พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
พระองค์เจ้าชั้นเอก
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป.jpeg
องคมนตรี[1]
[2]
ดำรงตำแหน่ง7 พฤษภาคม พ.ศ. 2430
อธิบดีกรมพิพิธภัณฑ์[3]
ดำรงตำแหน่ง5 เมษายน พ.ศ. 2430
หม่อม7 คน
พระบุตร23 องค์
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดาเจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4
ประสูติ27 สิงหาคม พ.ศ. 2404
สิ้นพระชนม์28 มกราคม พ.ศ. 2479 (74 ปี)[4]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป ประทับยืนพระองค์ที่ 2 จากขวา

ข้าราชการพลเรือนชั้นที่ 2 ระดับเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเที่ยง อดีตองคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และอดีตอธิบดีกรมพิพิธภัณฑ์พระองค์แรก ทรงเป็นต้นราชสกุลชยางกูร[5]

พระประวัติ[แก้]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าไชยานุชิต พระราชโอรสพระองค์ที่ 55 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเที่ยง เมื่อวันอังคาร เดือน 9 แรม 6 ค่ำ ปีระกาตรีศก จ.ศ. 1223 ตรงกับวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2404[6]พระองค์มีศักดิ์เป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี พระอัครมเหสีของ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ผู้เป็นพระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโดยพระองค์สืบเชื้อสายมาจากนายจำปา ณ เวียงจันทน์ ซึ่งเป็นพระญาติของเจ้าจอมมารดาทองสุก พระราชธิดาของพระเจ้าอินทวงศ์แห่งเวียงจันทน์[7]

พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าไชยานุชิต[8]ทรงดำรงตำแหน่งผู้ว่าการมิวเซียมหลวง[9]ต่อมาทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมพิพิธภัณฑ์พระองค์แรก เมื่อ พ.ศ. 2430 ภายหลังจากที่ยกฐานะเป็นกรม[10]หนึ่งในกระทรวงธรรมการ[11] ทรงรับราชการกรมชลประทาน ทรงอำนวยการขุดคลอง ตั้งแต่คลองสิบสี่ ถึงคลองยี่สิบเอ็ด ในจังหวัดฉะเชิงเทรา

นอกจากนี้ยังทรงดำรงตำแหน่งองคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 [12]

ปี พ.ศ. 2445 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นมรรคนายกวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร[13]

อีกทั้งยังทรงเป็นกรรมสัมปาทิกหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนคร โดยทรงดำรงตำแหน่งเป็นสภานายก[14]เลขาธิการ สารานิยกร[15]ผู้ช่วยเหรัญญิก[16]และปฏิคม[17]

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเป็น พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป ทรงศักดินา 15000 เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2441[18] ต่อมาวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงเปลี่ยนคำนำพระนามเป็นพระเจ้าบรมวงษ์เธอ[19]

กรมหมื่นพงษาดิศรมหิปสิ้นพระชนม์[20]ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร เมื่อวันอังคาร ขึ้น 5 ค่ำ เดือน 3 ปีกุนสัปตศก จ.ศ. 1297 ตรงกับวันที่ 28 มกราคม พ.ศ. 2478 (ปัจจุบันคือ พ.ศ. 2479) สิริพระชันษา 74 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ[21] ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2479 (ปัจจุบันคือ พ.ศ. 2480)[22]

พระโอรสและธิดา[แก้]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป มีหม่อม 7 คน ได้แก่

  • หม่อมเอี่ยม ชยางกูร ณ อยุธยา
  • หม่อมบัว ชยางกูร ณ อยุธยา
  • หม่อมพร้อม ชยางกูร ณ อยุธยา
  • หม่อมละม้าย ชยางกูร ณ อยุธยา
  • หม่อมถม ชยางกูร ณ อยุธยา
  • หม่อมศรี ชยางกูร ณ อยุธยา (สกุลเดิม บุญยมาลิก)
  • หม่อมแหวนศุลี ชยางกูร ณ อยุธยา (สกุลเดิม บุญยมาลิก)

มีพระโอรส 15 องค์ และมีพระธิดา 8 องค์ รวม 23 องค์ ได้แก่

ลำดับ พระรูปและพระนาม เพศ พระมารดา ประสูติ สิ้นชีพิตักษัย คู่สมรส
1
หม่อมเจ้าสฤษดิเดช ชยางกูร.JPG
หม่อมเจ้าสฤษดิเดช ชยางกูร[23] 		ช. หม่อมเอี่ยม ชยางกูร ณ อยุธยา 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2424[24] 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 หม่อมเจ้าผุดผ่องพรรณ ชยางกูร
หม่อมเนื่อง
หม่อมเชื้อ
2
หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์.JPG
หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร 		ช. หม่อมเอี่ยม ชยางกูร ณ อยุธยา 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430[24] 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2512 หม่อมเจ้าเฉลียววรรณมาลา
หม่อมศิลา
3
หม่อมเจ้าพักตร์พิสุทธิ์.JPG
หม่อมเจ้าพักตร์พิสุทธิ์ ชยางกูร 		ญ. หม่อมบัว ชยางกูร ณ อยุธยา 26 มกราคม พ.ศ. 2435[24] 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2508
4
หม่อมเจ้าผุดผ่องพรรณ.JPG
หม่อมเจ้าผุดผ่องพรรณ ชยางกูร 		ญ. หม่อมพร้อม ชยางกูร ณ อยุธยา 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2436[24] พ.ศ. 2508 หม่อมเจ้าสฤษดิเดช ชยางกูร
5
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้าฉันทวิเชียร ชยางกูร 		ญ. หม่อมพร้อม ชยางกูร ณ อยุธยา พ.ศ. 2437 พ.ศ. 2464
6
หม่อมเจ้าลักษณเลิศ.JPG
หม่อมเจ้าลักษณ์เลิศ ชยางกูร 		ช. หม่อมละม้าย ชยางกูร ณ อยุธยา 6 ธันวาคม พ.ศ. 2439[24] 1 เมษายน พ.ศ. 2518 หม่อมน้อมสิริ
7
Emblem of the House of Chakri.svg
พิศเพี้ยนแขไข หรือพิศเพียงแขไข วณิกสัมบัน 		ญ. หม่อมพร้อม ชยางกูร ณ อยุธยา 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2440[24] พ.ศ. 2523 เพิ่ม วณิกสัมบัน
8
หม่อมเจ้าประเสริฐศรี.JPG
หม่อมเจ้าประเสริฐศรี ชยางกูร 		ช. หม่อมละม้าย ชยางกูร ณ อยุธยา 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2443[24] 21 ตุลาคม พ.ศ. 2534 หม่อมเจริญศรี
9
หม่อมเจ้านิลประภัศร.JPG
หม่อมเจ้าทวีผล ชยางกูร 		ช. หม่อมละม้าย ชยางกูร ณ อยุธยา 10 ธันวาคม พ.ศ. 2444[24] 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2493 หม่อมฉอ้อน
10
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้า 		ช. ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล 11 มิถุนายน พ.ศ. 2446
11
หม่อมเจ้ามงคลอุดม.JPG
หม่อมเจ้ามงคลอุดม ชยางกูร 		ช. หม่อมละม้าย ชยางกูร ณ อยุธยา 4 ตุลาคม พ.ศ. 2446[24] 2 กันยายน พ.ศ. 2518 หม่อมเจ้าอุบลเกษร
หม่อมลมูล
12
Emblem of the House of Chakri.svg
ประไพพงศ์ ศิริเวทิน 		ญ. หม่อมถม ชยางกูร ณ อยุธยา 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2450[24] 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 ขุนสมบูรณ์ยุทธศิลป์ (สมบูรณ์ ศิริเวทิน)
13
หม่อมเจ้าวงศ์มหิป.JPG
หม่อมเจ้าวงษ์มหิป ชยางกูร 		ช. หม่อมถม ชยางกูร ณ อยุธยา 19 เมษายน พ.ศ. 2452[24] 19 สิงหาคม พ.ศ. 2530 หม่อมแมรี
หม่อมละไม
14
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้าทิพย์ลักษณ์สุดา ชยางกูร 		ญ. หม่อมถม ชยางกูร ณ อยุธยา 10 เมษายน พ.ศ. 2454[24] 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2532 ขุนประทนคดี
15
หม่อมเจ้าโสภาเพียงจันทร์.JPG
หม่อมเจ้าโสภาเพียงจันทร์ จันทรทัต 		ญ. หม่อมถม ชยางกูร ณ อยุธยา 21 สิงหาคม พ.ศ. 2455[24] 20 กันยายน พ.ศ. 2524 หม่อมเจ้าอุรคินทร์ จันทรทัต
16
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้าสรรพไชยา ชยางกูร 		ช. หม่อมถม ชยางกูร ณ อยุธยา 20 มีนาคม พ.ศ. 2458[24] 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2469
17
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้าจุฬาชัย ชยางกูร 		ช. หม่อมศรี ชยางกูร ณ อยุธยา 27 มกราคม พ.ศ. 2463[24] 5 ธันวาคม พ.ศ. 2534 หม่อมเสงี่ยม
หม่อมปลิว
18
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้าฤทัยเที่ยง ชยางกูร 		ช. หม่อมศรี ชยางกูร ณ อยุธยา 22 มกราคม พ.ศ. 2465[24] 1 ตุลาคม พ.ศ. 2508 หม่อมรจิต
19
หม่อมเจ้าเวียงวัฒนา.JPG
หม่อมเจ้าเวียงวัฒนา ชยางกูร 		ช. หม่อมแหวนศุลี ชยางกูร ณ อยุธยา 30 เมษายน พ.ศ. 2467[24] ยังมีชนม์ชีพ หม่อมชมชื่น
20
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้าวราชัย ชยางกูร 		ช. หม่อมศรี ชยางกูร ณ อยุธยา 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2471 เมษายน พ.ศ. 2558 หม่อมชูศรี
21
หม่อมเจ้าอุทัยเที่ยง ชยางกูร.jpg
หม่อมเจ้าอุทัยเที่ยง ชยางกูร 		ญ. หม่อมแหวนศุลี ชยางกูร ณ อยุธยา 1 มิถุนายน พ.ศ. 2473 ยังมีชนม์ชีพ
22
หม่อมเจ้าจรูญฤทธิเดช.JPG
หม่อมเจ้าจรูญฤทธิเดช ชยางกูร 		ช. หม่อมแหวนศุลี ชยางกูร ณ อยุธยา 10 มกราคม พ.ศ. 2476 ยังมีชนม์ชีพ หม่อมจรุงใจ
23
Emblem of the House of Chakri.svg
หม่อมเจ้า 		ช. ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล

พระทายาท[แก้]

โอรส-ธิดาและนัดดาในหม่อมเจ้าสฤษดิเดช ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมเนื่อง (สกุลเดิม ณ นคร)

สายหม่อมเชื้อ (สกุลเดิม โรจนดิศ)

  • หม่อมราชวงศ์เดชสิทธิ์ สมรสกับลัดดา (สกุลเดิม ทองมิตร)
    • หม่อมหลวงเรืองเดช ชยางกูร
    • พลเอก หม่อมหลวงวิชัย ชยางกูร
    • หม่อมหลวงเดชา ชยางกูร
    • หม่อมหลวงสุดารัตน์ สมรสกับณรงค์ฤทธิ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
    • หม่อมหลวงภัทราวดี สมรสกับศาสตราจารย์ฟรานซิส เคเนดี
  • หม่อมราชวงศ์รุ่งฤทธี สมรสกับชูศรี (สกุลเดิม ศศิผลิน)
    • หม่อมหลวงรื่นรมย์ บุณยทรรพ
    • หม่อมหลวงชาติชาย ชยางกูร
    • หม่อมหลวงไพจิตร สมรสกับพลเรือโทนฤดล บุราคำ
  • หม่อมราชวงศ์มีชัย สมรสกับชุลี (สกุลเดิม เอี่ยมกระสิทธุ์)
    • หม่อมหลวงอังสนา ลีลายนกุล
    • หม่อมหลวงจันทราวดี สงกราน
    • หม่อมหลวงเผด็จ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์เชื้อชยาง สมรสกับนายแพทย์มณเฑียร บุนนาค
    • มณทิรัช บุนนาค
    • ลวลี บุนนาค
  • พันเอก (พิเศษ) หม่อมราชวงศ์จุมพล สมรสกับสุโข (สกุลเดิม เกตุพันธุ์)

สายหม่อม(ไม่ทราบชื่อ)[25]

  • หม่อมราชวงศ์ศุภชัย ชยางกูร

โอรส-ธิดาและนัดดาในหม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมเจ้าเฉลียววรรณมาลา (ราชสกุลเดิม กมลาศม์)

  • หม่อมราชวงศ์เลอชัย สมรสกับโรซ่า (สกุลเดิม แอลเวียร์)
    • หม่อมหลวงรัชฎาราศี ชยางกูร
    • หม่อมหลวงราศี ชยางกูร
    • หม่อมหลวงรูสบีมินดา ชยางกูร

สายหม่อมศิลา (สกุลเดิม วสันตพฤกษ์)

  • หม่อมราชวงศ์ขุนพล ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์ไชยพันธุ์ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์ขันธุ์แข่งแข ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์แก่ชัย สมรสกับอมรา (สกุลเดิม รักษาสัจ)
    • หม่อมหลวงพงศ์มหิป ชยางกูร
    • หม่อมหลวงอดิศรณ์ ชยางกูร
    • หม่อมหลวงพีระศักดิ์ สมรสกับทิพย์วรรณ
    • หม่อมหลวงสิรินทร สมรสกับนิสากร
  • หม่อมราชวงศ์วัยวัฒนา ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์สุชาดา สมรสกับพงศ์เดช มนตรีกุล ณ อยุธยา
    • สุภาวดี มนตรีกุล ณ อยุธยา
    • วรพงศ์ มนตรีกุล ณ อยุธยา
    • สุรภี มนตรีกุล ณ อยุธยา
    • สุรพร เกตุจินดา
  • หม่อมราชวงศ์สารีบุตร ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์แสงโสม สมรสกับพลเรือตรีสุทิน ปูชนีย์
    • กนกวรรณ แช่มประชุม
    • ศักดิ์สิทธิ์ ปูชนีย์
    • ศักดิ์ศิริ ปูชนีย์

โอรส-ธิดา/นัดดาและปนัดดาในหม่อมเจ้าลักษณ์เลิศ ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมน้อมสิริ

  • หม่อมราชวงศ์เลิศลักษณ์ สมรสกับยินดี
  • หม่อมราชวงศ์เลิศลักษณา สมรสกับพยง ชุติกุล
    • กอบศักดิ์ สมรสกับหม่อมหลวงลักษสุภา (สกุลเดิม กฤดากร)
      • อาภาสิริ ชุติกุล
      • ถิระ ชุติกุล
    • สิริลักษณา สมรสกับฐิระวุฒิ คอมันตร์
      • วสมน คอมันตร์
      • ปัฐมน คอมันตร์
    • สารกิต สมรสกับปราณี (สกุลเดิม วัฒนานันท์)
  • หม่อมราชวงศ์ภคพล สมรสครั้งแรกและหย่ากับลักษณา (สกุลเดิม บุญสนอง) และสมรสครั้งที่สองกับพรสวรรค์ (สกุลเดิม วงศ์สาคร)
    • หม่อมหลวงลิสา สมรสกับคริสโตเฟอร์ โจนส์
      • มากาเร็ต โจนส์
    • หม่อมหลวงอาภาริณี สมรสกับคริส ปีเตอร์สัน
      • ปาร์คเกอร์ ปีเตอร์สัน
      • แมกซ์ซี ปีเตอร์สัน
      • หญิง ปีเตอร์สัน
    • หม่อมหลวงฉัตรวิรัชยา ชยางกูร

โอรส-ธิดา/นัดดาและปนัดดาในหม่อมเจ้าทวีผล ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมฉอ้อน

  • หม่อมราชวงศ์อรรถทวี สมรสและหย่ากับอนันต์ สุขะศิริวัฒน์
    • นันทนา เกียรติรักษ์
      • ณัฐนันท์ พุทธวงศ์
    • อัจฉริยา สมรสกับจุมพล อินทรสูต
      • อนันญา สมรสกับปิยชนก ใจเย็น
      • ศรายุทธ อินทรสูต
    • อัจฉราวรรณ สมรสกับอำนาจ เลิศไกร
      • อกนิษฐ์ เลิศไกร
      • อดิศักดิ์ สมรสกับเสาวนิตย์
  • หม่อมราชวงศ์ศุภชัยชนะ ชยางกูร
    • หม่อมหลวงชัยภัทร ชยางกูร
    • หม่อมหลวงสุพิชญา ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์พงษ์พรรณ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์พิพัฒน์พงษ์ สมรสกับรัมภา
    • หม่อมหลวงวัลลภา ชยางกูร
      • ชัญญา ชินภัทรเจริญ
      • กีรติกร ชินภัทรเจริญ
      • ธนวัน ชินภัทรเจริญ
    • หม่อมหลวงสุภาวดี ชยางกูร
    • หม่อมหลวงมนตรี สมรสกับทิพยวรรณ (สกุลเดิม ใจเด็ด)
      • มนต์ภักดี ชยางกูร ณ อยุธยา
    • หม่อมหลวงรัชพล สมรสกับนันท์มนัส

โอรส-ธิดา/นัดดาและปนัดดาในหม่อมเจ้ามงคลอุดม ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมเจ้าอุบลเกษร (ราชสกุลเดิม ศุขสวัสดิ์)

  • หม่อมราชวงศ์ไชยสุข สมรสกับพิศพรรณ (สกุลเดิม อารัมภีร)
    • หม่อมหลวงอภิชัย สมรสกับสุวรัตน์ (สกุลเดิม ธีระวชิรานนท์)
      • อภิรัตน์ ชยางกูร ณ อยุธยา
      • เฉลิมพร สมรสกับฉัฐญาภรณ์ (สกุลเดิม ธีระภักดีพันธ์)
      • วิกรม ชยางกูร ณ อยุธยา
    • หม่อมหลวงพรรณพิมล สมรสกับชัยยศ จินดาอุดมเศรษฐ์
    • หม่อมหลวงอุบลวดี สมรสกับทวีชัย เลิศอร่ามรัตน์
      • สิโรบล เลิศอร่ามรัตน์
  • พันโท หม่อมราชวงศ์ธงชัย สมรสกับกาญจนา (สกุลเดิม ลิ้มวิไล)
    • หม่อมหลวงทวีศักดิ์ ชยางกูร
    • หม่อมหลวงเรวดี ชยางกูร
      • เตชิต ชุลีวัฒนกุล
    • หม่อมหลวงถวัลย์วดี สมรสกับพลตำรวจโทมนตรี สัมบุณณานนท์
      • วัฐากร สัมบุณณานนท์
    • หม่อมหลวงสุรัตวดี ชยางกูร
      • กิติยาวดี อมาตยกุล
    • หม่อมหลวงธวัชชัย ชยางกูร
    • หม่อมหลวงจิราวดี สมรสกับวิวัฒน์ ผสมทรัพย์
      • วิจิร์ ผสมทรัพย์
      • วิจิรา ผสมทรัพย์
    • หม่อมหลวงสุทธิชัย สมรสกับนฤภรณ์
      • ณัฐฐศศิ ชยางกูร ณ อยุธยา
    • หม่อมหลวงมนัสนันท์ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์ไชยมงคล ชยางกูร

สายหม่อมลมูล (สกุลเดิม ศุภวรรณ)

  • หม่อมราชวงศ์ศรีนาค นกแก้ว
  • หม่อมราชวงศ์วรรณี ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์ชยานุพนธ์ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์ประมณฑศรี สมรสกับปรีชา ชัยอนันต์
    • ชญาวดี ชัยอนันต์
  • หม่อมราชวงศ์ประณีตา สมรสกับพันตำรวจเอกสำนอง พีรานนท์
  • หม่อมราชวงศ์ปรียาจรา ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์แป๊ะ ชยางกูร

โอรสในหม่อมเจ้าวงษ์มหิป ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมแมรี่

  • หม่อมราชวงศ์อรรควงษ์ เอกเซล ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์พงษ์ชัย แพทริก ชยางกูร

ธิดาและนัดดาในหม่อมเจ้าโสภาเพียงจันทร์ จันทรทัต[แก้]

หม่อมเจ้าอุรคินทร์ จันทรทัต เป็นสวามี

  • หม่อมราชวงศ์พงษ์จันทร์ สมรสกับพันตำรวจโทโชติศักดิ์ ภาษีผล
    • ชยะพงษ์ ภาษีผล
    • ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทัตดาว ภาษีผล

โอรสและนัดดาในหม่อมเจ้าจุฬาชัย ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมเสงี่ยม

  • หม่อมราชวงศ์เผ่าชัย สมรสกับศรีสุดา (สกุลเดิม ตู้จินดา)
    • หม่อมหลวงดิเรก สมรสกับปลิว

โอรสและนัดดาในหม่อมเจ้าฤทัยเที่ยง ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมรจิต (สกุลเดิม ภิญโญวนิช)

  • หม่อมราชวงศ์ชยางค์ สมรสกับนภาพร (สกุลเดิม ชำนาญการ)
    • หม่อมหลวงกิจติพล ชยางกูร
    • หม่อมหลวงนฤดล ชยางกูร

โอรสและนัดดาในหม่อมเจ้าวราชัย ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมชูศรี[25]

  • หม่อมราชวงศ์ถวัลย์ชัย สมรสกับรุ่งอรุณ (สกุลเดิม ชีพชล)
    • หม่อมหลวงกุลยุวดี สมรสกับสุวัฒนา เลขยานนท์
    • หม่อมหลวงจินดาภรณ์ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์จุฑาชัย สมรสกับปรียา (สกุลเดิม มาโนษยวงศ์)

โอรสและนัดดาในหม่อมเจ้าเวียงวัฒนา ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมชมชื่น (สกุลเดิม โกมารกุล ณ นคร)

  • หม่อมราชวงศ์พงษ์ไชยา สมรสกับศรีรัตนา (สกุลเดิม กัณหะยูวะ)
    • หม่อมหลวงรัตนพงษ์ ชยางกูร
    • หม่อมหลวงอธิพรพงษ์ ชยางกูร

ธิดาและนัดดาในหม่อมเจ้าจรูญฤทธิ์เดช ชยางกูร[แก้]

สายหม่อมจรุงใจ

  • หม่อมราชวงศ์ชฎาทิพย์ ชยางกูร
  • หม่อมราชวงศ์มาลาทิพย์ สมรสกับพันตำรวจโทภิญโญ ใหญ่ไล้บาง
    • ร้อยตรี นายแพทย์อภิรม ใหญ่ไล้บาง
    • ฤทธิไชย ใหญ่ไล้บาง
    • กันตวัฒน์ ใหญ่ไล้บาง
  • หม่อมราชวงศ์จุฑาทิพย์ สมรสกับสุวัชชัย ปานพิพัฒน์
    • อนัตตา ปานพิพัฒน์

สถานที่และสิ่งสืบเนื่องด้วยพระนาม[แก้]

พระเกียรติยศ[แก้]

พระอิสริยยศ[แก้]

  • พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าไชยานุชิต (27 สิงหาคม พ.ศ. 2404 – 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411)
  • พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าไชยานุชิต (1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 – 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2441)
  • พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2441 – 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – ปัจจุบัน)
ธรรมเนียมพระยศของ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป
Male Royalty's Standard of Thailand.svg
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูลใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตนข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับพ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

พงศาวลี[แก้]

อ้างอิง[แก้]

เชิงอรรถ
  1. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2430/006/45.PDF
  2. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2430/006/47.PDF
  3. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/046/409.PDF
  4. ↑ https://vajirayana.org/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88-%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A-%E0%B9%92%E0%B9%94%E0%B9%97%E0%B9%98/%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-%E0%B9%92%E0%B9%99-%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1-%E0%B8%9E%E0%B8%A8-%E0%B9%92%E0%B9%94%E0%B9%97%E0%B9%98-%E0%B8%99#fnref:3
  5. ↑ "ประกาศกรมราชเลขานุการ เรื่อง พระราชทานนามสกุล สำหรับสืบเชื้อพระวงศ์ พระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (0 ง): 137. 18 เมษายน พ.ศ. 2458. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2561.
  6. ↑ ราชสกุลวงศ์, หน้า 69
  7. ↑ ข้อมูลโดยสังเขปหม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล - สายสกุลของท้าวมังสี (ขำ)
  8. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2436/030/319.PDF
  9. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2430/005/34_1.PDF
  10. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2432/038/333.PDF
  11. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/015/96_1.PDF
  12. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/038/319.PDF
  13. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2445/012/208.PDF
  14. ↑ https://www.sac.or.th/databases/siamrarebooksold/wachirayan/index.php/component/content/article/569
  15. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2431/031/263.PDF
  16. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2440/029/412.PDF
  17. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2445/030/613.PDF
  18. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ในการพระราชทาน พระสุพรรณบัตร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 15 (33): 341–342. 13 พฤศจิกายน ร.ศ. 117. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2561.
  19. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ คำนำพระนามพระบรมวงษานุวงษ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 15 (27): 1. 30 ตุลาคม ร.ศ. 129. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2561.
  20. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2478/D/3197.PDF
  21. ↑ http://drmlib.parliament.go.th/securepdf/p_203777.pdf
  22. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, หมายกำหนดการ ที่ 15/2479 พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส พุทธศักราช 2479 เล่ม 53, ตอน 0 ง, 17 มกราคม พ.ศ. 2479, หน้า 2640
  23. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/001/4.PDF
  24. ↑ 24.00 24.01 24.02 24.03 24.04 24.05 24.06 24.07 24.08 24.09 24.10 24.11 24.12 24.13 24.14 24.15 24.16 นราธิปประพันธ์พงศ์, กรมพระ, 2404-2474, ผู้รวบรวม. บาญชีมหามกุฏราชสันตติวงศ์ พุทธศก 2468 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงรวบรวม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, พ.ศ. 2468. 167 หน้า.
  25. ↑ 25.0 25.1 รอยืนยันความถูกต้อง
  26. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2470/D/878.PDF
  27. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2493/D/067/6377.PDF
  28. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2441/033/343.PDF
  29. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2430/032/258.PDF
  30. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2433/044/399.PDF
  31. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2429/046/385_1.PDF
  32. ↑ ข้อมูลโดยสังเขปหม่อมราชวงศ์ศุภดิศ ดิศกุล - ราชสกุลสายพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ)
  33. ↑ ธงทอง จันทรางศุ. ในกำแพงแก้ว. กรุงเทพฯ : เอส.ซี.พริ้นท์แอนด์แพค, พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2550, หน้า 113
บรรณานุกรม
  • สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 14, กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 69. ISBN 978-974-417-594-6
  • Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

พระราชโอรส

กรมหมื่นมเหศวรศิววิลาส • กรมหมื่นวิษณุนาถนิภาธร • กรมขุนพินิตประชานาถ • กรมพระจักรพรรดิพงษ์ • กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช • กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ • กรมหลวงพิชิตปรีชากร • กรมหลวงอดิศรอุดมเดช • กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์ • กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม • กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ • กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร • กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ • กรมขุนศิริธัชสังกาศ • กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ • กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ • กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ • กรมพระยาวชิรญาณวโรรส • กรมพระสมมตอมรพันธุ์ • กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา • กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป • กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ • กรมพระยาดำรงราชานุภาพ • กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา • กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ • กรมขุนมรุพงษ์ศิริพัฒน์ • กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ • กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย

Privy Seal of King Rama IV (Mongkut).svg
พระราชธิดา
Crystal Clear app Login Manager.png บทความเกี่ยวกับชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล
ดึงข้อมูลจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระเจ้าบรมวงศ์เธอ_กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป&oldid=8787373"