แม่น้ำสาละวิน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
แม่น้ำสาละวิน
แม่น้ำสาละวินที่บ้านแม่สามแลบ อำเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ระบบอุทกวิทยา
แอ่งสมุทรมหาสมุทรอินเดีย
ระบบแม่น้ำระบบแม่น้ำสาละวิน
ชื่อแหล่งน้ำแม่น้ำสาละวิน
ข้อมูลทั่วไป
ประเภทแม่น้ำ
ความยาว2,800 กม.
พื้นที่ลุ่มน้ำ29,500 ตร.กม.[1]
พื้นที่ชลประทาน187,000 ไร่ (เฉพาะในประเทศไทย)
ปริมาณน้ำเฉลี่ย112,561 ล้าน ลบ.ม.
ปริมาณน้ำเฉลี่ยต่อพื้นที่120.8 ลิตร/วินาที/ตร.กม.
แผนที่
caption=แผนที่แสดงเขตระบบแม่น้ำของแม่น้ำสาละวิน

แม่น้ำสาละวิน (อังกฤษ: Salween River; พม่า: သံလွင်မြစ်; ไทยถิ่นเหนือ: ; กะเหรี่ยงสะกอ: ဃိၣ်လီၤကျိ โคโหล่โกล[2]) เป็นแม่น้ำสายที่ยาวเป็นอันดับที่ 26 ของโลก ยาว 2,800 กิโลเมตร [3] และเป็นแม่น้ำที่มีความยาวเป็นอันดับสองของภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ รองมาจากแม่น้ำโขง[4] มีต้นกำเนิดจากการละลายของหิมะเหนือเทือกเขาหิมาลัย ไหลผ่านจังหวัดปกครองตนเองชนชาติลีซอ นู่เจียง มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ที่ซึ่งเรียกแม่น้ำนี้ว่า แม่น้ำนู่ หรือ นู่เจียง (จีน: 怒江) หมายถึง "แม่น้ำพิโรธ"[4] ชาวไทใต้คงเรียกแม่น้ำนี้ว่า แม่น้ำคง (ᥑᥨᥒᥰ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ "ไทใต้คง") และผ่านประเทศพม่าผ่านรัฐฉาน รัฐกะยา รัฐกะเหรี่ยง ซึ่งเป็นแม่น้ำกั้นพรมแดน ระหว่างพม่ากับไทยที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน และไหลลงมาบรรจบกับแม่น้ำเมย หลังจากนั้นแม่น้ำสาละวินจึงไหลวกกลับเข้าประเทศพม่า และไหลลงสู่มหาสมุทรอินเดียที่อ่าวเมาะตะมะ รัฐมอญ

แม่น้ำสาละวินมีต้นกำเนิดที่เดียวกับแม่น้ำโขง และแม่น้ำแยงซี โดยแบ่งแยกออกจากกันอย่างชัดเจนจากต้นกำเนิด และเนื่องจากเป็นน้ำที่เกิดจากการละลายของหิมะ อุณหภูมิของน้ำในแม่น้ำสาละวินจึงมีความเย็นกว่าน้ำในแม่น้ำอื่น ๆ ในประเทศไทย บางช่วงมีความลึกมากและน้ำไหลแรง[5]

นอกจากนี้ในประเทศจีน พื้นที่ลุ่มน้ำและแม่น้ำสาละวิน เป็น 1 ในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำ 3 สายในเขตเทือกเขาเหิงต้วน ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น "แหล่งมรดกโลก" ร่วมกับ แม่น้ำโขง และ แม่น้ำแยงซี ในเขตพื้นที่มณฑลยูนนาน ภายใต้ชื่อ พื้นที่คุ้มครองแม่น้ำขนานสามสายแห่งยูนนาน โดยพื้นที่ดังกล่าว นับได้ว่าเป็นสถานที่แห่งหนึ่งบนโลกที่มีความอุดมสมบูรณ์และความหลายหลายทางชีวภาพสูง

ลำน้ำสาขา[แก้]

ลำน้ำสาขาซึ่งไหลลงแม่น้ำสาละวินทั้งทางตรงและทางอ้อม แบ่งตามระบบลุ่มน้ำประธาน ประกอบด้วย

ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำสาละวิน[แก้]

  • แม่น้ำปาย ต้นกำเนิดจากทิวเขาถนนธงชัย ในอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ไหลลงทางใต้ของแม่น้ำสาละวินในพม่า
  • แม่น้ำยวม ต้นน้ำจากเขาที่อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน ไหลลงแม่น้ำเมยที่อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
  • แม่น้ำเมย ต้นน้ำเกิดที่โคดโพโชในประเทศพม่า แล้วไหลเป็นเส้นกั้นเขตแดนระหว่างไทยกับพม่าในอำเภอแม่สอด อำเภอแม่ระมาด อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก และอำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน แล้วไหลเข้าประเทศพม่าลงสู่แม่น้ำสาละวิน

เขื่อน[แก้]

ตามลำน้ำสาละวินมีโครงการสร้างเขื่อนหลายแห่ง แต่ละที่ก็มักเป็นประเด็นทางด้านการเมือง

  • เขื่อนท่าซาง เขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำขนาด 7,110 เมกะวัตต์ ในรัฐฉาน ตรงข้ามอำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
  • เขื่อนเว่ยจี (สาละวินชายแดนตอนบน) แก่งเว่ยจีบริเวณชายแดนพม่า-ไทย (เขตอุทยานแห่งชาติสาละวิน) ขนาด 4,000-5,600 เมกะวัตต์
  • เขื่อนดา-กวิน (สาละวินชายแดนตอนล่าง) ในเขตอุทยานแห่งชาติสาละวิน ขนาดประมาณ 900 เมกะวัตต์

พันธุ์ปลา[แก้]

ดูบทความหลักที่ ปลาที่พบในลุ่มแม่น้ำสาละวิน

ชนิดพันธุ์ปลาที่พบในแม่น้ำสาละวิน จัดได้ว่ามีปริมาณน้อยกว่าปลาที่พบในลุ่มน้ำใกล้เคียง อย่าง แม่น้ำเจ้าพระยา หรือแม่น้ำโขง โดยชนิดพันธุ์ปลามีความใกล้เคียงกับปลาที่พบในประเทศอินเดีย ที่อยู่ไกลออกไปนับพันกิโลเมตรมากกว่าชนิดพันธุ์ปลาที่พบในประเทศไทย และหลายชนิดเป็นปลาเฉพาะถิ่นที่ไม่พบในที่แห่งอิ่น เช่น ปลากดหมูสาละวิน, ปลากดหัวเสียม, ปลาหยะเค, ปลาแค้ขี้หมู, ปลากระทิงจุด เป็นต้น และยังมีอีกหลายชนิดที่ยังไม่ได้มีการค้นพบ[5]

อ้างอิง[แก้]

  1. ลุ่มน้ำสาละวิน ข้อมูล 25 ลุ่มน้ำประธาน เก็บถาวร 2007-07-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ศูนย์ข้อมูลกรมชลประทาน
  2. งานวิจัยปกากญอ. วิถีแม่น้ำ วิถีป่า ของปกากญอ สาละวิน งานวิจัยปกากญอ. เชียงใหม่ : เครือข่ายแม่น้ำเอเชียตะวันออกเฉียงใต้, 2548. 135 หน้า. หน้า 43. ISBN 974-9367-75-8
  3. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-02-22. สืบค้นเมื่อ 2007-05-22.
  4. 4.0 4.1 อาเซียน แม่น้ำ และความยาว เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากไทยพีบีเอส
  5. 5.0 5.1 หน้า 94, สำรวจสาละวิน ก่อนสิ้นชื่อ โดย กิตติพงษ์ จารุธาณินทร์, ชวิน ตันพิทยคุปต์. "Aqua Survey". นิตยสาร Aquarium Biz ปีที่ 5 ฉบับที่ 55: มกราคม 2015

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

พิกัดภูมิศาสตร์: 16°11′39″N 97°35′00″E / 16.194167°N 97.583333°E / 16.194167; 97.583333