ธานินทร์ กรัยวิเชียร

ศาสตราจารย์พิเศษ ธานินทร์ กรัยวิเชียร ป.จ. ม.ป.ช. ม.ว.ม. ภ.ป.ร. ๒
ธานินทร์ ใน พ.ศ. 2554
ประธานองคมนตรี
ผู้ปฏิบัติหน้าที่แทน
ดำรงตำแหน่ง 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 – 1 ธันวาคม พ.ศ. 2559 (0 ปี 49 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้า	เปรม ติณสูลานนท์ (ประธานองคมนตรี)
ถัดไป	เปรม ติณสูลานนท์ (ประธานองคมนตรี)
นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 14
ดำรงตำแหน่ง 8 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520 (1 ปี 12 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
รอง	บุญชัย บำรุงพงศ์ อัมพร จันทรวิจิตร
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ถัดไป	เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	5 เมษายน พ.ศ. 2470 จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เชื้อชาติ	ไทย
พรรคการเมือง	อิสระ
คู่สมรส	คาเรน แอนเดอร์เซน (เสียชีวิต)
บุตร	รูบีนา มหินทร์ เขมทัต นิติกร รีเบ้กก้า
บุพการี	แห กรัยวิเชียร (บิดา) ผะอบ กรัยวิเชียร (มารดา)
ศิษย์เก่า	มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยลอนดอน
วิชาชีพ	นักกฎหมาย นักการเมือง
ลายมือชื่อ

ศาสตราจารย์พิเศษ ธานินทร์ กรัยวิเชียร ป.จ. ม.ป.ช. ม.ว.ม. ภ.ป.ร. ๒ (เกิด 5 เมษายน พ.ศ. 2470) เป็นนักกฎหมายและนักการเมืองชาวไทย อดีตนายกรัฐมนตรีไทยคนที่ 14 อดีตองคมนตรีและผู้ปฏิบัติหน้าที่แทนประธานองคมนตรี

ประวัติ

ธานินทร์ กรัยวิเชียร เกิดเมื่อวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2470 ภูมิลำเนา ณ จังหวัดพระนคร เป็นบุตรของแหและผะอบ กรัยวิเชียร สมรสกับคุณหญิงคาเรน กรัยวิเชียร (สกุลเดิม แอนเดอเซ่น) มีบุตรด้วยกัน 5 คน ได้แก่

1. รูบีนา สุวรรณพงษ์
2. มหินทร์ กรัยวิเชียร
3. เขมทัต กรัยวิเชียร
4. นิติกร กรัยวิเชียร
5. ทันตแพทย์หญิงรีเบ้กก้า กรัยวิเชียร

การศึกษา

ธานินทร์ กรัยวิเชียร จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย รุ่น พ.ศ.2479 ต่อมาในปี พ.ศ. 2491 ได้ไปศึกษาวิชากฎหมายต่อที่ ณ วิทยาลัยเศรษฐศาสตร์และรัฐศาสตร์แห่งลอนดอน มหาวิทยาลัยลอนดอน สหราชอาณาจักร และ พ.ศ. 2496 เนติบัณฑิตอังกฤษจาก สำนักอบรมศึกษากฎหมายของเนติบัณฑิตยสภา สำนักเกรย์สอินน์ ประเทศอังกฤษ

การทำงาน

• ผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์
• ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดเชียงใหม่
• ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลฎีกา
• ศาสตราจารย์สอนวิชากฎหมายที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำนักอบรมศึกษากฎหมายของเนติบัณฑิตยสภา
• ศาสตราจารย์(พิเศษ)ประจำคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• นายกรัฐมนตรี ใน คณะรัฐมนตรีคณะที่ 39 ของไทย (8 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520)
• องคมนตรี (ตั้งแต่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2520 – 6 ธันวาคม พ.ศ. 2559)
• กรรมการตุลาการ (พ.ศ. 2521 – พ.ศ. 2528)
• กรรมการร่างกฎหมายของคณะกรรมการกฤษฎีกา
• ประธานกรรมการปรับปรุงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
• รองประธานกรรมการมูลนิธิจุฬาภรณ์
• รองประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์
• รองประธานกรรมการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
• ประธานกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช
• กรรมการบริหารมูลนิธิอานันทมหิดล
• กรรมการบริหารสภากาชาดไทย
• กรรมการบริหารศิริราชมูลนิธิ

บทบาททางการเมือง

ธานินทร์ กรัยวิเชียร (ซ้าย) ถ่ายภาพกับนายชาร์ลส์ ไวท์เฮาส์ เอกอัครราชทูตสหรัฐประจำประเทศไทย เมื่อปี 2519

ธานินทร์ กรัยวิเชียร เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 14 ของไทย ภายหลังจากที่คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดินโดยการนำของ พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ได้ทำการรัฐประหารรัฐบาลของ หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 สาเหตุที่เขาได้เป็นนายกรัฐมนตรีเนื่องจาก ขณะที่พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ เข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ ทรงพระราชทานคำแนะนำแก่พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ให้ปรึกษาธานินทร์ กรัยวิเชียร ผู้พิพากษาศาลฎีกา ณ ขณะนั้น

ในระหว่างดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่บริหารราชการแผ่นดิน รัฐบาลของธานินทร์ กรัยวิเชียร มีนโยบายโดดเด่นคือ การต่อต้านภัยคุกคามของลัทธิคอมมิวนิสต์ที่กำลังมีอิทธิพลอย่างสูงในขณะนั้น นโยบายปราบปรามยาเสพติด โดยจัดตั้งสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ปปส.) อีกทั้งนโยบายด้านการปราบปรามคอรัปชั่น รัฐบาลของธานินทร์ กรัยวิเชียร นับว่าเป็นรัฐบาลเผด็จการพลเรือนที่ใช้อำนาจจัดการประชาชนในข้อหาคอมมิวนิสต์ จนมีประชาชนส่วนหนึ่งหนีข้อหานี้เข้าป่าไปเป็นจำนวนมาก มีการจำกัดสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ควบคุมเสรีภาพสื่อมวลชน สั่งปิดหนังสือพิมพ์ ซึ่งในระยะเวลา 1 ปี มีคำสั่งปิดหนังสือพิมพ์ถึง 22 ครั้ง ซึ่งผู้สั่งปิดได้แก่ สมัคร สุนทรเวช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย โดยอาศัยอำนาจคำสั่งปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ฉบับที่ 42 เป็นยุคมืดของวงการสื่อสารมวลชนและนักหนังสือพิมพ์

อย่างไรก็ตามเขาได้รับการยกย่องว่าเป็นนายกรัฐมนตรีที่ซื่อสัตย์สุจริตที่สุดคนหนึ่งของประเทศไทย ภายหลังจากที่คณะปฏิวัติได้ทำการรัฐประหารรัฐบาลของธานินทร์แล้ว พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งธานินทร์ให้ดำรงตำแหน่งองคมนตรี และได้ดำรงตำแหน่งนี้มาจนสิ้นรัชกาล โดยก่อนหน้านั้นเขาได้รับแต่งตั้งเป็นสภานิติบัญญัติแห่งชาติ พ.ศ. 2516

เมื่อพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จสวรรคต และพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 ซึ่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จะปฏิบัติหน้าที่องคมนตรีในคราวเดียวกันไม่ได้ ดังนั้น คณะองคมนตรีจึงได้มีมติเลือกธานินทร์ ซึ่งเป็นผู้มีอาวุโสสูงสุด เป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่ประธานองคมนตรี

รางวัลและเกียรติยศ

ศาสตราจารย์พิเศษ ธานินทร์ กรัยวิเชียร ได้รับพระราชทานยศนายกองใหญ่แห่งกองอาสารักษาดินแดนเป็น ศาสตราจารย์ นายกองใหญ่ ธานินทร์ กรัยวิเชียร เมื่อ พ.ศ. 2520

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

ศาสตราจารย์พิเศษ ธานินทร์ กรัยวิเชียร ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ดังนี้

• พ.ศ. 2537 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2521 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2520 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2561 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขานิติศาสตร์
• พ.ศ. 2520 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2520 – เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1
• พ.ศ. 2522 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)

อ้างอิง

ก่อนหน้า		ธานินทร์ กรัยวิเชียร		ถัดไป
หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช		นายกรัฐมนตรีไทย (ครม. 39) (8 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520)		เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์