พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ ฑีฆชนม์เชษฐประยูร
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ ฑีฆชนม์เชษฐประยูร | |
---|---|
![]() | |
พระอิสริยยศ | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 3 |
ฐานันดร | พระองค์เจ้าชั้นเอก |
ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
ประสูติ | 10 ธันวาคม พ.ศ. 2369 |
สิ้นพระชนม์ | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2446 (76 ปี) |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาคล้าย ในรัชกาลที่ 3 |
พระบุตร | 28 พระองค์ [1] |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ ฑีฆชนม์เชษฐประยูร (10 ธันวาคม พ.ศ. 2369 - 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2446) มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าสิงหรา เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคล้าย ซึ่งมีเชื้อสายเปอร์เซีย[2]
ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น 11 ค่ำ เดือนอ้าย ปีจอ ตรงกับวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2369[3] รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ ให้ทรงกำกับกรมพระอาลักษณ์ และทรงสถาปนาเป็นกรมหมื่นอักษรสาสนโสภณ ในรัชกาลที่ 5 โปรดเกล้าฯ เลื่อนเป็นกรมขุนบดินทรไพศาลโสภณ และโปรดเกล้าฯ ให้ทรงกำกับกรมอักษรพิมพการและกำกับศาลรับสั่งชำระความราชตระกูล แล้วทรงเลื่อนเป็นกรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ ฑีฆชนม์เชษฐประยูร สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2446 ในรัชสมัยรัชกาลที่ 5 ด้วยพระชันษา 77 ปี
พระโอรสธิดา[แก้]
ทรงเป็นองค์ต้นราชสกุล “สิงหรา” ทรงเสกสมรสกับหม่อมกลีบ สิงหรา ณ อยุธยา, หม่อมมาลัย สิงหรา ณ อยุธยา และมีหม่อมคนอื่น ๆ อีกหลายคน โดยทรงมีพระโอรสและพระธิดา ดังนี้
- หม่อมเจ้าหญิงนัดดา สิงหรา
- หม่อมเจ้านพรัตน์ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2391) ประสูติแด่หม่อมกลีบ
- หม่อมเจ้าหญิงโกสุมภ์ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2391 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2462)
- หม่อมเจ้าวัชรินทร์ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2393 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2462 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ) ประสูติแด่หม่อมกลีบ เสกสมรสกับหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรี สุบรรณ พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนภูวนัยนฤเบนทราธิบาล และทรงมีหม่อมอีก 1 คน คือ หม่อมทองคำ สิงหรา ณ อยุธยา มีโอรสและธิดา คือ
- หม่อมราชวงศ์ถนอมวงศ์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับเปลี่ยม สิงหรา ณ อยุธยา มีบุตรธิดา คือ
- หม่อมหลวงนัดดาดวง สิงหรา สมรสกับหม่อมเจ้าพงศ์ภูวนาถ ทวีวงศ์
- หม่อมหลวงช่วงวิเชียร สิงหรา
- หม่อมหลวงจำเนียรเนติ์ สิงหรา
- หม่อมหลวงเกษสุดา สิงหรา สมรสกับหม่อมเจ้าพงศ์ภูวนาถ ทวีวงศ์
- หม่อมหลวงวิชาชาญ สิงหรา
- หม่อมราชวงศ์พงศ์ประยูร สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับเนย สิงหรา ณ อยุธยา มีบุตรธิดา คือ
- หม่อมหลวงศยุมพร สิงหรา
- หม่อมหลวงสมรทิพย์ สิงหรา
- หม่อมหลวงดิศรา สิงหรา
- หม่อมหลวงธนาภรณ์ สิงหรา
- หม่อมราชวงศ์ตระกูลรัตน์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับชุบ สิงหรา ณ อยุธยา (สกุลเดิม : วังสุวรรณ) มีบุตรธิดา คือ
- หม่อมหลวงวิเชียรโชติ สิงหรา
- หม่อมหลวงศรีสุคนธ์ สิงหรา
- หม่อมหลวงกมลรัตน์ สิงหรา
- หม่อมหลวงอุบลรัตน์ สิงหรา
- หม่อมราชวงศ์หญิงวัจนา สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา
- หม่อมราชวงศ์หญิงยุภาภักตร์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับพระยาวิชิตวงศ์วุฒิไกร (หม่อมราชวงศ์สิทธิ์ สุทัศน์)
- หม่อมราชวงศ์อรรคเรศน์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา
- หม่อมราชวงศ์เจตน์จำนง สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา
- หม่อมราชวงศ์หญิงวงศ์ขนิษฐ์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับพระยาวิชิตวงศ์วุฒิไกร (หม่อมราชวงศ์สิทธิ์ สุทัศน์)
- หม่อมราชวงศ์กิตติศัพท์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา
- หม่อมราชวงศ์ฉบับบูรณ์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับอรุณ สิงหรา ณ อยุธยา มีบุตรธิดา คือ
- หม่อมหลวงรุ่งเรือง สิงหรา
- หม่อมหลวงอุทัย สิงหรา
- หม่อมราชวงศ์อักษรศิลป์ สิงหรา มีหม่อมทองคำเป็นหม่อมมารดา สมรสกับหม่อมหลวงระทวย สิงหรา (ราชสกุลเดิม : เสนีย์วงศ์) มีบุตรธิดา คือ
- หม่อมหลวงยุพินศิลป์ สิงหรา
- หม่อมราชวงศ์หญิงยุพินพิทย์ สิงหรา มีหม่อมทองคำเป็นหม่อมมารดา
- หม่อมราชวงศ์ประสิทธิ์ศักดิ์ สิงหรา มีหม่อมทองคำเป็นหม่อมมารดา สมรสกับละม่อม สิงหรา ณ อยุธยา
- หม่อมราชวงศ์จักรพันธ์ สิงหรา มีหม่อมทองคำเป็นหม่อมมารดา
- หม่อมราชวงศ์หญิงภคินี (สิงหรา) วสุธาร
- หม่อมราชวงศ์ถนอมวงศ์ สิงหรา มีหม่อมเจ้าหญิงสุคนธราศรีเป็นพระมารดา สมรสกับเปลี่ยม สิงหรา ณ อยุธยา มีบุตรธิดา คือ
- หม่อมเจ้าหญิงกินเรศร์ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2395) ประสูติแด่หม่อมกลีบ
- หม่อมเจ้าหญิงภคินี สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2398 สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2418)
- หม่อมเจ้าวงศ์วิจิตร สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2398 พระราชทานเพลิงเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2427)
- หม่อมเจ้าพิศวง สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2399 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2450)
- หม่อมเจ้าหญิงประสานศัพท์ สิงหรา (ประสูติประมาณ พ.ศ. 2400 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2467) ประสูติแต่หม่อมมาลัย เป็นพระชายาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ
- หม่อมเจ้าหญิงเกสรา สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2400) ประสูติแด่หม่อมกลีบ
- หม่อมเจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (ประสูติเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2401)
- หม่อมเจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
- หม่อมเจ้าหญิงละอองนวล สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2406
- หม่อมเจ้าหญิงผกามาศ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2403) ประสูติแด่หม่อมกลีบ
- หม่อมเจ้าหญิงประวาศวรรณ สิงหรา บางแห่งว่าชื่อหม่อมเจ้าหญิงลวาสวรรณ (ประสูติ พ.ศ. 2406) ประสูติแด่หม่อมกลีบ
- หม่อมเจ้าพาหุรัด สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2407 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2443 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2445)
- หม่อมเจ้าไพโรจน์ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2409)
- หม่อมเจ้าหญิงจรัสศรี สิงหรา หรือ หม่อมเจ้าจำรัสศรี สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2416)
- หม่อมเจ้าหญิงจินตนา สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2422 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2432 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2433)
- หม่อมเจ้าสุธารส สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2425 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2461 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ) สมรสกับหม่อมเล็ก สิงหรา ณ อยุธยา มีธิดา คือ
- หม่อมราชวงศ์หญิงวงศ์สินธุ์ สิงหรา
- หม่อมเจ้าหญิงแฉล้ม สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2434 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2471)
- หม่อมเจ้ารพีพงศ์ สิงหรา (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2449 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2450) มีธิดา คือ
- หม่อมราชวงศ์หญิงละม้าย สิงหรา รับราชกาลฝ่ายในเป็นเจ้าจอมพระสนมในรัชกาลที่ 5
- หม่อมเจ้าชัชวาลย์ สิงหรา ทรงผนวชเป็นพระภิกษุ
- หม่อมเจ้าหญิงประพาฬรัตน์ สิงหรา (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2444 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2445)
- หม่อมเจ้าแสงเมฆ สิงหรา (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 พระราชทานเพลิง ณ วัดสังเวชวิศยาราม เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2460)
- หม่อมเจ้าหญิงแย้มเยื้อน สิงหรา
- หม่อมเจ้าหญิงวิชุมาลย์ สิงหรา (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2450 พระราชทานเพลิง ณ วัดจักรวรรดิราชาวาส)
- หม่อมเจ้าหญิงสุภาภรณ์ สิงหรา (ประสูติ พ.ศ. 2438 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2439)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) [4]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.)
อ้างอิง[แก้]
- ↑ ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
- ↑ กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 48. Check date values in:
|year=
(help) - ↑ ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ถวายบังคมพระบรมรูปและพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐, ตอน ๓๔, ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า๓๖๗
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- พระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระราชสกุลกระทู้ในพันทิป.คอม
- บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2369
- บุคคลที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2446
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 3
- พระองค์เจ้า
- กรมหลวง
- พระราชโอรสในรัชกาลที่ 3
- ราชสกุลสิงหรา
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.จ.ก. (ฝ่ายหน้า)
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ น.ร.
- ผู้ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.จ. (ฝ่ายหน้า)
- บทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์