มหาจุฬาลงกรณ์
![]() |
วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ: |
มหาจุฬาลงกรณ์ เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 11 ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร[1] พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลง โดยมีท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา[1] และ สุภร ผลชีวิน[1] เป็นผู้ประพันธ์เนื้อเพลง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเพลงมหาจุฬาลงกรณ์ให้เป็นเพลงประจำสถาบันของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถือเป็นเพลงจำประจำมหาวิทยาลัยที่เป็นเพลงพระราชนิพนธ์เพลงแรกของประเทศไทย นิสิตและบุคคลากรที่เกี่ยวข้องกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจะยืนตรงเมื่อเพลงมหาจุฬาลงกรณ์ดังขึ้น
ประวัติ[แก้]
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลงเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2492 โดยเป็นเพลงพระราชนิพนธ์เพลงแรกที่ใช้ทำนองเพลงแบบ Pentatonic Scale หรือ Five Tone Scale ซึ่งหมายถึง ในบทเพลงจะประกอบด้วยตัวโน้ตทั้งหมดเพียง 5 เสียงเท่านั้น[2]
เมื่อปี พ.ศ. 2492 เนื่องจากในขณะนั้นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยยังไม่มีเพลงประจำสถาบัน ศาสตราจารย์ ม.ร.ว.สุมนชาติ สวัสดิกุล ซึ่งขณะนั้นเป็นอาจารย์อยู่ที่คณะอักษรศาสตร์ได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานเพลงประจำมหาวิทยาลัย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานทำนองเพลงนี้ โดยมีท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา ภริยาของ ม.ร.ว. สุมนชาติ และ สุภร ผลชีวิน น้องชายของท่านผู้หญิงสมโรจน์เป็นผู้ประพันธ์คำร้องขึ้นถวาย[3] ดังนั้น เพลงมหาจุฬาลงกรณ์จึงใช้เป็นเพลงประจำสถาบันของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยตั้งแต่นั้นมา
หลังจากนั้น ในปี พ.ศ. 2497 พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นายเทวาประสิทธิ์ พาทยโกศล นำทำนองเพลง "มหาจุฬาลงกรณ์" ซึ่งเป็นเพลงที่มีทำนองเพลงในแนวสากลมาปรับปรุงให้มีทำนองเพลงในแนวไทยเดิมเพื่อใช้สำหรับเป็นเพลงโหมโรงก่อนการบรรเลงดนตรีไทย นายเทวาประสิทธิ์รับพระราชทานลงมาทำและบรรเลงถวายด้วยวงปี่พาทย์ถึงสองครั้งด้วยกัน หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรแก้ไขจนเป็นที่พอพระราชหฤทัยแล้วจึงพระราชทานเพลงนี้แก่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งนับเป็นเพลงไทยเพลงแรกที่ประดิษฐ์ขึ้นมาจากเพลงไทยสากล[4] ต่อมา เมื่อนายเทวาประสิทธิ์ไปสอนดนตรีไทยให้แก่ชมรมดนตรีของสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงได้นำ "เพลงโหมโรงมหาจุฬาลงกรณ์" มาสอนนิสิตชมรมดนตรีไทย และใช้เป็นเพลงโหมโรงในการบรรเลงดนตรีไทยของชมรมฯ ตลอดมา
เพลงพระราชนิพนธ์มหาจุฬาลงกรณ์ จัดเป็นเพลงพระราชนิพนธ์ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรพระราชทานให้เป็นเพลงประจำมหาวิทยาลัย 1 ใน 3 แห่ง ซึ่งอีก 2 เพลง ได้แก่ เพลง "ยูงทอง" ซึ่งพระราชทานให้เป็นเพลงประจำมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และเพลง "เกษตรศาสตร์" ซึ่งพระราชทานให้เป็นเพลงประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยพระองค์มีพระราชดำรัสถึงการแต่งเพลงประจำสถาบันไว้ว่า[5]
|
นอกจากนี้ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร เมื่อครั้งได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้เป็นผู้ประพันธ์คำร้องเพลงเกษตรศาสตร์นั้น ได้กล่าวถึงเพลงมหาจุฬาลงกรณ์ว่า
|
มัลติมีเดีย[แก้]
ดูเพิ่ม[แก้]
คอนเสิร์ตประสานเสียงสามสถาบัน จุฬาฯ เกษตรศาสตร์ ธรรมศาสตร์
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 ชมรมนักร้องประสานเสียง สโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. "เพลงมหาจุฬาลงกรณ์." CU CHORUS. Accessed September 20, 2017. http://cuchorus.clubs.chula.ac.th/wp/?page_id=486.
- ↑ มหาจุฬาลงกรณ์ จาก เว็บไซต์เครือข่ายกาญจนภิเษก
- ↑ ความเป็นมาของเพลงมหาจุฬาลงกรณ์ จาก เว็บไซต์หอประวัติ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ↑ พระปรีชาสามารถในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในด้านดนตรี
- ↑ หออัครศิลปิน: พระอัจฉริยภาพด้านพระราชพิพนธ์บทเพลง จาก สำนักงานคณะกรรมการแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
- ↑ ประวัติเพลงพระราชนิพนธ์เกษตรศาสตร์
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- ประวัติเพลงและเนื้อร้อง จากเว็บจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ฟังเพลงมหาจุฬาลงกรณ์ จากเว็บจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
|