สถานีรถไฟธนบุรี

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ สถานีรถไฟธนบุรี (แก้ความกำกวม)

ธนบุรี
รถไฟทางไกล รถไฟชานเมือง
สถานีรถไฟธนบุรี
ข้อมูลทั่วไป
ที่ตั้ง	ถนนรถไฟ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร
เจ้าของ	การรถไฟแห่งประเทศไทย
สาย	สายใต้
ชานชาลา	ชานชาลาด้านข้าง 2 ชานชาลา แบ่งเป็น • เที่ยวออกชานชาลาที่ 1 • เที่ยวเข้าชานชาลาที่ 2
ราง	ราง 100 ปอนด์ขนาด 1 เมตร จำนวน 5 ทาง
การเชื่อมต่อ	รถโดยสารประจำทาง สองแถวสวนผัก รถไฟ ปอ.สาย 85 (4-16) พระประแดง - สถานีรถไฟธนบุรี
โครงสร้าง
ประเภทโครงสร้าง	ระดับดิน
ระดับชานชาลา	1
ที่จอดรถ	ด้านตลาดศาลาน้ำร้อน
ข้อมูลอื่น
รหัสสถานี	4001 (ธบ.)
ประวัติ
เริ่มเปิดให้บริการ	19 มิถุนายน พ.ศ. 2446
ผู้โดยสาร
300-500 คน
การเชื่อมต่อ
สถานีก่อนหน้า การรถไฟแห่งประเทศไทย สถานีต่อไป สถานีปลายทาง สายใต้ สายธนบุรี จรัญสนิทวงศ์ มุ่งหน้า ตลิ่งชัน
ธนบุรี (บางกอกน้อย) Thon Buri กิโลเมตรที่ 0.866 ธนบุรี (เดิม) Thon Buri (Defunct) –0.00 กม. จรัลสนิทวงศ์ Charan Sanitwong +1.54 กม. ดูเพิ่ม: รายชื่อสถานีรถไฟ สายใต้
ที่ตั้ง

สัญญาณหางปลาที่สถานี

สถานีรถไฟธนบุรี หรือเดิมเรียกว่า สถานีรถไฟบางกอกน้อย ตั้งอยู่บนถนนรถไฟ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร บริเวณตลาดรถไฟ (แห่งใหม่) มีความสำคัญในฐานะเป็นสถานีต้นทางของรถไฟสายใต้ และสายตะวันตก สถานีรถไฟบางกอกน้อย เปิดเมื่อ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2446 โดยมีสถานีต้นทางอยู่สถานีรถไฟบางกอกน้อย ปลายทางไปที่สถานีรถไฟเพชรบุรี

ประวัติ

อาคารแรกเริ่มเมื่อสร้างสถานีบางกอกน้อย ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เป็นอาคารคอนกรีตชั้นเดียวหลังคาทรงจั่ว มีหลังคาคลุมชานชลาสร้างด้วยไม้ทั้งหลัง ตั้งอยู่ด้านทิศใต้ริมทางรถไฟ(ทางประธาน) อยู่เลยลึกเข้ามาทางด้านทิศตะวันตกของริมแม่น้ำเจ้าพระยาประมาณ 300 เมตร ต่อมาเมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่ 2 กองทัพญี่ปุ่นได้ตั้งกองบัญชาการขึ้นที่สถานีรถไฟบางกอกน้อย จากนั้นไม่นาน ฝ่ายสัมพันธมิตรได้ส่งเครื่องบินเข้ามาทิ้งระเบิดสถานีรถไฟบางกอกน้อยอย่างหนัก ตัวอาคารสถานีรถไฟบางกอกน้อยได้รับความเสียหายบางส่วน แต่ที่ทำการรับส่งสินค้าที่ตั้งอยู่บริเวณริมแม่น้ำเจ้าพระยาและคลังเก็บสินค้าริมคลองบางกอกน้อยถูกทิ้งระเบิดเสียหายทั้งหมด ต่อมาได้มีการก่อสร้างสถานีรถไฟบางกอกน้อยขึ้นมาใหม่ โดยรื้ออาคารสถานีเดิมออกไปพร้อมกับปรับปรุงและขยายย่านสถานีเดิม โดยสร้างเป็นอาคารอิฐสีแดง มีหอนาฬิกา ซึ่งถือว่าเป็นอาคารที่มีความสวยงามมากที่สุดอีกแห่งหนึ่ง และตั้งชื่อสถานีนี้ใหม่ว่า สถานีธนบุรี และเปิดใช้งานอาคารหลังใหม่เมื่อปี พ.ศ. 2493

บทบาทของสถานีธนบุรีในฐานะต้นทางของรถไฟสายใต้เริ่มน้อยลง เมื่อรถไฟสายใต้หลายขบวนได้เปลี่ยนต้นทาง-ปลายทางไปที่สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) ซึ่งต่อมาในระยะหลัง ขบวนรถที่ให้บริการ ณ สถานีธนบุรีจึงมีเพียงขบวนรถธรรมดาและและขบวนรถชานเมือง รวมถึงขบวนรถรวม ในเส้นทางสายใต้ (รวมถึงเส้นทางสายกาญจนบุรีและสุพรรณบุรี)

ในช่วงประมาณปี พ.ศ. 2542 รัฐบาลสมัยนายชวน หลีกภัย ได้มีโครงการปรับปรุงอาคารสถานีธนบุรีและพื้นที่โดยรอบ ทำให้ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง การรถไฟได้สร้างสถานีรถไฟอีกแห่งหนึ่งขึ้นมาเพื่อใช้เป็นที่รับส่งผู้โดยสารทดแทนสถานีธนบุรี ตั้งชื่อว่าสถานีบางกอกน้อย (สถานีชั้น 4) (ชื่อเดียวกับสถานีรถไฟหลวงสายใต้ในอดีต) ห่างจากสถานีธนบุรี 0.866 กิโลเมตร แต่สถานีธนบุรีนั้น ก็ยังเปิดจำหน่ายตั๋วและเปิดทำการตามปกติ แต่ผู้โดยสารต้องเดินทางมาขึ้นลงขบวนรถที่สถานีใหม่ที่สร้างขึ้น แต่โครงการดังกล่าวประสบปัญหาอย่างมากทำให้หยุดชะงักไปในที่สุด

ในปี พ.ศ. 2546 ในรัฐบาลของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร เป็นที่น่าสนใจว่า มีชั่วระยะเวลาสั้น ๆ ที่ รฟท.ได้นำขบวนรถโดยสารเข้ามาหยุดรับส่งผู้โดยสารที่อาคารสถานีธนบุรีเหมือนเดิม แต่ในที่สุด เมื่อ รฟท.ได้มอบที่ดินบริเวณสถานีธนบุรีจำนวน 33 ไร่ แก่คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ทำให้ตั้งแต่วันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2546 รฟท.จึงไม่เดินรถเข้าสถานีธนบุรีเป็นการถาวร โดยให้ใช้สถานีบางกอกน้อยที่สร้างใหม่เป็นต้นทาง-ปลายทาง

สถานีธนบุรีหมดบทบาทไประยะเวลาหนึ่งหลังจากที่ รฟท.ยกที่ดิน 33 ไร่ อันเป็นที่ตั้งนั้นให้แก่มหาวิทยาลัยมหิดล ทำให้อาคารสถานีธนบุรีมิใช่ทรัพย์สินของ รฟท.อีกต่อไป ขบวนรถต่าง ๆ ที่เข้าออก ถูกเปลี่ยนต้นทาง-ปลายทาง จากธนบุรีเป็นบางกอกน้อย (เหมือนเมื่อครั้งแรกก่อตั้งทางรถไฟหลวงสายใต้) แต่ต่อมา ในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2547 รฟท.ได้เปลี่ยนชื่อสถานีบางกอกน้อยที่เป็นอาคารสร้างใหม่นั้นไปใช้ชื่อว่าสถานีธนบุรี และใช้คำย่อ ธบ. พร้อมทั้งยกฐานะจากสถานีชั้น 4 ขึ้นเป็นสถานีชั้น 1 เหมือนครั้งก่อนที่จะเลิกใช้อาคารสถานีธนบุรีแห่งเดิม ทำให้บทบาทของสถานีธนบุรีกลับมาอีกครั้งตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา โดยใช้ที่ทำการใหม่คืออาคารสถานีบางกอกน้อยที่สร้างใหม่เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2542 นั้นเอง

สิ่งหนึ่งที่น่าสนใจของสถานีธนบุรีคือเรื่องระบบอาณัติสัญญาณ โดยสถานีธนบุรีเป็นสถานีรถไฟแห่งเดียวในกรุงเทพฯ ในปัจจุบันที่ยังคงใช้สัญญาณประจำที่ชนิดหางปลา (ปัจจุบันสัญญาณหางปลายกเลิกการใช้งานแล้ว แต่ยังคงตั้งอยู่) นอกจากนี้บริเวณใกล้เคียงยังมีโรงรถจักรธนบุรี ซึ่งเป็นสถานีบำรุงรักษา ซ่อมแซมรถจักรดีเซลที่สำคัญแห่งหนึ่งของการรถไฟแห่งประเทศไทย และยังเป็นที่เก็บรักษารถจักรไอน้ำที่เหลืออยู่ของการรถไฟฯ ซึ่งยังคงใช้การได้อีก 5 คัน ซึ่งได้มีการนำมาวิ่งลากจูง ขบวนรถพิเศษในโอกาสสำคัญ ๆ อยู่เป็นประจำ

กำหนดเวลาเดินรถ

ปัจจุบัน มีขบวนรถไฟสายใต้ เข้า-ออกสถานีรถไฟธนบุรี ดังนี้

เที่ยวไป

ขบวนรถ	ต้นทาง		ธนบุรี	ปลายทาง		หมายเหตุ
	ชื่อสถานี	เวลาออก		ชื่อสถานี	เวลาถึง
พช1111	ธนบุรี	4:45	04:45	นครปฐม	5:55
พช1123	ธนบุรี	6:45	07:20	นครปฐม	7:55
ธ255	ธนบุรี	07.30	07:30	หลังสวน	20.20
ธ257	ธนบุรี	07.45	07:45	น้ำตก	12.35
พช1113	ธนบุรี	07.30	08:15	นครปฐม	9:15
พช1125	ธนบุรี	10:15	10:15	นครปฐม	11:20
พช1115	ธนบุรี	11:50	11:50	นครปฐม	13:00
ธ251	ธนบุรี	13.10	13:10	ประจวบคีรีขันธ์	20.00
พช1127	ธนบุรี	13:45	13:45	นครปฐม	14:50
ธ259	ธนบุรี	13.55	13:55	น้ำตก	18.30
พช1117	ธนบุรี	14:45	14:45	นครปฐม	15:50
พช1129	ธนบุรี	16:40	16:40	นครปฐม	17:50
พช1119	ธนบุรี	17:30	17:30	นครปฐม	18:35
ธ351	ธนบุรี	18.25	18:25	ราชบุรี	20.35
พช1131	ธนบุรี	19:20	19:20	นครปฐม	20:25
* ดพ= รถด่วนพิเศษ / ด= รถด่วน / ร= รถเร็ว / ธ= รถธรรมดา / ช= รถชานเมือง / พช= รถพิเศษชานเมือง / ท= รถท้องถิ่น / น= รถนำเที่ยว / ส= รถสินค้า

หมายเหตุ ขบวนรถ พชXXXX (พิเศษชานเมือง) จากธนบุรี - นครปฐม - ธนบุรี เป็นรถ Feeder เชื่อมต่อรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดง (SRT) ที่สถานีชุมทางตลิ่งชัน และรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน (MRT) ที่ ป้ายหยุดรถไฟจรัลสนิทวงษ์

เที่ยวกลับ

ขบวนรถ	ต้นทาง		ธนบุรี	ปลายทาง		หมายเหตุ
	ชื่อสถานี	เวลาออก		ชื่อสถานี	เวลาถึง
พช1122	นครปฐม	5:00	06:00	ธนบุรี	7:20
ธ352	ราชบุรี	04.45	07:10	ธนบุรี	07.10
พช1112	นครปฐม	6:10	07:20	ธนบุรี	9:20
พช1124	นครปฐม	8:15	09:20	ธนบุรี	11:00
ธ260	น้ำตก	05.20	09:45	ธนบุรี	09.50
พช1114	นครปฐม	9:55	11:00	ธนบุรี	13:05
ธ252	ประจวบคีรีขันธ์	04.50	11:45	ธนบุรี	11.45
พช1126	นครปฐม	12:00	13:05	ธนบุรี	14:30
พช1116	นครปฐม	13:25	14:30	ธนบุรี	16:00
พช1128	นครปฐม	14:55	16:00	ธนบุรี	17:05
พช1118	นครปฐม	16:00	17:05	ธนบุรี	19:05
ธ258	น้ำตก	12.55	17:40	ธนบุรี	17.40
ธ254	หลังสวน	06.20	18:30	ธนบุรี	18.30
พช1130	นครปฐม	18:00	19:05	ธนบุรี	19:05
พช1120	นครปฐม	19:00	20:05	ธนบุรี	20:05
* ดพ= รถด่วนพิเศษ / ด= รถด่วน / ร= รถเร็ว / ธ= รถธรรมดา / ช= รถชานเมือง / พช= รถพิเศษชานเมือง / ท= รถท้องถิ่น / น= รถนำเที่ยว / ส= รถสินค้า

หมายเหตุ ขบวนรถ พชXXXX (พิเศษชานเมือง) จากธนบุรี - นครปฐม - ธนบุรี เป็นรถ Feeder เชื่อมต่อรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดง (SRT) ที่สถานีชุมทางตลิ่งชัน และรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน (MRT) ที่ ป้ายหยุดรถไฟจรัญสนิทวงศ์

ขบวนรถที่เคยให้บริการ

• รถเร็วขบวนที่ 177/178 ธนบุรี - หลังสวน - ธนบุรี ยกเลิกการเดินรถเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2558

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ สถานีรถไฟธนบุรี
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์