คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Faculty of Science, Chulalongkorn University | |
 | |
| ชื่อเดิม | คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ |
|---|---|
| สถาปนา | 26 มีนาคม พ.ศ. 2460 |
| สังกัดการศึกษา | จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย |
| คณบดี | ศาสตราจารย์ ดร.ประณัฐ โพธิยะราช |
| ที่อยู่ | |
| สี | สีเหลือง |
| เว็บไซต์ | www |
 | |
คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นคณะวิทยาศาสตร์แห่งแรกของประเทศไทย โดยเป็นหนึ่ง 1 ใน 4 คณะแรกตั้งของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เดิมใช้ชื่อว่า "คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์" ปัจจุบันประกอบด้วย 14 ภาควิชา แบ่งเป็น 4 กลุ่ม คือ กลุ่มวิทยาศาสตร์ชีวภาพ กลุ่มวิทยาศาสตร์กายภาพ กลุ่มวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ และกลุ่มเทคโนโลยี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งอยู่ภายในพื้นที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยด้านตะวันออกของถนนพญาไท ด้านข้างสระน้ำ
คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นคณะวิทยาศาสตร์ที่มีอาจารย์ได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติมากที่สุดของประเทศไทย การจัดอันดับในกลุ่มสาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติจาก QS world university ranking by subject[1] พบว่า คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้รับการจัดอันดับให้เป็นอันดับ 1 ของประเทศไทย อันดับที่ 258 ของโลก และเป็นเพียงแห่งเดียวในประเทศที่ติดอันดับ
ประวัติ
[แก้]
คณะวิทยาศาสตร์ เป็นหนึ่งในสี่คณะแรกเริ่มที่ก่อตั้งขึ้นพร้อมกับการสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในชื่อ "คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์" มีวัตถุประสงค์ในการก่อตั้งเพื่อสอนวิชาพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ เพื่อนำไปประยุกต์ในการศึกษาขั้นสูงต่อไป ให้กับนิสิตคณะแพทยศาสตร์ ซึ่งในขณะนั้นคือคณะแพทยศาสตร์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อมามีการเปลี่ยนชื่อเป็น คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล
วันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาลย้ายไปสังกัดมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยก็ยังคงทำหน้าที่สอนวิชาพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์เช่นเดิม วันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานนามใหม่แก่มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ว่า "มหาวิทยาลัยมหิดล" และพระราชทานนามใหม่ให้กับคณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาลว่า "คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล" หน้าที่การสอนวิชาพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ให้กับคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลจึงยุติลง แต่ในเวลานั้นคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ถือกำเนิดขึ้นแล้ว หน้าที่สอนวิชาพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ให้กับคณะแพทยศาสตร์จึงดำเนินต่อไปจนมีการปรับปรุงหลักสูตรและคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีความพร้อมเพียงพอที่จะดำเนินการสอนภายในคณะ คณะวิทยาศาสตร์จึงยุติการทำหน้าที่นี้ลงเช่นในปัจจุบัน
นอกจากนี้คณะวิทยาศาสตร์ ยังสอนวิชาพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ให้กับคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และยังมีแผนกฝึกหัดครู (ต่อมาเป็นคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) ที่เป็นแหล่งผลิตครูวิทยาศาสตร์ เพื่อสอนวิชาวิทยาศาสตร์ในระดับประถมและมัธยมศึกษาและยังคงทำหน้าที่นี้จนถึงปัจจุบัน แต่เนื่องจากสมัยนั้น อาจารย์ที่สอนวิทยาศาสตร์ คือ แพทย์สามัญ ซึ่งไม่สามารถสอนวิทยาศาสตร์ได้ ทำให้นิสิตที่จบการศึกษามีความรู้ค่อนข้างจำกัด อีกทั้งการเรียนการสอนยังมีอุปสรรค เช่น นิสิตไม่มีความรู้ทางด้านภาษาอังกฤษ จึงไม่สามารถนำตำราต่างประเทศมาใช้ในการสอนได้
ดังนั้น ในวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2465 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมขุนสงขลานครินทร์ ให้ทรงเป็นหัวหน้าคณะผู้แทนประเทศไทย ดำเนินการขอความอนุเคราะห์จากมูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์ ในการปรับปรุงการศึกษาวิชาแพทยศาสตร์ และวิชาวิทยาศาสตร์ โดยความร่วมมือนี้มีกำหนด 5 ปี ภายใต้เงื่อนไขที่รัฐบาลไทยจะต้องสร้างศาลาวิทยาศาสตร์หนึ่งหลัง เพื่อใช้ในการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ นับเป็นอาคารวิทยาศาสตร์หลังแรกที่รู้จักกันในนาม "ตึกขาว" ซึ่งเป็นตึกที่เก่าแก่ที่สุดในคณะ และจะได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานในอนาคตซึ่งห้ามมิให้ทำการรื้อถอนใดๆ นอกจากการก่อสร้างศาลาวิทยาศาสตร์แล้ว รัฐบาลไทยต้องตั้งตำแหน่งศาสตราจารย์วิชาฟิสิกส์ เคมี และชีววิทยา โดยที่ทางมูลนิธิฯ จะออกเงินจ้างอาจารย์ภาษาอังกฤษให้ 1 คนเป็นเวลา 3 ปี และมูลนิธิฯจะให้ทุนนิสิตและอาจารย์ไปศึกษาวิชาฟิสิกส์ เคมี และชีววิทยา ณ ต่างประเทศ เพื่อให้กลับมารับตำแหน่งแทนศาสตราจารย์ของมูลนิธิฯ จากความร่วมมือของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและมูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์ ทำให้คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ในขณะนั้น สามารถผลิตอาจารย์วิทยาศาสตร์ ผู้มีความรู้ความสามารถในการสอนวิชาต่างๆ เพิ่มมากขึ้น และคณะก็มีสาขาวิชาต่างๆ รวมทั้งนิสิตเพิ่มมากขึ้น ในวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 ได้มีพระราชกฤษฎีกา วางระเบียบกรมต่างๆในกระทรวงธรรมการ (กระทรวงศึกษาธิการในปัจจุบัน) และมีการประกาศแยกคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ออกเป็นสองคณะ แต่ในวันที่ 29 มกราคม ปีเดียวกัน (ในสมัยนั้น พ.ศ.ของไทยเริ่มนับจากเดือนเมษายน) ก็มีประกาศให้คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์รวมกันอีกครั้ง จนในที่สุด ในปี พ.ศ. 2491 ได้มีประกาศแยกคณะอักษรศาสตร์และคณะวิทยาศาสตร์ออกเป็นสองคณะอีกครั้งหนึ่ง
คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงนับเป็นคณะแรกในประเทศไทยที่มีการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ ในขณะนั้นคณะวิทยาศาสตร์ประกอบด้วย 4 ภาควิชา คือ คณิตศาสตร์ เคมี ฟิสิกส์ และชีววิทยา หลังจากนั้น คณะวิทยาศาสตร์ก็ได้เติบโตขึ้น และเพื่อให้ทันต่อกระแสความก้าวหน้าของวิทยาศาสตร์ จึงมีการก่อตั้งภาควิชาต่าง ๆ เพิ่มขึ้นมา ทั้งในสาขาวิทยาศาสตร์กายภาพ วิทยาศาสตร์ชีวภาพ และเทคโนโลยี เพื่อผลิตบุคลากรทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อันเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศให้เจริญรุดหน้าทัดเทียมนานาประเทศ
ภาควิชา
[แก้]คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นคณะวิทยาศาสตร์ที่มีจำนวนสาขาวิชา โดยเฉพาะในระดับปริญญาตรีมากที่สุดในประเทศไทย โดยประกอบด้วย 14 ภาควิชา ได้แก่
|
|
ภาควิชาเคมีเทคนิค
[แก้]ภาควิชาเคมีเทคนิคขึ้นเมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2502 จากวิสัยทัศน์ของ ศ.ดร.แถบ นีละนิธิ ที่เห็นว่าอุตสาหกรรมเคมีจะเป็นอุตสาหกรรมที่จะเข้ามามีบทบาทอย่างมากในการพัฒนาประเทศ ถึงได้เสนอให้มีการจัดตั้งภาควิชาเคมีเทคนิคขึ้น ซึ่งนับได้ว่าเป็นภาควิชาแรกทางสาขาวิศวกรรมเคมีของประเทศไทย จึงนับได้ว่าภาควิชาเคมีเทคนิคเป็นแกนนำให้เกิดการพัฒนาการศึกษา แตกแขนงออกเป็นการศึกษาวัสดุศาสตร์และเทคโนโลยีอาหาร และขยายขอบข่ายออกไป เป็นภาควิชาวัสดุศาสตร์ เมื่อ พ.ศ. 2517 และภาควิชาเทคโนโลยีทางอาหาร เมื่อปี พ.ศ. 2527 ตามลำดับ[2]
หลักสูตรเคมีวิศวกรรม คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นหลักสูตรที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างวิศวกรเคมีให้กับภาคอุตสาหกรรมมาตั้งแต่เปิดสอนหลักสูตรเมื่อ พ.ศ. 2502 มาจนถึงปัจจุบัน หลักสูตรเคมีวิศวกรรมได้รับการรับรองโดยสภาวิศวกรในสาขาวิศวกรรมเคมี
หลักสูตร
[แก้]| ระดับปริญญาตรี | ระดับปริญญาโท | ระดับปริญญาเอก |
|---|---|---|
|
วิทยาศาสตรบัณฑิต (วท.บ.)
|
วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วท.ม.)
|
วิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต (วท.ด.)
|
อันดับและมาตรฐานของคณะ
[แก้]ผลการจัดอันดับในกลุ่มสาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติจาก QS world university ranking by subject[1] จาก Quacquarelli Symonds (QS) พบว่าคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้รับการจัดอันดับให้เป็นอันดับ 1 ของประเทศไทย อันดับที่ 258 ของโลก และเป็นเพียงแห่งเดียวในประเทศที่ติดอันดับ นอกจากนั้นยังมีผลการจัดอันดับแยกตามรายวิชาซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
| สาขา | อันดับโลก | อันดับในประเทศ |
|---|---|---|
| วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม | 101 – 150 | 1 |
| ภูมิศาสตร์* | 101 – 150 | 1 |
| เคมี | 151 – 200 | 1 |
| วัสดุศาสตร์* | 151 – 200 | 1 |
| วิทยาศาสตร์ชีวภาพ | 201 – 250 | 1 (ร่วม) |
| วิทยาการคอมพิวเตอร์และระบบสารสนเทศ | 201 – 250 | 1 |
| ฟิสิกส์และดาราศาสตร์* | 301 – 350 | 1 |
หมายเหตุ *เป็นแห่งเดียวในประเทศที่ติดอันดับ
พิพิธภัณฑ์ภายในคณะ
[แก้]
นอกจากจัดการศึกษาทางด้านวิทยาศาสตร์แล้ว คณะวิทยาศาสตร์ยังเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์หลายแห่ง ซึ่งรับผิดชอบโดยภาควิชาต่าง ๆ ของคณะ ได้แก่
- พิพิธภัณฑสถานธรรมชาติวิทยาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งอยู่ที่ตึกชีววิทยา 1 ภาควิชาชีววิทยา จัดแสดงความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตทั้งพืช สัตว์และความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสภาพแวดล้อม[3]
- พิพิธภัณฑสถานธรณีวิทยา ตั้งอยู่ที่ตึกธรณีวิทยา ชั้น 1 ภาควิชาธรณีวิทยาจัดแสดงตัวอย่างหินชนิดต่าง ๆ ลักษณะชั้นหินและฟอสซิลที่ภาควิชาเก็บตัวอย่างมาจากการสำรวจ[4]
- พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยีทางภาพ ตั้งอยู่ชั้น 3 และชั้น 6 ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางภาพถ่ายและเทคโนโลยีทางการพิมพ์ จัดแสดงประวัติศาสตร์เทคโนโลยีทางภาพและการพิมพ์ในประเทศไทย และความก้าวหน้าอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ยุคเริ่มต้นจนถึงปัจจุบัน[5]
- พิพิธภัณฑสถานพืชศาสตราจารย์กสิน สุวะตะพันธุ์ ตั้งอยู่ที่ตึกพฤกษศาสตร์ ชั้น 4 ภาควิชาพฤกษศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์[6] จัดแสดงตัวอย่างพันธุ์ไม้ ทั้งตัวอย่างแห้ง ตัวอย่างรักษาสภาพโดยการดอง ตัวอย่างผล เมล็ด ละอองเรณู และสปอร์ ภาพถ่าย ภาพวาดสไลด์สีโปร่งแสง ตัวอย่างเนื้อไม้ ซากดึกดำบรรพ์ (fossil) เป็นที่ตั้งของฐานข้อมูล เฟิร์น กล้วยไม้เมืองไทยและพืชมีพิษของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- พิพิธภัณฑ์หอยทากของไทย ตั้งอยู่ที่ชั้น 2 ห้อง 218 ตึกชีววิทยา 1 (ตึกขาว) คณะวิทยาศาสตร์[7]จัดแสดงนิทรรศการหอยทากที่พบในประเทศไทย พิพิธภัณฑ์แห่งนี้อยู่ในรายการบันทึกของพิพิธภัณฑ์สถานธรรมชาติวิทยาแห่งหนึ่งของโลก
คณาจารย์และศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียง
[แก้]คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีคณาจารย์ได้รับรางวัลดีเด่นด้านการสอนและการวิจัยทั้งในระดับชาติและระดับนานาชาติ เป็นจำนวนมาก เช่น รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น จำนวน 7 ท่าน รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ จำนวน 17 ท่าน รางวัลนักเทคโนโลยีดีเด่นจำนวน 1 ท่าน รางวัลนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่จำนวน 10 ท่าน รางวัลนักเทคโนโลยีรุ่นใหม่ จำนวน 1 ท่าน และมีศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียง เช่น
- ดร.คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
- ดร.พิจิตต รัตตกุล อดีตผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
- พลโทหญิงพูนภิรมย์ ลิปตพัลลภ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน
- ศ.ดร.ประสาท สืบค้า อธิการบดีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
- ศ.ดร.สตางค์ มงคลสุข ผู้ก่อตั้งและคณบดีท่านแรกคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
- เสน่ห์ ศรีสุวรรณ นักพูดในรายการโทรทัศน์ และอดีตที่ปรึกษาการตลาดและฝ่ายขาย บริษัท เอสโซ่ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน)
- ชัชชญา ส่งเจริญ อดีตศิลปินวงทรีทูวันสังกัดกามิกาเซ่ ศิษย์เก่าสาขาเคมีประยุกต์
- พิชญาภา นาถา ไอดอลสมาชิกวงบีเอ็นเคโฟร์ติเอ็ต นิสิตสาขาเทคโนโลยีทางอาหาร
ดูเพิ่ม
[แก้]- สถานศึกษาเคมีปฏิบัติ เป็นสถาบันสมทบของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดการเรียนการสอนในหลักสูตรอนุปริญญาเคมีปฏิบัติ ปัจจุบันไม่เปิดรับนิสิตเข้าศึกษาแล้ว
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 https://www.topuniversities.com/subject-rankings/2017
- ↑ http://www.chemtech.sc.chula.ac.th/ct/about-us/
- ↑ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิพิธภัณฑสถานธรรมชาติวิทยาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2558. http://www.chula.ac.th/th/archive/museum/3601 เก็บถาวร 2018-03-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (1 กันยายน 2559 ที่เข้าถึง).
- ↑ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิพิธภัณฑสถานธรณีวิทยา. 2558. http://www.chula.ac.th/th/archive/museum/3609 เก็บถาวร 2018-03-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (1 กันยายน 2559 ที่เข้าถึง).
- ↑ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยีทางภาพ. 2558. http://museum.stkc.go.th/cu/photo.php เก็บถาวร 2017-09-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (1 กันยายน 2559 ที่เข้าถึง).
- ↑ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิพิธภัณฑสถานพืชศาสตราจารย์กสิน สุวะตะพันธุ์. 2558. http://www.chula.ac.th/th/archive/museum/3594 เก็บถาวร 2017-10-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (1 กันยายน 2559 ที่เข้าถึง).
- ↑ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. พิพิธภัณฑ์หอยทากของไทย. 2558. http://www.chula.ac.th/th/archive/museum/3587 เก็บถาวร 2017-10-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (1 กันยายน 2559 ที่เข้าถึง).
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- สมาคมนิสิตเก่าวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เก็บถาวร 2006-06-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
13°44′10″N 100°31′49″E / 13.736131°N 100.530314°E
| สัญลักษณ์ |  | |
|---|---|---|
| คณะ | ||
| สำนักวิชา | ||
| วิทยาลัย | ||
| สถาบันวิจัย | ||
| สถาบันสมทบ | ||
| พิพิธภัณฑ์ |
| |
| สถานที่ในส่วนการศึกษา | ||
| สถานที่ในพื้นที่ราชการเช่าใช้ | ||
| สถานที่ในพื้นที่พาณิชยกรรม | ||
| กิจกรรมสำคัญ | ||
| อื่น ๆ | ||
