อำเภอปางมะผ้า

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อำเภอปางมะผ้า
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Pang Mapha
ฝูงปลาพลวงหินที่อุทยานแห่งชาติถ้ำปลา-น้ำตกผาเสื่อ
คำขวัญ: 
ถิ่นผีแมน แดนร้อยถ้ำ
งามล้ำขุนเขา รวมเผ่าชาวดอย
แผนที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เน้นอำเภอปางมะผ้า
แผนที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน เน้นอำเภอปางมะผ้า
พิกัด: 19°31′21″N 98°14′46″E / 19.52250°N 98.24611°E / 19.52250; 98.24611
ประเทศ ไทย
จังหวัดแม่ฮ่องสอน
พื้นที่
 • ทั้งหมด798.375 ตร.กม. (308.254 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)[1]
 • ทั้งหมด22,027 คน
 • ความหนาแน่น27.59 คน/ตร.กม. (71.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 58150
รหัสภูมิศาสตร์5807
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอปางมะผ้า เลขที่ 99 ถนนแม่ฮ่องสอน-ปาย ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน 58150
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ปางมะผ้า (ไทยถิ่นเหนือ:) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ตั้งอยู่บริเวณเหนือสุดของจังหวัด ได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อปี พ.ศ. 2539 มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2539[2] เป็นที่ตั้งของแหล่งโบราณคดีที่เพิงผาถ้ำลอดมีอายุเก่าแก่ถึง 32,000 ปี[3]

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอปางมะผ้าตั้งอยู่ทางทิศเหนือสุดของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ถ้ำลอด ซึ่งมีลำห้วยชื่อ น้ำลางไหล ลอดภูเขาไปทะลุออกอีกด้านหนึ่ง ทำให้เกิดเป็นถ้ำที่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม จากการพบเครื่องมือเครื่องใช้ โบราณในถ้ำสันนิษฐานได้ว่ามีอายุประมาณ 2,000 ปีมาแล้ว
หมู่บ้านในอำเภอปางมะผ้า มีชาวไทใหญ่ มูเซอ และลีซอตั้งบ้านเรือนอยู่เป็นหย่อม ๆ และชนกลุ่มน้อยผู้หลบหนีเข้าเมืองจากประเทศพม่าได้อพยพเข้ามาตั้งรกรากทำมาหากิน

ประวัติ[แก้]

ท้องที่อำเภอปางมะผ้า เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองของอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอนออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอปางมะผ้า[4] ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2530 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 9 เมษายน ปีเดียวกัน และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอปางมะผ้า ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 20 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน

  • วันที่ 23 สิงหาคม 2526 ตั้งตำบลสบป่อง แยกออกจากตำบลปางมะผ้า[5]
  • วันที่ 9 เมษายน 2530 แยกพื้นที่ตำบลสบป่อง และตำบลปางมะผ้า ของอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอปางมะผ้า[4] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน
  • วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลถ้ำลอด แยกออกจากตำบลสบป่อง และตั้งตำบลนาปู่ป้อม แยกออกจากตำบลปางมะผ้า[6]
  • วันที่ 20 พฤศจิกายน 2539 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน เป็น อำเภอปางมะผ้า[2]
  • วันที่ 25 ธันวาคม 2539 ยกฐานะสภาตำบลสบป่อง และสภาตำบลปางมะผ้า เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลสบป่อง และองค์การบริหารส่วนตำบลปางมะผ้า[7] ตามลำดับ
  • วันที่ 15 ตุลาคม 2542 ยกฐานะสภาตำบลนาปู่ป้อม และสภาตำบลถ้ำลอด เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลนาปู่ป้อม และองค์การบริหารส่วนตำบลถ้ำลอด[8] ตามลำดับ
ไร่ถั่วลิสงลายเสืออำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นพืชเศรษฐกิจของจังหวัดแม่ฮ่องสอน จุดเด่นถั่วลายเสือ คือลายที่เป็นเอกลักษณ์ มีรสชาติอร่อย เมล็ดใหญ่เรียงกัน เพราะด้วยพื้นที่การปลูกอยู่บนหุบเขา ทำให้ถั่วลายเสือ เจริญเติบโตได้ดี

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอปางมะผ้าแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 4 ตำบล 38 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน จำนวนประชากร
(ธันวาคม 2565)[9]
1. สบป่อง Sop Pong
8
8,232
2. ปางมะผ้า Pang Mapha
11
4,562
3. ถ้ำลอด Tham Lot
7
4,454
4. นาปู่ป้อม Na Pu Pom
12
4,897

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอปางมะผ้าประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

  • องค์การบริหารส่วนตำบลสบป่อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสบป่องทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลปางมะผ้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปางมะผ้าทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลถ้ำลอด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถ้ำลอดทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาปู่ป้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาปู่ป้อมทั้งตำบล

สถานที่สำคัญ[แก้]

  • สถานีตำรวจภูธรปางมะผ้า จัดตั้งขึ้นตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2484 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 21 มกราคม ปีเดียวกัน[10] ในท้องที่ตำบลปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยแก่ประชาชน
  • โรงพยาบาลปางมะผ้า เป็นโรงพยาบาลประจำอำเภอปางมะผ้า ตั้งอยู่ที่เลขที่ 240 หมู่ที่ 1 บ้านสบป่อง ตำบลสบป่อง อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาดกลาง (F2) จำนวนเตียง 35 เตียง สังกัดกระทรวงสาธารณสุข[11]
  • แหล่งโบราณคดีที่สำคัญ อาทิ ถ้ำลอด ถ้ำน้ำลอด ถ้ำผีแมน และถ้ำผีแมนโลงลงรัก เป็นต้น

อ้างอิง[แก้]

  1. ประชากรในเขตอำเภอปางมะผ้า พ.ศ. 2562 โดยกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย.
  2. 2.0 2.1 "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเหนือคลอง อำเภอนายายอาม อำเภอท่าตะเกียบ อำเภอขุนตาล อำเภอแม่ฟ้าหลวง อำเภอแม่ลาว อำเภอรัษฎา อำเภอพุทธมณฑล อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอเจาะไอร้อง อำเภอชำนิ อำเภอโนนดินแดง อำเภอปางมะผ้า อำเภอลำสนธิ อำเภอหนองม่วง อำเภอเบญจลักษ์ อำเภอโพนนาแก้ว อำเภอบุ่งคล้า อำเภอดอนมดแดง และอำเภอลืออำนาจ พ.ศ. ๒๕๓๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (62 ก): 5–8. November 20, 1996. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-05-21. สืบค้นเมื่อ 2011-10-29.
  3. โบราณคดีที่ ปางมะผ้า จ. แม่ฮ่องสอนคลี่คลายความลับจากบรรพกาล 32,000 ปี เรื่อง วีรพงษ์ สุนทรฉัตราวัฒน์, ภาพถ่าย เอกรัตน์ ปัญญะธารา : เผยแพร่ครั้งแรกในนิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟิก ฉบับภาษาไทย เดือนพฤศจิกายน 2564
  4. 4.0 4.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตั้งเป็นกิ่งอำเภอปางมะผ้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (67 ง): 2485. April 9, 1987. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2020-06-28.
  5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (137 ง): 2958–2967. August 23, 1983.
  6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่กิ่งอำเภอปางมะผ้า อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (154 ง): (ฉบับพิเศษ) 130-135. September 15, 1989.
  7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (ตอนพิเศษ 52 ง): 1–365. December 24, 1996. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2022-01-20.
  8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (ตอนพิเศษ 82 ง): 3–38. October 15, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2022-01-20.
  9. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
  10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งนามสถานีตำรวจภูธร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 58 (0 ง): 76. January 21, 1941.
  11. "ข้อมูลพื้นฐานโรงพยาบาลในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2562 ณ มิถุนายน 2563". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-01-27. สืบค้นเมื่อ 2020-06-28.