พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ
พระราชวรวงศ์เธอ ชั้น 5
พระองค์เจ้าชั้นโท
พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจโนภาสรัศมี กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ.JPG
พระบุตร8 องค์
ราชวงศ์จักรี
พระบิดากรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
พระมารดาจอมมารดาปริกเล็ก
ประสูติ25 กรกฎาคม พ.ศ. 2413
สิ้นพระชนม์29 สิงหาคม พ.ศ. 2463 (50 ปี)
รับใช้กรมราชองครักษ์
กระทรวงกลาโหม
ชั้นยศRTA OF-5 (Colonel).svg พันเอก

นายพันเอก พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ (25 กรกฎาคม พ.ศ. 2413 – 29 สิงหาคม พ.ศ. 2463) ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน 8 แรม 13 ค่ำ ปีมะเมีย โทศก จุลศักราช 1232 ตรงกับวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2413 พระนามเดิมว่า พระบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจโนภาสรัศมี เป็นพระราชโอรสในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ประสูติแต่จอมมารดาปริกเล็ก เป็นต้นราชสกุลกาญจนะวิชัย ออกพระนามโดยทั่วไปว่า พระองค์ชายกลาง พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ ทรงเริ่มเข้ารับราชการในกรมทหารรักษาพระองค์ จนได้เลื่อนยศเป็น "พันโท ราชองครักษ์ประจำการ" จากนั้นทรงย้ายไปดำรงตำแหน่ง "ผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 14" เมื่อถึงกำหนดได้กลับมารับราชการเป็นราชองครักษ์ประจำการและเลื่อนยศเป็น "นายพันเอก" ต่อมาได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เป็นผู้บังคับการกองดับเพลิงสวนดุสิต และในปี พ.ศ. 2452 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกจากตำแหน่งราชองครักษ์ประจำการ เป็นสารวัตรทหารบกบริเวณฝ่ายเหนือ และเจ้ากรมเสบียงทหารบก[1]

ต่อมาในปี พ.ศ. 2451 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451

นายพันเอก พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 6 เมื่ออาทิตย์ เดือน 9 ขึ้น 15 ค่ำ ปีมะเมีย โทศก จุลศักราช 1282 ตรงกับวันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2463[2] สิริพระชันษา 51 ปี พระราชทานเพลิง ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2469

พระโอรส-พระธิดา[แก้]

พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ เป็นต้นราชสกุลกาญจนะวิชัย มีพระโอรส-พระธิดา 8 องค์ ได้แก่

  • หม่อมเจ้าหญิงสุคนธมาลย์รัศมี กาญจนะวิชัย (พ.ศ. 2432 – พ.ศ. 2470)
  • หม่อมเจ้ารัตโนภาษ หรือ หม่อมเจ้ารัตโนภาษเพ็ญจันทร์ กาญจนะวิชัย ต.จ. (พ.ศ. 2436 – พ.ศ. 2521) เสกสมรสครั้งแรกกับหม่อมเอิบ กาญจนะวิชัย ณ อยุธยา และทรงรับน้องสาวของหม่อมเอิบมาเป็นหม่อมด้วยอีกคน คือ หม่อมปฐม กาญจนะวิชัย ณ อยุธยา แต่ต่อมาทรงหย่าขาดกับหม่อมเอิบและหม่อมปฐม จนในปี พ.ศ. 2477 ทรงเสกสมรสใหม่กับหม่อมสนิท กาญจนะวิชัย ณ อยุธยา (สกุลเดิม สิงหเสนี; ธิดาพระยาสิงห์เสนี (สอาด สิงหเสนี) ต่อมาในปี พ.ศ. 2486 หม่อมสนิทถึงแก่กรรม หม่อมเจ้ารัตโนภาษจึงเสกสมรสใหม่อีกครั้งกับหม่อมอรุณ กาญจนะวิชัย ณ อยุธยา มีโอรสและธิดากับหม่อมต่างๆดังนี้
    • หม่อมราชวงศ์แสงแก้ว กาญจนะวิชัย มีหม่อมเอิบเป็นมารดา
    • หม่อมราชวงศ์หญิงสุวรรณโณภาศ กาญจนะวิชัย มีหม่อมปฐมเป็นมารดา
    • หม่อมราชวงศ์หญิงวรนาถนารี กาญจนะวิชัย มีหม่อมปฐมเป็นมารดา
    • หม่อมราชวงศ์โอภาส กาญจนะวิชัย มีหม่อมสนิทเป็นมารดา
    • หม่อมราชวงศ์หญิงโศภา กาญจนะวิชัย มีหม่อมหม่อมสนิทเป็นมารดา
    • หม่อมราชวงศ์หญิงจันทร์เพ็ญ กาญจนะวิชัย มีหม่อมอรุณเป็นมารดา
  • หม่อมเจ้ากาญจนวิจิตร กาญจนะวิชัย (พ.ศ. 2439 – 26 เมษายน พ.ศ. 2472; พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ)
  • หม่อมเจ้าหญิงพานสุคนธ์ หรือ หม่อมเจ้าหญิงพานทองสุคนธ์ กาญจนะวิชัย (พ.ศ. 2440 – พ.ศ. 2518)
  • หม่อมเจ้าหญิงสุวรรณรัศมี กาญจนะวิชัย (พ.ศ. 2441 – พ.ศ. 2519)
  • หม่อมเจ้าหญิงศิริวรรณา กาญจนะวิชัย (พ.ศ. 2445 – พ.ศ. 2523)
  • หม่อมเจ้าหญิงแจ่มจำรัส กาญจนะวิชัย (1 มกราคม พ.ศ. 2460 – พ.ศ. 2538) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าพุฒิสวัสดิ์ ศุขสวัสดิ์ (พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช)
  • หม่อมเจ้าหญิงสุพรรณโนมาศ กาญจนะวิชัย (พ.ศ. 2461 – พ.ศ. 2539) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์เพื่อสมรสกับสามัญชน

พระอิสริยยศ[แก้]

  • พระบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจโนภาสรัศมี (25 กรกฎาคม พ.ศ. 2413 – 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451)
  • พระบวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ (16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451 – 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454)
  • พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ (15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454 – 29 สิงหาคม พ.ศ. 2463)

พระยศ[แก้]

  • พ.ศ. 2430 ร้อยตรี[3]
  • พ.ศ. 2431 ร้อยโท[4]
  • 12 ตุลาคม พ.ศ. 2435 พันตรี[5]
  • 3 เมษายน พ.ศ. 2444 พันโท[6]
  • 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2451 พันเอก[7]

ตำแหน่ง[แก้]

  • 11 เมษายน พ.ศ. 2441 ราชองครักษ์ประจำการ[8]
  • 16 ธันวาคม พ.ศ. 2445 ออกจากราชองครักษ์ประจำการ เป็นผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 4[9]
  • 16 เมษายน พ.ศ. 2446 ผู้บังคับการกรมทหารราบที่ 2[10]
  • 3 กันยายน พ.ศ. 2447 ราชองครักษ์ประจำการ[11]
  • มกราคม พ.ศ. 2452 ออกจากราชองครักษ์ประจำการ เป็นสารวัตรทหารบกบริเวณฝ่ายเหนือ[12]
  • สิงหาคม พ.ศ. 2454 เจ้ากรมเสบียงทหารบก[13]
  • เมษายน พ.ศ. 2455 ออกจากประจำการ[14]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ แจ้งความกระทรวงกลาโหม ราชกิจจานุเบกษา 6 สิงหาคม ร.ศ.130 เล่ม 28 หน้า 895
  2. ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2463/D/1703.PDF
  3. ↑ ข่าวพระราชทานสัญญาบัตร
  4. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรข้าราชการฝ่ายทหารและพลเรือน (หน้า 162)
  5. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหาร
  6. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
  7. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
  8. ↑ รายนามผู้ที่เป็นราชองครักษ์
  9. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  10. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  11. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  12. ↑ แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
  13. ↑ แจ้งความกระทรวงกลาโหม
  14. ↑ แจ้งความกระทรวงกลาโหม
  15. ↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
  16. ↑ พระราชทายพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ บาญชี
  18. ↑ พระราชทายพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (หน้า ๔๒๒)

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

  • ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
  • บรรเจิด อินทุจันทร์ยง. ราชสกุลพระบรมราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : องค์การค้าของคุรุสภา, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2539. หน้า หน้าที่. ISBN 974-005-650-8
  • ศ. วรพัทธ์ทวีโชติ. เฉลิมพระยศเจ้านาย ฉะบับมีพระรูป. [ม.ป.ท.] : [ม.ป.พ.], [ม.ป.ป.]. หน้า หน้าที่.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระราชวรวงศ์เธอ_กรมหมื่นชาญไชยบวรยศ&oldid=9705443"