จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทความนี้เกี่ยวกับจังหวัดสุราษฎร์ธานี สำหรับความหมายอื่น ดูที่ สุราษฎร์ธานี (แก้ความกำกวม)

จังหวัดสุราษฎร์ธานี ตราประจำจังหวัด เมืองร้อยเกาะ เงาะอร่อย หอยใหญ่ ไข่แดง แหล่งธรรมะ ข้อมูลทั่วไป ชื่ออักษรไทย สุราษฎร์ธานี ชื่ออักษรโรมัน Surat Thani ชื่อไทยอื่น ๆ สุราษฎร์ ผู้ว่าราชการ นายวงศศิริ พรหมชนะ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2558) ISO 3166-2 TH-84 ต้นไม้ประจำจังหวัด เคี่ยม ดอกไม้ประจำจังหวัด บัวผุด ข้อมูลสถิติ พื้นที่ 12,891.469 ตร.กม. (อันดับที่ 6) ประชากร 1,044,405 คน (พ.ศ. 2558) (อันดับที่ 21) ความหนาแน่น 81.01 คน/ตร.กม. (อันดับที่ 59) ศูนย์ราชการ ที่ตั้ง ศาลากลางจังหวัดสุราษฎร์ธานี ถนนดอนนก ตำบลมะขามเตี้ย อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี 84000 โทรศัพท์ (+66) 0 7727 2926 โทรสาร (+66) 0 7728 2175 เว็บไซต์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี แผนที่   ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

จังหวัดสุราษฎร์ธานี มักจะเรียกกันด้วยชื่อสั้น ๆ ว่า "สุราษฎร์" ใช้อักษรย่อ "สฎ" เป็นจังหวัดในภาคใต้ตอนบน มีพื้นที่ขนาดใหญ่เป็นอันดับ 6 ของประเทศไทย และมีประชากรหนาแน่นอันดับ 59 ของประเทศ นับเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน มีหลักฐานทั้งประวัติศาสตร์และโบราณคดีเก่าแก่ และยังมีแหล่งท่องเที่ยวและอุทยานแห่งชาติหลายแห่ง

จังหวัดสุราษฎร์ธานีตั้งอยู่ในฝั่งตะวันออกของภาคใต้ โดยมีสภาพภูมิประเทศที่หลากหลายทั้งที่ราบสูง ภูมิประเทศแบบภูเขา รวมทั้งที่ราบชายฝั่ง มีพื้นที่ครอบคลุมถึงในบริเวณอ่าวไทย ทั้งบริเวณที่เป็นทะเลและเป็นเกาะ เกาะในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์มีทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็ก เกาะขนาดใหญ่เป็นที่รู้จักเช่นเกาะสมุย เกาะพะงัน และหมู่เกาะอ่างทอง เนื่องจากทำเลที่ตั้งจึงได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งเกิดบริเวณทะเลอันดามันบ้างเป็นครั้งคราวเนื่องจากจะมีแนวเทือกเขาตะนาวศรี เทือกเขาภูเก็ต และเทือกเขานครศรีธรรมราช แถบบริเวณจังหวัดระนอง จังหวัดชุมพร จังหวัดพังงา จังหวัดภูเก็ต และจังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นแนวช่วยลดอิทธิพลของลมมรสุมดังกล่าว ในทางกลับกันพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีจะได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเป็นส่วนใหญ่ มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือปกติจะมีแหล่งกำเนิดบริเวณทะเลจีนใต้และอ่าวไทย ทำให้จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีช่วงฤดูฝนกินระยะเวลาตั้งแต่เดือนตุลาคมจนถึงเดือนมกราคม

ซึ่งจังหวัดสุราษฎร์ธานีมีจำนวนเกาะในเขตพื้นที่จังหวัดมากถึง 108 เกาะ นับว่ามากที่สุดเป็นอันดับ 3 ของประเทศ รองมาจากจังหวัดพังงาที่มี 155 เกาะ และจังหวัดภูเก็ตที่มี 154 เกาะ

ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ โดยประกอบอาชีพทางด้านการเกษตรเป็นหลัก โดยใช้พิ้นที่ในการทำการเกษตรประมาณร้อยละ 45 ของพื้นที่ทั้งหมด นอกจากนี้ ยังประกอบอาชีพทางด้านปศุสัตว์ ประมง อุตสาหกรรม รวมทั้งมีการทำเหมืองแร่ด้วย

ส่วนการเดินทางมายังจังหวัดสุราษฎร์ธานีสามารถใช้ได้หลายเส้นทาง ทั้งทางรถไฟ เครื่องบิน รถโดยสารประจำทาง เรือ และรถยนต์ส่วนบุคคล

สถานที่สำคัญภายในจังหวัดนั้น มีทั้งแหล่งโบราณสถาน เช่น พระบรมธาตุไชยา พระธาตุศรีสุราษฎร์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติไชยา ซากเมืองโบราณสมัยอาณาจักรศรีวิชัย แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ได้แก่ อุทยานแห่งชาติทั้งอุทยานแห่งชาติทางบก และอุทยานแห่งชาติทางทะเล น้ำตก เกาะ แม่น้ำ เขื่อน วัด และพระอารามหลวง เป็นต้นและยังเป็นแหล่งสืบสานประเพณีที่สำคัญของชาวใต้ คือประเพณีชักพระ ทอดผ้าป่าและแข่งขันเรือยาวชิงถ้วยพระราชทานอีกด้วย

นอกจากนี้ ยังมีผลิตผล และผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรที่เป็นที่รู้จัก เช่น ไข่เค็มไชยา หอยนางรม และเงาะโรงเรียน ดังที่ปรากฏในคำขวัญของจังหวัด

ประวัติศาสตร์

จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นที่ตั้งของเมืองเก่า เป็นศูนย์กลางของเมืองศรีวิชัย มีหลักฐานแสดงถึงการตั้งรกรากและเส้นทางสายไหมในอดีต พื้นที่อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานีเจริญขึ้นจนเป็นอาณาจักรศรีวิชัยในช่วงหลังพุทธศตวรรษที่ 13 โดยมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์เป็นเครื่องยืนยันความรุ่งเรืองในอดีต ภายหลังยังเชื่อว่า เมื่ออาณาจักรตามพรลิงก์หรือเมืองนครศรีธรรมราชมีความรุ่งเรืองมากขึ้นนั้น เมืองไชยาก็เป็นหนึ่งในเมืองสิบสองนักษัตรของเมืองนครศรีธรรมราชด้วย ชื่อว่า "เมืองบันไทยสมอ"

นอกจากนี้ในยุคใกล้เคียงกันนั้นยังพบความเจริญของเมืองที่เกิดขึ้นในบริเวณลุ่มแม่น้ำตาปี ได้แก่ เมืองเวียงสระ เมืองคีรีรัฐนิคม และเมืองท่าทอง โดยเชื่อว่าเจ้าศรีธรรมาโศก ผู้ครองเมืองนครศรีธรรมราชนั้นอพยพย้ายเมืองมาจากเมืองเวียงสระ เนื่องจากเป็นเมืองที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล รวมทั้งเกิดโรคภัยระบาด และเมื่อเมืองนครศรีธรรมราชเจริญรุ่งเรืองนั้น ได้ยกเมืองไชยา และเมืองท่าทอง เป็นเมืองสิบสองนักษัตรของตนด้วย

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ก่อตั้งอู่เรื่อพระที่นั่งและเรือรบเพื่อใช้ในราชการที่อ่าวบ้านดอน ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงให้ย้ายที่ตั้งเมืองท่าทองมายังอ่าวบ้านดอน (ซึ่งเป็นที่ตั้งของอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานีในปัจจุบัน) พร้อมทั้งยกฐานะให้เป็นเมืองจัตวา ขึ้นตรงต่อกรุงเทพมหานคร และพระราชทานชื่อว่า "เมืองกาญจนดิษฐ์" โดยแต่งตั้งให้พระยากาญจนดิษฐ์บดีเป็นเจ้าเมืองดูแลการปกครอง

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯ ให้รวมเมืองกาญจนดิษฐ์ เมืองคีรีรัฐนิคม และเมืองไชยาเป็นเมืองเดียวกัน เรียกว่า "เมืองไชยา" ภายใต้สังกัดมณฑลชุมพร เมื่อเมืองขยายใหญ่ขึ้น จึงมีการปรับเปลี่ยนการปกครองและขยายเมืองออกไป มีการสร้างเมืองใหม่ขึ้นที่ อ่าวบ้านดอน ให้ชื่อเมืองใหม่ว่า อำเภอไชยา และให้ชื่อเมื่องเก่าว่า "อำเภอพุมเรียง" แต่เนื่องด้วยประชาชนยังติดเรียกชื่อเมืองเก่าว่า "อำเภอไชยา" ด้วยเหตุนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงพระราชทานนามเมืองใหม่ที่บ้านดอนว่า "สุราษฎร์ธานี" และให้ชื่อเมืองเก่าว่า "อำเภอไชยา" และพระราชทานนามแม่น้ำตาปี ให้ในคราวเดียวกันนั้นเอง ซึ่งเป็นการตั้งชื่อตามแบบเมืองและแม่น้ำในประเทศอินเดียที่มีแม่น้ำตาปติไหลลงสู่ทะเลออกผ่านปากอ่าวที่เมือง สุรัฎร์

สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

• ตราประจำจังหวัด คือ พระบรมธาตุไชยา ซึ่งมีศิลปะแบบศรีวิชัย ตั้งอยู่ ณ วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร โดยสร้างขึ้นเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 13-14 และเป็นสถานที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วย
• ต้นไม้ประจำจังหวัด ได้แก่ ต้นเคี่ยม (Cotylelobium melanoxylon)
• ดอกไม้ประจำจังหวัด ได้แก่ ดอกบัวผุด (Rafflesia kerrii)
• คำขวัญประจำจังหวัด ได้แก่ เมืองร้อยเกาะ เงาะอร่อย หอยใหญ่ ไข่แดง แหล่งธรรมะ
  • คำขวัญประจำจังหวัดในอดีต แต่งโดยพระเทพรัตนกวี (ก.ธรรมวร) อดีตเจ้าคณะจังหวัดสุราษฎร์ธานี: "สะตอวัดประดู่ พลูคลองยัน ทุเรียนหวานมันคลองพระแสง ย่านดินแดงของป่า เคียนซาบ่อถ่านหิน พุนพินมีท่าข้ามแม่น้ำตาปี ไม้แก้วดีเขาประสงค์ กระแดะดงลางสาด สิ่งประหลาดอำเภอพนม เงาะอุดมบ้านส้อง จากและคลองในบาง ท่าฉางต้นตาล บ้านนาสารแร่ ท่าทองอุแทวัดเก่า อ่าวบ้านดอนปลา ไชยาข้าว มะพร้าวเกาะสมุย"
• ลักษณะรูปร่างของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ลักษณะรูปร่างของจังหวัดสุราษฎร์ธานีมีรูปร่างลักษณะคล้ายกับ "ผีเสื้อที่กำลังกางปีกโบยบินอยู่"
• เพลงประจำจังหวัดสุราษฎร์ธานี รุ่งเรืองสมเมืองคนดี อีกธารตาปี นามพระธีรราชประทาน เป็นแดนอุดมไม้ปลา มะพร้าวมาเนิ่นนาน เหล่าราษฎร์สุขศานต์ มุ่งมั่นขยันทำกินมิ่งขวัญ ชาวเมือง มีองค์พระธาตุพุทธศาสน์ประเทืองถิ่นชนกตัญญูยิ่ง เมตตาอยู่อาจิณ ร่วมรักแผ่นดิน คนดี นี้ไชโย

ภูมิศาสตร์

ที่ตั้งและอาณาเขต

สภาพภูมิประเทศของจังหวัดสุราษฎร์ธานี

จังหวัดสุราษฎร์ธานีตั้งอยู่ฝั่งตะวันออกของภาคใต้ โดยมีพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับ 6 ของประเทศ และอันดับ 1 ของภาคใต้ โดยมีจังหวัดที่มีอาณาเขตติดกัน ดังนี้

• ด้านเหนือ ติดกับจังหวัดระนอง จังหวัดชุมพร และอ่าวไทย
• ด้านใต้ ติดกับจังหวัดกระบี่และจังหวัดนครศรีธรรมราช
• ด้านตะวันออก ติดกับจังหวัดนครศรีธรรมราชและอ่าวไทย
• ด้านตะวันตก ติดกับจังหวัดพังงา

โดยทะเลฝั่งอ่าวไทยนั้นมีชายฝั่งยาวประมาณ 156 กิโลเมตร โดยมีเกาะที่อยู่ภายใต้เขตการปกครองของจังหวัด ได้แก่ เกาะสมุย เกาะพะงัน และหมู่เกาะอ่างทองและยังมีเกาะน้อยใหญ่อีกมากมาย จึงได้ชื่อว่าเมืองร้อยเกาะ เช่น เกาะนางยวน เกาพวัวตาหลับ เกาะแม่เกาะ

ภูมิประเทศและภูมิอากาศ

จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีพื้นที่กว้างใหญ่ และมีสภาพภูมิประเทศที่หลากหลาย ได้แก่ ภูมิประเทศแบบที่ราบชายฝั่งทะเล ที่ราบสูง รวมทั้งภูมิประเทศแบบภูเขาซึ่งกินพื้นที่ของจังหวัดถึงร้อยละ 40 ของพื้นที่ทั้งหมด โดยมีทิวเขาภูเก็ตทอดตัวในแนวเหนือ-ใต้ของจังหวัด และมีลุ่มน้ำที่สำคัญ คือ ลุ่มน้ำตาปี ไชยา ท่าทอง เป็นต้น ด้านตะวันออกเป็นฝั่งทะเลอ่าวไทย และมีเกาะน้อยใหญ่ที่มีประชากรอาศัย ส่วนด้านตะวันตกมีลักษณะเป็นภูเขาสูง มีแม่น้ำสายสำคัญ คือแม่น้ำตาปี แม่น้ำคีรีรัฐ เนื่องจากทำเลที่ตั้งรวมถึงภูมิประเทศ จังหวัดสุราษฎร์ธานีจึงได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดมาจากมหาสมุทรอินเดีย รวมทั้งมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดผ่านอ่าวไทย ดังนั้น จึงทำให้จังหวัดสุราษฎร์ธานีมีช่วงฤดูฝนยาวนานมาก โดยกินระยะเวลาตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนมกราคม โดยจังหวัดสุราษฏร์ธานีมีอุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 21.16 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 34.51 องศาเซลเซียส และปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 129.59 มิลลิเมตร

หน่วยการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

จังหวัดสุราษฎร์ธานีแบ่งการปกครองออกเป็น 19 อำเภอ 131 ตำบล 1,074 หมู่บ้าน มีรายชื่ออำเภอดังนี้

อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี อำเภอกาญจนดิษฐ์ อำเภอดอนสัก อำเภอเกาะสมุย อำเภอเกาะพะงัน อำเภอไชยา อำเภอท่าชนะ อำเภอคีรีรัฐนิคม อำเภอบ้านตาขุน อำเภอพนม

อำเภอท่าฉาง อำเภอบ้านนาสาร อำเภอบ้านนาเดิม อำเภอเคียนซา อำเภอเวียงสระ อำเภอพระแสง อำเภอพุนพิน อำเภอชัยบุรี อำเภอวิภาวดี

แผนที่การแบ่งเขตการปกครอง

ประชากร

      หมายถึงจำนวนประชากรได้เพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปีก่อน

      หมายถึงจำนวนประชากรได้ลดลงเมื่อเทียบกับปีก่อน

อันดับ (ปีล่าสุด)	อำเภอ	พ.ศ. 2557	พ.ศ. 2556	พ.ศ. 2555	พ.ศ. 2554	พ.ศ. 2553	พ.ศ. 2552	พ.ศ. 2551
1	เมืองสุราษฎร์ธานี	175,140	173,462	172,202	169,902	170,336	171,712	171,387
2	กาญจนดิษฐ์	103,942	103,240	102,179	101,071	100,393	99,722	98,432
3	พุนพิน	93,006	92,496	92,000	91,396	91,048	90,441	89,908
4	บ้านนาสาร	70,712	70,506	69,993	69,672	69,495	69,326	69,186
5	พระแสง	68,349	67,817	67,196	66,394	65,436	64,500	63,774
6	เกาะสมุย	63,592	62,506	62,357	61,318	54,674	53,990	52,492
7	เวียงสระ	61,206	60,874	60,608	60,124	59,810	59,439	58,675
8	ท่าชนะ	54,243	53,781	53,244	52,948	52,736	52,406	51,664
9	ไชยา	50,539	50,314	49,903	49,380	49,198	48,802	48,301
10	เคียนซา	48,080	47,779	47,197	46,643	46,120	45,491	44,828
11	คีรีรัฐนิคม	43,745	43,609	43,208	42,768	42,461	41,908	41,330
12	พนม	38,232	37,950	37,460	36,881	36,338	35,867	35,312
13	ดอนสัก	37,168	36,939	36,594	36,256	36,125	35,980	36,135
14	ท่าฉาง	33,395	33,111	32,902	32,765	32,609	32,376	31,989
15	ชัยบุรี	27,390	26,775	26,409	26,048	25,783	25,557	25,145
16	บ้านนาเดิม	23,900	23,795	23,556	23,192	22,930	22,762	22,493
17	เกาะพะงัน	16,433	15,838	15,546	15,081	15,142	14,700	13,952
18	บ้านตาขุน	15,933	15,895	15,745	15,419	15,213	15,025	14,872
19	วิภาวดี	15,225	15,125	14,989	14,806	14,536	14,217	13,711
—	รวม	1,040,230	1,031,812	1,023,288	1,012,064	1,000,383	994,221	983,486

รายนามผู้ว่าราชการจังหวัดสุราษฎร์ธานี

รายนามผู้ว่าราชการจังหวัดสุราษฎร์ธานี
ชื่อ	เข้ารับตำแหน่ง	สิ้นสุดการดำรงตำแหน่ง
1. พระยาวรฤทธิ์ฤๅไชย	พ.ศ. 2449	พ.ศ. 2458
2. พระยาชุมพรบุรีศรีสมุทเขต	พ.ศ. 2458	พ.ศ. 2459
3. พระยาพิศาลสารเกษตร์	พ.ศ. 2459	พ.ศ. 2461
4. พระยาวิชิตภักดีศรีสุราษฎร์ธานินทร์	พ.ศ. 2461	พ.ศ. 2463
5. พระยาศรีมหาเกษตร	พ.ศ. 2463	พ.ศ. 2469
6. พระยาสุราษฎร์ธานี	พ.ศ. 2469	พ.ศ. 2477
7. พระบริบูรณ์วุฒิราษฎร์	พ.ศ. 2477	พ.ศ. 2481
8. หลวงสฤษฏสาราลักษณ์	พ.ศ. 2481	พ.ศ. 2484
9. หลวงอรรถกัลยาณวินิจ	พ.ศ. 2485	พ.ศ. 2485
10. นายชลอ จารุจินดา	พ.ศ. 2485	พ.ศ. 2486
11. หลวงเกษมประศาสน์	พ.ศ. 2486	พ.ศ. 2487
12. ขุนสำราษราษฎร์บริรักษ์	พ.ศ. 2487	พ.ศ. 2487
13. นายแม้น อรจันทร์	พ.ศ. 2487	พ.ศ. 2489
14. ขุนรัฐวุฒิวิจารณ์	พ.ศ. 2489	พ.ศ. 2492
15. นายเลื่อน ไขแสง	พ.ศ. 2492	พ.ศ. 2496
16. ขุนอักษรสารสิทธิ์	พ.ศ. 2496	พ.ศ. 2497
17. นายจันทร์ สมบูรณ์กุล	พ.ศ. 2497	พ.ศ. 2501
18. นายฉลอง รมิตานนท์	พ.ศ. 2501	พ.ศ. 2503
19. นายประพันธ์ ณ พัทลุง	พ.ศ. 2503	พ.ศ. 2509
20. นายพร บุญยะประสพ	พ.ศ. 2509	พ.ศ. 2511
21. นายคล้าย จิตพิทักษ์	พ.ศ. 2511	พ.ศ. 2515
22. นายอรุณ นาถะเดชะ	พ.ศ. 2515	พ.ศ. 2517
23. นายอนันต์ สงวนนาม	พ.ศ. 2517	พ.ศ. 2519
24. นายชลิต พิมลศิริ	พ.ศ. 2519	พ.ศ. 2521
25. นายกาจ รักษ์มณี	พ.ศ. 2521	พ.ศ. 2522
26. นายสนอง รอดโพธิ์ทอง	พ.ศ. 2522	พ.ศ. 2524
27. นายไสว ศิริมงคล	พ.ศ. 2524	พ.ศ. 2526
28. นายนิพนธ์ บุญญภัทโร	พ.ศ. 2526	พ.ศ. 2530
29. นายวิโรจน์ ราชรักษ์	พ.ศ. 2530	พ.ศ. 2532
30. นายดำริ วัฒนสิงหะ	พ.ศ. 2532	พ.ศ. 2533
31. นายอนุ สงวนนาม	พ.ศ. 2533	พ.ศ. 2535
32. นายประพัฒน์พงษ์ บำเพ็ญสิทธิ์	พ.ศ. 2535	พ.ศ. 2537
33. นายประยูร พรหมพันธุ์	พ.ศ. 2537	พ.ศ. 2539
34. นายปรีชา รักษ์คิด	พ.ศ. 2539	พ.ศ. 2540
35. นายนิเวศน์ สมสกุล	พ.ศ. 2540	พ.ศ. 2541
36. นายภุชงค์ รุ่งโรจน์	พ.ศ. 2541	พ.ศ. 2543
37. นายชาญชัย สุนทรมัฏฐ์	พ.ศ. 2543	พ.ศ. 2544
38. นายยงยุทธ ตะโกพร	พ.ศ. 2544	พ.ศ. 2545
39. ม.ล.ประทีป จรูญโรจน์	พ.ศ. 2545	พ.ศ. 2546
40. นายธีระ โรจนพรพันธุ์	พ.ศ. 2546	พ.ศ. 2547
41. นายวิจิตร วิชัยสาร	พ.ศ. 2547	พ.ศ. 2549
42. ดร.นิวัตน์ สวัสดิ์แก้ว	พ.ศ. 2549	พ.ศ. 2550
43. นายวินัย บัวประดิษฐ์	พ.ศ. 2550	พ.ศ. 2551
44. นายประชา เตรัตน์	พ.ศ. 2551	พ.ศ. 2552
45. นายดำริห์ บุญจริง	พ.ศ. 2552	พ.ศ. 2553
46. นายธีระยุทธ เอี่ยมตระกูล	พ.ศ. 2553	พ.ศ. 2554
47. นายเชิดศักดิ์ ชูศรี	พ.ศ. 2554	พ.ศ. 2555
48. นายฉัตรป้อง ฉัตรภูติ	พ.ศ. 2555	พ.ศ. 2558
49. นายวงศศิริ พรหมชนะ	พ.ศ. 2558	ปัจจุบัน

เศรษฐกิจ

การเกษตร

การประกอบอาชีพประมง

ประชากรในจังหวัดสุราษฎร์ธานีมีรายได้ต่อหัวเฉลี่ย 138,034 บาท ต่อปี โดยส่วนมากจะประกอบอาชีพทางการเกษตร เช่น ทำนา ทำสวน ทำไร่ โดยใช้ที่ดินเพื่อทำการเพาะปลูกประมาณ 45% ของพื้นที่ทั้งหมด ซึ่งพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ ได้แก่ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน มะพร้าว เงาะ ทุเรียน และกาแฟ นอกจากนั้น ยังมีการเลี้ยงปศุสัตว์และการทำประมง โดยปศุสัตว์ที่นิยมเลี้ยงกันมาก เช่น โค กระบือ สุกร ไก่ แพะ โดยปศุสัตว์ที่มีมูลค่าผลผลิตมากที่สุด คือ โค สุกร ไก่ กระบือ และเป็ดตามลำดับ จังหวัดสุราษฎร์ธานี รายงานแสดงจำนวนครัวเรือนที่ประกอบอาชีพทางการเกษตร แยกตามอาชีพทางการเกษตร

การประมง

ด้านการประมงนั้น มีทั้งการประมงน้ำเค็ม น้ำกร่อย และนํ้าจืด การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง เช่น การเพาะเลี้ยงหอยนางรม

อุตสาหกรรม

ทางด้านอุตสาหกรรมนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นอุตสาหกรรมที่ต่อเนื่องจากผลผลิตทางเกษตรกรรม เช่น อุตสาหกรรมปลาป่น อาหารทะเลแช่แข็ง อาหารทะเลกระป๋อง น้ำมันปาล์มดิบ อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับยางพารา ซึ่งในจังหวัดมีจำนวนโรงงานอุตสาหกรรมประมาณ 730 โรงงาน ซึ่งส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานีมากที่สุด นอกจากนี้ ยังมีการให้สัมปทานเหมืองแร่ โดยแร่ที่สำคัญในจังหวัด ได้แก่ ยิปซั่ม โดโลไมต์ แอนไฮโครต์ หินปูน ดินขาว และบอลเคลย์ สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดสุราษฎร์ธานีไม่ได้รวมอยู่ในบริเวณศาลากลางจังหวัดสุราษฎร์ แต่จะตั้งอยู่บริเวณถนนตลาดใหม่ ระหว่างซอย 7 และซอย 9 ในตำบลขุนทะเลถัดไปจากที่ว่าการอำเภอเมืองฯ เพียงเล็กน้อย

ประเพณีและวัฒนธรรม

บริเวณริมฝั่งแม่น้ำตาปี ปัจจุบัน เป็นที่พักผ่อนของชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานี

งานประเพณีชักพระ ทอดผ้าป่า และแข่งขันเรือยาว

ประเพณีชักพระทอดผ้าป่าและแข่งขันเรือยาวของจังหวัดสุราษฏร์ธานี ที่นี่มีอีกชื่อหนึ่งก็คืองานเดือนสิบเอ็ด ซึ่งก็เป็นเวลาเดียวกับเทศกาลออกพรรษา กิจกรรมที่สำคัญได้แก่การประกวดเรือพระ ซึ่งจะมีทั้งรถพนมพระ และเรือพนมพระ ซึ่งรถและเรือพนมพระ อาจจะตกแต่งประดับประดาด้วยการแกะสลัก หรือฉลุไม้ ตกแต่งจำลอง เสมือนฉากที่พระพุทธเจ้ากลับมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึง ในงานพิธีจะใช้คนลาก เชื่อว่าผู้ที่ได้ร่วมลากจูงรถหรือเรือพนมพระจะได้อานิสสงค์หลายประการ การจัดพุ่มผ้าป่าเป็นการจำลองพุทธประวัติของพระพุทธเจ้าแสดงออกเป็นตอนๆ ด้วยการนำต้นไม้หรือกิ่งไม้ ประดับกับหลอดไฟสีต่างๆ บ้างก็จะจัดอุปกรณ์อื่นร่วมประกอบฉาก ทั้งการเขียนภาพ ปั้นรูปดินเหนียว อุปกรณ์ประกอบฉากจะไม่นิยมนำสิ่งมีชีวิตเช่นปลาสวยงาม เต่า หรือสัตว์เลี้ยงชนิดหนึ่งชนิดไดมาจัดประกอบฉาก เพราะเชื่อว่าเป็นการทรมานสัตว์ และจะไม่ได้รับอานิสสงค์ และตกแต่งด้วยเครื่อง อัฐบริขาร เพื่อในเช้าวันรุ่งของวันออกพรรษาจะได้นิมนต์พระมาทำพิธีทอดผ้าป่า การจัดพุ่มผ้าป่ามีทั้งหน่วยงานในจังหวัด ทังภาครัฐและเอกชน เข้าร่วมกิจกรรม และมีการประกวดกันด้วยงานประเพณีนี้จัดขึ้นบริเวณเขื่อนลำนำตาปีตั้งแต่บริเวณศาลหลักเมืองจนกระทั่งถึงโรงแรมวังใต้ ขึ้นอยู่กับจังหวัดสุราษฎร์ธานีว่าในแต่ละปีจะเลือกเอาบริเวณใด ประเพณีชักพระ ทอดผ้าป่า และแข่งขันเรือยาว ซึ่งจัดได้ว่าเป็นงานใหญ่งานหนึ่งของภาคใต้

งานวันเงาะโรงเรียน

ผลไม้ที่ขึ้นชื่อของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้แก่ เงาะโรงเรียน เงาะมีความแตกต่างจากเงาะที่อื่น คือ หวาน และกรอบ ซึ่งนับเป็นความภูมิใจหนึ่งของชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานี ดังนั้น เพื่อเป็นการแสดงถึงความภาคภูมิใจดังกล่าวจังหวัดสุราษฎร์ธานีจึงจัดให้มีการนำผลผลิตจากเงาะโรงเรียนและผลผลิตอื่น ๆ มาจำหน่ายและตั้งชื่อว่า งานวันเงาะโรงเรียน โดยจะจัดขึ้นประมาณต้นเดือนสิงหาคมหรือกลางเดือนกรกฎาคมของทุกปีในตัวอำเภอบ้านนาสาร

การคมนาคม

ระยะทางจากจังหวัดสุราษฎร์ธานีไปยังจังหวัดใกล้เคียง โดยประมาณ คือ

• จังหวัดชุมพร 192 กิโลเมตร
• จังหวัดระนอง 219 กิโลเมตร
• จังหวัดนครศรีธรรมราช 139 กิโลเมตร
• จังหวัดพังงา 196 กิโลเมตร
• จังหวัดกระบี่ 156 กิโลเมตร

สถานีขนส่งหลักที่สำคัญ

• สถานีขนส่งสุราษฎร์ธานี
• ท่าเทียบเรือนอน ไปเกาะสมุย เกาะพะงัน เกาะเต่า
• ท่าเทียบเรือนอนเฟอร์รี่ ไปเกาะเต่า
• สถานีรถไฟสุราษฎร์ธานี
• ท่าอากาศยานนานาชาติสุราษฎร์ธานี
• ท่าอากาศยานนานาชาติสมุย
• ท่าเทียบเรือราชาเฟอร์รี่ ตำบลตลิ่งงาม
• ท่าเทียบเรือซีทรานเฟอร์รี่ หน้าทอน
• ท่าเทียบเรือเกาะสมุย หน้าทอน
• ท่าเทียบเรือหน้าพระลาน แม่น้ำ
• ท่าเทียบเรือบางรัก
• ท่าเทียบเรืออเนกประสงค์ดอนสัก (แหลมทวด)
• ท่าเทียบเรือราชาเฟอร์รี่
• ท่าเทียบเรือซีทรานเฟอร์รี่
• ท่าเทียบเรือท้องศาลา
• ท่าเทียบเรือเกาะเต่า

พระบรมธาตุไชยา

สถาบันการศึกษา

มหาวิทยาลัย

• มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี
• มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี
• มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตธรรมาโศกราช ศูนย์การศึกษาสุราษฎร์ธานี
• มหาวิทยาลัยตาปี
• มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ห้องเรียนสุราษฎร์ธานี
• มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตสุราษฏร์ธานี
• วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุราษฎร์ธานี
• สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) (คณะรัฐประศาสนศาสตร์)
• วิทยาลัยนานาชาติการท่องเที่ยว มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี

อาชีวะศึกษา

• วิทยาลัยเทคนิคสุราษฎร์ธานี
• วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุราษฎร์ธานี
• วิทยาลัยสารพัดช่างสุราษฎร์ธานี
• วิทยาลัยเทคโนโลยีสุราษฎร์พาณิชยการ
• วิทยาลัยเทคโนโลยีสุราษฎร์ธานี
• วิทยาลัยเทคโนโลยีดอนบอสโกสุราษฎร์ธานี
• วิทยาลัยเทคนิคสุราษฎร์ธานี แห่งที่ 2
• วิทยาลัยการอาชีพไชยา
• วิทยาลัยเทคโนโลยี สมุยบริหารธุรกิจ
• วิทยาลัยการอาชีพเวียงสระ
• วิทยาลัยอาชีวศึกษาเทศบาลเมืองนาสาร
• วิทยาลัยเทคโนโลยีศรีวิชัยสุวรรณภูมิ
• วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีสุราษฎร์ธานี

มัธยม

• โรงเรียนสุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา
• โรงเรียนเมืองสุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนสุราษฎร์ธานี 2
• โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา 2
• โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 3 สุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนเทพมิตรศึกษา
• โรงเรียนธิดาแม่พระ
• โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์สุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนเทศบาล 5 (เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี)
• โรงเรียนศรีมิลินท์อนุสรณ์
• โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ สุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนกาญจนดิษฐ์
• โรงเรียนท่าเฟืองวิทยา
• โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย สุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนเขาพนมแบกศึกษา
• โรงเรียนมัธยมพุทธนิคม
• โรงเรียนเกาะพะงันศึกษา
• โรงเรียนเกาะสมุย
• โรงเรียนทีปราษฎร์พิทยา
• โรงเรียนเซนต์โยเซฟเกาะสมุย
• โรงเรียนเวียงสระ
• โรงเรียนคลองฉนวนวิทยา
• โรงเรียนปัญญาทิพย์
• โรงเรียนบ้านนาสาร
• โรงเรียนพรุพีพิทยาคม
• โรงเรียนท่าชีวิทยาคม
• โรงเรียนควนสุบรรณวิทยา
• โรงเรียนคีรีรัฐวิทยาคม
• โรงเรียนมัธยมบ้านทำเนียบ
• โรงเรียนเคียนซาพิทยาคม
• โรงเรียนบ้านเสด็จพิทยาคม
• โรงเรียนพ่วงพรมครวิทยา
• โรงเรียนชัยบุรีพิทยา
• โรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุราษฎร์ธานี 1 (ดอนสักผดุงวิทย์)
• โรงเรียนปากแพรกวิทยาคม
• โรงเรียนมัธยมวิภาวดี
• โรงเรียนตะกุกใต้ศึกษา
• โรงเรียนท่าชนะ
• โรงเรียนท่าฉางวิทยาคาร
• โรงเรียนเสวียดวิทยา รัชมังคลาภิเษก
• โรงเรียนพุนพินพิทยาคม
• โรงเรียนบางเดือนสถิตย์พิทยาคม
• โรงเรียนน้ำรอบวิทยา
• โรงเรียนท่าสะท้อนวิทยา
• โรงเรียนพันธศึกษา
• โรงเรียนพระแสงวิทยา
• โรงเรียนบางสวรรค์วิทยาคม
• โรงเรียนบ้านตาขุนวิทยา
• โรงเรียนรัชชประภาวิทยาคม
• โรงเรียนบ้านนาวิทยาคม
• โรงเรียนพนมศึกษา
• โรงเรียนบ้านเขานาใน

อื่นๆ

• สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 11 (สุราษฏร์ธานี-ชุมพร)
• โรงเรียนกีฬาเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี
• โรงเรียนสอนคนตาบอดภาคใต้จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• สำนักงาน กศน.จังหวัดสุราษฎร์ธานี

โบราณสถาน

• พระบรมธาตุไชยา

พระอารามหลวง

• วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร
• วัดธรรมบูชา
• วัดไตรธรรมาราม
• วัดพัฒนาราม

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ

• พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ไชยา

อุทยานแห่งชาติ

• อุทยานแห่งชาติเขาสก
• อุทยานแห่งชาติแก่งกรุง
• อุทยานแห่งชาติใต้ร่มเย็น
• อุทยานแห่งชาติคลองพนม
• อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง
• อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า

• เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าคลองยัน
• เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าคลองแสง

เขตห้ามล่าสัตว์ป่า

• เขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาท่าเพชร
• เขตห้ามล่าสัตว์ป่าหนองทุ่งทอง

ธนาคาร

ในจังหวัดสุราษฎร์ธานีมีจำนวนธนาคารทั้งหมด 192 สาขา ได้แก่

• ธนาคารกรุงศรีอยุธยา 17 สาขา
• ธนาคารกรุงเทพ 18 สาขา
• ธนาคารกรุงไทย 25 สาขา
• ธนาคารกสิกรไทย 20 สาขา
• ธนาคารเกียรตินาคิน 1 สาขา
• ธนาคารซีไอเอ็มบีไทย 2 สาขา
• ธนาคารทหารไทย 9 สาขา
• ธนาคารทิสโก้ 1 สาขา
• ธนาคารไทยพาณิชย์ 26 สาขา
• ธนาคารธนชาต 15 สาขา
• ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย 2 สาขา
• ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร 29 สาขา
• ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย 1 สาขา
• ธนาคารยูโอบี 1 สาขา
• ธนาคารออมสิน 20 สาขา
• ธนาคารอาคารสงเคราะห์ 3 สาขา
• ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย 1 สาขา
• ธนาคารไอซีบีซี (ไทย) 1 สาขา

โรงพยาบาล

• โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี
• โรงพยาบาลกรุงเทพสุราษฎร์
• โรงพยาบาลทักษิณ
• โรงพยาบาลศรีวิชัย
• โรงพยาบาลค่ายวิภาวดีรังสิต
• โรงพยาบาลกาญจนดิษฐ์
• โรงพยาบาลไชยา
• โรงพยาบาลเกาะพะงัน
• โรงพยาบาลเกาะสมุย
• โรงพยาบาลกรุงเทพสมุย
• โรงพยาบาลสมุยอินเตอร์เนชั่นแนล
• โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเวียงสระ
• โรงพยาบาลบ้านนาสาร
• โรงพยาบาลคีรีรัฐนิคม
• โรงพยาบาลเคียนซา
• โรงพยาบาลชัยบุรี
• โรงพยาบาลดอนสัก
• โรงพยาบาลวิภาวดี
• โรงพยาบาลท่าชนะ
• โรงพยาบาลท่าฉาง
• โรงพยาบาลพุนพิน
• โรงพยาบาลกองบิน 7
• โรงพยาบาลท่าโรงช้าง
• โรงพยาบาลพระแสง
• โรงพยาบาลบ้านตาขุน
• โรงพยาบาลบ้านนาเดิม
• โรงพยาบาลพนม

เหตุการณ์สำคัญ

ศาลากลางจังหวัดสุราษฏร์ธานีถูกลอบวางระเบิด

เมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2525 ประมาณเที่ยงถึงบ่ายโมงเกิดเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนใจชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานีที่สำคัญ คือ การระเบิดศาลากลางจังหวัดสุราษฎร์ธานี จากเหตุการความขัดแย้งทางการเมือง ศาลากลางจังหวัดสุราษฎร์ธานีเดิมตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำตาปี ปัจจุบัน เป็นที่ตั้งของศาลหลักเมือง

อื่น ๆ

• เรือยาวใหญ่ นาม "เจ้าแม่ตาปี" และเรือยาวกลาง นาม "เจ้าแม่ธารทิพย์" ชนะเลิศการแข่งขันเรือยาวชิงแชมป์ประเทศไทยถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในปีเดียวกัน
• พายุไต้ฝุ่นเกย์ถล่มจังหวัด
• การสร้างศาลหลักเมืองประจำจังหวัด
• เครื่องบินตกที่สนามบินสุราษฎร์
• การรื้อสัมปทานเรือข้ามฟากสุราษฏร์ธานีเกาะสมุย
• มติชาวสุราษฎร์ ห้ามปลุกเสกจตุคาม ณ วัดพระธาตุไชยา

บ้านพี่เมืองน้อง

• กว่างซีจ้วง สาธารณรัฐประชาชนจีน

ดูเพิ่ม

• เชี่ยวหลาน
• เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี
• สโมสรฟุตบอลสุราษฎร์ธานี
• รายชื่อวัดในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
• รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
• รายชื่อสาขาของธนาคารในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
• รายชื่อห้างสรรพสินค้าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด
• ระบบสารสนเทศจังหวัดสุราษฎร์ธานี
• กองบิน 7 ฐานบินรบหลักของชาวปักษ์ใต้
• ข้อมูลจังหวัดสุราษฎร์เพิ่มเติม

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
  • แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
  • ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
  • ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย