นุกูล ประจวบเหมาะ

นุกูล ประจวบเหมาะ ม.ป.ช., ม.ว.ม.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม
ดำรงตำแหน่ง 2 มีนาคม พ.ศ. 2534 – 22 มีนาคม พ.ศ. 2535
นายกรัฐมนตรี	อานันท์ ปันยารชุน
ก่อนหน้า	สมัคร สุนทรเวช
ถัดไป	บรรหาร ศิลปอาชา
ดำรงตำแหน่ง 10 มิถุนายน พ.ศ. 2535 – 22 กันยายน พ.ศ. 2535
นายกรัฐมนตรี	อานันท์ ปันยารชุน
ก่อนหน้า	บรรหาร ศิลปอาชา
ถัดไป	พันเอก วินัย สมพงษ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	25 กรกฎาคม พ.ศ. 2472 อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ประเทศสยาม
เสียชีวิต	5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 (93 ปี)
ศาสนา	พุทธ
คู่สมรส	เจนจิรา ประจวบเหมาะ
ลายมือชื่อ

นุกูล ประจวบเหมาะ (25 กรกฎาคม พ.ศ. 2472 – 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566) อดีตผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาลนายอานันท์ ปันยารชุน

ประวัติ

นุกูล ประจวบเหมาะ เกิดที่อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นบุตรของนายกอบ-นางดัด ประจวบเหมาะ ศึกษามัธยม 1 ที่โรงเรียนอำนวยศิลป์ จากนั้นเกิดสงครามโลกครั้งที่สอง จึงเดินทางกลับมาเรียนหนังสือต่อที่บ้านเกิด หลังสงครามจึงกลับเข้ามาเรียนต่อในกรุงเทพมหานคร ที่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา จากนั้นเดินทางไปศึกษาต่อปริญญาตรีเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเมลเบิร์น ออสเตรเลีย เป็นนักเรียนไทยรุ่นแรก ๆ ในประเทศออสเตรเลีย

หลังจากจบปริญญาตรีเมื่อ พ.ศ. 2496 นุกูล ประจวบเหมาะ ได้เข้ารับราชการที่กองเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลัง โดยการชักชวนของ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งผู้เชี่ยวชาญการคลัง กระทรวงการคลัง และได้รับคัดเลือกไปฝึกงานที่กองทุนการเงินระหว่างประเทศในระหว่างนั้นได้เข้าศึกษาปริญญาโทเศรษฐศาสตร์ ในช่วงค่ำที่มหาวิทยาลัยจอร์จวอชิงตัน และกลับมาทำงานที่ กรมบัญชีกลาง จากนั้นได้ไปทำงานตำแหน่ง ที่ปรึกษาเศรษฐกิจการคลัง สถานเอกอัครราชทูตไทย กรุงวอชิงตัน ต่อมาได้พบกับภรรยา คือ เจนจิรา วิกิตเศรษฐ และสมรสกันเมื่อ เดือนกันยายน พ.ศ. 2505

นุกูล ประจวบเหมาะ เดินทางกลับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2507 และได้รับตำแหน่งรองอธิบดีกรมทางหลวง มีหน้าที่บริหารงานติดต่อและบริหารเงินกู้จากธนาคารโลก ต่อมา พ.ศ. 2517 ย้ายกลับมาดำรงตำแหน่งที่ปรึกษา กระทรวงการคลัง และถูกย้ายไปเป็นอธิบดีกรมธนารักษ์ เมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2518 เพื่อแก้ปัญหาพนักงานโรงกษาปณ์ประท้วงหยุดงาน และย้ายไปเป็นอธิบดีกรมสรรพากร เมื่อเดือนกันยายน ปีเดียวกัน เพื่อแก้ปัญหารัฐไม่สามารถเก็บภาษีได้ตามเป้า และย้ายไปเป็นอธิบดีกรมบัญชีกลาง เมื่อ พ.ศ. 2521

ธนาคารแห่งประเทศไทย

นุกูล ประจวบเหมาะ ได้รับการเสนอชื่อเป็นผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย แทนนายเสนาะ อูนากูล ที่ลาออกจากตำแหน่งด้วยปัญหาสุขภาพ โดยการเสนอชื่อโดยพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2522 และพ้นจากตำแหน่งเมื่อ เดือนกันยายน พ.ศ. 2527 เนื่องจากขัดแย้งกับนายสมหมาย ฮุนตระกูล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง

หลังจากพ้นจากตำแหน่งในธนาคารแห่งประเทศไทย ได้เข้าทำงานกับบริษัทเอกชนคือสยามกลการ ซึ่งกำลังประสบปัญหาการขาดทุน ระหว่าง พ.ศ. 2529–2531

งานการเมือง

หลังปลดเกษียณอายุแล้ว นุกูล ประจวบเหมาะ ได้เข้าดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาลอานันท์ ปันยารชุน 2 สมัย ระหว่าง พ.ศ. 2534–2535 และเป็นผู้เข้ามาตรวจสอบการทุจริตในสัญญาโครงการโฮปเวลล์ และรถไฟฟ้าลาวาลิน จนกระทั่งสั่งยกเลิกสัญญาโครงการดังกล่าว

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2527 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2522 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• นุกูล ประจวบเหมาะ. ชีวิตที่คุ้มค่า. กรุงเทพฯ: ดอกหญ้า. 2539. ISBN 974-603-495-2.
• สำนักผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย. สุนทรพจน์ของ นายนุกูล ประจวบเหมาะ ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย ในงานเลี้ยงอาหารค่ำประจำปีของสมาคมธนาคารไทย 18 กุมภาพันธ์ 2524 (Speech). LCC PN4129.T5 ธปท0100ส 2524.

ก่อนหน้า		นุกูล ประจวบเหมาะ		ถัดไป
นายเสนาะ อูนากูล		ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย (1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2522 – 13 กันยายน พ.ศ. 2527)		นายกำจร สถิรกุล
สมัคร สุนทรเวช		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม (ครม. 47) (2 มีนาคม พ.ศ. 2534 – 22 มีนาคม พ.ศ. 2535)		บรรหาร ศิลปอาชา
บรรหาร ศิลปอาชา		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม (ครม. 49) (10 มิถุนายน พ.ศ. 2535 – 22 กันยายน พ.ศ. 2535)		พันเอก วินัย สมพงษ์