พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย
| พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย | |
|---|---|
 | |
| เสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ | |
| ดำรงตำแหน่ง | 1 เมษายน พ.ศ. 2467 - 29 มิถุนายน พ.ศ. 2475 |
| ก่อนหน้า | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ |
| ถัดไป | พระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล) |
| หม่อม | หม่อมเพี้ยน เทวกุล ณ อยุธยา |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
| พระบิดา | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ |
| พระมารดา | หม่อมลม้าย เทวกุล ณ อยุธยา |
| ประสูติ | 11 สิงหาคม พ.ศ. 2426 |
| สิ้นพระชนม์ | 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 |
มหาอำมาตย์เอก พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย พระนามเดิม หม่อมเจ้าไตรทศประพันธ์ เทวกุล (11 สิงหาคม พ.ศ. 2426 - 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486) อดีตเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ และอภิรัฐมนตรี
พระประวัติ[แก้]
พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ประสูติแต่หม่อมลม้าย เทวกุล ณ อยุธยา เดิมมีพระสกุลยศเป็นหม่อมเจ้าไตรทศประพันธ์
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว วันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465 โปรดให้สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไตรทศประพันธ์[1] เมื่อพระบิดาซึ่งเป็นเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศสิ้นพระชนม์ลง จึงได้รับโปรดเกล้าให้เป็นผู้แทนเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศตั้งแต่วันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2466[2] ได้รับพระราชทานตราบัวแก้วประจำตำแหน่งเสนาบดีเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม[3] แล้วได้รับโปรดเกล้าให้ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2466[4] ต่อมาในวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2472 ได้รับสถาปนาขึ้นเป็นพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย ทรงศักดินา 11000[5] และได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งเป็นอภิรัฐมนตรีในวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2474[6]
เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน ค.ศ. 1919 (พ.ศ. 2462) ทรงเป็นผู้แทนสยาม ลงนามในสนธิสัญญาแวร์ซายส์ครั้งสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 1 ร่วมกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร และพ้นจากตำแหน่งเสนบดีกระทรวง หลังเกิดการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 ต่อมาในปี 2485 ประชวรด้วยพระโรคไข้จับสั่นและสิ้นพระชนม์ด้วยพระโรคเส้นพระโลหิตในพระมัตถลุงค์แตก เมื่อ 5 กุมภาพันธ์ 2486 รวมพระชันษา 59 ปี ได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2486[7]
โอรสธิดา[แก้]
พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย เสกสมรสกับหม่อมเพี้ยน เทวกุล ณ อยุธยา มีโอรส-ธิดา 12 คน คือ[8]
- หม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์ เทวกุล สมรสกับพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนครสวรรค์ศักดิพินิต
- หม่อมราชวงศ์ทวยเทพ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์เทวไทย เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์จันทรรัตน์ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์เทพฤทธิ์ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์เฉลิมวิมาน เทวกุล สมรสกับ หม่อมราชวงศ์จิตติน เกษมศรี
- หม่อมราชวงศ์จิตรคุปต์ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์ศุภกันต์ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์ยันต์เทพ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์ภัทราตรีทศ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์ฉันทัศตรีทศ เทวกุล
- หม่อมราชวงศ์ พัฒนาตรีทศ เทวกุล
อ้างอิง[แก้]
- เชิงอรรถ
- ↑ "ประกาศเลื่อนกรมตั้งพระองค์เจ้าและตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 313–317. 19 พฤศจิกายน 2465. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2561.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งผู้แทนเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศและเปลี่ยนตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงมุรธาธร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ก): 41–42. 1 กรกฎาคม 2466. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2561.
- ↑ "พระราชทานตราตำแหน่งเสนาบดี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (ง): 1084. 8 กรกฎาคม 2466. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2561.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งผู้สำเร็จราชการกระทรวงทหารเรือและเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 41 (0 ก): 1–2. 1 เมษายน 2467. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2561.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้าและเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 46 (0 ก): 185–188. 10 พฤศจิกายน 2472. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2561.
- ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งอภิรัฐมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 366. 25 ตุลาคม 2474. สืบค้นเมื่อ 28 สิงหาคม 2561.
- ↑ พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี, หน้า 197
- ↑ ชมรมสายสกุลบุนนาค
- บรรณานุกรม
- ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า 197. ISBN 974-221-818-8
- พระประวัติและงานของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไตรทศประพันธ์กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย, กรุงเทพฯ, บริษัทคราฟแมนเพรส จำกัด, 2526.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
