จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทความนี้เกี่ยวกับจังหวัดสุราษฎร์ธานี สำหรับความหมายอื่น ดูที่ สุราษฎร์ธานี (แก้ความกำกวม)

จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ตราประจำจังหวัด
เมืองร้อยเกาะ เงาะอร่อย หอยใหญ่ ไข่แดง แหล่งธรรมะ
ข้อมูลทั่วไป
อักษรไทย	สุราษฎร์ธานี
อักษรโรมัน	Surat Thani
ผู้ว่าราชการ	วิชวุทย์ จินโต (ตั้งแต่ พ.ศ. 2560)
ข้อมูลสถิติ
พื้นที่	12,891.469 (อันดับที่ 6)
ประชากร	1,063,501 คน (พ.ศ. 2561) (อันดับที่ 20)
ความหนาแน่น	82.50 คน/ตร.กม. (อันดับที่ 59)
ISO 3166-2	TH-84
ศาลากลางจังหวัด
ที่ตั้ง	ภายในศูนย์ราชการจังหวัดสุราษฎร์ธานี ถนนดอนนก ตำบลมะขามเตี้ย อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี 84000
โทรศัพท์	0 7727 2926
โทรสาร	0 7728 2175
เว็บไซต์	จังหวัดสุราษฎร์ธานี
แผนที่
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

จังหวัดสุราษฎร์ธานี มักจะเรียกกันด้วยชื่อสั้น ๆ ว่า สุราษฎร์ฯ ใช้อักษรย่อ สฎ เป็นจังหวัดในภาคใต้ตอนบน มีพื้นที่ขนาดใหญ่ที่สุดในภาคใต้ และเป็นอันดับ 6 ของประเทศไทย และมีประชากรหนาแน่นอันดับ 59 ของประเทศ นับเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน มีหลักฐานทั้งประวัติศาสตร์และโบราณคดีเก่าแก่ และยังมีแหล่งท่องเที่ยวและอุทยานแห่งชาติหลายแห่ง มีจังหวัดที่อยู่ติดกันได้แก่ ชุมพร นครศรีธรรมราช กระบี่ พังงา และระนอง

จังหวัดสุราษฎร์ธานีตั้งอยู่ในฝั่งตะวันออกของภาคใต้ โดยมีสภาพภูมิประเทศที่หลากหลายทั้งที่ราบสูง ภูมิประเทศแบบภูเขา รวมทั้งที่ราบชายฝั่ง มีพื้นที่ครอบคลุมถึงในบริเวณอ่าวไทย ทั้งบริเวณที่เป็นทะเลและเป็นเกาะ เกาะในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็กมากถึง 98 เกาะ นับว่ามากที่สุดเป็นอันดับ 3 ของประเทศ รองมาจากจังหวัดพังงาที่มี 155 เกาะ และจังหวัดภูเก็ตที่มี 154 เกาะ เกาะขนาดใหญ่เป็นที่รู้จักเช่น เกาะสมุย เกาะพะงัน เกาะเต่า และหมู่เกาะอ่างทอง เนื่องจากทำเลที่ตั้งจึงได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งเกิดบริเวณทะเลอันดามันบ้างเป็นครั้งคราวเนื่องจากจะมีแนวเทือกเขาตะนาวศรี เทือกเขาภูเก็ต และเทือกเขานครศรีธรรมราช แถบบริเวณจังหวัดระนอง จังหวัดชุมพร จังหวัดพังงา จังหวัดภูเก็ต และจังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นแนวช่วยลดอิทธิพลของลมมรสุมดังกล่าว ในทางกลับกันพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีจะได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเป็นส่วนใหญ่ มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือปกติจะมีแหล่งกำเนิดบริเวณทะเลจีนใต้และอ่าวไทย ทำให้จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีช่วงฤดูฝนกินระยะเวลาตั้งแต่เดือนตุลาคมจนถึงเดือนมกราคม

ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ โดยประกอบอาชีพทางด้านการเกษตรเป็นหลัก โดยใช้พิ้นที่ในการทำการเกษตรประมาณร้อยละ 45 ของพื้นที่ทั้งหมด นอกจากนี้ ยังประกอบอาชีพทางด้านปศุสัตว์ ประมง อุตสาหกรรม รวมทั้งมีการทำเหมืองแร่ด้วย

ประวัติศาสตร์

จังหวัดสุราษฎร์ธานีเป็นที่ตั้งของเมืองเก่า เป็นศูนย์กลางของเมืองศรีวิชัย มีหลักฐานแสดงถึงการตั้งรกรากและเส้นทางสายไหมในอดีต พื้นที่อำเภอไชยาเจริญขึ้นจนเป็นอาณาจักรศรีวิชัยในช่วงหลังพุทธศตวรรษที่ 13 โดยมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์เป็นเครื่องยืนยันความรุ่งเรืองในอดีต ภายหลังยังเชื่อว่า เมื่ออาณาจักรตามพรลิงก์หรือเมืองนครศรีธรรมราชมีความรุ่งเรืองมากขึ้นนั้น เมืองไชยาก็เป็นหนึ่งในเมืองสิบสองนักษัตรของเมืองนครศรีธรรมราชด้วย ชื่อว่า "เมืองบันไทยสมอ"

นอกจากนี้ในยุคใกล้เคียงกันนั้นยังพบความเจริญของเมืองที่เกิดขึ้นในบริเวณลุ่มแม่น้ำตาปี ได้แก่ เมืองเวียงสระ เมืองคีรีรัฐนิคม และเมืองท่าทอง โดยเชื่อว่าพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช ผู้ครองเมืองนครศรีธรรมราชนั้นอพยพย้ายเมืองมาจากเมืองเวียงสระ เนื่องจากเป็นเมืองที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล รวมทั้งเกิดโรคภัยระบาด และเมื่อเมืองนครศรีธรรมราชเจริญรุ่งเรืองนั้น ได้ยกเมืองไชยา และเมืองท่าทอง เป็นเมืองสิบสองนักษัตรของตนด้วย

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ก่อตั้งอู่เรื่อพระที่นั่งและเรือรบเพื่อใช้ในราชการที่อ่าวบ้านดอน ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงให้ย้ายที่ตั้งเมืองท่าทองมายังอ่าวบ้านดอน พร้อมทั้งยกฐานะให้เป็นเมืองจัตวา ขึ้นตรงต่อกรุงเทพมหานคร และพระราชทานชื่อว่า "เมืองกาญจนดิษฐ์" โดยแต่งตั้งให้พระยากาญจนดิษฐ์บดีเป็นเจ้าเมืองดูแลการปกครอง

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯ ให้เมืองเมืองกาญจนดิษฐ์, เมืองคีรีรัฐนิคมและเมืองไชยารวมตัวเป็นจังหวัดไชยา ขึ้นตรงต่อมณฑลชุมพร เมื่อเมืองขยายใหญ่ขึ้น จึงมีการปรับเปลี่ยนการปกครองและขยายเมืองออกไป มีการแยกเมืองกาญจนดิษฐ์เป็นอำเภอกาญจนดิษฐ์และอำเภอบ้านดอน กระทั่งสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีการย้ายอำเภอเมืองมาที่อำเภอบ้านดอนและโอนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอไชยา และให้เชื่อเมืองเก่าว่า "อำเภอพุมเรียง" ทว่าประชาชนยังติดเรียกชื่อเมืองเก่าว่า "อำเภอไชยา" ทั้งตัวพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวไม่โปรดปรานชื่อบ้านดอน จึงพระราชทานนามอำเภอบ้านดอนว่า "สุราษฎร์ธานี" และยังคงชื่ออำเภอพุมเรียงว่าอำเภอไชยาเช่นเดิม รวมถึงเปลี่ยนชื่อจังหวัดเป็นจังหวัดสุราษฎร์ธานี และพระราชทานนามแม่น้ำตาปี ให้ในคราวเดียวกันนั้นเอง ซึ่งเป็นการตั้งชื่อตามแบบเมืองและแม่น้ำในประเทศอินเดียที่มีแม่น้ำตาปตีไหลลงสู่ทะเลออกผ่านปากอ่าวที่เมืองสุรัต

ภูมิศาสตร์

ที่ตั้งและอาณาเขต

สภาพภูมิประเทศของจังหวัดสุราษฎร์ธานี

จังหวัดสุราษฎร์ธานีตั้งอยู่ฝั่งตะวันออกของภาคใต้ โดยมีพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับ 6 ของประเทศ และอันดับ 1 ของภาคใต้ โดยมีจังหวัดที่มีอาณาเขตติดกัน ดังนี้

• ด้านเหนือ ติดกับจังหวัดระนอง จังหวัดชุมพร และอ่าวไทย
• ด้านใต้ ติดกับจังหวัดกระบี่และจังหวัดนครศรีธรรมราช
• ด้านตะวันออก ติดกับจังหวัดนครศรีธรรมราชและอ่าวไทย
• ด้านตะวันตก ติดกับจังหวัดพังงา

โดยทะเลฝั่งอ่าวไทยนั้นมีชายฝั่งยาวประมาณ 156 กิโลเมตร โดยมีเกาะที่อยู่ภายใต้เขตการปกครองของจังหวัด ได้แก่ เกาะสมุย เกาะพะงัน เกาะเต่า และหมู่เกาะอ่างทอง ซึ่งมีเกาะน้อยใหญ่อีกมากมาย จึงได้ชื่อว่าเมืองร้อยเกาะ เช่น เกาะนางยวน เกาะวัวตาหลับ เกาะแม่เกาะ

ภูมิประเทศและภูมิอากาศ

จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีพื้นที่กว้างใหญ่ และมีสภาพภูมิประเทศที่หลากหลาย ได้แก่ ภูมิประเทศแบบที่ราบชายฝั่งทะเล ที่ราบสูง รวมทั้งภูมิประเทศแบบภูเขาซึ่งกินพื้นที่ของจังหวัดถึงร้อยละ 40 ของพื้นที่ทั้งหมด โดยมีทิวเขาภูเก็ตทอดตัวในแนวเหนือ-ใต้ของจังหวัด และมีลุ่มน้ำที่สำคัญ คือ ลุ่มน้ำตาปี ไชยา ท่าทอง เป็นต้น ด้านตะวันออกเป็นฝั่งทะเลอ่าวไทย และมีเกาะน้อยใหญ่ที่มีประชากรอาศัย ส่วนด้านตะวันตกมีลักษณะเป็นภูเขาสูง มีแม่น้ำสายสำคัญ คือ แม่น้ำตาปี แม่น้ำคีรีรัฐหรือแม่นํ้าพุมดวง เนื่องจากทำเลที่ตั้งรวมถึงภูมิประเทศ จังหวัดสุราษฎร์ธานีจึงได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดมาจากมหาสมุทรอินเดีย รวมทั้งมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดผ่านอ่าวไทย ดังนั้น จึงทำให้จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีช่วงฤดูฝนยาวนานมาก โดยกินระยะเวลาตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนมกราคม โดยจังหวัดสุราษฏร์ธานีมีอุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 21.16 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 34.51 องศาเซลเซียส และปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 129.59 มิลลิเมตร

การปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

จังหวัดสุราษฎร์ธานีแบ่งการปกครองส่วนภูมิภาคออกเป็น 19 อำเภอ 131 ตำบล 1,074 หมู่บ้าน มีรายชื่ออำเภอดังนี้

อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี อำเภอกาญจนดิษฐ์ อำเภอดอนสัก อำเภอเกาะสมุย อำเภอเกาะพะงัน อำเภอไชยา อำเภอท่าชนะ อำเภอคีรีรัฐนิคม อำเภอบ้านตาขุน อำเภอพนม

อำเภอท่าฉาง อำเภอบ้านนาสาร อำเภอบ้านนาเดิม อำเภอเคียนซา อำเภอเวียงสระ อำเภอพระแสง อำเภอพุนพิน อำเภอชัยบุรี อำเภอวิภาวดี

แผนที่การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนท้องถิ่น

จังหวัดสุราษฎร์ธานีแบ่งการปกครองส่วนท้องถิ่นออกเป็น 1 องค์การบริหารส่วนจังหวัด 2 เทศบาลนคร 3 เทศบาลเมือง 35 เทศบาลตำบล และ 97 องค์การบริหารส่วนตำบล โดยมีรายชื่อเทศบาลดังนี้

อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี เทศบาลตำบลวัดประดู่ เทศบาลตำบลขุนทะเล อำเภอกาญจนดิษฐ์ เทศบาลตำบลกาญจนดิษฐ์ เทศบาลตำบลท่าทองใหม่ เทศบาลตำบลช้างซ้าย เทศบาลตำบลช้างขวา เทศบาลตำบลกรูด อำเภอดอนสัก เทศบาลเมืองดอนสัก

อำเภอเกาะสมุย เทศบาลนครเกาะสมุย อำเภอเกาะพะงัน เทศบาลตำบลเกาะพะงัน เทศบาลตำบลบ้านใต้ เทศบาลตำบลเพชรพะงัน เทศบาลตำบลเกาะเต่า อำเภอไชยา เทศบาลตำบลตลาดไชยา เทศบาลตำบลพุมเรียง เทศบาลตำบลเวียง

อำเภอท่าชนะ เทศบาลตำบลท่าชนะ อำเภอคีรีรัฐนิคม เทศบาลตำบลท่าขนอน อำเภอบ้านตาขุน เทศบาลตำบลบ้านเชี่ยวหลาน เทศบาลตำบลบ้านตาขุน อำเภอพนม เทศบาลตำบลพนม เทศบาลตำบลคลองชะอุ่น อำเภอท่าฉาง เทศบาลตำบลท่าฉาง

อำเภอบ้านนาสาร เทศบาลเมืองนาสาร เทศบาลตำบลพรุพี เทศบาลตำบลคลองปราบ เทศบาลตำบลท่าชี เทศบาลตำบลควนศรี อำเภอบ้านนาเดิม เทศบาลตำบลบ้านนา อำเภอเคียนซา เทศบาลตำบลเคียนซา เทศบาลตำบลบ้านเสด็จ

อำเภอเวียงสระ เทศบาลตำบลเวียงสระ เทศบาลตำบลบ้านส้อง เทศบาลตำบลเขานิพันธ์ เทศบาลตำบลทุ่งหลวง เทศบาลตำบลเมืองเวียง อำเภอพระแสง เทศบาลตำบลบางสวรรค์ เทศบาลตำบลย่านดินแดง อำเภอพุนพิน เทศบาลเมืองท่าข้าม

ประชากร

อันดับ (ปีล่าสุด)	อำเภอ	พ.ศ. 2557	พ.ศ. 2556	พ.ศ. 2555	พ.ศ. 2554	พ.ศ. 2553	พ.ศ. 2552	พ.ศ. 2551
1	เมืองสุราษฎร์ธานี	175,140	173,462	172,202	169,902	170,336	171,712	171,387
2	กาญจนดิษฐ์	103,942	103,240	102,179	101,071	100,393	99,722	98,432
3	พุนพิน	93,006	92,496	92,000	91,396	91,048	90,441	89,908
4	บ้านนาสาร	70,712	70,506	69,993	69,672	69,495	69,326	69,186
5	พระแสง	68,349	67,817	67,196	66,394	65,436	64,500	63,774
6	เกาะสมุย	63,592	62,506	62,357	61,318	54,674	53,990	52,492
7	เวียงสระ	61,206	60,874	60,608	60,124	59,810	59,439	58,675
8	ท่าชนะ	54,243	53,781	53,244	52,948	52,736	52,406	51,664
9	ไชยา	50,539	50,314	49,903	49,380	49,198	48,802	48,301
10	เคียนซา	48,080	47,779	47,197	46,643	46,120	45,491	44,828
11	คีรีรัฐนิคม	43,745	43,609	43,208	42,768	42,461	41,908	41,330
12	พนม	38,232	37,950	37,460	36,881	36,338	35,867	35,312
13	ดอนสัก	37,168	36,939	36,594	36,256	36,125	35,980	36,135
14	ท่าฉาง	33,395	33,111	32,902	32,765	32,609	32,376	31,989
15	ชัยบุรี	27,390	26,775	26,409	26,048	25,783	25,557	25,145
16	บ้านนาเดิม	23,900	23,795	23,556	23,192	22,930	22,762	22,493
17	เกาะพะงัน	16,433	15,838	15,546	15,081	15,142	14,700	13,952
18	บ้านตาขุน	15,933	15,895	15,745	15,419	15,213	15,025	14,872
19	วิภาวดี	15,225	15,125	14,989	14,806	14,536	14,217	13,711
—	รวม	1,040,230	1,031,812	1,023,288	1,012,064	1,000,383	994,221	983,486

      เพิ่มขึ้นเทียบกับปีก่อน

      ลดลงเทียบกับปีก่อน

รายนามผู้ว่าราชการจังหวัดสุราษฎร์ธานี

ลำดับ	ชื่อ	เข้ารับตำแหน่ง	สิ้นสุดการดำรงตำแหน่ง
1	พระยาวรฤทธิ์ฤๅไชย (คออยู่ตี๋ ณ ระนอง)	พ.ศ. 2449 (ร.ศ. 125)	พ.ศ. 2458
2	พระยาชุมพรบุรีศรีสมุทเขต	พ.ศ. 2458	พ.ศ. 2459
3	พระยาพิศาลสารเกษตร์	พ.ศ. 2459	พ.ศ. 2461
4	พระยาวิชิตภักดีศรีสุราษฎร์ธานินทร์	พ.ศ. 2461	พ.ศ. 2463
5	พระยาศรีมหาเกษตร	พ.ศ. 2463	พ.ศ. 2469
6	พระยาสุราษฎร์ธานี	พ.ศ. 2469	พ.ศ. 2477
7	พระบริบูรณ์วุฒิราษฎร์	พ.ศ. 2477	พ.ศ. 2481
8	หลวงสฤษฏสาราลักษณ์	พ.ศ. 2481	พ.ศ. 2484
9	หลวงอรรถกัลยาณวินิจ	พ.ศ. 2485	พ.ศ. 2485
10	นายชลอ จารุจินดา	พ.ศ. 2485	พ.ศ. 2486
11	หลวงเกษมประศาสน์	พ.ศ. 2486	พ.ศ. 2487
12	ขุนสำราษราษฎร์บริรักษ์	พ.ศ. 2487	พ.ศ. 2487
13	นายแม้น อรจันทร์	พ.ศ. 2487	พ.ศ. 2487
14	ขุนรัฐวุฒิวิจารณ์	พ.ศ. 2489	พ.ศ. 2492
15	นายเลื่อน ไขแสง	พ.ศ. 2492	พ.ศ. 2496
16	ขุนอักษรสารสิทธิ์	พ.ศ. 2496	พ.ศ. 2497
17	นายจันทร์ สมบูรณ์กุล	พ.ศ. 2497	พ.ศ. 2501
18	นายฉลอง รมิตานนท์	พ.ศ. 2501	พ.ศ. 2503
19	นายประพันธ์ ณ พัทลุง	พ.ศ. 2503	พ.ศ. 2509
20	นายพร บุญยะประสพ	พ.ศ. 2509	พ.ศ. 2511
21	นายคล้าย จิตพิทักษ์	พ.ศ. 2511	พ.ศ. 2515
22	นายอรุณ นาถะเดชะ	พ.ศ. 2515	พ.ศ. 2517
23	นายอนันต์ สงวนนาม	พ.ศ. 2517	พ.ศ. 2519
24	นายชลิต พิมลศิริ	พ.ศ. 2519	พ.ศ. 2521
25	นายกาจ รักษ์มณี	พ.ศ. 2521	พ.ศ. 2522
26	นายสนอง รอดโพธิ์ทอง	พ.ศ. 2522	พ.ศ. 2524
27	นายไสว ศิริมงคล	พ.ศ. 2524	พ.ศ. 2526
28	นายนิพนธ์ บุญญภัทโร	พ.ศ. 2526	พ.ศ. 2530
29	นายวิโรจน์ ราชรักษ์	พ.ศ. 2530	พ.ศ. 2532
30	นายดำริ วัฒนสิงหะ	พ.ศ. 2532	พ.ศ. 2533
31	นายอนุ สงวนนาม	พ.ศ. 2533	พ.ศ. 2535
32	นายประพัฒน์พงษ์ บำเพ็ญสิทธิ์	พ.ศ. 2535	พ.ศ. 2537
33	นายประยูร พรหมพันธุ์	พ.ศ. 2537	พ.ศ. 2539
34	นายปรีชา รักษ์คิด	พ.ศ. 2539	พ.ศ. 2540
35	นายนิเวศน์ สมสกุล	พ.ศ. 2540	พ.ศ. 2541
36	นายภุชงค์ รุ่งโรจน์	พ.ศ. 2541	พ.ศ. 2543
37	นายชาญชัย สุนทรมัฏฐ์	พ.ศ. 2543	พ.ศ. 2544
38	นายยงยุทธ ตะโกพร	พ.ศ. 2544	พ.ศ. 2545
39	ม.ล.ประทีป จรูญโรจน์	พ.ศ. 2545	พ.ศ. 2546
40	นายธีระ โรจนพรพันธุ์	พ.ศ. 2546	พ.ศ. 2547
41	นายวิจิตร วิชัยสาร	พ.ศ. 2547	พ.ศ. 2549
42	ดร.นิวัตน์ สวัสดิ์แก้ว	พ.ศ. 2549	พ.ศ. 2550
43	นายวินัย บัวประดิษฐ์	พ.ศ. 2550	พ.ศ. 2551
44	นายประชา เตรัตน์	พ.ศ. 2551	พ.ศ. 2552
45	นายดำริห์ บุญจริง	พ.ศ. 2552	พ.ศ. 2553
46	นายธีระยุทธ เอี่ยมตระกูล	พ.ศ. 2553	พ.ศ. 2555
47	นายเชิดศักดิ์ ชูศรี	พ.ศ. 2555	พ.ศ. 2555
48	นายฉัตรป้อง ฉัตรภูติ	พ.ศ. 2555	พ.ศ. 2558
49	นายวงศศิริ พรหมชนะ	พ.ศ. 2558	พ.ศ. 2559
50	นายอวยชัย อินทร์นาค	พ.ศ. 2559	พ.ศ. 2560
51	นายวิชวุทย์ จินโต	พ.ศ. 2560	ปัจจุบัน

เศรษฐกิจ

เกษตรกรรม

การประกอบอาชีพประมงที่เกาะเต่า

ประชากรในจังหวัดสุราษฎร์ธานีมีรายได้ต่อหัวเฉลี่ย 162,329 บาท ต่อปี โดยส่วนมากจะประกอบอาชีพทางการเกษตร เช่น ทำนา ทำสวน ทำไร่ โดยใช้ที่ดินเพื่อทำการเพาะปลูกประมาณ 45% ของพื้นที่ทั้งหมด ซึ่งพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ ได้แก่ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน มะพร้าว เงาะ ทุเรียน และกาแฟ นอกจากนั้น ยังมีการเลี้ยงปศุสัตว์และการทำประมง โดยปศุสัตว์ที่นิยมเลี้ยงกันมาก เช่น โค กระบือ สุกร ไก่ แพะ โดยปศุสัตว์ที่มีมูลค่าผลผลิตมากที่สุด คือ โค สุกร ไก่ กระบือ และเป็ดตามลำดับ จังหวัดสุราษฎร์ธานี รายงานแสดงจำนวนครัวเรือนที่ประกอบอาชีพทางการเกษตร แยกตามอาชีพทางการเกษตร

อุตสาหกรรม

อุตสาหกรรมส่วนใหญ่ของจังหวัดสุราษฎร์ธานีจะเป็นอุตสาหกรรมที่ต่อเนื่องจากผลผลิตทางเกษตรกรรม เช่น อุตสาหกรรมปลาป่น อาหารทะเลแช่แข็ง อาหารทะเลกระป๋อง น้ำมันปาล์มดิบ อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับยางพารา ซึ่งในจังหวัดมีจำนวนโรงงานอุตสาหกรรมประมาณ 730 โรงงาน ซึ่งส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานีมากที่สุด นอกจากนี้ ยังมีการให้สัมปทานเหมืองแร่ โดยแร่ที่สำคัญในจังหวัด ได้แก่ ยิปซัม โดโลไมต์ แอนไฮโครต์ หินปูน ดินขาว และบอลเคลย์ สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดสุราษฎร์ธานีไม่ได้รวมอยู่ในบริเวณศาลากลางจังหวัดสุราษฎร์ธานี แต่จะตั้งอยู่บริเวณถนนตลาดใหม่ ระหว่างซอย 7 และซอย 9 ในตำบลตลาดถัดไปจากที่ว่าการอำเภอเมืองฯ เพียงเล็กน้อย

การคมนาคม

ท่าอากาศยานนานาชาติสุราษฎร์ธานี

ท่าอากาศยานนานาชาติสมุย

สถานีรถไฟสุราษฎร์ธานี

ระยะทาง

ระยะทางจากจังหวัดสุราษฎร์ธานีไปยังจังหวัดใกล้เคียงโดยประมาณ คือ

• จังหวัดชุมพร 192 กิโลเมตร
• จังหวัดนครศรีธรรมราช 139 กิโลเมตร
• จังหวัดกระบี่ 156 กิโลเมตร
• จังหวัดพังงา 196 กิโลเมตร
• จังหวัดระนอง 219 กิโลเมตร

ระยะทางจากจังหวัดสุราษฎร์ธานีไปยังอำเภอต่าง ๆ ภายในจังหวัดโดยประมาณ คือ

อำเภอพุนพิน 15 กิโลเมตร อำเภอกาญจนดิษฐ์ 17 กิโลเมตร อำเภอท่าฉาง 30 กิโลเมตร อำเภอบ้านนาเดิม 39 กิโลเมตร อำเภอบ้านนาสาร 41 กิโลเมตร อำเภอไชยา 44 กิโลเมตร อำเภอเคียนซา 47 กิโลเมตร อำเภอคีรีรัฐนิคม 62 กิโลเมตร อำเภอดอนสัก 63 กิโลเมตร

อำเภอเวียงสระ 64 กิโลเมตร อำเภอวิภาวดี 64 กิโลเมตร อำเภอท่าชนะ 68 กิโลเมตร อำเภอบ้านตาขุน 73 กิโลเมตร อำเภอพระแสง 78 กิโลเมตร อำเภอพนม 81 กิโลเมตร อำเภอเกาะสมุย 97 กิโลเมตร อำเภอชัยบุรี 109 กิโลเมตร อำเภอเกาะพะงัน 123 กิโลเมตร

สถานีขนส่งหลักที่สำคัญ

ท่าอากาศยาน

• ท่าอากาศยานนานาชาติสุราษฎร์ธานี
• ท่าอากาศยานนานาชาติสมุย
• ท่าอากาศยานดอนสัก (อยู่ในแผน)

สถานีรถไฟ

สถานีรถไฟสุราษฎร์ธานี สถานีรถไฟคันธุลี สถานีรถไฟคีรีรัฐนิคม สถานีรถไฟดอนธูป สถานีรถไฟท่าชนะ สถานีรถไฟไชยา สถานีรถไฟท่าฉาง สถานีรถไฟคลองไทร สถานีรถไฟมะลวน สถานีรถไฟเขาหัวควาย สถานีรถไฟชุมทางบ้านทุ่งโพธิ์

สถานีรถไฟเขาพลู สถานีรถไฟบ้านนา สถานีรถไฟห้วยมุด สถานีรถไฟนาสาร สถานีรถไฟพรุพี สถานีรถไฟคลองปราบ สถานีรถไฟบ้านส้อง สถานีรถไฟบ้านพรุกระแชง ที่หยุดรถไฟบ้านเกาะมุกข์ ที่หยุดรถไฟคลองขุด

ที่หยุดรถไฟบ่อกรัง ที่หยุดรถไฟคลองยา ที่หยุดรถไฟคลองสูญ ที่หยุดรถไฟบ้านดอนรัก ที่หยุดรถไฟบ้านทุ่งหลวง ที่หยุดรถไฟบ้านขนาย ที่หยุดรถไฟบ้านดอนเรียบ ที่หยุดรถไฟคลองยัน ที่หยุดรถไฟเขาหลุง ที่หยุดรถไฟบ้านยาง

สถานีรถโดยสารประจำทาง

• สถานีขนส่งสุราษฎร์ธานี
• ตลาดเกษตร 1
• ตลาดเกษตร 2

ท่าเทียบเรือ

ท่าเทียบเรือนอน (ไปเกาะสมุย เกาะพะงัน และเกาะเต่า) ท่าเทียบเรือนอนเฟอร์รี่ (ไปเกาะเต่า) ท่าเทียบเรือราชาเฟอร์รี่ ตำบลตลิ่งงาม ท่าเทียบเรือซีทรานเฟอร์รี่ (หน้าทอน) ท่าเทียบเรือเกาะสมุย (หน้าทอน) ท่าเรือหน้าพระลานแม่น้ำ (เรือลมพระยา)

ท่าเทียบเรือบางรัก ท่าเทียบเรืออเนกประสงค์ดอนสัก (แหลมทวด) ท่าเทียบเรือราชาเฟอร์รี่ ท่าเทียบเรือซีทรานเฟอร์รี่ ท่าเทียบเรือท้องศาลา ท่าเทียบเรือเกาะเต่า

การศึกษา

ตราประจำ มรภ. สุราษฎร์ธานี

ตราประจำมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

สถาบันอุดมศึกษา

มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี มหาวิทยาลัยตาปี คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตธรรมาโศกราช ศูนย์การศึกษาสุราษฎร์ธานี

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนสุราษฎร์ธานี ศูนย์วิทยบริการจังหวัดสุราษฎร์ธานี มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุราษฎร์ธานี วิทยาลัยนานาชาติการท่องเที่ยว มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ สุราษฎร์ธานี

สถาบันอาชีวศึกษา

วิทยาลัยเทคนิคสุราษฎร์ธานี วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุราษฎร์ธานี วิทยาลัยสารพัดช่างสุราษฎร์ธานี วิทยาลัยเทคโนโลยีสุราษฎร์พาณิชยการ วิทยาลัยเทคโนโลยีดอนบอสโกสุราษฎร์ธานี วิทยาลัยเทคนิคกาญจนดิษฐ์ วิทยาลัยการอาชีพไชยา

วิทยาลัยเทคโนโลยีสมุยบริหารธุรกิจ วิทยาลัยการอาชีพเวียงสระ วิทยาลัยอาชีวศึกษาเทศบาลเมืองนาสาร วิทยาลัยเทคโนโลยีศรีวิชัยสุวรรณภูมิ วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีสุราษฎร์ธานี วิทยาลัยอาชีวศึกษาภาวนาโพธิคุณ

โรงเรียน

ดูเพิ่มเติมที่: รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

ธนาคาร

ดูเพิ่มเติมที่: รายชื่อสาขาของธนาคารในประเทศไทย § สุราษฎร์ธานี

ในจังหวัดสุราษฎร์ธานีมีธนาคารทั้งหมด 18 ธนาคาร และมีจำนวนสาขาของธนาคารทั้งหมด 192 สาขา ได้แก่

ธนาคารกรุงศรีอยุธยา 17 สาขา ธนาคารกรุงเทพ 18 สาขา ธนาคารกรุงไทย 25 สาขา ธนาคารกสิกรไทย 20 สาขา ธนาคารเกียรตินาคิน 1 สาขา ธนาคารซีไอเอ็มบีไทย 2 สาขา ธนาคารทหารไทย 9 สาขา ธนาคารทิสโก้ 1 สาขา ธนาคารไทยพาณิชย์ 26 สาขา

ธนาคารธนชาต 15 สาขา ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย 2 สาขา ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร 29 สาขา ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย 1 สาขา ธนาคารยูโอบี 3 สาขา ธนาคารออมสิน 20 สาขา ธนาคารอาคารสงเคราะห์ 4 สาขา ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย 2 สาขา ธนาคารไอซีบีซี (ไทย) 1 สาขา

โรงพยาบาล

โรงพยาบาลทั่วไป

โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี โรงพยาบาลกรุงเทพสุราษฎร์ โรงพยาบาลทักษิณ โรงพยาบาลศรีวิชัย โรงพยาบาลค่ายวิภาวดีรังสิต โรงพยาบาลกาญจนดิษฐ์ โรงพยาบาลไชยา โรงพยาบาลเกาะพะงัน โรงพยาบาลเกาะสมุย

โรงพยาบาลกรุงเทพสมุย โรงพยาบาลสมุยอินเตอร์เนชั่นแนล โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเวียงสระ โรงพยาบาลบ้านนาสาร โรงพยาบาลคีรีรัฐนิคม โรงพยาบาลเคียนซา โรงพยาบาลชัยบุรี โรงพยาบาลดอนสัก โรงพยาบาลวิภาวดี

โรงพยาบาลท่าชนะ โรงพยาบาลท่าฉาง โรงพยาบาลพุนพิน โรงพยาบาลกองบิน 7 โรงพยาบาลท่าโรงช้าง โรงพยาบาลพระแสง โรงพยาบาลบ้านตาขุน โรงพยาบาลบ้านนาเดิม โรงพยาบาลพนม

บ้านพี่เมืองน้อง

• เขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง สาธารณรัฐประชาชนจีน

ดูเพิ่ม

• รายชื่อวัดในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
• รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด
• องค์การบริหารส่วนจังหวัดสุราษฎร์ธานี
• กองบิน 7 ฐานบินรบหลักของชาวปักษ์ใต้

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
  • แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
  • ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
  • ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย