เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่
Chao Duangduen Na Chiang Mai.jpg
เกิด22 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 (92 ปี)
คู่สมรสพิรุณ อินทราวุธ
บุตร
  • ภาคินี ณ เชียงใหม่
  • ภาคินัย ณ เชียงใหม่
  • เดือนเพ็ญ ภวัครานนท์
  • พวงเดือน ยนตรรักษ์
บิดามารดาเจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่)
หม่อมจันทร์เทพ ณ เชียงใหม่
ญาติราชวงศ์ทิพย์จักร

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เป็นที่รู้จักในนาม เจ้ายาย[1] (เกิด 22 พฤษภาคม 2472) เป็นเจ้านายฝ่ายเหนือ และนักสังคมสงเคราะห์ชาวไทย เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการประกาศสดุดีเกียรติคุณให้เป็นผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2558 โดยคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ โดยที่ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการบันทึกชื่อให้เป็นบุคคลสำคัญในสารานุกรมประวัติศาสตร์ไทยล้านนาเพื่อเป็นเกียรติประวัติและอนุสรณ์แห่งคุณความดี

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้อุทิศตนเป็นแบบอย่างในการเป็นพลเมืองที่ดี บำเพ็ญประโยชน์ต่อชาติและสังคมส่วนรวมมีความกตัญญูต่อแผ่นดินเกิด สมกับที่เป็นสตรีสูงศักดิ์ งามพร้อมด้วยกริยามรรยาทแบบกุลสตรีไทย ทั้งยังได้ดำรงเกียรติแห่งวงศ์ตระกูลได้อย่างสมบูรณ์ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ โปรดการแต่งกายแบบไทยล้านนาและรักที่จะส่งเสริมให้คนไทยรุ่นใหม่รักในความเป็นไทยและหวงแหนรักษ์ในวัฒนธรรมท้องถิ่นของตน

ปัจจุบัน เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เป็นเจ้านายฝ่ายเหนืออาวุโสที่มีอายุมากที่สุด เจ้ายายเป็นที่รักใคร่และนับถือของชาวบ้านและประชาชนทั่วไป

ประวัติ[แก้]

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เกิดในวันวิสาขบูชาซึ่งเป็นวันเพ็ญจึงได้รับขนานนามว่า "ดวงเดือน" เป็นธิดาคนที่สามในเจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) ผู้เป็นโอรสในเจ้าราชภาติกาวงศ์ (เจ้าบัวรวงศ์) กับเจ้าฟองนวล [2] เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่มีเจ้าพี่เจ้าน้องร่วมอุทรหม่อมมารดา หม่อมเทพ หรือ หม่อมจันทร์เทพ ณ เชียงใหม่ ตามลำดับ คือ เจ้าอาทิตย์ เจ้านิภาพันธุ์ และเจ้าประเวศ ณ เชียงใหม่

ตั้งแต่เยาว์วัย เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับความเมตตาและอนุบาลเป็นอย่างดีจาก เจ้าบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่ ผู้เป็นพระราชธิดาในเจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าหลวงนครเชียงใหม่ องค์ที่ 9 แห่งราชวงศ์ทิพย์จักร กับ แม่เจ้าจามรีวงศ์ ณ เชียงใหม่ หรือ เจ้าจามรีวงศ์ โดยเจ้าบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่ได้ทรงรับเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เป็นพระธิดาบุญธรรมและทรงให้ความรักและอภิบาลเป็นอย่างดี เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการฝึกอบรมด้านการเรือนอย่างเคร่งครัดจากคุ้มหลวง ได้ศึกษาการทำอาหาร การทำยาสมุนไพร และเรียนการฟ้อนรำ ขับกล่อมเพลงแบบราชสำนักสยามล้านนาเพื่อต้อนรับราชอาคันตุกะ[3] เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัย (ป.1-3) โรงเรียนวัฒโนทัยนอก ปัจจุบันคือ โรงเรียนคำเที่ยงอนุสรณ์ (ป.4-ม.3) โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ (ม.4-5) และโรงเรียนดาราวิทยาลัย (ม.6) ขณะอายุประมาณ 18-19 ปี เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ สมรสกับพิรุณ อินทราวุธ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่[4] มีบุตร-ธิดา 4 คน[5] คือ

  1. ภาคินี ณ เชียงใหม่
  2. ภาคินัย ณ เชียงใหม่
  3. เดือนเพ็ญ ภวัครานนท์
  4. พ-วงเดือน ยนตรรักษ์

การทำงาน[แก้]

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ สอบเข้าเป็นผู้พิพากษาสมทบศาลคดีเด็กและเยาวชน ได้ในปี พ.ศ. 2513 และเป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์เสียงเชียงใหม่ ทั้งเป็นนักจัดรายการวิทยุ[6] ได้รับรางวัล Voice of America ที่ต่อมาได้รับเลือกเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ[7] เป็นผู้ส่งเสริมกิจการการทอผ้าในกลุ่มสตรีภาคเหนือโดยริเริ่มกิจการฝ้ายดวงเดือนเพื่อส่งเสริมอุตสาหกรรมในครัวเรือน เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับคัดเลือกให้เป็นประธานสภาอุตสหกรรมภาคเหนือ และยังได้ดำรงตำแหน่งประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่คนแรกในประเทศไทย เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการยกย่องให้เป็นผู้ที่มีความรักในท้องถิ่นวัฒนธรรมไทยล้านนาอย่างแรงกล้า มีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์เป็นที่ยิ่ง เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้อนุรักษ์และส่งเสริมการแต่งกายของสตรีในภาคเหนือด้วยผ้าไทยและจัดให้มีการนำเอาประเพณีการทานข้าวบนขันโตกแบบไทยล้านนากลับมาเผยแพร่จนได้รับความนิยมอีกครั้งในสมัยปัจจุบัน เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ โปรดอุทิศตนเพื่อการสังคมสงเคราะห์ การสาธาณกุศล และการศาสนกุศลอย่างต่อเนื่องตลอดมา

ผลงานและตำแหน่ง[แก้]

  1. เป็นผู้เริ่มโครงการอนุรักษ์วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม
  2. ผู้เริ่มจัดงานไม้ดอกไม้ประดับ หรือ งานบุปผาชาติ ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยและเกษตรจังหวัดเชียงใหม่ยุคนั้น ซึ่งงานนี้ได้ยืนยาวมาจนถึงปัจจุบัน
  3. สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ นับเป็นเจ้านายสตรีฝ่ายเหนือเพียงคนเดียวในยุคนั้นที่เป็นตัวแทนสตรี ส่วนภูมิภาคนอกนครหลวงของประเทศ
  4. ผู้พิพากษาสมทบศาลคดีเด็กและเยาวชนจังหวัดเชียงใหม่ โดยเป็นสตรีคนแรกที่นั่งบัลลังก์ในฐานะตุลาการในศาลคดีเด็กและเยาวชนจังหวัดเชียงใหม่
  5. กรรมการกลางของชาติในโครงการแผ่นดินธรรมแผ่นดินทอง
  6. ผู้อำนวยการสำนักงานสมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทยภาคเหนือ
  7. ประธานประสานงานส่วนภูมิภาคของสภาสังคมสงเคราะห์ ภาค 5
  8. นายกสมาคมศิษย์เก่าโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ 16 ปี
  9. ประธานชมรมไม้ดอกไม้ประดับคนแรกของเชียงใหม่
  10. อุปนายกพุทธสมาคมเชียงใหม่
  11. อุปนายกสมาคมหนังสือพิมพ์ ภาคเหนือ
  12. อุปนายกสมาคมหนังสือพิมพ์ส่วน ภูมิภาค
  13. นักหนังสือพิมพ์ อดีตเจ้าของ และบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ “เสียงเชียงใหม่”
  14. นักจัดรายการวิทยุที่ได้รับเหรียญ VOICE OF AMERICA (V.O.A)
  15. กรรมการเหล่ากาชาดจังหวัดเชียงใหม่
  16. เลขานุการสมาคมสตรีศรีลานนาไทย
  17. ประธานสภาวัฒนธรรมคนแรกของเชียงใหม่และคนแรกของประเทศไทย
  18. ประธานกรรมการที่ปรึกษามูลนิธิเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่
  19. ประธานกรรมการที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ชมรมสืบสานศิลปวัฒนธรรมเขลางค์ จังหวัดลำปาง
  20. ประธานที่ปรึกษากิตติมศักดิ์เครือข่ายสังคมสร้างสรรค์
  21. ได้รับการประกาศสดุดีเกียรติคุณให้เป็นผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2558 โดยคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ
  22. ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์มูลนิธิกองทุนเพื่ออนุรักษ์ดอยอินทนนท์

ประกาศสดุดีเกียรติคุณ[แก้]

คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ โดยมีท่านนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน ได้ประกาศเกียรติคุณสดุดี เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ให้เป็นผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2558 และได้รับเชิดชูเกียรติให้เป็น คนดีศรีแผ่นดิน เพื่อเป็นเกียรติประวัติแห่งคุณความดีในฐานนะที่เป็นพลเมืองที่ดีและเป็นผู้สูงอายุที่ทรงคุณค่าเป็นแบบอย่างที่ดีในการทำงานเพื่อสังคมส่วนรวมอย่างต่อเนื่อง

มูลนิธิเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่[แก้]

ในปี พ.ศ. 2558 ได้จัดตั้งมูลนิธิเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้

  1. เพื่อยกย่องเชิดชูสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์
  2. เพื่อเป็นองค์กรแกนนำหลักในการจัดงานเชิดชูเกียรติในวันคล้ายวันเกิดของ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ วันที่ 22 พฤษภาคม ของทุกปี
  3. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุน กิจกรรมด้านศาสนา ศิลปวัฒนธรรม และผู้สูงอายุ
  4. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการศึกษา วิจัย ด้านศาสนา ศิลปวัฒนธรรม และผู้สูงอายุ
  5. เพื่อยกย่องเชิดชูบุคคลและองค์กรที่มีผลงานดีเด่นเป็นประจักษ์ด้านศาสนา ศิลปวัฒนธรรม และผู้สูงอายุ
  6. เพื่อปกป้องดูแลและเชิดชูกิจกรรมใดๆอันเกี่ยวเนื่องกับ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่
  7. เพื่อดำเนินการสาธารณประโยชน์ หรือร่วมมือกับองค์กรการกุศลอื่นๆ เพื่อสาธารณประโยชน์การจัดตั้งของมูลนิธิ ตามใบสำคัญแสดงการจดทะเบียนจัดตั้งมูลนิธิเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2558


เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

ลำดับสาแหรก[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ "'เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่' กับความหลังครั้งเก่าก่อน". MGR Online. 5 มิถุนายน 2554. สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2560. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  2. ↑ ประวัติบุคคลสำคัญ
  3. ↑ "ประกาศสดุดีเกียรติคุณ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปี 2558". มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. 8 มกราคม 2560. สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2560. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  4. ↑ http://www.kpi.ac.th/media_kpiacth/pdf/M8_34.pdf
  5. ↑ นักการเมืองท้องถิ่นจังหวัดเชียงใหม่. กรุงเทพฯ : สถาบันพระปกเกล้า. 2551[ลิงก์เสีย]
  6. ↑ "เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ กับมากภารกิจในวัย 87 ปี". ไทยนิวส์. 25 มิถุนายน 2558. สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2560. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  7. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
  8. ↑ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ฉบับพิเศษ หน้า 50 เล่ม 97 ตอนที่ 63 ราชกิจจานุเบกษา 18 เมษายน 2523
  9. ↑ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ สภานิติบัญญัติแห่งชาติ

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

รมต.สำนักนายกรัฐมนตรี ถ่ายทอดคุณงามความดีราชสกุล คำสอนกรมพระยาดำรงราชานุภาพ


Crystal Clear app Login Manager.png บทความเกี่ยวกับชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เจ้าดวงเดือน_ณ_เชียงใหม่&oldid=9645828"