พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์)
| พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) | |
|---|---|
| |
| นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 1 | |
| ดำรงตำแหน่ง 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 (1 ปี) | |
| กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| ผู้ว่าการแทน | พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) |
| ถัดไป | พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) |
| ประธานคณะกรรมการราษฎร | |
| ดำรงตำแหน่ง 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 (0 ปี 165 วัน) | |
| กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ | |
| ดำรงตำแหน่ง 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2476 (0 ปี 197 วัน) | |
| นายกรัฐมนตรี | พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) |
| ก่อนหน้า | พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (ในฐานะเสนาบดี) |
| ถัดไป | เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา) |
| เสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ | |
| ดำรงตำแหน่ง 29 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 (0 ปี 164 วัน) | |
| ก่อนหน้า | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศุภโยคเกษม |
| ถัดไป | พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (ในฐานะรัฐมนตรีว่าการ) |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2427 จังหวัดพระนคร ประเทศไทย |
| เสียชีวิต | 1 ตุลาคม พ.ศ. 2491 (64 ปี) ปีนัง ประเทศมาเลเซีย |
| คู่สมรส | คุณหญิงนิตย์ มโนปกรณนิติธาดา เชย หุตะสิงห์ |
| ศาสนา | พุทธ |
มหาอำมาตย์โท พระยามโนปกรณนิติธาดา เป็นนายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศไทย ชื่อเดิมว่า "ก้อน หุตะสิงห์" เกิดวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2427 ที่จังหวัดพระนคร เป็นบุตรของนายฮวด กับนางแก้ว หุตะสิงห์ ท่านถึงแก่อนิจกรรม ณ เมืองปีนัง เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2491 รวมอายุได้ 64 ปีเศษ
เนื้อหา
การศึกษา[แก้]
- โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- โรงเรียนอัสสัมชัญ
- โรงเรียนกฎหมายกระทรวงยุติธรรม (เนติบัณฑิตสยาม)
- The Middle Temple (เนติบัณฑิต) ประเทศอังกฤษ
ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง[แก้]
- สมัยที่ 1 : 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 - 9 ธันวาคม พ.ศ. 2475 (คณะรัฐมนตรี คณะที่ 1)
- สมัยที่ 2 : 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 - 1 เมษายน พ.ศ. 2476 (คณะรัฐมนตรี คณะที่ 2)
- สมัยที่ 3 : 1 เมษายน พ.ศ. 2476 - 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 (คณะรัฐมนตรี คณะที่ 3)
บทบาททางการเมือง[แก้]
พระยามโนปกรณนิติธาดา เป็นผู้ที่จบการศึกษาวิชากฎหมายระดับเนติบัณฑิต จากประเทศอังกฤษ เป็นข้าราชการตุลาการผู้ที่ได้ชื่อว่ามือสะอาด ไม่เคยมีเรื่องด่างพร้อยมาตลอดชีวิตการรับราชการ เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ท่านได้รับเลือกจากคณะราษฎรโดยนายปรีดี พนมยงค์ ให้ดำรงตำแหน่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรชุดแรกที่มีด้วยกันทั้งหมด 70 คน ที่มาจากการแต่งตั้ง และได้รับคัดเลือกให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศ ด้วยหวังว่าท่านจะเป็นคนกลางประสานความเข้าใจระหว่างกลุ่มผู้นิยมการปกครองแบบเก่า และกลุ่มผู้เปลี่ยนแปลงการปกครอง โดยพระยามโนปกรณ์นิติธาดาได้ถูกทาบทามตั้งแต่วันแรกที่มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง แต่ทว่ายังไม่ตอบรับเลยในทันที เพียงแต่ขอเวลาไปตัดสินใจหนึ่งคืน และได้ให้คำตอบรับในเช้าวันถัดมา[1]
หลังจากมีกรณีเรื่อง "สมุดปกเหลือง" เค้าโครงเศรษฐกิจที่ร่างโดยนายปรีดี ขึ้นถวายให้พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงวินิจฉัย ซึ่งพระองค์ท่านไม่เห็นชอบด้วย ก่อให้เกิดความแตกแยกกันในหมู่สมาชิกคณะราษฎร ข้าราชการ ขุนนาง และบุคคลในสภา ฯ พระยามโนปกรณ ฯ เองก็ไม่เห็นชอบด้วยกับเค้าโครงเศรษฐกิจฉบับนี้ ประกอบกับได้รับการสนับสนุนจากสมาชิกคณะราษฎรกลุ่มทหารที่นำโดย พระยาทรงสุรเดช ท่านจึงได้ใช้อำนาจของนายกรัฐมนตรีปิดสภา พร้อมงดใช้รัฐธรรมนูญบางมาตรา รวมทั้งได้เนรเทศนายปรีดี พนมยงค์ ให้กลับไปยังประเทศฝรั่งเศส และออกพระราชบัญญัติป้องกันการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์เป็นฉบับแรกด้วย ซึ่งเรียกกันว่าท่านกระทำรัฐประหารด้วยการใช้ "ปากกาด้ามเดียว" ท่ามกลางความไม่พอใจของกลุ่มคณะราษฎรที่สนับสนุนนายปรีดี พนมยงค์
เหตุการณ์ความขัดแย้งเหล่านี้ ได้บานปลายนำไปสู่การรัฐประหารในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2476 ที่ พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา หัวหน้าคณะราษฎรได้รัฐประหารคณะรัฐบาลของท่าน และเนรเทศท่านไปยังปีนังด้วยรถไฟ พร้อมกับเรียกตัวนายปรีดีกลับมาจากฝรั่งเศส ซึ่งพระยามโนปกรณนิติธาดาก็ได้ใช้ชีวิตในบั้นปลายอยู่ที่ปีนัง ตราบจนถึงแก่อสัญกรรม
พระยามโนปกรณนิติธาดาเป็นบุคคลที่มีความรู้ความสามารถและคุณวุฒิสูง แต่เป็นบุคคลที่มีบุคลิกพูดจาตรงไปตรงมาแบบขวานผ่าซาก ชีวิตส่วนตัวชื่นชอบในการเดินป่าและล่าสัตว์ป่า[2]
ลำดับเหตุการณ์[แก้]
- 27-28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ได้มีมติแต่งตั้งพระยามโนปกรณนิติธาดา เป็นประธานคณะกรรมการราษฎร ซึ่งเป็นตำแหน่งสูงสุดในการบริหาร เทียบเท่ากับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในปัจจุบัน
- 9 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ลาออก
- 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ตามรัฐธรรมนูญอีกครั้งหนึ่ง
- 1 เมษายน พ.ศ. 2476 แต่งตั้งคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ โดยมีพระยามโนปกรณนิติธาดาเป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้งหนึ่ง
- 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา ได้เข้ายึดอำนาจจากรัฐบาล พระยามโนปกรณนิติธาดาได้ลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี
ผลงานที่สำคัญ[แก้]
- พ.ศ. 2461 ได้รับความไว้วางพระราชหฤทัยจาก พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้ดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาราชการในพระองค์[3]
ครอบครัว[แก้]
.jpg)
.jpg)
พระยามโนปกรณนิติธาดาสมรสครั้งแรกกับคุณหญิงนิตย์ มโนปกรณนิติธาดา (สกุลเดิม สาณะเสน) ธิดาของพระยาวิสูตรโกษา (ฟัก สาณะเสน)
คุณหญิงมโนปกรณนิติธาดาได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวกับสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี เมื่อคราวเสด็จประพาสอาณานิคมอินโดจีนของฝรั่งเศส ระหว่างวันที่ 6 เมษายน - 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2473 จนเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคมนั้น ได้เกิดอุบัติเหตุเมื่อรถยนต์ที่เธอนั่งพุ่งชนเข้ากับเสาโทรเลข เนื่องจากความประมาทของพลขับ[4] ทำให้คุณหญิงมโนปกรณนิติธาดาบาดเจ็บสาหัสที่ศีรษะมีบาดแผลฉกรรจ์ ภายหลังคุณหญิงทนพิษบาดแผลไม่ไหวจึงเสียชีวิตลงในเวลา 12.35 นาฬิกา ของวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2473[4]
เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงทราบ จึงทรงร่นระยะเวลาพระราชกรณียกิจ และโปรดให้งดงานรื่นเริงต่าง ๆ ระหว่างการเสด็จประพาสไปเสียสิ้น[4] ทั้งยังได้สร้างอนุสาวรีย์เสาหินรูปหน้านางสี่หน้าเพื่อเก็บอังคารของคุณหญิงที่วัดปทุมวนาราม[4]
หลังการเสียชีวิตของคุณหญิงมโนปกรณนิติธาดา พระยามโนปกรณนิติธาดาจึงใช้ชีวิตคู่กับ เชย หุตะสิงห์[4] และมีบุตรคนเดียวคือ ตุ้ม หุตะสิงห์[4]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]
- พ.ศ. 2470 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้น 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)[5] - พ.ศ. 2474 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)[6] - พ.ศ. 2455 -
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) [7] - พ.ศ. 2454 -
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 5[8] - พ.ศ. 2469 -
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4[9]
_ribbon.png){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
.png){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
อ้างอิง[แก้]
- ↑ นายหนหวย. เจ้าฟ้าประชาธิปกราชันผู้นิราศ. กรุงเทพฯ : พิมพ์จำหน่ายด้วยตัวเอง, 2530. 704 หน้า. หน้า 284.
- ↑ นายกฯคนแรก
- ↑ http://www.thaiembdc.org/bio/pms/manopakorn.htm
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 OSKNETWORK. OSK พระยามโนปกรณ์นิติธาดา 'คนนอกคณะราษฎร' นายกรัฐมนตรีคนแรกของสยามประเทศ. เรียกดูเมื่อ 5 กันยายน 2555
- ↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
- ↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
- ↑ พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา
- ↑ พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์
- ↑ พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญ
ดูเพิ่ม[แก้]
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- ประวัติที่เว็บไซต์ทำเนียบรัฐบาล
- ประวัติที่เว็บไซต์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
- ประวัติที่เว็บไซต์สถานทูตไทย ณ กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ประเทศสหรัฐอเมริกา
- ประวัติที่เว็บไซต์รัฐสภาสำหรับเยาวชน-ยุวชนรัฐสภา
| ก่อนหน้า | พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (ในฐานะประธานคณะกรรมการราษฎร) |
|
 นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย (10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 - 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476) |
|
พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) |
| สถาปนาตำแหน่ง |
|
ประธานคณะกรรมการราษฎร (28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475) |
|
พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (ในฐานะนายกรัฐมนตรี) |
| พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศุภโยคเกษม |
|
 เสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ (29 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475) |
|
พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (ในฐานะรัฐมนตรีว่าการ) |
| พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) (ในฐานะเสนาบดี) |
|
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ (10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2476) |
|
เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา) |
| |||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||
- บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2427
- บุคคลที่เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2491
- นักการเมืองไทย
- นายกรัฐมนตรีไทย
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังไทย
- บรรดาศักดิ์ชั้นพระยา
- บุคคลจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- บุคคลจากโรงเรียนอัสสัมชัญ
- ผู้นำที่พ้นตำแหน่งจากรัฐประหาร
- ชาวไทยที่เสียชีวิตในประเทศมาเลเซีย
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ท.จ.ว. (ฝ่ายหน้า)
- สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ม.
