กระทรวงวัฒนธรรม (ประเทศไทย)

ราชอาณาจักรไทย กระทรวงวัฒนธรรม
เครื่องหมายราชการของกระทรวงวัฒนธรรม
ที่ทำการ
10 ถนนเทียมร่วมมิตร แขวงห้วยขวาง เขตห้วยขวาง กรุงเทพมหานคร
ภาพรวม
วันก่อตั้ง	12 มีนาคม พ.ศ. 2495 (ครั้งแรก) 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545 (ครั้งที่ 2)
วันยุบเลิก	29 สิงหาคม พ.ศ. 2501(ครั้งแรก)
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
งบประมาณ	7,773.7894 ล้านบาท (พ.ศ. 2562)
รัฐมนตรี	อิทธิพล คุณปลื้ม, รัฐมนตรีว่าการ
ผู้บริหาร	ยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร, ปลัดกระทรวง ยุถิกา อิศรางกูร ณ อยุธยา, รองปลัดกระทรวง ประสพ เรียงเงิน, รองปลัดกระทรวง
ลูกสังกัด	ดูในบทความ
เว็บไซต์
www.m-culture.go.th

กระทรวงวัฒนธรรม (อังกฤษ: Ministry of Culture) เป็นหน่วยงานราชการส่วนกลางประเภทกระทรวงของไทย มีหน้าที่ดูแลเกี่ยวกับวัฒนธรรม ภาษา ศาสนา และขนบธรรมเนียมประเพณีอื่น ๆ

ประวัติ

การดำเนินงานด้านวัฒนธรรมของชาติ มีการพัฒนาปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงมาหลายยุคสมัย รูปแบบของหน่วยงานเริ่มจากกองวัฒนธรรม สภาวัฒนธรรมแห่งชาติและจัดตั้งเป็นกระทรวงวัฒนธรรมเมื่อวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2495 โดยจอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมด้วย ใน พ.ศ. 2501 เนื่องจากสภาวะผันแปรทางการเมือง กระทรวงวัฒนธรรมจึงถูกยุบเลิกตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม โดยโอนย้ายไปสังกัดกระทรวงศึกษาธิการและอื่นๆ

ต่อมากระทรวงวัฒนธรรมได้รับการสถาปนาขึ้นใหม่ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545 ถือเป็น 1 ใน 20 กระทรวงหลักของประเทศตามนโยบายปฏิรูประบบราชการของรัฐบาล

เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2559 พระราชบัญญัติส่งเสริมกิจการฮัจย์ (ฉบับที่ 3) มีผลบังคับใช้ ส่งผลให้ปลัดกระทรวงวัฒนธรรมต้องเป็นกรรมการในคณะกรรมการส่งเสริมกิจการฮัจย์แห่งประเทศไทย โดยมีกฤษศญพงษ์ ศิริ ปลัดกระทรวงวัฒนธรรมคนแรกที่เป็นกรรมการในคณะกรรมการส่งเสริมกิจการฮัจย์แห่งประเทศไทย

ตราสัญลักษณ์

ตราแรกของกระทรวงวัฒนธรรมนั้นเป็นรูปพระพรหม 4 หน้า 4 หัตถ์ ประทับอยู่บนดอกบัวบานโผล่จากน้ำ หัตถ์ซ้ายบนถือสมุดดำ (หมายถึงศิลปวิทยา) หัตถ์ซ้ายล่างถือประคำ (เกี่ยวกับคะแนนนับ) หัตถ์ขวาบนถือช้อนตักเนย (แสดงว่าไม่มีอาวุธอย่างไร) หัตถ์ขวาล่างถือหม้อน้ำ (เกี่ยวกับน้ำอมฤต) ภายในกรอบวงกลมเบื้องล่างมีอักษร "กระทรวงวัฒนธรรม"

ตรากระทรวงวัฒนธรรมเมื่อแรกเริ่มใช้

ตราสัญลักษณ์เป็นรูปดวงประทีปภายในบุษบก เหนือหมู่ลายเมฆหมอก หมายถึง ปัญญาซึ่งเป็นรากฐานของวัฒนธรรม กรมศิลปากรเป็นผู้ออกแบบโดยศึกษาจากรูปแบบตราสภาวัฒนธรรมแห่งชาติ เมื่อ พ.ศ. 2485 และนำมาดัดแปลงปรับรูปแบบให้มีความเหมาะสมยิ่งขึ้น

หน่วยงาน

ส่วนราชการในสังกัด

• สำนักงานรัฐมนตรี
• สำนักงานปลัดกระทรวง
• กรมการศาสนา
• กรมศิลปากร
• กรมส่งเสริมวัฒนธรรม (เดิมชื่อ สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ)
• สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
• สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์

หน่วยงานภายใต้การกำกับดูแล

• ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
• หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน)
• ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน)
• กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์

โครงการสำคัญภายใต้กระทรวงวัฒนธรรม

• โครงการศิลปินแห่งชาติ โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม
• โครงการรุกข มรดกของแผ่นดิน โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม
• โครงการขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม
• โครงการขึ้นทะเบียนมรดกภาพยนตร์ของชาติ โดยหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน)
• โครงการสรรหาศิลปินร่วมสมัยดีเด่นรางวัลศิลปาธร โดยสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
• รางวัลเพชรในเพลง โดยกรมศิลปากร
• รางวัลวัฒนคุณาธร โดยสำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม
• รางวัลผู้ทำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา (รางวัลเสาเสมาธรรมจักร) โดยกรมการศาสนา
• รางวัลประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคลเป็นปูชนียบุคคลด้านภาษาไทย ผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น ผู้ใช้ภาษาไทยถิ่นดีเด่น และผู้มีคุณูปการต่อการใช้ภาษาไทย โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม
• โครงการการแสดงศิลปกรรมร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale ...โดยสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
• งานมหกรรมวัฒนธรรมแห่งชาติ - Thailand Cultural Expo โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม
• งานเทศกาลภาพยนตร์อาเซียนแห่งกรุงเทพมหานคร - Bangkok ASEAN Film Festival
• งานเทศกาลศิลปะแห่งกรุงเทพ - Bangkok Art Festival : BAF โดยสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
• งานสมัชชาคุณธรรมแห่งชาติ โดยศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน)
• งานมหกรรมผลงานสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ - Thai Media Fund Day โดยกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์
• งานใต้ร่มพระบารมี ... ปี กรุงรัตนโกสินทร์ โดยกระทรวงวัฒนธรรม
• กิจกรรมสวดมนต์ข้ามปี โดยกรมการศาสนา

ดูเพิ่ม

• รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม
• รายชื่อปลัดกระทรวงวัฒนธรรมของไทย

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์กระทรวงวัฒนธรรม