ยุคก่อนประวัติศาสตร์ในไทย
ประวัติศาสตร์ไทย |
---|
ตัวเลขในวงเล็บ หมายถึง ปีพุทธศักราช |
ยุคก่อนประวัติศาสตร์ของประเทศไทยอาจเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ 1,000,000 ปีก่อน จากหลักฐานฟอสซิลและเครื่องมือหินในภาคเหนือและภาคตะวันตกของประเทศ มีการค้นพบฟอสซิลโฮโมอิเร็กตัสอายุราว 1,000,000 ถึง 500,000 ปีในแหล่งโบราณคดีที่ลำปาง นอกจากนี้ยังมีการค้นพบภาพวาดผนังถ้ำอายุราว 10,000 ปีและเครื่องมือหินจำนวนมากในกาญจนบุรี อุบลราชธานี นครศรีธรรมราช และลพบุรี[ต้องการอ้างอิง]
2,500,000 - 10,000 ปีก่อน: ยุคหินเก่า
[แก้]ยุคหินเก่าตอนต้น
[แก้]เป็นยุคแรกสุดของยุคหินเก่า เริ่มนับตั้งแต่การเริ่มใช้เครื่องมือหินของโฮมินิดเมื่อราว 2.5 ล้านปีก่อน จนถึงการเปลี่ยนแปลงทางวิวัฒนาการและเทคโนโลยีที่สำคัญที่เริ่มในยุคหินเก่าตอนกลางเมื่อประมาณ 120,000 ปีก่อน
สปีชีส์ในช่วงต้น
[แก้]การค้นพบฟอสซิลมนุษย์ลำปางแสดงให้เห็นว่าเคยมีโฮโมอิเร็กตัสดำรงชีวิตอยู่ที่นี่ในช่วง 1,000,000 ถึง 500,000 ปีก่อน[1]
โฮโมอิเรกตัสอพยพจากแอฟริกาเข้ามายังเอเชียเมื่อประมาณ 1,000,000 ปีก่อน การใช้ไฟเป็นเครื่องมือสำคัญในการเอาตัวรอดตามวิถีชีวิตแบบคนเก็บของป่าล่าสัตว์ของพวกเขา กะโหลกศีรษะของโฮโมอิเรกตัสมีขนาดเล็กและหนากว่าเมื่อเทียบกับมนุษย์สมัยใหม่ พวกเขาอาศัยอยู่ตามปากถ้ำใกล้แหล่งน้ำ ศัตรูตามธรรมชาติที่สำคัญได้แก่ ไฮยีนายักษ์ Hyaena sinesis เสือเขี้ยวดาบ อุรังอุตัง และ แพนด้ายักษ์[ต้องการอ้างอิง][โปรดขยายความ]
ในปี พ.ศ. 2542 สมศักดิ์ ประมาณกิจอ้างว่าเขาพบชิ้นส่วนกะโหลกศีรษะของโฮโมอีเรกตัสที่เกาะคาจังหวัดลำปาง อย่างไรก็ตามนักวิชาการส่วนใหญ่ไม่ยอมรับความเชื่อถือของการค้นพบดังกล่าว [2] ฟอสซิลกะโหลกนี้เทียบได้กับฟอสซิลกะโหลกศีรษะของมนุษย์ Sangiran II ที่พบในเกาะชวา (มนุษย์ชวา) ซึ่งมีอายุ 400,000 - 800,000 ปี เทียบเท่ากับมนุษย์ปักกิ่ง[ ต้องการอ้างอิง ] นอกจากนี้ก็ยังมีการค้นพบเครื่องมือหินอายุราว 40,000 ปีที่เพิงผาถ้ำลอดในจังหวัดแม่ฮ่องสอน
ความเกี่ยวข้องกับคนไทยในปัจจุบัน
[แก้]หลักฐานพันธุกรรมแสดงให้เห็นว่ามนุษย์ลำปางไม่ใช่บรรพบุรุษคนไทยในปัจจุบัน นักพันธุศาสตร์ได้พิสูจน์แล้วว่าไม่เคยมีการผสมข้ามกันระหว่างโฮโมอิเรกตัสกับมนุษย์สมัยใหม่ที่อพยพมายังเอเชียอาคเนย์ [3] ซึ่งสอดคล้องกับ "ทฤษฎีกำเนิดมนุษย์ปัจจุบันเมื่อเร็วๆ นี้จากแอฟริกา" (Recent African origin of modern humans) ที่ระบุว่ามนุษย์สมัยใหม่ทั้งหมด (รวมถึงคนไทย) สืบเชื้อสายมาจากแอฟริกา[4]
10,000 - 4,000 ปีก่อน: ยุคหินใหม่
[แก้]ยุคหินใหม่
[แก้]ยุคหินใหม่เป็นช่วงเวลาซึ่งแต่เดิมถือเป็นส่วนสุดท้ายของยุคหิน เริ่มขึ้นด้วยการแพร่กระจายของเกษตรกรรมซึ่งทำให้เกิดการปฏิวัติยุคหินใหม่ และจบลงด้วยการแพร่กระจายของเครื่องมือโลหะในยุคสำริด หรือในบางพื้นที่ก็อาจพัฒนาข้ามไปสู่ยุคเหล็กโดยตรงขึ้นอยู่ลักษณะทางภูมิศาสตร์ของแต่ละพื้นที่ นอกจากนี้นักโบราณคดียังพบการเปลี่ยนแปลงในอาหารการกิน ตามมาด้วยการเลี้ยงสัตว์ซึ่งเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำทะเล [5]
การขุดค้นทางโบราณคดีเมื่อไม่นานมานี้ชี้ให้เห็นว่าการปลูกข้าวแพร่เข้าสู่ตอนกลางของประเทศไทยโดยการย้ายถิ่นฐานของสังคมเกษตรกรรมที่ปลูกข้าวเมื่อประมาณ 4,000 ปีก่อน [6]
การตั้งถิ่นฐาน
[แก้]วัฒนธรรมยุคหินใหม่ปรากฏในหลายพื้นที่ของประเทศไทย เช่น แม่ฮ่องสอน กาญจนบุรี นครราชสีมา อุบลราชธานี เมื่อประมาณ 9,000 ปีก่อนคริสตกาล พวกเขาเริ่มจากการหาของป่า ซึ่งจะพัฒนาไปสู่การทำเกษตรกรรม หลักฐานจากภาคใต้แสดงให้เห็นว่ามีการทำนาข้าวตั้งแต่ 2,500 ถึง 2,200 ปีก่อน [7] อย่างไรก็ตามนักวิชาการได้หารือกันเมื่อเร็วๆ นี้ถึงความเป็นไปได้ของการทำนาข้าวในคาบสมุทรภาคใต้ของประเทศไทย [8]
เกษตรกรรมยุคหินใหม่ในช่วงแรกจะจำกัดอยู่เพียงพืชและสัตว์ไม่กี่ชนิดเช่น พลู ถั่ว พริกไทย แตงกวา [9] และการเลี้ยงวัวกับหมู การตั้งถิ่นฐานของผู้อยู่อาศัยถาวรและชั่วคราว การใช้เครื่องปั้นดินเผาในเอเชียอาคเนย์ และการปรับตัวเป็นสัตว์เลี้ยงและไม้เลี้ยงที่เกิดขึ้นอย่างเป็นเอกเทศ นำไปสู่วัฒนธรรมยุคหินใหม่ที่แตกต่างกันในระดับภูมิภาค พัฒนาขึ้นอย่างเป็นอิสระต่อแหล่งวัฒนธรรมอื่นๆ บนโลก[ต้องการอ้างอิง]
การตั้งถิ่นฐานในยุคหินใหม่
[แก้]- ถ้ำผีแมน
ถ้ำผีแมนเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 650 เมตร บนเนินเขามองเห็นแม่น้ำสาละวิน พื้นที่นี้เป็นที่อยู่อาศัยของคนเก็บของป่าล่าสัตว์ชาวฮัวบิเนียน (Hoabinhian) จากเวียดนามเหนือในช่วง 9,000 ถึง 5,500 ปีก่อนคริสตกาล
- ถ้ำแล่งกำนัน
ถ้ำแล่งกำนันเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี ตั้งอยู่บนที่สูงหินปูน หันหน้าทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ สูงจากระดับน้ำทะเล 110 เมตร และอยู่ห่างจากแม่น้ำแควน้อย 4 กิโลเมตร จากการวิเคราะห์ซากสัตว์ในถ้ำ นักวิชาการเชื่อว่าถ้ำแห่งนี้เป็นหนึ่งในที่พักชั่วคราวหลายแห่งของคนเก็บของป่าล่าสัตว์ที่แวะเวียนมาตามฤดูกาล มันถูกใช้ตั้งแต่ปลายสมัยไพลสโตซีนจนถึงสมัยโฮโลซีนตอนต้น [10]
- วังโพธิ์
วังโพธิเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรีทางตะวันตกของประเทศไทย มีอายุตั้งแต่ 4,500 ถึง 3,000 ปีก่อนคริสตกาล มีการค้นพบเครื่องมือหินจำนวนมากในถ้ำและตามแม่น้ำในภูมิภาคนี้ตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 2
- บ้านเชียง
บ้านเชียงเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี จากระบุอายุโดยใช้เทคนิคเทอร์โมลูมิเนสเซนส์ ประมาณได้ว่าโบราณวัตถุที่พบถูกสร้างขึ้นเมื่อราว 4,420 ถึง 3,400 ปีก่อนคริสตกาล หลุมศพที่เก่าแก่ที่สุดที่ค้นพบไม่ปรากฏร่องรอยสัมฤทธิ์ จึงสรุปได้ว่ามันถูกสร้างขึ้นในยุคหินใหม่ ส่วนหลุมศพที่ใหม่ที่สุดนั้นถูกสร้างขึ้นในยุคเหล็ก [11]
- โคกพนมดี
โคกพนมดีตั้งอยู่ในจังหวัดชลบุรี บริเวณใกล้กับที่ราบน้ำท่วมถึงของแม่น้ำบางปะกง พื้นที่นี้ถูกใช้อยู่อาศัยตั้งแต่ 2,000 ถึง 1,500 ปีก่อนคริสตกาล การขุดค้นพบชี้ให้เห็นว่ามีการฝังศพเกิดขึ้น 7 ระยะ รวมหลุมศพ 154 หลุม ซึ่งพบซากทางโบราณคดีมากมาย เช่น ปลา ปู เตาไฟ หลุมศพ และศพของผู้ใหญ่กับทารก [12]
จากการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงวิธีปฏิบัติในการเก็บศพและไอโซโทปของสตรอนเซียม คาร์บอน และออกซิเจนที่พบในซากฟัน นักโบราณคดีตั้งข้อสงสัยในความเป็นไปได้ของการควบรวมกันระหว่างวัฒนธรรมเกษตรกรรมไกลทะเล กับวิถีชีวิตคนเก็บของป่าล่าสัตว์แบบชายฝั่งบริเวณโคกพนมดี [13] การศึกษาไอโซโทปแสดงให้เห็นว่าในระยะก่อนหน้านี้ ผู้หญิงที่อาศัยอยู่ในบริเวณดังกล่าวอพยพมาจากทั้งพื้นที่ไกลทะเลและพื้นที่ชายฝั่ง ในขณะที่ผู้ชายถูกเลี้ยงและเติบโตขึ้นในบริเวณดังกล่าวตั้งแต่แรก การปรับตัวเข้าท้องถิ่นของผู้อพยพเกิดขึ้นในช่วงระยะที่ 4 เป็นต้นไป โดยมีการปลูกข้าวเพิ่มขึ้นในช่วงเวลาเดียวกัน [13] : 301–314
- เขารักเกียรติ
เขารักเกียรติตั้งอยู่ในอำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา ถ้ำในบริเวณนี้ถูกขุดค้นโดยกรมศิลปากรเมื่อปี พ.ศ. 2529 เผยให้เห็นเซรามิกยุคหินใหม่ เครื่องมือหิน และซากโครงกระดูกมนุษย์ [8]
2,500 ปีที่แล้ว: ยุคสำริด
[แก้]ยุคทองแดงและสำริด
[แก้]งานโลหะที่ล้ำหน้าที่สุดในยุคนั้นคือการหล่อสัมฤทธิ์โดยการถลุงทองแดงและดีบุกที่โผล่ขึ้นมาตามผิวโลก แล้วนำมาหล่อรวมกัน นักวิชาการบางส่วนอ้างว่าสัมฤทธิ์อาจปรากฏขึ้นก่อนหน้าตั้งแต่ช่วง 5,000 ปีก่อนคริสตกาล
การตั้งถิ่นฐานในยุคสำริดในประเทศไทย
[แก้]- บ้านเชียง
ที่บ้านเชียงมีการค้นพบโบราณวัตถุสัมฤทธิ์ที่ถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ 2,100 ปีก่อนคริสตกาล หลุมฝังศพที่เก่าแก่ที่สุดมีอายุประมาณ 2,100 ปีก่อนคริสตกาล ที่ใหม่ที่สุดประมาณค.ศ. 200 นอกจากนี้ยังขุดพบเบ้าหลอมและเศษสัมฤทธิ์เช่น หัวหอก ขวาน จอบ ตะขอ ใบมีด เครื่องประดับ และกระดิ่งขนาดเล็ก [11]
1,700 ปีที่แล้ว: ยุคเหล็ก
[แก้]ยุคเหล็กเป็นยุคที่เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ถูกสร้างขึ้นด้วยเหล็กเป็นส่วนใหญ่ การทำเครื่องมือจากเหล็กสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมอื่นๆ เช่น วิธีการเพาะปลูกและการเลี้ยงสัตว์ ความเชื่อทางศาสนา หรือศิลปะ อย่างไรก็ตามสังคมบางแห่งก็ไม่ได้เป็นเช่นนี้เสมอไป
แหล่งโบราณคดีในประเทศไทย เช่น โนนนกทา ศูนย์การทหารปืนใหญ่ลพบุรี ถ้ำองบะ และบ้านดอนตาเพชร มีหลักฐานการใช้เครื่องมือเหล็กในช่วง 3,400 ถึง 1,700 ปีก่อน
การตั้งถิ่นฐานในยุคเหล็ก
[แก้]- โนนนกทา
โนนนกทาเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีอายุตั้งแต่ 1420 ถึง 50 ปีก่อนคริสตกาล
- ศูนย์การทหารปืนใหญ่ลพบุรี
ศูนย์การทหารปืนใหญ่ลพบุรีเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีอายุตั้งแต่ 1,225 ถึง 700 ปีก่อนคริสตกาล
- ถ้ำองบะ
ถ้ำองบะเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี ทางตะวันตกของประเทศไทย มีอายุตั้งแต่ 310 ถึง 150 ปีก่อนคริสตกาล
- บ้านดอนตาเพชร
บ้านดอนตาเพชรเป็นแหล่งโบราณคดีในอำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี มีอายุตั้งแต่ 24 ปีก่อนคริสตกาลถึงค.ศ. 276 โบราณวัตถุจำนวนมากที่พบในสุสานจากคริสตศตวรรษที่ 4 ถูกนำเข้ามาจากการติดต่อค้าขายกับอินเดีย เวียดนามและฟิลิปปินส์ โบราณวัตถุดังกล่าว ได้แก่ เครื่องประดับทรงหกเหลี่ยมแบน รูปปั้นหินรูปสิงโตและเสือขนาดเล็ก และภาชนะโลหะต่างๆ [14]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Early Man Of Our Land". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). 2016.
- ↑ Marwick, Ben (June 2009). "Biogeography of Middle Pleistocene hominins in mainland Southeast Asia: A review of current evidence". Quaternary International. 202 (1–2): 51–58. doi:10.1016/j.quaint.2008.01.012.
- ↑ Mapping human history p.130-131.
- ↑ Multiregional or single origin.
- ↑ Marwick, Ben; Van Vlack, Hannah G.; Conrad, Cyler; Shoocongdej, Rasmi; Thongcharoenchaikit, Cholawit; Kwak, Seungki. "Adaptations to sea level change and transitions to agriculture at Khao Toh Chong rockshelter, Peninsular Thailand". Journal of Archaeological Science. 77: 94–108. doi:10.1016/j.jas.2016.10.010.
- ↑ Higham, C.F.W. and T. Higham. 2009. A New chronological framework for prehistoric Southeast Asia based on a Bayesian model from Ban Non Wat. Antiquity 83: 125-144.
- ↑ Stargardt, J. 1983. Satingpra I: The Environmental and Economic Archaeology of South Thailand. Oxford: British Archaeological Reports (BAR) in association with ISEAS, Singapore
- ↑ 8.0 8.1 Lekenvall, Henrik (2012). "Late Stone Age Communities in the Thai-Malay Peninsula". Journal of Indo-Pacific Archaeology. 32: 78–86.
- ↑ Gorman C. (1971) The Hoabinhian and After: Subsistence Patterns in Southeast Asia during the Late Pleistocene and Early Recent Periods. World Archaeology 2: 300-320
- ↑ Shoocongdej, R. 2010. Subsistence-Settlement Organisation During the Late Pleistocene - Early Holocene: the Case of Lang Kamnan Cave, Western Thailand. In: B Bellina, EA Bacus and TO Pryce (eds). 50 Years of Archaeology in Southeast Asia: Essays in Honour of Ian Glover. River Book, Bangkok. pp.51-66.
- ↑ 11.0 11.1 Charles Higham (archaeologist)|Higham, Charles, Prehistoric Thailand, ISBN 974-8225-30-5, pp.84-88.
- ↑ Halcrow, S., Tayles, N., Inglis, R., Higham, C., Carver, M. (2012). Newborn twins from prehistoric mainland Southeast Asia: birth, death and personhood.Antiquity, 86(333).
- ↑ 13.0 13.1 Bentley, R.A.; Tayles, N.; Higham, C.; Macpherson, C.; Atkinson, T.C. (2007). "Shifting Gender Relations at Khok Phanom Di, Thailand" (PDF). Current Anthropology. 48 (2). doi:10.1086/512987.
- ↑ Glover, I. C., & Bellina, B. (2011). Ban Don Ta Phet and Khao Sam Kaeo: The Earliest Indian Contacts Re-assessed. Early Interactions Between South and Southeast Asia: Reflections on Cross-cultural Exchange, 2, 17.
ดูเพิ่ม
[แก้]- ประวัติศาสตร์ยุคแรกของกัมพูชา
- รัฐเริ่มแรกของประเทศไทย
- ยุคการอพยพของพม่าโบราณ
- ชาวไทย
- เอเชียยุคก่อนประวัติศาสตร์
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- This Ancient Land of Dinosaurs, Siamoid, Siamese, and Thais; English and Thai