พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์
| พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ | |
|---|---|
 | |
| พระนาม | พระองค์เจ้าชายหัสดินทร์ |
| พระอิสริยยศ | พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ ชั้น 4 |
| ฐานันดรศักดิ์ | พระองค์เจ้าชั้นโท |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์จักรี |
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
| ประสูติ | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2388 |
| สิ้นพระชนม์ | 21 สิงหาคม พ.ศ. 2429 (พระชันษา 52 ปี) |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาหนู |
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหัสดินทร์ เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 19 ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวกับเจ้าจอมมารดาหนู
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน 12 ขึ้น 13 ค่ำ ปีมะเส็ง สัปตศก จ.ศ. 1207 ตรงกับวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2388[1] ต่อมาถึงรัชกาลที่ 5 ทรงสถาปนาเป็นพระเจ้าบวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์[2] เมื่อวันพฤหัสบดี เดือนยี่ ขึ้น 9 ค่ำ ปีมะเส็ง ตรีศก จ.ศ. 1243 ตรงกับวันที่ 29 ธันวาคม พ.ศ. 2424
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันเสาร์ เดือน 9 แรม 7 ค่ำ ปีจอ อัฐศก จ.ศ. 1248 ตรงกับวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2429 พระชันษา 42 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุท้องสนามหลวง วันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2430[3]
พระองค์ทรงเป็นต้นราชสกุลหัสดินทร ทรงมีพระโอรส 2 พระองค์ ดังนี้
1.หม่อมเจ้าชนะไชย หัสดินทร์ (ประสูติ พ.ศ. 2407 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2437 พระราชทานเพลิง ณ วัดสังเวชวิศยาราม เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2438)
2.นายพลตรี หม่อมเจ้าศรีใสเฉลิมศักดิ์ หัสดินทร ท.ม.,ต.จ. อดีตผู้บัญชาการกองพลที่ 2 มณฑลนครไชยศรี (ประสูติ พ.ศ. 2410 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2462 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2464) เสกสมรสกับหม่อมลืม หัสดินทร ณ อยุธยา (สกุลเดิม : จุลกะ) มีโอรสธิดา 7 คน คือ
1.หม่อมราชวงศ์หญิงแลวิไลลักษณ์ หัสดินทร์
2.พลโท หม่อมราชวงศ์ลาภ หัสดินทร์ ม.ว.ม., ป.ช., ท.จ.ว.
3.พันเอก หม่อมราชวงศ์ล้ำเลิศ หัสดินทร์
4.หม่อมราชวงศ์หญิงล้วนฉวี หัสดินทร
5.ศาสตราจารย์ หม่อมราชวงศ์แหลมฉาน หัสดินทร์
6.หม่อมราชวงศ์ลมเพย หัสดินทร์
7.หม่อมราชวงศ์รัชสกล หัสดินทร์
และนอกจากนี้หม่อมเจ้าศรีไสยยังทรงมีหม่อมอีกหนึ่งคนไม่ปรากฏนาม มีโอรสและธิดา คือ
1.หม่อมราชวงศ์เฉลิมศักดิ์ หัสดินทร์
2.หม่อมราชวงศ์หญิงวิศิษฐ์ศรี หัสดินทร์
และทรงโอรสและธิดากับหม่อมคนสุดท้ายชื่อ หม่อมเทียบ มีโอรสและธิดาดังนี้ 1. หม่อมราชวงศ์เบญจรัตนสดศรี หัสดินทร์ 2. หม่อมราชวงศ์อนุศักดิ์ หัสดินทร์ 3. หม่อมราชวงศ์ทวีพันธ์วัฒนา หัสดินทร์ 4. หม่อมราชวงศ์สร้อนสนธ์สังวาล หัสดินทร์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]
- พ.ศ. 2423 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)
_ribbon.svg){kind=small}
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Somdetch Phra Paramindr MahaMongkut, “The Family of the late Second King of Siam,” op.cit, p. 52
- ↑ คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ กรมศิลปากร ราชสกุลวงศ์ Archived 2017-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน พิมพ์ครั้งที่ 4; กรุงเทพฯ, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์: 2554
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 4 จ.ศ. 1249, หน้า 55.
| สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท |
|  |
|---|---|---|
| สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ |
| |
| สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ |
| |
| พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| |
| กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ | ||
* กรมพระราชวังบวรสถานมงคล X ถูกถอดจากฐานันดรศักดิ์ | ||