ้าฟ้ามหิดลอดุลเดช เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ เจ้าฟ้ายุคลฑิฆัมพร พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร พระองค์เจ้านภางค์นิพัทธพงศ์ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์ พระองค์เจ้าประวิตรวัฒโนดม พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช พระองค์เจ้าวุฒิไชยเฉลิมลาภ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ พระองค์เจ้าสุริยงประยุรพันธุ์ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ พระองค์เจ้าวุฒิสมัยวโรดม พระองค์เจ้าเขจรจิรประดิษฐ์ พระองค์เจ้าอิศริยาภรณ์ พระองค์เจ้าอนุสรสิริประสาธน์ พระองค์เจ้าอุรุพงศ์รัชสมโภช
รัชกาลที่ 6	ไม่มีพระราชโอรส
รัชกาลที่ 7	ไม่มีพระราชโอรส-ธิดา
รัชกาลที่ 8	ไม่มีพระราชโอรส-ธิดา
รัชกาลที่ 9	เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ()^ ()*
รัชกาลที่ 10	หม่อมเจ้าจุฑาวัชร มหิดล^X หม่อมเจ้าวัชรเรศร มหิดล^X หม่อมเจ้าจักรีวัชร มหิดล^X หม่อมเจ้าวัชรวีร์ มหิดล^X เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติ
()* สืบราชสมบัติ ** กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ()^ สยามมกุฎราชกุมาร ^X ถูกถอดจากฐานันดรศักดิ์

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร

เนื้อหา

พระประวัติ[แก้]

เสกสมรส[แก้]

พระกรณียกิจ[แก้]