รถไฟฟ้าในประเทศไทย

โครงข่ายระบบรถไฟฟ้าในประเทศไทย เป็นระบบขนส่งมวลชนแบบรางในประเทศไทย เริ่มเปิดให้บริการเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2542 โดยกรุงเทพมหานครเป็นเมืองแรกที่มีระบบรถไฟฟ้า ตามมาด้วยนนทบุรี และสมุทรปราการ ตามลำดับ

กรุงเทพมหานครและปริมณฑล

ดูบทความหลักที่: รถไฟฟ้าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

รถไฟฟ้าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เป็นระบบขนส่งมวลชนแบบรางในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เริ่มเปิดให้บริการเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2542 ในเส้นทางหมอชิต - อ่อนนุชและสนามกีฬาแห่งชาติ - สะพานตากสิน โดยในปัจจุบันมีรถไฟฟ้าที่เปิดให้บริการแล้วทั้งสิ้น 5 สาย ครอบคลุมระยะทาง 110.29 กิโลเมตร

โครงการรถรางรอบพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์

กรุงเทพมหานครเตรียมผุดระบบขนส่งมวลชนรอง รถราง (Tram) รอบพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์เพื่อแก้ไขปัญหาจราจรและส่งเสริมการท่องเที่ยวในเขตเมืองเก่า พร้อมเชื่อมต่อโครงข่ายรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินและสายสีส้มในอนาคต

โครงการในต่างจังหวัด

เทศบาลนครขอนแก่น

ดูบทความหลักที่: รถไฟฟ้าในเทศบาลนครขอนแก่น

รถไฟฟ้าในเทศบาลนครขอนแก่น เป็นโครงการระบบขนส่งมวลชนแบบรางเบาในพื้นที่ 5 เทศบาล ประกอบด้วย เทศบาลนครขอนแก่น เทศบาลเมืองศิลา เทศบาลตำบลเมืองเก่า เทศบาลตำบลสำราญ และ เทศบาลตำบลท่าพระ โครงการนี้ได้รับการอนุมัติในหลักการแล้ว

ความคืบหน้า

• ตุลาคม 2560 บริษัท ขอนแก่น ทรานซิท ซิสเต็ม จำกัด เจ้าของโครงการได้มีการประกวดราคาและให้ยื่นข้อเสนอโครงการก่อสร้าง และเดือนกุมภาพันธ์ 2561 อยู่ในระหว่างการเตรียมประกาศรายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือกในการก่อสร้างโครงการ ล่าสุด (23 มี.ค. 2561) ที่ประชุม สนข. มีมติเห็นชอบรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) โดยหลังจากนี้ไป สนข. จะนำเรื่องเข้าที่ประชุมคณะกรรมการจัดระบบการจราจรทางบก (คจร.) และเสนอต่อคณะรัฐมนตรี (ครม.) ต่อไปตามลำดับ

• 23 เมษายน พ.ศ. 2561 การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ได้ประกาศเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อร่างพระราชกฤษฎีกาให้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ดำเนินกิจการรถไฟฟ้าในจังหวัดขอนแก่น โดยจะรวบรวมความคิดเห็นจากทุกฝ่าย ซึ่งสิ้นสุดวันที่ 25 พฤษภาคม 2561 และมีมติอย่างเป็นทางการจากกระทรวงคมนาคมให้เทศบาลขอนแก่นดำเนินการก่อสร้างรถไฟฟ้าด้วยตนเอง โดยให้ บริษัท ขอนแก่น ทรานซิท ซิสเท็ม จำกัด หรือ เคเคทีเอส เป็นผู้ดำเนินการรถไฟฟ้าสายแรกของขอนแก่น อย่างไรก็ตามเทศบาลฯ มีความยินดีที่จะให้เคเคทีเอสเข้าร่วมดำเนินการหาก การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย มีความต้องการที่จะก่อสร้างรถไฟฟ้าเส้นทางอื่น ๆ ให้ครบตามแผน

• 28 สิงหาคม พ.ศ. 2561 การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย เผยแพร่สรุปผลการรับฟังความคิดเห็นต่อร่างพระราชกฤษฎีกาให้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ดำเนินกิจการรถไฟฟ้าในจังหวัดขอนแก่น โดยทาง รฟม. จะชะลอการดำเนินการ และให้การสนับสนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการดำเนินการโครงการนี้ต่อไป

• 17 ตุลาคม พ.ศ. 2561 ที่ประชุมคณะกรรมการจัดระบบการจราจรทางบก (คจร.) มีมติเห็นชอบผลการศึกษาออกแบบรายละเอียดระบบขนส่งสาธารณะในเขตจังหวัดขอนแก่นและผลกระทบสิ่งแวดล้อมตามที่ สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.)ได้ศึกษาไว้ และอนุญาตให้จังหวัดขอนแก่นเป็นผู้พัฒนาและบริหารจัดการโครงการตามแผนพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะเมืองขอนแก่นดังกล่าว เฉพาะในเส้นทางนำร่องสายสีแดง (สำราญ-ท่าพระ) โดยโครงการจะเป็นระบบ รถไฟฟ้ารางเบา (LRT) มีจำนวนสถานีทั้งหมด 16 สถานี เป็นโครงสร้างยกระดับ 6 สถานี และระดับดิน 10 สถานี ระยะทาง 22.8 กิโลเมตร คาดว่าจะสามารถวางศิลาฤกษ์ได้ปลายปี พ.ศ. 2561

เทศบาลนครเชียงใหม่

ดูบทความหลักที่: รถไฟฟ้าในเทศบาลนครเชียงใหม่และพื้นที่ต่อเนื่อง

รถไฟฟ้าในเทศบาลนครเชียงใหม่ เป็นโครงการระบบขนส่งมวลชนแบบรางในเทศบาลนครเชียงใหม่ เนื่องจากเชียงใหม่เป็นเมืองที่มีนักท่องเที่ยวมาก ทำให้เทศบาลนครเชียงใหม่ต้องพัฒนาระบบขนส่งมวลชนเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว โดยเสนอโครงการระบบรถไฟฟ้ารางเดี่ยวหรือโมโนเรล ทั้งหมด 4 สาย ซึ่งโครงการนี้ต้องใช้เงินกว่า 8 ล้านบาท และใช้เวลาก่อสร้างประมาณ 5 ปี ปัจจุบัน โครงการนี้ยังอยู่ในขั้นตอนออกแบบและศึกษาโครงการ

เทศบาลนครนครราชสีมา

ดูบทความหลักที่: รถไฟฟ้าในเมืองนครราชสีมา

เทศบาลนครนครราชสีมา เป็น 1 ใน 3 เทศบาล ที่มีโครงการก่อสร้างรถราง โดยเสนอโครงการระบบรถราง

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) ได้ตั้งงบประมาณเพื่อศึกษาความเป็นไปได้ของขนส่งมวลชนในเมืองนครราชสีมา โดยให้มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (มทส.) เป็นผู้ศึกษาและออกแบบ รูปแบบขนส่งที่เลือกใช้คือ ระบบรถรางเบาระดับพื้น (High Floor)

เส้นทาง

สายสีเขียว จำนวน 20 สถานี ระยะทาง 11.17 กิโลเมตร

สายสีส้ม จำนวน 17 สถานี ระยะทาง 9.81 กิโลเมตร

สายสีม่วง จำนวน 9 สถานี ระยะทาง 7.14 กิโลเมตร

รวมระยะทาง 28.12 กิโลเมตร

ส่วนต่อขยายมี 3 เส้นทาง ประกอบด้วย สีเขียว สีส้ม และสีม่วง รวม 20 สถานี ระยะทางรวม 21.97 กิโลเมตร

ความคืบหน้า

• วันที่ 20 ตุลาคม 2560 ได้มีการประชุมฟังความคิดเห็นของประชาชนในพื้นที่เป็นครั้งสุดท้ายเพื่อจัดทำเอกสารส่งคณะรัฐมนตรีพิจารณา

• 23 เมษายน 2561 การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ได้ประกาศเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อร่างพระราชกฤษฎีกาให้การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย ดำเนินกิจการรถไฟฟ้าในจังหวัดนครราชสีมา โดยจะรวบรวมความคิดเห็นจากทุกฝ่าย ตั้งแต่วันที่ 23 เมษายน 2561 ถึงวันที่ 25 พฤษภาคม 2561 ปัจจุบันได้ผ่านความเห็นชอบจาก สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร(สนข.) และกระทรวงคมนาคมแล้ว  จะเสนอคณะกรรมการจัดระบบการจราจรทางบก (คจร.) พิจารณาต่อไป

• 21 ธันวาคม 2561 สนข รวมกับหน่วยงานในจังหวัด รวมดำเนินการเผยแพร่และสร้างความเข้าใจกับระบบขนส่งมวลชล และคณะกรรมการจัดระบบการจราจรทางบก (คจร.) ได้ดำเนินโครงการจัดทำแผนแม่บทจราจรและแผนแม่บทพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในเขตเมืองนครราชสีมา เป็นระบบรถไฟฟ้า Light Rail Transit (LRT)มี 3 เส้นทาง โดยจะเร่งให้ทันการเปิดใช้บริการในเส้นทางแรก (สายสีเขียว)ในปี 2566 เพื่อเชื่อมต่อรถไฟฟ้าความเร็วสูง ขณะนี้การดำเนินการอยู่ระหว่างขั้นตอนออกพระราชกฤษฎีกาให้อำนาจ รฟม. ดำเนินโครงการในจังหวัดนครราชสีมา

เทศบาลนครพิษณุโลก

เทศบาลนครพิษณุโลก เป็น 1 ใน 3 เทศบาล ที่มีโครงการก่อสร้างรถราง โดยเสนอโครงการระบบรถราง

เทศบาลนครอุดรธานี

อยู่ระหว่างดำเนินการโครงการศึกษาแผนแม่บทการพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในเขตเมืองอุดรธานี โดยสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.)

อำเภอหาดใหญ่

• วันที่ 30 ตุลาคม 2561 องค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา จัดการประชุมเพื่อประเมินความสนใจของภาคเอกชน (Market Sounding) ใช้ระบบการลงทุนกับภาคเอกชน (PPP) เป็นระยะเวลา 30 ปี ประกอบด้วย 12 สถานี แนวเส้นทางเริ่มต้นจากสถานีคลองหวะ ถึงสถานีรถตู้ ระยะทาง 12.54 กิโลเมตร สามารถเริ่มก่อสร้างได้ปี พ.ศ. 2563 โดยเป็นโครงการระบบรถไฟฟ้ารางเดี่ยวหรือโมโนเรล

จังหวัดภูเก็ต

ดูบทความหลักที่: รถไฟฟ้าในจังหวัดภูเก็ต

รถไฟฟ้าในจังหวัดภูเก็ต เป็นเป็นโครงการระบบขนส่งมวลชนแบบรางในจังหวัดภูเก็ต เนื่องจากภูเก็ตเป็นเมืองที่มีนักท่องเที่ยวมาก ทำให้ต้องพัฒนาระบบขนส่งมวลชนเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว โดยเสนอโครงการระบบรถไฟฟ้ารางเบาและรถราง ปัจจุบันอยู่ระหว่างให้ที่ปรึกษาทำการศึกษารูปแบบการเปิดให้เอกชนร่วมทุน(PPP)ตามขั้นตอนพ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้าง โดยอยู่ระหว่างการศึกษาและออกแบบโครงการเพื่อเตรียมเสนอคมนาคมพิจารณา คาดว่าจะใช้เวลาก่อสร้างประมาณ 3 ปี

รายชื่อสถานีรถไฟรางเบา จำนวน 21 สถานี ดังนี้

• สถานีท่าอากาศยานนานาชาติภูเก็ต
• สถานีเมืองใหม่
• สถานีโรงเรียนเมืองถลาง
• สถานีถลาง
• สถานีอนุสาวรีย์ท้าวเทพกษัตรีย์-ท้าวศรีสุนทร
• สถานีเกาะแก้ว
• สถานีขนส่ง
• สถานีมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต
• สถานนีทุ่งคา
• สถานีเมืองเก่า
• สถานีหอนาฬิกา
• สถานีบางเหนียว
• สถานีห้องสมุดประชาชน
• สถานีสะพานหิน
• สถานีศักดิเดชน์
• สถานีดาวรุ่ง
• สถานีวิชิต
• สถานีเจ้าฟ้าตะวันออก
• สถานีป่าหล่าย
• สถานีบ้านโคกโตนด
• สถานีฉลอง

เมืองพัทยา

ดูบทความหลักที่: รถไฟฟ้าในเมืองพัทยา

รถไฟฟ้าในเมืองพัทยา เป็นเป็นโครงการระบบขนส่งมวลชนแบบรางในเมืองพัทยา เนื่องจากพัทยาเป็นเมืองที่มีนักท่องเที่ยวมาก ทำให้เมืองพัทยาต้องพัฒนาระบบขนส่งมวลชนเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว โดยเสนอโครงการระบบรถไฟฟ้ารางเดี่ยวหรือโมโนเรล ปัจจุบันโครงการนี้ อยู่ระหว่างพักการดำเนินการชั่วคราว เนื่องจากได้รับการคัดค้านจากประชาชนเป็นส่วนใหญ่

• รายชื่อสถานีรถไฟฟ้า:
  • สถานีแหลมบาลีไฮ
  • สถานีพัทยาใต้
  • สถานีพัทยากลาง
  • สถานีพัทยาเหนือ
  • สถานีศาลาว่าการเมืองพัทยา
  • สถานีขนส่งพัทยา
  • สถานีโพธิสาร
  • สถานีสุขุมวิท-พัทยา 33
  • สถานีชัยพรวิถี
  • สถานีขนส่งพัทยาใหม่

ดูเพิ่ม

• รถไฟฟ้าในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

แหล่งข้อมูลอื่น

• บริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน)
• บริษัท รถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน)
• รถไฟฟ้าแอร์พอร์ตเรลลิงก์