พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ |
|
---|---|
![]() |
|
|
|
พระนาม | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ |
พระอิสริยยศ | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 |
ฐานันดรศักดิ์ | พระองค์เจ้า |
ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
ประสูติ | 18 สิงหาคม พ.ศ. 2399 |
สิ้นพระชนม์ | 4 มกราคม พ.ศ. 2467 (67 ปี) |
พระราชบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดาแพ |
พระชายา | หม่อมเจ้าแฉ่ง เกษมสันต์ |
หม่อม | 14 ท่าน |
พระบุตร | 64 องค์ |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแพ เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2399
พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ เป็นพระเจ้าน้องยาเธอที่มีบทบาทในงานวรรณกรรมในช่วงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นเจ้าของและบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ดรุโณวาท ซึ่งเป็นหนังสือพิมพ์ฉบับแรกที่เผยแพร่แก่ประชาชน และดำเนินการโดยคนไทย เริ่มออกฉบับแรกเมื่อ พ.ศ. 2417 ชื่อหนังสือมีความหมายว่า "โอวาทหรือคำสอนของคนหนุ่ม" มีทั้งสารคดีและบันเทิงคดี มีสาระทันสมัย แสดงความสามารถและสติปัญญาของคนหนุ่มรุ่นใหม่ในยุคนั้น
พระองค์เจ้าเกษมสันตโสภาคย์ รับราชการในโรงพิมพ์และการเสื้อหมวก เป็นพนักงานจารึกอักษรในแผ่นศิลาประดับวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2467 สิริพระชันษาได้ 67 ปี
พระโอรสและธิดา[แก้]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ ทรงเป็นต้นราชสกุลเกษมสันต์ เสกสมรสกับหม่อมเจ้าแฉ่ง นิลรัตน์ พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านิลรัตน์ กรมหมื่นอลงกฎกิจปรีชา นอกจากนี้ยังมีหม่อมอีก 14 ท่าน ได้แก่
- หม่อมหลวงแย้ม (ราชสกุลเดิม: อสุนี)
- หม่อมสุทธิ
- หม่อมนิล
- หม่อมเจียม (สกุลเดิม: คชเสนี) ธิดา สมิงอังวะมังสี (ทองคำ) คชเสนี
- หม่อมมาลัย
- หม่อมราชวงศ์เป้า (ราชกุลเดิม: อสุนี)
- หม่อมราชวงศ์ละม้าย (ราชสกุลเดิม: สุริยกุล) ธิดาหม่อมเจ้าอินทนิล สุริยกุล
- หม่อมนวล
- หม่อมทองสุก
- หม่อมอั๋น
- หม่อมห่วง (ราชสกุลเดิม: ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา)
- หม่อมปลื้ม
- หม่อมราชวงศ์นวลจันทร์ (ราชสกุลเดิม: อิศรเสนา) ธิดาหม่อมเจ้ากระจ่าง อิศรเสนา และหม่อมเจ้าหญิงเลื่อน เกสรา
- หม่อมเพียร (สกุลเดิม: ดิษฐชัย)
โดยมีพระโอรสธิดารวมทั้งหมด 64 พระองค์ เป็นชาย 39 พระองค์ หญิง 22 พระองค์ และไม่ทราบว่าเป็นชายหรือหญิง 3 พระองค์
พระรูป | พระนาม | หม่อมมารดา | ประสูติ | สิ้นชีพิตักษัย | คู่สมรส |
---|---|---|---|---|---|
![]() |
1. หม่อมเจ้าประโลมสมร | ที่ 1 ในหม่อมหลวงแย้ม | พ.ศ. 2418 | 5 เมษายน 2438 | |
![]() |
2. หม่อมเจ้าสุภสวัสดิเกษมสันต์ | เมษายน 2419 | 17 สิงหาคม 2420 | ||
3. หม่อมเจ้าจรัสโฉม | ที่ 1 ในหม่อมเจ้าแฉ่ง | 8 กันยายน 2419 | 19 ธันวาคม 2516 | ||
![]() |
4. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | 8 พฤศจิกายน 2420 | 20 ธันวาคม 2420 | ||
![]() |
5. หม่อมเจ้าลม้าย (ชาย) | 8 กันยายน 2421 | พ.ศ. 2476 | ||
6. หม่อมเจ้าทัศโนภาส | ที่ 1 ในหม่อมสุทธิ | 22 กุมภาพันธ์ 2421 | 7 สิงหาคม 2508 | หม่อมผาด หม่อมคำใบ (จินดาวรรณ) |
|
7. หม่อมเจ้าพโยมมาล | หม่อมนิล | 2 ตุลาคม 2422 | 15 กันยายน 2514 | ||
8. หม่อมเจ้ากุสุมา | ที่ 1 ในหม่อมเจียม | 24 พฤศจิกายน 2422 | พ.ศ. 2477 | ||
9. หม่อมเจ้าอังสุมาล | ที่ 2 ในหม่อมหลวงแย้ม | 11 กรกฎาคม 2423 | 31 กรกฎาคม 2509 | ||
10. หม่อมเจ้าโชติรส | ที่ 1 ในหม่อมมาลัย | 12 เมษายน 2424 | 29 ธันวาคม 2484 | หม่อมเจ้าพวงสนธิ์สุวรรณ (ทองแถม) หม่อมทรัพย์ (แรงสืบสิน) หม่อมแช่ม หม่อมใบ |
|
![]() |
11. หม่อมเจ้าทินทัต | พ.ศ. 2426 | 7 กันยายน 2430 | ||
![]() |
12. หม่อมเจ้าประภาพรรณ | ที่ 2 ในหม่อมเจียม | 17 เมษายน 2427 | 11 ธันวาคม 2468 | |
![]() |
13. หม่อมเจ้าอนุกูลประพัทธ์ | หม่อมราชวงศ์เป้า | 26 ตลุคม 2427 | พ.ศ. 2485 | หม่อมหลวงเอี่ยม (สุทัศน์) หม่อมเปลื้อง |
![]() |
14. หม่อมเจ้าสมบูรณศักดิ์ | ที่ 1 ในหม่อมนวล | 11 กันยายน 2428 | 23 ธันวาคม 2473 | หม่อมระรวย (วัชราภัย) |
![]() |
15. หม่อมเจ้าเล็ก (หญิง) | พ.ศ. 2428 | 19 พฤษภาคม 2431 | ||
16. หม่อมเจ้าเจริญสุขโสภาคย์ | ที่ 2 ในหม่อมเจ้าแฉ่ง | 10 พฤศจิกายน 2429 | 25 มกราคม 2517 | หม่อมศรีเฉลิม (วิริยศิริ) | |
![]() |
17. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | กุมภาพันธ์ 2429 | 3 มิถุนายน 2432 | ||
18. หม่อมเจ้าพันธุประวัติ | ที่ 1 ในหม่อมราชวงศ์ละม้าย | พ.ศ. 2430 | 8 มิถุนายน 2532 | หม่อมหลวงเชื้อ (ดารากร) | |
![]() |
19. หม่อมเจ้าพชรมาลย์ | ที่ 2 ในหม่อมมาลัย | 9 มิถุนายน 2430 | ไม่ทราบปี | |
![]() |
20. หม่อมเจ้าสลักษณา | ที่ 2 ในหม่อมนวล | 11 มีนาคม 2430 | 21 มีนาคม 2525 | |
![]() |
21. หม่อมเจ้าสุภาภรณ์ | พ.ศ. 2430 | พ.ศ. 2435 | ||
![]() |
22. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | 26 พฤศจิกายน 2432 | 26 กุมภาพันธ์ 2433 | ||
![]() |
23. หม่อมเจ้าประยูรสนิท | พฤศจิกายน 2432 | 22 มิถุนายน 2434 | ||
![]() |
24. หม่อมเจ้าวิเชียรศิริ | กันยายน 2433 | 25 มิถุนายน 2434 | ||
![]() |
25. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม) | พ.ศ. 2433 | 25 เมษายน 2437 | ||
![]() |
26. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบปี | พ.ศ. 2437 | ||
27. หม่อมเจ้าจันทรจำรัส | ที่ 1 ในหม่อมทองสุก | 22 พฤษภาคม 2434 | 11 พฤษภาคม 2525 | ||
28. หม่อมเจ้ามนูญศิริ | ที่ 2 ในหม่อมสุทธิ | 3 ธันวาคม 2434 | 15 มีนาคม 2512 | หม่อมเจริญ | |
29. หม่อมเจ้าประไพพิมพ์ | ที่ 3 ในหม่อมนวล | 7 กันยายน 2435 | 22 มีนาคม 2530 | ||
![]() |
30. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | สิงหาคม 2436 | 22 มิถุนายน 2438 | ||
31. หม่อมเจ้าชัชวลิต | ที่ 2 ในหม่อมทองสุก | 12 กรกฎาคม 2437 | 6 มิถุนายน 2517 | หม่อมคล้อง (ณ ระนอง) | |
32. หม่อมเจ้าวิมลมาศ | ที่ 1 ในหม่อมอั๋น | 22 มกราคม 2437 | 10 มิถุนายน 2539 | ||
![]() |
33. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบปี | 28 สิงหาคม 2437 | ||
34. หม่อมเจ้านิวัทธวงศ์ | ที่ 2 ในหม่อมราชวงศ์ละม้าย | 5 ตุลาคม 2438 | 22 มิถุนายน 2507 | หม่อมเจ้าวงศ์แข (เกษมศรี) | |
35. หม่อมเจ้าเกียรติประวัติ | ที่ 3 ในหม่อมเจียม | 25 ธันวาคม 2438 | 30 พฤษภาคม 2503 | หม่อมเจ้าพงศ์พิศมัย เกษมสันต์ หม่อมหลวงอุบล (อิศรางกูร) หม่อมลำเจียก (เจ้าลำเจียก ณ ลำพูน) หม่อมสารภี |
|
36. หม่อมเจ้าวุฒิภาคย์ | ที่ 1 ในหม่อมห่วง | 30 มกราคม 2438 | 25 กุมภาพันธ์ 2495 | หม่อมเล็ก | |
![]() |
37. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบปี | 26 ตุลาคม 2439 | ||
38. หม่อมเจ้าอุจพงษ์ | ที่ 4 ในหม่อมนวล | 18 เมษายน 2440 | 23 ธันวาคม 2480 | หม่อมสนาน (มนวิเศษ) | |
![]() |
39. หม่อมเจ้าบุญฤทธิ์ | ที่ 3 ในหม่อมทองสุก | 5 มกราคม 2440 | 3 พฤษภาคม 2514 | หม่อมสมหมาย หม่อมมณฑนา (สุนทรเสวี) |
40. หม่อมเจ้าประสิทธิศักดิ์ | ที่ 1 ในหม่อมปลื้ม | 17 มีนาคม 2440 | 15 พฤศจิกายน 2472 | หม่อมกมลนิล (จารุจินดา)
มีบุตร หม่อมราชวงศ์ประณีต สมรสกับ สมใจ จุลนิมิ |
|
![]() |
41. หม่อมเจ้าดำ (ชาย) | พ.ศ. 2441 | ไม่ทราบปี | ||
42. หม่อมเจ้าวรรณวิจิตร | ที่ 2 ในหม่อมอั๋น | 19 ตุลาคม 2441 | 28 ธันวาคม 2535 | ||
![]() |
43. หม่อมเจ้าพงศ์พิศมัย | ที่ 3 ในหม่อมราชวงศ์ละม้าย | 13 มีนาคม 2442 | 23 พฤศจิกายน 2551 | หม่อมเจ้าเกียรติประวัติ เกษมสันต์ |
![]() |
44. หม่อมเจ้านรนาค | ที่ 2 ในหม่อมห่วง | 10 มีนาคม 2442 | 2 สิงหาคม 2454 | หม่อมทองอยู่ (ไวตี) |
![]() |
45. หม่อมเจ้าลักษณากร | ที่ 3 ในหม่อมอั๋น | 9 เมษายน 2445 | 18 กุมภาพันธ์ 2520 | หม่อมเจ้าศรีสอางค์นฤมล (วรวรรณ) |
46. หม่อมเจ้าพรพิพัฒน์ | ที่ 4 ในหม่อมอั๋น | 2 มิถุนายน 2447 | 25 กุมภาพันธ์ 2528 | หม่อมอุบล (บุนนาค) | |
![]() |
47. หม่อมเจ้าภัคยพันธ์ | ที่ 2 ในหม่อมปลื้ม | 15 มีนาคม 2447 | พ.ศ. 2548 | หม่อมสังวาลย์ (สินนาง) หม่อมละม่อม |
![]() |
48. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบปี | 15 กรกฎาคม 2448 | ||
![]() |
49. หม่อมเจ้ากิตติเกริกไกร | ที่ 4 ในหม่อมทองสุก | พ.ศ. 2449 | 27 กุมภาพันธ์ 2464 | |
50. หม่อมเจ้าวัยโสภาคย์ | หม่อมราชวงศ์นวลจันทร์ | 25 กุมภาพันธ์ 2449 | 8 พฤษภาคม 2476 | หม่อมสอางค์ (อินทรรัสมี) | |
51. หม่อมเจ้าสันตวงศ์ | ที่ 3 ในหม่อมปลื้ม | 13 ธันวาคม 2450 | 29 ธันวาคม 2511 | หม่อมอนันท์ หม่อมเขียน (เสริมสุข) หม่อมอัมพร |
|
![]() |
52. หม่อมเจ้ามนัศเกษม | ไม่ทราบปี | 1 มีนาคม 2451 | ||
53. หม่อมเจ้าไตรทิพย์สุดา (ลาออกจากฐานันดรศักดิ์) |
ที่ 5 ในหม่อมอั๋น | 30 มกราคม 2452 | 21 มกราคม 2557 | สุรินทร์ วิเศษกุล | |
![]() |
54. หม่อมเจ้าอรอำไพ (ลาออกจากฐานันดรศักดิ์) |
ที่ 5 ในหม่อมทองสุก | 6 กุมภาพันธ์ 2453 | 3 พฤศจิกายน 2553 | โฉลก โกมารกุล ณ นคร |
![]() |
55. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบปี | พ.ศ. 2452 | ||
56. หม่อมเจ้าคงเกษม | ที่ 4 ในหม่อมปลื้ม | 29 กันยายน 2454 | 4 พฤศจิกายน 2525 | หม่อมเจือ หม่อมพรพิมล (รักสัตย์) |
|
57. หม่อมเจ้าเกษมพันธ์พิสุทธ์ | ที่ 6 ในหม่อมอั๋น | 24 สิงหาคม 2457 | 12 กุมภาพันธ์ 2473 | ||
58. หม่อมเจ้าวิสุทธิเกษม | หม่อมเพียร | 28 พฤศจิกายน 2457 | 4 กุมภาพันธ์ 2524 | หม่อมเบญจางค์ หม่อมสุดา (นวรัตน์ ณ อยุธยา) |
|
![]() |
59. หม่อมเจ้าอนุพัทธ์พงศ์ | ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี | ||
60. หม่อมเจ้าเปรมประสิทธิ์ | ที่ 5 ในหม่อมปลื้ม | 24 มีนาคม 2462 | 16 พฤศจิกายน 2542 | หม่อมลเมียด หม่อมบัวลา |
|
![]() |
61. หม่อมเจ้า (ไม่ปรากฏพระนาม) (ไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นหญิงหรือชาย) |
ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี | ||
![]() |
62. หม่อมเจ้า (ไม่ปรากฏพระนาม) (ไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นหญิงหรือชาย) |
ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี | ||
![]() |
63. หม่อมเจ้า (ไม่ปรากฏพระนาม) (ไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นหญิงหรือชาย) |
ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี | ||
![]() |
64. หม่อมเจ้า (ไม่ปรากฏพระนาม) (ไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นหญิงหรือชาย) |
ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี |
เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นประถมาภรณ์ช้างเผือก
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นประถมาภรณ์มงกุฎไทย
เหรียญจักรพรรดิมาลา
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)[1]
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2
อ้างอิง[แก้]
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔, เล่ม ๒๑, ตอน ๓๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๖๔
|
|
|
- บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2399
- บุคคลที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2467
- พระราชโอรสในรัชกาลที่ 4
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
- พระองค์เจ้า
- กรมหลวง
- ราชสกุลเกษมสันต์
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.จ.ก. (ฝ่ายหน้า)
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ น.ร.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.จ. (ฝ่ายหน้า)
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ช.
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ม.
- สมาชิกเหรียญจักรพรรดิมาลา
- สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ ม.ป.ร.2
- สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ จ.ป.ร.2
- สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ ว.ป.ร.2
- บรรณาธิการหนังสือพิมพ์
- บทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์