อัยการสูงสุด (ประเทศไทย)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อัยการสูงสุด
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน
อำนาจ เจตน์เจริญรักษ์

ตั้งแต่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2566
ผู้ประเดิมตำแหน่งศาสตราจารย์ ดร.โกเมน ภัทรภิรมย์
สถาปนาพ.ศ. 2534

อัยการสูงสุด (อังกฤษ: Attorney General) คือ ตำแหน่งผู้บังคับบัญชาสูงสุดของพนักงานอัยการในสำนักงานอัยการสูงสุด พนักงานอัยการนั้นมีหน้าที่เป็นทนายแผ่นดินหรือนักกฎหมายให้แก่รัฐ เป็นผู้รับผิดชอบการดำเนินคดีอาญาในนามของรัฐ และสามารถมอบอำนาจหน้าที่ให้แก่พนักงานอัยการผู้ใต้บังคับบัญชาได้ สำนักงานอัยการสูงสุดเป็นองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญที่ใช้อำนาจกึ่งตุลาการ ดังนั้นสำนักอัยการสูงสุดจึงมีฐานะเป็นองค์กรอิสระตามรัฐตามรัฐธรรมนูญ [1] รับพิจารณาสั่งคดีขึ้นสู่ศาลและว่าความ เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของประชาชนและรัฐตามหลักนิติรัฐ

ในประเทศไทยแต่เดิมคือตำแหน่ง “อธิบดีกรมอัยการ” เมื่อครั้งสำนักงานอัยการสูงสุดเป็นหน่วยงานระดับกรม สังกัดกระทรวงมหาดไทย ซึ่งกรมอัยการก่อตั้งขึ้นมาเมื่อปี พ.ศ. 2436 จนวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) จึงได้มีประกาศคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ฉบับที่ 47 และฉบับที่ 49 แยกกรมอัยการออกจากกระทรวงมหาดไทย ไปเป็นหน่วยงานราชการอิสระไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวง หรือทบวงใด แต่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของนายกรัฐมนตรีโดยตรง เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการปฏิบัติหน้าที่ยิ่งขึ้น และเพื่อมิให้อิทธิพลทางการเมืองก้าวก่ายการดำเนินคดี ซึ่งจะทำให้เกิดความเป็นธรรมแก่ประชาชนโดยส่วนรวมยิ่งขึ้น มี ศ.ดร.โกเมน ภัทรภิรมย์ อธิบดีกรมอัยการขณะนั้นเป็นอัยการสูงสุดคนแรก ปัจจุบัน อำนาจ เจตน์เจริญรักษ์ เป็นอัยการสูงสุด

เดิมพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายอัยการ พ.ศ. 2521 ระบุให้ตำแหน่งอัยการสูงสุดเป็น "ประธาน" คณะกรรมการอัยการ (ก.อ.) โดยตำแหน่ง แต่ในพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายอัยการ พ.ศ. 2553 ได้กำหนดให้ประธาน ก.อ. มาจากการเลือกตั้งโดยข้าราชการอัยการเว้นแต่ผู้ดำรงตำแหน่งอัยการผู้ช่วยโดยตรง ก็เพื่อให้การบริหารงานบุคคลข้าราชการอัยการเป็นอิสระและปลอดจากการเมืองอย่างแท้จริง โดยต้องมีคุณสมบัติเป็นผู้รับบำเหน็จหรือบำนาญตามกฎหมายว่าด้วยบำเหน็จบำนาญข้าราชการหรือกฎหมายว่าด้วยกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ และเคยรับราชการเป็นข้าราชการอัยการมาแล้วในตำแหน่งไม่ต่ำกว่าอธิบดีอัยการหรืออธิบดีอัยการภาคหรือเคยรับราชการในตำแหน่งไม่ต่ำกว่าอธิบดีหรือหัวหน้าส่วนราชการที่เทียบเท่า ทั้งนี้ ต้องไม่เคยเป็นสมาชิกหรือเจ้าหน้าที่พรรคการเมืองในระยะสิบปีก่อนได้รับเลือก ซึ่งประธาน ก.อ. คนปัจจุบันคือ นาย เรวัตร จันทร์ประเสริฐ

สำนักงานอัยการสูงสุดของไทย[แก้]

รายนามอัยการสูงสุดของไทย[แก้]

รายนามอัยการสูงสุดของไทย[2]

  1. ศาสตราจารย์ ดร.โกเมน ภัทรภิรมย์ (1 มี.ค. 2534 - 1 ต.ค. 2536)
  2. โอภาส อรุณินท์ (1 ต.ค. 2536 - 30 ก.ย. 2537)
  3. ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.คณิต ณ นคร (1 ต.ค. 2537 - 30 ก.ย. 2540)
  4. ศาสตราจารย์ สุชาติ ไตรประสิทธิ์ (1 ต.ค. 2540 - 30 ก.ย. 2544)
  5. วิเชียร วิริยะประสิทธิ์ ( 1 ต.ค. 2544 - 30 ก.ย. 2546)
  6. ศาสตราจารย์พิเศษ เรวัต ฉ่ำเฉลิม (1 ต.ค. 2546 - 30 ก.ย. 2547)
  7. ศาสตราจารย์พิเศษ คัมภีร์ แก้วเจริญ (1 ต.ค. 2547 - 30 ก.ย. 2548)
  8. พชร ยุติธรรมดำรง (1 ต.ค. 2548 - 30 ก.ย. 2550)[3]
  9. ศาสตราจารย์พิเศษ ชัยเกษม นิติสิริ (1 ต.ค. 2550 - 2552)
  10. ศาสตราจารย์พิเศษ จุลสิงห์ วสันตสิงห์ (1 ต.ค. 2552 - 30 ก.ย. 2556)
  11. ศาสตราจารย์พิเศษ อรรถพล ใหญ่สว่าง[4] (1 ต.ค. 2556 - 26 มิ.ย. 2557)
  12. ตระกูล วินิจนัยภาค (27 มิ.ย.2557 - 30 ก.ย. 2558)
  13. ร้อยตำรวจตรี พงษ์นิวัฒน์ ยุทธภัณฑ์บริภาร[5] (1 ต.ค. 2558 - 30 ก.ย. 2560)
  14. ศาสตราจารย์พิเศษ เข็มชัย ชุติวงศ์ (1 ต.ค. 2560 - 30 ก.ย. 2562)
  15. วงศ์สกุล กิตติพรหมวงศ์ (1 ต.ค. 2562 - 30 ก.ย. 2564)
  16. สิงห์ชัย ทนินซ้อน (1 ต.ค. 2564 - 30 ก.ย. 2565)
  17. นารี ตัณฑเสถียร (1 ต.ค. 2565 - 30 ก.ย. 2566)[6]
  18. อำนาจ เจตน์เจริญรักษ์ (1 ต.ค. 2566 - ปัจจุบัน)[7][8]

อ้างอิง[แก้]

  1. ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์ นิติศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์[ลิงก์เสีย]อายุธ สมานเดชา. อำนาจหน้าที่ของอัยการสูงสุด : ศึกษาเปรียบเทียบกับสหรัฐอเมริกาและญี่ปุ่น 2534
  2. "พิพิธภัณฑ์อัยการไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-22. สืบค้นเมื่อ 2009-05-17.
  3. ประกาศสำนักงานอัยการสูงสุด เรื่อง ข้าราชการอัยการพ้นจากราชการ (นายพชร ยุติธรรมดำรง)
  4. ประวัติ อรรถพล ใหญ่สว่าง
  5. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/D/111/69.PDF
  6. "มติ ก.อ.เอกฉันท์เห็นชอบ "นารี ตัณฑเสถียร" นั่ง อสส.หญิง คนแรกของไทย". bangkokbiznews. 2022-06-08.
  7. ประกาศวุฒิสภา เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการอัยการ
  8. ก.อ.มติเอกฉันท์ ตั้ง 'อำนาจ เจตน์เจริญรักษ์' เป็น 'อัยการสูงสุด' คนที่ 18

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]