ข้ามไปเนื้อหา

จังหวัดฉะเชิงเทรา

พิกัด: 13°41′N 101°04′E / 13.69°N 101.07°E / 13.69; 101.07
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก จ.ฉะเชิงเทรา)
"ฉะเชิงเทรา" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ฉะเชิงเทรา (แก้ความกำกวม)
จังหวัดฉะเชิงเทรา
จังหวัด
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันChangwat Chachoengsao
(ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย): วัดโสธรวราราม, พระพิฆเนศแห่งวัดสมานรัตนาราม, ทิวทัศน์ของฉะเชิงเทรา, ศาลากลางหลังเก่า, วัดหงษ์ทอง
ธงของจังหวัดฉะเชิงเทรา
ธง
ตราอย่างเป็นทางการของจังหวัดฉะเชิงเทรา
ตรา
คำขวัญ: 
แม่น้ำบางปะกงแหล่งชีวิต
พระศักดิ์สิทธิ์หลวงพ่อโสธร
พระยาศรีสุนทรปราชญ์ภาษาไทย
เขาอ่างฤๅไนป่าสมบูรณ์
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดฉะเชิงเทราเน้นสีแดงประเทศมาเลเซียประเทศพม่าประเทศลาวประเทศเวียดนามประเทศกัมพูชาจังหวัดนราธิวาสจังหวัดยะลาจังหวัดปัตตานีจังหวัดสงขลาจังหวัดสตูลจังหวัดตรังจังหวัดพัทลุงจังหวัดกระบี่จังหวัดภูเก็ตจังหวัดพังงาจังหวัดนครศรีธรรมราชจังหวัดสุราษฎร์ธานีจังหวัดระนองจังหวัดชุมพรจังหวัดประจวบคีรีขันธ์จังหวัดเพชรบุรีจังหวัดราชบุรีจังหวัดสมุทรสงครามจังหวัดสมุทรสาครกรุงเทพมหานครจังหวัดสมุทรปราการจังหวัดฉะเชิงเทราจังหวัดชลบุรีจังหวัดระยองจังหวัดจันทบุรีจังหวัดตราดจังหวัดสระแก้วจังหวัดปราจีนบุรีจังหวัดนครนายกจังหวัดปทุมธานีจังหวัดนนทบุรีจังหวัดนครปฐมจังหวัดกาญจนบุรีจังหวัดสุพรรณบุรีจังหวัดพระนครศรีอยุธยาจังหวัดอ่างทองจังหวัดสิงห์บุรีจังหวัดสระบุรีจังหวัดลพบุรีจังหวัดนครราชสีมาจังหวัดบุรีรัมย์จังหวัดสุรินทร์จังหวัดศรีสะเกษจังหวัดอุบลราชธานีจังหวัดอุทัยธานีจังหวัดชัยนาทจังหวัดอำนาจเจริญจังหวัดยโสธรจังหวัดร้อยเอ็ดจังหวัดมหาสารคามจังหวัดขอนแก่นจังหวัดชัยภูมิจังหวัดเพชรบูรณ์จังหวัดนครสวรรค์จังหวัดพิจิตรจังหวัดกำแพงเพชรจังหวัดตากจังหวัดมุกดาหารจังหวัดกาฬสินธุ์จังหวัดเลยจังหวัดหนองบัวลำภูจังหวัดหนองคายจังหวัดอุดรธานีจังหวัดบึงกาฬจังหวัดสกลนครจังหวัดนครพนมจังหวัดพิษณุโลกจังหวัดอุตรดิตถ์จังหวัดสุโขทัยจังหวัดน่านจังหวัดพะเยาจังหวัดแพร่จังหวัดเชียงรายจังหวัดลำปางจังหวัดลำพูนจังหวัดเชียงใหม่จังหวัดแม่ฮ่องสอน
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดฉะเชิงเทราเน้นสีแดง
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดฉะเชิงเทราเน้นสีแดง
ประเทศ ไทย
การปกครอง
 • ผู้ว่าราชการ ขจรเกียรติ รักพานิชมณี
(ตั้งแต่ พ.ศ. 2567)
พื้นที่[1]
 • ทั้งหมด5,235.768 ตร.กม. (2,021.541 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่อันดับที่ 41
ประชากร
 (พ.ศ. 2566)[2]
 • ทั้งหมด730,543 คน
 • อันดับอันดับที่ 33
 • ความหนาแน่น139.53 คน/ตร.กม. (361.4 คน/ตร.ไมล์)
 • อันดับความหนาแน่นอันดับที่ 33
รหัส ISO 3166TH-24
ชื่อไทยอื่น ๆแปดริ้ว
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
 • ต้นไม้อะราง (นนทรีป่า)
 • ดอกไม้นนทรี (นนทรีบ้าน)
 • สัตว์น้ำปลากะพงขาว
ศาลากลางจังหวัด
 • ที่ตั้งถนนเรืองวุฒิ ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา 24000
 • โทรศัพท์0 3851 2520
เว็บไซต์http://www.chachoengsao.go.th
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ฉะเชิงเทรา เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคตะวันออกของประเทศไทย มีอาณาเขตติดต่อกับกรุงเทพมหานคร จังหวัดปทุมธานี จังหวัดนครนายก จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดสระแก้ว จังหวัดจันทบุรี จังหวัดชลบุรี และจังหวัดสมุทรปราการ รวมถึงมีอาณาเขตติดกับอ่าวไทยเป็นระยะสั้นประมาณ 12 กิโลเมตร[3]

ศัพทมูลวิทยา

[แก้]

ที่มาของคำว่า "ฉะเชิงเทรา" มีข้อสันนิษฐานที่แตกต่างกัน 2 ข้อ คือ[4]

  • คำว่า ฉะเชิงเทรา มาจากคำภาษาเขมร 2 คำ คือ สทึง+เจรา ซึ่ง สทึง (ស្ទឹង) แปลว่า แม่น้ำสายย่อย และ เจรา (ជ្រៅ) แปลว่า ลึก เมื่อรวมความหมายก็ได้ว่า แม่น้ำลึก ซึ่งหมายถึงแม่น้ำบางปะกงนั่นเอง (มีผู้โต้แย้งข้อสันนิษฐานนี้ เนื่องจากว่าเมืองฉะเชิงเทรานั้นตั้งขึ้นมาในสมัยเดียวกับเมืองสาครบุรี เมืองนครไชยศรี และเมืองนนทบุรี ซึ่งไม่น่าจะมีคำเขมรมาปนอยู่ในชื่อเมืองแล้ว)
  • คำว่า ฉะเชิงเทรา อาจเพี้ยนมาจากคำว่า แสงเชรา แสงเซา หรือ แซงเซา (ข้อสันนิษฐานนี้ยังไม่มีหลักฐานที่ชัดเจน)

ประวัติ

[แก้]

พ.ศ. 1000 มีชุมชนบ้านเมืองโบราณบริเวณสองฝั่งคลองลำน้ำท่าลาด หรือคลองท่าลาด ที่ไหลผ่านอำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา หลายแห่งตั้งแต่บ้านเกาะขนุน ถึงบ้านท่าเกวียน ฯลฯ หลังพ.ศ. 1500 ฉะเชิงเทราและดินแดนใกล้เคียงคือ เมืองมโหสถ (อำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี) กับเมืองพระรถ (อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี) ต่างรุ่งเรืองขึ้นจากการค้าโลก และมีความเกี่ยวข้องเป็นเครือญาติกับกษัตริย์ขอมทั้งเมืองละโว้ (ลพบุรี) และเมืองพระนคร (กัมพูชา) จนหลังหลัง พ.ศ. 1700 บริเวณลุ่มน้ำบางปะกง ตั้งแต่เขตฉะเชิงเทราถึงปราจีนบุรีกลายเป็นป่าดง เนื่องจากเป็นที่ดอนมากขึ้นจากทับถมของตะกอนปากแม่น้ำ ส่งผลให้เส้นทางคมนาคมออกอ่าวไทยไม่ค่อยสะดวกเช่นเดิม จนหลัง พ.ศ. 2000 สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 โปรดให้ซ่อมแปลงคลองสำโรง ซึ่งเชื่อมแม่น้ำบางปะกง กับแม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อให้สะดวกในการคมนาคม

ในสมัยรัชกาลที่ 3 หลังปี พ.ศ. 2369 ทรงยกทัพไปตีเมืองเวียงจันทน์ ได้มีการกวาดต้อนครัวลาวพวกหนึ่งมาอยู่ที่ลุ่มแม่น้ำบางปะกง เกิดเมืองใหม่ชื่อ เมืองฉะเชิงเทรา แต่ปากชาวบ้านเรียกชื่อเดิมที่มีมาก่อนว่า เมืองแปดริ้ว (ปัจจุบันคือ อำเภอบางคล้า) มีการสร้างป้อมเมืองฉะเชิงเทราเพื่อป้องกันศึกญวนและเขมรที่มาทางแม่น้ำบางปะกง และอ่าวไทย ราวปี พ.ศ. 2377 ต่อมา พ.ศ. 2381 ให้อพยพครอบครัวเจ้าองค์ด้วง แห่งกัมพูชา เข้ากรุงเทพฯ ส่วนบ่าวไพร่ทั้งหลายให้อยู่เมืองฉะเชิงเทรา (บริเวณ ชุมชนวัดดอนทอง ปากคลองบางตีนเป็ด ตรงข้ามอำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา)

ในสมัยรัชกาลที่ 4 โปรดให้ยกบ้านท่าถ่านเป็นเมืองพนมสารคาม (อำเภอพนมสารคาม) และต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 ปี พ.ศ. 2459 โปรดให้เมืองฉะเชิงเทรากับเมืองพนมสารคาม รวมกันสถาปนาเป็น จังหวัดฉะเชิงเทรา[5]

ภูมิศาสตร์

[แก้]

ภูมิประเทศของจังหวัดฉะเชิงเทราแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนตะวันตกของจังหวัดตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มแม่น้ำบางปะกง ส่วนตะวันออกมีลักษณะเป็นเนินเขา ด้วยความสูงจากระดับน้ำทะเลโดยเฉลี่ยกว่า 100 เมตร จังหวัดฉะเชิงเทรามีเกาะจำนวน 1 เกาะ คือ เกาะกลาง ที่บริเวณปากแม่น้ำบางปะกง

สัญลักษณ์ของจังหวัด

[แก้]
  • ตราประจำจังหวัด เป็นรูปพระอุโบสถวัดโสธรวรารามวรวิหารหลังใหม่ หมายถึง ที่ประดิษฐานพระพุทธโสธร ซึ่งเป็นพระพุทธรูปสำคัญของเมือง ตำนานเล่าว่าเป็นพระพุทธรูปแสดงปาฏิหาริย์ ลอยทวนน้ำมา ขึ้นที่จังหวัด ชาวเมืองเคารพ ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บันดาลให้ดิน และน้ำอุดมสมบูรณ์ มีรูปครุฑ และชื่อจังหวัดฉะเชิงเทราอยู่ด้านล่างโบสถ์

สีหลังคาพระอุโบสถ : เป็นสีด่อน (สีเทาควันบุหรี่) ซึ่งเป็นจริงของหลังคาพระอุโบสถหลังใหม่

พื้นหน้าพระอุโบสถ : เป็นสีเทาอ่อน มิใช่สีดำ

ขอบสีรอบเครื่องหมายราชการ : เป็นสีแดงเลือดหมู ซึ่งเป็นสีประจำจังหวัดฉะเชิงเทรา

  • ต้นไม้ประจำจังหวัด นนทรีป่า
  • ดอกไม้ประจำจังหวัด นนทรี
  • สัตว์น้ำประจำจังหวัด ปลากะพงขาวหรือปลาโจ้โล้
  • ลักษณะรูปร่างของจังหวัดฉะเชิงเทรา ลักษณะรูปร่างของจังหวัดฉะเชิงเทรามีรูปร่างคล้ายกับ "ค้อนตอกตะปู"
  • คำขวัญประจำจังหวัด “แม่น้ำบางปะกงแหล่งชีวิต พระศักดิ์สิทธิ์หลวงพ่อโสธร พระยาศรีสุนทรปราชญ์ภาษาไทย เขาอ่างฤๅไนป่าสมบูรณ์”

หน่วยการปกครอง

[แก้]

การปกครองแบ่งออกเป็น 11 อำเภอ 93 ตำบล 859 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

[แก้]

มีองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นทั้งหมด 110 แห่ง แบ่งออกเป็น 1 เทศบาลเมือง 33 เทศบาลตำบล 1 องค์การบริหารส่วนจังหวัด และ 74 องค์การบริหารส่วนตำบล โดยมีรายชื่อเทศบาลดังนี้

ประชากร

[แก้]
สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎรจังหวัดฉะเชิงเทรา
ปีประชากร±%
2553 673,933—    
2554 679,370+0.8%
2555 685,721+0.9%
2556 690,226+0.7%
2557 695,478+0.8%
2558 700,902+0.8%
2559 704,399+0.5%
2560 709,889+0.8%
2561 715,009+0.7%
2562 720,113+0.7%
2563 720,698+0.1%
2564 724,178+0.5%
2565 726,687+0.3%
2566 730,543+0.5%
อ้างอิง:กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย


การศึกษา

[แก้]

มหาวิทยาลัย

[แก้]

วิทยาลัย

[แก้]

โรงเรียน

[แก้]
ดูที่ รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดฉะเชิงเทรา

การขนส่ง

[แก้]

ระยะทางจากตัวจังหวัดไปอำเภอต่าง ๆ

[แก้]

สถานที่ท่องเที่ยว

[แก้]
  • อนุสรณ์สถาน พระสถูปเจดีย์ศาลพระเจ้าตากสินมหาราช

    • บุคคลที่มีชื่อเสียง

    [แก้]

    ด้านศาสนา

    [แก้]

    ด้านวงการบันเทิง

    [แก้]

    ด้านวงการกีฬา

    [แก้]

    ด้านวงการวิชาการ

    [แก้]
    • รศ.นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล - อาจารย์ภาควิชาอายุรศาสตร์ สาขาโรคปอดและวัณโรค คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล นายกสมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ผู้นำนักรบเสื้อกาวน์และบุคลากรสาธารณสุขในการสู้ภัยการระบาดของโควิด-19 ของประเทศไทย

    ด้านวงการธุรกิจ

    [แก้]

    ▪ นายวิชัย มาลีนนท์ ผู้ก่อตั้งและบุกเบิก สถานีวิทยุโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 อ.ส.ม.ท.

    ด้านวงการทหาร

    [แก้]

    ด้านวงการตำรวจ

    [แก้]

    ด้านราชการพลเรือน

    [แก้]
    • ณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร - เป็นข้าราชการชาวไทย อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดปทุมธานี อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดจังหวัดพะเยา อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง อดีตผู้ตรวจราชการของกระทรวงมหาดไทย อดีตที่ปรึกษาด้านวิศวกรรมสำรวจของกรมที่ดิน อดีตผู้อำนวยการสำนักเทคโนโลยีทำแผนที่กรมที่ดิน อดีตผู้อำนวยการศูนย์ข้อมูลแผนที่ของกรมที่ดิน กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิขึ้นบัญชีของกระทรวงการคลัง สำหรับการดำเนินการเกี่ยวกับการให้เอกชนลงทุนในโครงการของรัฐ เขามีชื่อเสียงจากการดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถานการณ์ช่วยเหลือเด็กและโค้ชติดถ้ำ 13 คน ในปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง ระหว่างวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2561 – 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2561

    ด้านอื่น ๆ

    [แก้]

    ดูเพิ่ม

    [แก้]

    อ้างอิง

    [แก้]
    1. ↑ ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm เก็บถาวร 2016-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
    2. ↑ สถิติประชากรและบ้าน - จำนวนประชากรแยกรายอายุ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2564." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php, http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php 2564. สืบค้น 22 มกราคม 2565.
    3. ↑ https://www.travelin8riew.com/webapp/featured_item/ลุ่มแม่น้ำบางปะกง/[ลิงก์เสีย]
    4. ↑ ภูมิสถานนักปราชญ์ 3 แผ่นดิน ถิ่นฐานตำนานเมืองแปดริ้ว, "พินิจนคร" สารคดีทางไทยพีบีเอส: พุธที่ 24 สิงหาคม 2554
    5. ↑ "จังหวัดฉะเชิงเทรา มีที่มาอย่างไร? ชุมชนเก่าแก่ตั้งแต่ พ.ศ. 1000". ศิลปวัฒนธรรม. 16 มีนาคม 2020. สืบค้นเมื่อ 16 มีนาคม 2020.

    แหล่งข้อมูลอื่น

    [แก้]

    13°41′N 101°04′E / 13.69°N 101.07°E / 13.69; 101.07

    เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=จังหวัดฉะเชิงเทรา&oldid=11834423"