ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Kritsnp (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 561 ครั้ง
Kritsnp (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 561 ครั้ง
ลไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 78: บรรทัด 78:
|[[ไฟล์:หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์.JPG|80px]]|| 6. '''[[หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์ สวัสดิวัตน์|หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์]]''' || ที่ 3 ในหม่อมลมุล || 11 ธันวาคม 2441 - 15 กรกฎาคม 2507 || (1) หม่อมเจริญ (เศวตะทัต) <br /> (2) หม่อมโฉมฉาย (เสมรบุณย์)<ref>อนุสรณ์งานฌาปนกิจศพหม่อมโฉมฉาย สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา https://archive.org/details/2425170000unse/page/n5</ref> || (1) หม่อมราชวงศ์หญิงสนองศรี สวัสดิวัตน์ <br /> (1) หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ <br /> (1) หม่อมราชวงศ์เพิ่มศรี สวัสดิวัตน์
|[[ไฟล์:หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์.JPG|80px]]|| 6. '''[[หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์ สวัสดิวัตน์|หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์]]''' || ที่ 3 ในหม่อมลมุล || 11 ธันวาคม 2441 - 15 กรกฎาคม 2507 || (1) หม่อมเจริญ (เศวตะทัต) <br /> (2) หม่อมโฉมฉาย (เสมรบุณย์)<ref>อนุสรณ์งานฌาปนกิจศพหม่อมโฉมฉาย สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา https://archive.org/details/2425170000unse/page/n5</ref> || (1) หม่อมราชวงศ์หญิงสนองศรี สวัสดิวัตน์ <br /> (1) หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ <br /> (1) หม่อมราชวงศ์เพิ่มศรี สวัสดิวัตน์
|-
|-
|[[ไฟล์:หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์_สวัสดิวัตน์.jpg|80px]]|| 7. '''[[หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์|หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์]]''' || หม่อมหุ่น || 5 เมษายน 2442 - 26 ธันวาคม 2531 || หม่อมราชวงศ์หญิงเครือศรี (โศภางค์) || หม่อมราชวงศ์อุฑฑินวิศิษฎ์ สวัสดิวัตน์<br />หม่อมราชวงศ์หญิงโพยมศรี สุขุม<br />หม่อมราชวงศ์หญิงนภาศรี บุรณศิริ<br />ท่านผู้หญิงนภกานต์ สุวรรรณจินดา<br />หม่อมราชวงศ์หญิงวิมลโพยม อนิรุทธเทวา<br />หม่อมราชวงศ์หญิงปรียางค์ศรี วัฒนคุณ
|[[ไฟล์:หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์_สวัสดิวัตน์.jpg|80px]]|| 7. '''[[หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์|หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์]]''' (ท่านชายเล็ก) || หม่อมหุ่น || 5 เมษายน 2442 - 26 ธันวาคม 2531 || หม่อมราชวงศ์หญิงเครือศรี (โศภางค์) || หม่อมราชวงศ์อุฑฑินวิศิษฎ์ สวัสดิวัตน์<br />หม่อมราชวงศ์หญิงโพยมศรี สุขุม<br />หม่อมราชวงศ์หญิงนภาศรี บุรณศิริ<br />ท่านผู้หญิงนภกานต์ สุวรรรณจินดา<br />หม่อมราชวงศ์หญิงวิมลโพยม อนิรุทธเทวา<br />หม่อมราชวงศ์หญิงปรียางค์ศรี วัฒนคุณ
|-
|-
|[[ไฟล์:Emblem_of_the_House_of_Chakri.svg|60px]]|| 8. '''หม่อมเจ้าหญิงนงลักษณ์ทัศนีย์''' || ที่ 4 ในหม่อมลมุล|| 5 เมษายน 2443 - 31 มีนาคม 2482 || หม่อมเจ้าลายฉลุทอง ทองใหญ่ ||
|[[ไฟล์:Emblem_of_the_House_of_Chakri.svg|60px]]|| 8. '''หม่อมเจ้าหญิงนงลักษณ์ทัศนีย์''' || ที่ 4 ในหม่อมลมุล|| 5 เมษายน 2443 - 31 มีนาคม 2482 || หม่อมเจ้าลายฉลุทอง ทองใหญ่ ||

รุ่นแก้ไขเมื่อ 08:34, 3 กันยายน 2562

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
พระองค์เจ้าชั้นเอก
เสนาบดีกระทรวงยุติธรรม
ดำรงตำแหน่งพ.ศ. 2435 - 2437
ถัดไปพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร
ประสูติ22 ธันวาคม พ.ศ. 2408
สิ้นพระชนม์10 ธันวาคม พ.ศ. 2478 (69 ปี)
ภรรยาหม่อมพระราชทาน
หม่อมราชวงศ์หญิงเสงี่ยม สวัสดิวัตน์
พระชายา
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี
หม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย สวัสดิวัตน์
หม่อม
หม่อมลมุล สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
หม่อมหุ่น สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
หม่อมศรี สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
หม่อมสุดใจ สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
หม่อมเร่ สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
หม่อมลัภ สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
หม่อมพงษ์ สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา
พระบุตร48 พระองค์
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดาสมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา

มหาอำมาตย์เอก มหาเสวกเอก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ (22 ธันวาคม พ.ศ. 2408 - 10 ธันวาคม พ.ศ. 2478) เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา เป็นพระราชบิดาในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรมเป็นพระองค์แรก นอกจากนี้ยังทรงเคยดำรงตำแหน่งอธิบดีศาลฎีกาในระหว่าง พ.ศ. 2455-2461 ทรงเป็นต้นราชสกุลสวัสดิวัตน์[1]

พระประวัติ

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 60 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม) ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือนยี่ ขึ้น 5 ค่ำ ปีฉลูสัปตศก จ.ศ. 1227 ตรงกับวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2408 เมื่อแรกประสูติพระองค์มีพระอิสริยยศที่ พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานคาถาพระราชทานพระนามเป็นภาษามคธ ซึ่งสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร ได้แปลไว้ว่า[2]

"กุมารน้อยของเรานี้ จงมีชื่อว่า สวัสดิโสภณ ขอบุตรของเราผู้เกิดแต่เปี่ยมผู้มารดา จงบรรลุความเจริญฯ ขอบุตรนี้จงมีอายุยืน ไม่มีอุปัทวทุกข มั่งคั่ง มีโภคสมบัติ มีทรัพย์มาก มีความสุข เป็นเสรีภาพ มีอำนาจโดยลำพังตัว ขอพระรัตนตรัย คือ พระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์นี้ และเทพเจ้าเป็นต้นผู้รักษารัฐมณฑล จงอภิบาลกุมารน้อยของเรานั้น ในกาลทุกเมื่อ ขอบุตรของเรานั้น พึงเป็นผู้มีเดช มีกำลังมาก มีฤทธานุภาพใหญ่ มีปัญญา และปรีชาในประโยชน์อย่างใด พึงรักษาตระกูลให้สำเร็จประโยชน์อย่างนั้น เทอญ "

พระองค์เป็นพระราชโอรสพระองค์สุดท้ายที่ประสูติแต่สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา โดยมีพระเชษฐาและพระเชษฐภคินีร่วมพระมารดา ได้แก่

  1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย
  2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ
  3. สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี
  4. สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า
  5. สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

วันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2432 ทรงผนวชเป็นพระภิกษุ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระอุปัชฌาย์ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว) เป็นพระศีลาจารย์ และพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ผนวชแล้วเสด็จไปประทับ ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ถึงวันที่ 11 กรกฎาคม ศกนั้น จึงทรงย้ายไปประทับ ณ วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร[3] แล้วลาผนวชในวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2432[4]

พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ ทรงเป็นเจ้านายไทยพระองค์แรก ๆ ที่ได้ไปศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ ทรงศึกษากฎหมายจากเบลเลียลคอลเลจ มหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด แล้วเสด็จกลับมาดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรมพระองค์แรกตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435[5] ทรงปรับปรุงกิจการศาลแบบเก่า ถึงปี พ.ศ. 2437 จึงโปรดเกล้าฯ ให้ไปราชการในยุโรป[6]เพื่อถวายอภิบาลสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ ( ร.6 ) ที่เสด็จไปศึกษา ณ สหราชอาณาจักรและในยุโรป ตลอดจนปฏิบัติราชการทางการทูตในยุโรปนานถึง 4 ปี ระหว่างปี พ.ศ. 2436 - 2440 นับว่ามีความสำคัญยิ่งเพราะเป็นช่วงระยะเวลาเกิดวิกฤตการณ์ ร.ศ.112 และต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 เมื่อ พ.ศ. 2466 ทรงรับตำแหน่งอธิบดีศาลฎีกาพระองค์ที่ 3 ระหว่างวันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2455 - 31 สิงหาคม พ.ศ. 2461

เมื่อ พ.ศ. 2441 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรม มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นสวัสดิวัดนวิศิษฎ์[7]

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนกรมขึ้นเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ เมื่อ พ.ศ. 2456[8] และทรงได้รับการโปรดเกล้าให้เลื่อนกรมอีกครั้งในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ สยามมิศรราชมาตุลาธิบดี ศรีพัชรินทรโสรานุชาร์ยมานวธรรมศาสดรวิธาน นิรุกติปรติภานพิทยโกศล โศภนมิตรสุจริตอาร์ชวาศัย ศรีรัตนไตรยสรณาภิรัต ชเนตภูมิปะภัทปิยมานมนุญ สุนทรธรรมบ์บพิตร์" ทรงศักดินา 15000[9]

ต่อมาในพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อวันจันทร์ที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2468 (นับแบบปัจจุบันตรงกับ พ.ศ. 2469) จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระเกียรติยศเป็น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ เนื่องด้วยเป็นพระมาตุลาธิบดี (น้า) แท้ ๆ เพียงพระองค์เดียวที่ยังดำรงพระชนม์อยู่[10]

วังที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์

  1. วังปทุมวัน หรือ วังนอก รับพระราชทาน จากสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวสาอัยยิกาเจ้า พระเชษฐภคินีของสมเด็จฯ ตั้งอยู่ริมคลองบางกะปิ (คลองแสนแสบ) เขตปทุมวัน ใกล้กับวังสระปทุม และวังวินด์เซอร์ ปัจจุบัน สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ให้เช่า โดยเป็นที่ตั้งของสถาบันเทคโนโลยีปทุมวัน
  2. วังถนนพระอาทิตย์ (เลขที่ 19 ถนนพระอาทิตย์ ) รับพระราชทาน จาก ร. 7 ปัจจุบัน สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ให้เช่า โดยเป็นที่ตั้งของ ยูนิเซฟ และที่ทำการของสำนักงานองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (Food and Agriculture Organization of the United Nations - FAO)

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ สิ้นพระชนม์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร ณ เกาะปีนัง เมื่อวันอังคาร เดือนอ้าย ขึ้น 15 ค่ำ ปีกุนสัปตศก จ.ศ. 1297 ตรงกับวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2478 พระชันษาได้ 70 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดปาตูลันจัง (วัดปิ่นบังอร) วันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2478[11]

พระโอรสธิดา

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ ทรงเป็นต้นราชสกุลสวัสดิวัตน์ มีพระชายา และหม่อม รวม 10 ท่าน ได้แก่

  1. หม่อมลมุล (สกุลเดิม: พิศลยบุตร) ธิดา พระยาพิสณฑ์สมบัติบริบูรณ์ (ยิ้ม พิศลยบุตร) กับปราง (สกุลเดิม: สมบัติศิริ) เป็นพี่สาวของหม่อมหุ่นและหม่อมศรี หม่อมทั้งสามท่านเป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันกับเจ้าจอมมารดาอ่วมในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
  2. หม่อมหุ่น (สกุลเดิม: พิศลยบุตร) ธิดา พระยาพิสณฑ์สมบัติบริบูรณ์ (ยิ้ม พิศลยบุตร) กับปราง (สกุลเดิม: สมบัติศิริ) เป็นน้องสาวของหม่อมลมุลและเป็นพี่สาวของหม่อมศรี
  3. หม่อมศรี (สกุลเดิม: พิศลยบุตร) ธิดา พระยาพิสณฑ์สมบัติบริบูรณ์ (ยิ้ม พิศลยบุตร)[12] กับปราง (สกุลเดิม: สมบัติศิริ) เป็นน้องสาวของหม่อมลมุลและหม่อมหุ่น
  4. หม่อมราชวงศ์หญิงเสงี่ยม ต.จ. (พ.ศ. 2445) หม่อมห้ามพระราชทาน (ราชสกุลเดิม: สนิทวงศ์) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานให้เป็นสะใภ้หลวง เป็นธิดาในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ กับหม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม: ศศิสมิต) [13] [14]
  5. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี ป.จ. (พ.ศ. 2472) พระชายา (พระนามเดิม: หม่อมเจ้าหญิงอาภาพรรณี คัคณางค์) เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร กับหม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา
  6. หม่อมสุดใจ
  7. หม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย พระชายา (ราชสกุลเดิม: คัคณางค์) เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร กับหม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา
  8. หม่อมเร่ (สกุลเดิม: บุนนาค) ธิดาขุนอนุมานพลนิกร (พลอย บุนนาค) กับทรัพย์ (สกุลเดิม: สิทธิโรจน์)
  9. หม่อมลัภ (สกุลเดิม: บุนนาค) ธิดาขุนอนุมานพลนิกร (พลอย บุนนาค) กับทรัพย์ (สกุลเดิม: สิทธิโรจน์)
  10. หม่อมพงษ์ (สกุลเดิม: บุณยรัตพันธุ์) ธิดาร้อยโทสามชัย บุณยรัตพันธุ์

โดยมีพระโอรสธิดารวมทั้งหมด 48 พระองค์ เป็นชาย 22 พระองค์ และหญิง 26 พระองค์

พระรูป พระนาม หม่อมมารดา ประสูติ - สวรรคต/สิ้นชีพิตักษัย คู่สมรส บุตรธิดา
1. หม่อมเจ้าพิไชยสิทธิสวัสดิ์ ที่ 1 ในหม่อมศรี 1 พฤษภาคม 2431 - 12 มีนาคม 2433
2. หม่อมเจ้าหญิงทัศนีนงลักษณ์ ที่ 1 ในหม่อมลมุล 26 มีนาคม 2432 - 28 พฤษภาคม 2444
3. หม่อมเจ้าพนัสนิคม (แฝด) ที่ 2 ในหม่อมศรี 30 สิงหาคม 2434 - ในวันประสูติ
4. หม่อมเจ้าพนมสารคาม (แฝด) ที่ 3 ในหม่อมศรี 30 สิงหาคม 2434 - ในวันประสูติ
5. หม่อมเจ้าหญิงพิมพ์พักตร์ภาณี (ท่านหญิงพิมพ์) ที่ 2 ในหม่อมลมุล 22 สิงหาคม 2435 - 22 ธันวาคม 2477
6. หม่อมเจ้าเฉลิมศรีสวัสดิวัตน์ ที่ 3 ในหม่อมลมุล 11 ธันวาคม 2441 - 15 กรกฎาคม 2507 (1) หม่อมเจริญ (เศวตะทัต)
(2) หม่อมโฉมฉาย (เสมรบุณย์)[15]		 (1) หม่อมราชวงศ์หญิงสนองศรี สวัสดิวัตน์
(1) หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์
(1) หม่อมราชวงศ์เพิ่มศรี สวัสดิวัตน์
ไฟล์:หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ สวัสดิวัตน์.jpg 7. หม่อมเจ้าวิศิษฎ์สวัสดิรักษ์ (ท่านชายเล็ก) หม่อมหุ่น 5 เมษายน 2442 - 26 ธันวาคม 2531 หม่อมราชวงศ์หญิงเครือศรี (โศภางค์) หม่อมราชวงศ์อุฑฑินวิศิษฎ์ สวัสดิวัตน์
หม่อมราชวงศ์หญิงโพยมศรี สุขุม
หม่อมราชวงศ์หญิงนภาศรี บุรณศิริ
ท่านผู้หญิงนภกานต์ สุวรรรณจินดา
หม่อมราชวงศ์หญิงวิมลโพยม อนิรุทธเทวา
หม่อมราชวงศ์หญิงปรียางค์ศรี วัฒนคุณ
8. หม่อมเจ้าหญิงนงลักษณ์ทัศนีย์ ที่ 4 ในหม่อมลมุล 5 เมษายน 2443 - 31 มีนาคม 2482 หม่อมเจ้าลายฉลุทอง ทองใหญ่
ไฟล์:หม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน์.jpg 9. หม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท (ท่านชายชิ้น) ที่ 1 ในหม่อมราชวงศ์หญิงเสงี่ยม 13 สิงหาคม 2443 - 22 เมษายน 2510 หม่อมเสมอ (สิงหเสนี) หม่อมราชวงศ์หญิงปิ่มสาย อัมระนันทน์
หม่อมราชวงศ์หญิงสายสวัสดี สวัสดิวัตน์ ทอมสัน
หม่อมราชวงศ์หญิงสมานสนิท กาญจนะวณิชย์
หม่อมราชวงศ์หญิงสายสิงห์ ศิริบุตร
10. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม) ที่ 2 ในหม่อมราชวงศ์หญิงเสงี่ยม 22 กันยายน 2444 - มิถุนายน 2445
11. หม่อมเจ้าเสรีสวัสดิกมล ที่ 1 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 6 กันยายน 2445 - 7 มีนาคม 2454
12. หม่อมเจ้าโสภณภราไดย ที่ 2 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 8 มกราคม 2446 - 17 กรกฎาคม 2514 (1) พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงมยุรฉัตร
(2) หม่อมแตงนวล
(3) หม่อมประเทือง		 (1) หม่อมราชวงศ์พรรธนภณ สวัสดิวัตน์

(2) หม่อมราชวงศ์หญิงวรรณโสภา สวัสดิวัตน์

(2) หม่อมราชวงศ์หญิงปรียาภา สวัสดิวัตน์

(2) หม่อมราชวงศ์หญิงกุลโสภณ สวัสดิวัตน์

(2) หม่อมราชวงศ์มิตรโสภณ สวัสดิวัตน์

13. หม่อมเจ้าหญิงสุด ที่ 3 ในหม่อมราชวงศ์หญิงเสงี่ยม 22 มกราคม 2446 - กรกฎาคม 2447
14. หม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี
(พ.ศ. 2468: สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี) (ทรงมีพระนามลำลองว่าท่านหญิงนา)		 ที่ 3 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 20 ธันวาคม 2447 - 22 พฤษภาคม 2527 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
15. หม่อมเจ้าหญิงใหม่ ที่ 4 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 19 กุมภาพันธ์ 2448 - 17 มีนาคม 2448
16. หม่อมเจ้าสวัสดิประดิษฐ์ หม่อมสุดใจ 16 กรกฎาคม 2449 - 2 สิงหาคม 2519 (1) หม่อมเจ้าหญิงดวงตา (จักรพันธุ์)
(2) หม่อมสอิ้ง
(3) หม่อมฉลวย		 หม่อมราชวงศ์วิทัศดีประดิษฐ์ สวัสดิวัตน์

หม่อมราชวงศ์หญิงสุจิตรา สวัสดิวัตน์

หม่อมราชวงศ์ประภัสสร สวัสดิวัตน์

หม่อมราชวงศ์หญิงปณิตา สวัสดิวัตน์

หม่อมราชวงศ์หญิงนยนา สวัสดิวัตน์

17. หม่อมเจ้าหญิงแดง ที่ 5 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 25 เมษายน 2450 - 30 พฤษภาคม 2450
18. หม่อมเจ้าพีรยศยุคล ที่ 1 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 16 มกราคม 2450 - 29 พฤษภาคม 2519 หม่อมเอสเตอร์
ไฟล์:หม่อมเจ้านนทิยาวัด.JPG 19. หม่อมเจ้านนทิยาวัด ที่ 6 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 25 เมษายน 2452 - 18 ตุลาคม 2501 หม่อมเจ้าหญิงสุวภาพเพราพรรณ (วุฒิชัย) หม่อมราชวงศ์หญิงสุวนันท์ วัลยะเสวี
หม่อมราชวงศ์หญิงรำพิอาภา เกษมศรี
หม่อมราชวงศ์วุฒิสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์
หม่อมราชวงศ์หญิงสุดานันท์ สินธวานนท์
หม่อมราชวงศ์หญิงเพราพรรณี สวัสดิวัตน์
20. หม่อมเจ้าหญิงรัสสาทิศ ที่ 2 ในหม่อมหญิงเจ้าฉวีวิลัย 21 กรกฎาคม 2452 - 23 สิงหาคม 2539 หม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร หม่อมราชวงศ์สาทิส กฤดากร
ไฟล์:หม่อมเจ้าอรชุณชิษณุ.JPG 21. หม่อมเจ้าอรชุนชิษณุ (ท่านชายน้อย) ที่ 7 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 15 มกราคม 2453 - 26 คุลาคม 2512 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงจันทรกานตมณี หม่อมราชวงศ์หญิงศศิพรรณ สวัสดิวัฒน์ หม่อมราชวงศ์หญิงเดือนเด่น กิติยากร
หม่อมราชวงศ์ชิษณุสรร สวัสดิวัตน์
22. หม่อมเจ้าหญิงผุสดีวิลาส ที่ 3 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 5 กุมภาพันธ์ 2453 - 8 สิงหาคม 2500
23. หม่อมเจ้าหญิงศกุนตลา
(ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)		 ที่ 1 ในหม่อมเร่ 29 กันยายน 2454 - 28 กรกฎาคม 2524 ราศี ปัทมะศังข์ รังสิมันต์ ปัทมะศังข์
คุณหญิงรังสิมา หวั่งหลี
เกวลี จำรัสโรมรัน
24. หม่อมเจ้าหญิงผ่องผัสมณี ที่ 4 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 2 ตุลาคม 2455 - 26 มีนาคม 2526 หม่อมเจ้าการวิก จักรพันธุ์
25. หม่อมเจ้ากอกษัตริย์ ที่ 5 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 27 มกราคม 2456 - 15 พฤษภาคม 2513 หม่อมเนลลี่ (วอง)
26. หม่อมเจ้าชายบุญ 14 กุมภาพันธ์ 2456 - 21 กุมภาพันธ์ 2456
27. หม่อมเจ้าหญิงอุษารดี ที่ 2 ในหม่อมเร่ 12 เมษายน 2457 - 8 มีนาคม 2550
28. หม่อมเจ้าหญิงผ่องศรีวิลัย ที่ 6 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 23 เมษายน 2458 - 8 กรกฎาคม 2537
29. หม่อมเจ้าหญิงรอดรมาภัฎ ที่ 8 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 24 กุมภาพันธ์ 2458 - 4 สิงหาคม 2460
30. หม่อมเจ้าลอลิไตย ที่ 7 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 16 เมษายน 2459 - พ.ศ. 2461
31. หม่อมเจ้าหญิงสุลัภวัลเลง หม่อมลัภ 7 กันยายน 2459 - 17 กันยายน 2540 หม่อมเจ้ารัตยากร วิสุทธิ หม่อมราชวงศ์เกษมวิสุทธิ์ วิสุทธิ
หม่อมราชวงศ์สุทธิสวัสดิ์ วิสุทธิ
หม่อมราชวงศ์โสรัจจ์ วิสุทธิ
32. หม่อมเจ้าหญิงสุเลสลัลเวง
(ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)		 ที่ 3 ในหม่อมเร่ 14 พฤศิกายน 2459 - 14 เมษายน 2542 ประพันธ์ สิริกาญจน ประภัสสร เศรษฐบุตร
สิริพันธ์ สิริกาญจน
ประไพสิริ สิริกาญจน
33. หม่อมเจ้าหญิงเล็ก มีนาคม 2459 - 4 สิงหาคม 2460
ไฟล์:หม่อมเจ้ายุธิษเฐียร.JPG 34. หม่อมเจ้ายุธิษเฐียร ที่ 9 ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี 9 มีนาคม 2460 - 24 กันยายน 2528 หม่อมราชวงศ์หญิงภัทราตรีทศ (เทวกุล)
35. หม่อมเจ้าหญิงสีดาดำรวง ที่ 8 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 2 สิงหาคม 2461 - 25 สิงหาคม 2533 หม่อมเจ้ากมลีสาณ ชุมพล หม่อมราชวงศ์ศักดิสาณ ชุมพล
หม่อมราชวงศ์พฤทธิสาณ ชุมพล
36. หม่อมเจ้าหญิงอมิตดา
(ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)		 ที่ 4 ในหม่อมเร่ 22 พฤษภาคม 2462 - 11 กันยายน 2542 นายแพทย์สภร ธรรมารักษ์ ฐานะพร ธรรมารักษ์
37. หม่อมเจ้าหญิงมัทรีโศภนา
(ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)		 ที่ 9 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 11 ธันวาคม 2462 - 15 กรกฎาคม 2546 ฟื้น ดุลยจินดา
38. หม่อมเจ้าหญิงนางกูลสวัสดิ์ ที่ 10 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 12 มีนาคม 2463 - 12 กันยายน 2507
39. หม่อมเจ้าหญิงมโนหรา ที่ 5 ในหม่อมเร่ 20 มิถุนายน 2464 - 6 กันยายน 2526
40. หม่อมเจ้าหญิงวิสาขานุจฉวี
(ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)		 ที่ 11 ในหม่อมเจ้าหญิงฉวีวิลัย 18 กรกฎาคม 2465 - 30 ตุลาคม 2555 ณ ประเทศญี่ปุ่น โบชูกุ อุตากาว่า
41. หม่อมเจ้าอำณอร์สวัสดิ ที่ 6 ในหม่อมเร่ 2 ธันวาคม 2466 - 7 มีนาคม 2529 หม่อมฉลวย (เอกรัตน์) หม่อมราชวงศ์พันธุ์เทพสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์
หม่อมราชวงศ์หญิงจิตติพัณณา จาตุรนต์เกษม
42. หม่อมเจ้าบุญทัดสวัสดี ที่ 7 ในหม่อมเร่ 27 สิงหาคม 2468 - 22 กรกฎาคม 2539 หม่อมจารุวัลย์ (ศัตรวาหา) หม่อมราชวงศ์หญิงสิริวัลย์ เกษมสันต์
หม่อมราชวงศ์หญิงวัลย์วาณี สวัสดิวัตน์
43. หม่อมเจ้านรรยราช ที่ 8 ในหม่อมเร่ 27 พฤศจิกายน 2470 - 24 พฤษภาคม 2546 หม่อมแสงทอง (ดิศวนนท์) หม่อมราชวงศ์ประเดิมสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์
หม่อมราชวงศ์หญิงนรรยโสภาคย์ มรกต
หม่อมราชวงศ์หญิงจุฬาวิลาศ สวัสดิวัตน์
ไฟล์:หม่อมเจ้าปุสาณ.JPG 44. หม่อมเจ้าปุสาณ ที่ 9 ในหม่อมเร่ 27 ธันวาคม 2472 - ยังทรงชนม์ หม่อมนวลศรี (วีรบุตร) หม่อมราชวงศ์หญิงวไลวัฒนา สวัสดิวัตน์
หม่อมราชวงศ์สวัสดิวุฒิ สวัสดิวัตน์
45. หม่อมเจ้าพันฑูรย์ ที่ 1 ในหม่อมพงษ์ 4 กรกฎาคม 2473 - 21 เมษายน 2545
46. หม่อมเจ้าภากูล ที่ 2 ในหม่อมพงษ์ 1 กันยายน 2474 - 31 ตุลาคม 2499 หม่อมประชุมสินธุ์ (พันธ์พัฒน์) หม่อมราชวงศ์พงษ์สวัสดิ์ สวัสดิวัตน์
47. หม่อมเจ้าหญิงเมรี ที่ 10 ในหม่อมเร่ 12 กรกฎาคม 2475 - 9 ตุลาคม 2561
48. หม่อมเจ้าโต ไม่ทราบปี

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

ธรรมเนียมพระยศของ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูลใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตนข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับพ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

ประเทศ ปีที่ได้รับ เครื่องอิสริยาภรณ์ แพรแถบ อ้างอิง
 อิตาลี พ.ศ. 2441 เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎอิตาลี ชั้นที่ 1 [18]
 รัสเซีย พ.ศ. 2449 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อเล็กซานเดอร์ เนฟสกี้ ชั้นที่ 1

ราชตระกูล

พระราชตระกูลในสามรุ่นของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์
 พระชนก:
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 		พระอัยกาฝ่ายพระชนก:
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย 		พระปัยกาฝ่ายพระชนก:
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก:
สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี
พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก:
สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี 		พระปัยกาฝ่ายพระชนก:
เจ้าขรัวเงิน แซ่ตัน
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก:
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์
พระชนนี:
สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา 		พระอัยกาฝ่ายพระชนนี:
หลวงอาสาสำแดง (แตง) 		พระปัยกาฝ่ายพระชนนี:
พระยาจินดารังสรรค์ (แก้วแขก)
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ
พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
ท้าวสุจริตธำรง (นาค) 		พระปัยกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ
พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
ไม่ทราบ

อ้างอิง

เชิงอรรถ
  1. ↑ "ประกาศกรมราชเลขานุการ เรื่อง พระราชทานนามสกุล สำหรับสืบเชื้อพระวงศ์ พระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (0 ง): 138. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  2. ↑ จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ, คาถาพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระนามพระราชโอรสธิดา, โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, พ.ศ. 2472
  3. ↑ "ข่าวพระองค์เจ้า และหม่อมเจ้าทรงผนวช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 6 (15): 124–5. 14 กรกฎาคม 2432. สืบค้นเมื่อ 21 กันยายน 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  4. ↑ "ข่าวลาผนวช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 51 (15): 447. 23 มีนาคม 2432. สืบค้นเมื่อ 21 กันยายน 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  5. ↑ "ประกาศตั้งตำแหน่งเสนาบดี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (4): 28. 24 เมษายน ร.ศ. 111. สืบค้นเมื่อ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  6. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 11 (31): 236. 28 ตุลาคม ร.ศ. 113. สืบค้นเมื่อ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  7. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ ในการพระราชทาน พระสุพรรณบัตร, เล่ม 15, ตอน 33, 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2441, หน้า 341
  8. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า และตั้งเจ้าพระยา, เล่ม 30, ตอน ก, 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456, หน้า 329
  9. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสถาปนา เลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า และตั้งเจ้าพระยา, เล่ม 40, ตอน ง, 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466, หน้า 2600
  10. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาพระอิสริยศเฉลิมพระอภิไธยและเลื่อนกรมพระราชวงศ์, เล่ม 42, ตอน 0 ก, 21 มีนาคม พ.ศ. 2468, หน้า 372
  11. ↑ ราชสกุลวงศ์, หน้า 78
  12. ↑ "ข่าวตาย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 6 (9): 81. 2 มิถุนายน พ.ศ. 2432. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  13. ↑ https://www.the101.world/saisawasdee-interview/
  14. ↑ http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3634.30
  15. ↑ อนุสรณ์งานฌาปนกิจศพหม่อมโฉมฉาย สวัสดิวัตน์ ณ อยุธยา https://archive.org/details/2425170000unse/page/n5
  16. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔, เล่ม ๒๑, ตอน ๓๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๖๔
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเหรียญดุษฎีมาลาออกไปพระราชทาน, เล่ม ๑๑, ตอน ๔๕, ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๓๗, หน้า ๓๘๔
  18. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานรานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๑๔, ตอน ๘, ๒๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๔๐, หน้า ๙๐
บรรณานุกรม
  • สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตรื กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตรื กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 77-78. ISBN 978-974-417-594-6
  • Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง
ก่อนหน้า สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ ถัดไป
พระองค์แรก เสนาบดีกระทรวงยุติธรรม
(พ.ศ. 2435 - 2437) 		พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนสิริธัชสังกาศ ประธานศาลฎีกาไทย
(พ.ศ. 2455 - 31 สิงหาคม พ.ศ. 2461) 		พระยาจักรปาณีศรีศิลวิสุทธิ์ (ลออ ไกรฤกษ์)
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ_กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์&oldid=8481852"