อาณาจักรหริภุญชัย
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง คุณสามารถพัฒนาบทความนี้ได้โดยเพิ่มแหล่งอ้างอิงตามสมควร เนื้อหาที่ขาดแหล่งอ้างอิงอาจถูกลบออก
|
ยุคก่อนประวัติศาสตร์ | |||||
บ้านเชียง ประมาณ 2500 ปีก่อน พ.ศ. | |||||
บ้านเก่า ประมาณ 2000 ปีก่อน พ.ศ. | |||||
ยุคอาณาจักร | |||||
สุวรรณภูมิ ก่อนพุทธศตวรรษที่ 3- พุทธศตวรรษที่ 5 |
|||||
โจฬะ พุทธศตวรรษที่ 2-17 |
|||||
สุวรรณโคมคำ พุทธศตวรรษที่ 4-5 |
|||||
ทวารวดี-นครชัยศรี-ศรีจนาศะ ประมาณ พุทธศตวรรษที่ 5-15 |
|||||
โยนกนาคพันธุ์ พ.ศ. 638-1088 |
|||||
คันธุลี พ.ศ. 994-1202 |
เวียงปรึกษา 1090-1181 |
||||
ศรีวิชัย พ.ศ. 1202-1758 |
ละโว้ 1191 -1470 |
หิรัญเงินยางฯ 1181 - 1805 |
|||
หริภุญชัย 1206-1835 |
|||||
สงครามสามนคร พ.ศ. 1467-1470 | |||||
สุพรรณภูมิ ละโว้ ตามพรลิงค์ ลังกาสุกะ |
|||||
พริบพรี นครศรีธรรมราช |
สุโขทัย 1792-1981 |
พะเยา 1190-2011 |
เชียงราย 1805-1835 |
||
ล้านนา 1835-2101 |
|||||
อยุธยา (1) | |||||
พ.ศ. 1893-2112 | |||||
สค.ตะเบ็งชเวตี้ | |||||
สค.ช้างเผือก เสียกรุงครั้งที่ 1 พ.ศ. 2112 |
พิษณุโลก 2106-2112 |
ล้านนาของพม่า 2101-2317 แคว้นล้านนา แคว้นเชียงใหม่ |
|||
กรุงศรีอยุธยา (2) พ.ศ. 2112-2310 |
|||||
เสียกรุงครั้งที่ 2 | |||||
สภาพจลาจล | |||||
กรุงธนบุรี พ.ศ. 2310-2325 |
ล้านนาของสยาม 2317-2442 นครเชียงใหม่ |
||||
กรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2325-ปัจจุบัน สงครามเก้าทัพ อานามสยามยุทธ การเสียดินแดน มณฑลเทศาภิบาล สงครามโลก: ครั้งที่ 1 - ครั้งที่ 2 |
|||||
ยุครัฐประชาชาติ | |||||
ประเทศไทย ปฏิวัติ พ.ศ. 2475 เปลี่ยนแปลงชื่อประเทศ พ.ศ. 2475–2516 พ.ศ. 2516–ปัจจุบัน |
สหรัฐไทยเดิม พ.ศ. 2485-2489 |
||||
อาณาจักรหริภุญชัย หรือ หริภุญไชย เป็นอาณาจักรมอญ[1]ที่ตั้งอยู่บริเวณภาคเหนือของประเทศไทยปัจจุบัน
ตำนานจามเทวีวงศ์โบราณได้บันทึกไว้ว่า ฤๅษีวาสุเทพเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยขึ้นในปี พ.ศ. 1310 แล้วทูลเชิญพระนางจามเทวี ซึ่งเป็นเจ้าหญิงจากอาณาจักรละโว้ ขึ้นมาครองเมืองหริภุญชัย ในครั้งนั้นพระนางจามเทวีได้นำพระภิกษุ นักปราชญ์ และช่างศิลปะต่าง ๆ จากละโว้ขึ้นไปด้วยเป็นจำนวนมากราวหมื่นคน พระนางได้ทำนุบำรุงและก่อสร้างบ้านเมือง ทำให้เมืองหริภุญชัย (ลำพูน) นั้นเป็นแหล่งศิลปวัฒนธรรมที่เจริญรุ่งเรืองยิ่ง ต่อมาพระนางได้สร้างเขลางค์นคร (ลำปาง) ขึ้นอีกเมืองหนึ่งให้เป็นเมืองสำคัญ สมัยนั้นปรากฏมีการใช้ภาษามอญโบราณในศิลาจารึกของหริภุญชัย มีหนังสือหมานซูของจีนสมัยราชวงศ์ถัง กล่าวถึงนครหริภุญชัยไว้ว่าเป็น “อาณาจักรของสมเด็จพระราชินีนาถ” (女王國 หนี่ว์ หวัง กว๋อ)
ต่อมา พ.ศ. 1824 พญามังรายมหาราชผู้สถาปนาอาณาจักรล้านนา ได้ยกกองทัพเข้ายึดเอาเมืองหริภุญชัยจากพญายีบาได้ ต่อจากนั้นอาณาจักรหริภุญชัยจึงสิ้นสุดลงหลังจากรุ่งเรืองมา 618 ปี มีพระมหากษัตริย์ครองเมือง 49 พระองค์
ปัจจุบัน โบราณสถานสำคัญของอาณาจักรหริภุญชัยคือพระธาตุหริภุญไชย ที่จังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นบริเวณที่สันนิษฐานว่าเป็นราชธานีในสมัยนั้น และยังมีเมืองโบราณเวียงมโน ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ โบราณสถานที่เวียงเกาะ บ้านสองแคว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และเวียงท่ากาน ที่ตำบลบ้านกลาง ต.สันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
และได้มีการพบจารึกอักษรมอญโบราณ สมัยหริภุญไชย ราวพุทธศตวรรษที่ 17 จำนวน 7 หลัก ที่ลำพูน ปัจจุบันอยู่ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติหริภุญไชย จังหวัดลำพูน[2] บางหมู่บ้านของจังหวัดลำพูนนั้นพบว่า ยังมีคนพูดภาษามอญและอนุรักษ์วัฒนธรรมมอญอยู่
อ้างอิง[แก้]
- 'Historic Lamphun: Capital of the Mon Kingdom of Haripunchai', in: Forbes, Andrew, and Henley, David, Ancient Chiang Mai Volume 4. Chiang Mai, Cognoscenti Books, 2012. ASIN: B006J541LE
- Swearer, Donald K. and Sommai Premchit. The Legend of Queen Cama: Bodhiramsi's Camadevivamsa, a Translation and Commentary. New York: State University of New York Press, 1998.
- ↑ David K. Wyatt, Thailand: A Short History, Chaing Mai : Silkworm Book, 2004, pg. 21
- ↑ http://www.finearts.go.th/hariphunchaimuseum/นิทรรศการถาวร/item/การจัดแสดงศิลปะโบราณวัตถุ-ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ-หริภุญไชย