จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

Heiliges Römisches Reich (ภาษาเยอรมัน) Imperium Romanum Sacrum (ภาษาละติน)
จักรวรรดิ
← ค.ศ. 962–ค.ศ. 1806 ↓
ธงจักรวรรดิ ตราอาร์มของจักรพรรดิมักซีมีเลียนที่ 2
แผนที่จักรวรรดิ์โรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ค.ศ. 962-1806
เมืองหลวง		ไม่มีอย่างเป็นทางการ; นครศูนย์กลางอำนาจมีหลากหลายตลอดประวัติศาสตร์
ภาษา		ละติน เยอรมัน อิตาลี เช็ก ดัตช์ ฝรั่งเศส สโลวีเนีย และอื่นๆ
ศาสนา		โรมันคาทอลิก
รัฐบาล		ราชาธิปไตยโดยเลือกตั้ง
จักรพรรดิ แห่งจักรวรรดิ โรมันอันศักดิ์สิทธิ์
-	ค.ศ. 962-967	จักรพรรดิออตโตที่ 1
-	ค.ศ. 1027-1039	จักรพรรดิคอนราดที่ 2
-	ค.ศ. 1530-1556	จักรพรรดิชาลส์ที่ 5
-	ค.ศ. 1637-1657	จักรพรรดิแฟร์ดีนันด์ที่ 3 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์
-	ค.ศ. 1792-1806	จักรพรรดิ์ฟรันซ์ที่ 2
ยุคประวัติศาสตร์		สมัยกลาง-สมัยใหม่ตอนต้น
-	จักรพรรดิออตโตที่ 1 ขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิแห่งอิตาลี	2 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 962 ค.ศ. 962
-	จักรพรรดิคอนราดที่ 2 ครองแคว้นบูร์กอญ	ค.ศ. 1034
-	สนธิสัญญาสันติภาพเอาก์สบูร์ก	25 กันยายน ค.ศ. 1555
-	สนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลีย	24 ตุลาคม ค.ศ. 1648
-	จักรพรรดิฟรันซ์ที่ 2 สละราชสมบัติ	6 สิงหาคม ค.ศ. 1806 ค.ศ. 1806
ก่อนหน้า ถัดไป ราชอาณาจักรแห่งชาวแฟรงก์ตะวันออก สวิตเซอร์แลนด์ สาธารณรัฐดัตช์ สมาพันธรัฐแห่งไรน์ จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 1 ราชอาณาจักรปรัสเซีย

จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (อังกฤษ: Holy Roman Empire) เป็นกลุ่มดินแดนหลายชาติพันธุ์ในยุโรปกลางในสมัยกลางและสมัยใหม่ตอนต้นจนยุบใน ค.ศ. 1806 ดินแดนใหญ่สุดของจักรวรรดิหลัง ค.ศ. 962 คือ ราชอาณาจักรเยอรมนี แม้รวมราชอาณาจักรอิตาลีและราชอาณาจักรเบอร์กันดี ตลอดจนอีกหลายดินแดน

ปฐมจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิคือจักรพรรดิออตโตที่ 1 ผู้เข้าพิธีราชาภิเษกในปี ค.ศ. 962 และสืบเนื่องมาจนถึงจักรพรรดิองค์สุดท้ายคือจักรพรรดิ์ฟรันซ์ที่ 2 ผู้สละราชสมบัติและยุบจักรวรรดิในปีค.ศ. 1806 ระหว่างสงครามนโปเลียน ชื่อจักรวรรดิอย่างเป็นทางการคือ จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์แห่งชาติเยอรมัน (เยอรมัน: Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation, ละติน: Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicæ) ที่มาใช้กันในปี ค.ศ. 1450

ดินแดนของจักรวรรดิก็เปลี่ยนไปตามกาลเวลาในประวัติศาสตร์ แต่ในจุดความเจริญอันสูงสุดก็ประกอบด้วย ราชอาณาจักรเยอรมนี อิตาลี และ เบอร์กันดี ดินแดนเหล่านี้ครอบคลุมดินแดนที่ในปัจจุบันคือประเทศเยอรมนี (ยกเว้นชเลสวิกใต้) ออสเตรีย (ยกเว้นเบอร์เกนแลนด์), ลิกเตนสไตน์ สวิสเซอร์แลนด์ เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ ลักเซมเบิร์ก สาธารณรัฐเช็ก สโลวีเนีย (นอกจาก Prekmurje) และรวมทั้งบริเวณพอสมควรในฝรั่งเศส (ส่วนใหญ่ในอาร์ทัวส์ อัลซาซ แคว้นฟร็องช์-กงเต ซาวัว และลอร์แรน) อิตาลี (ส่วนใหญ่ในลอมบาร์ดี พีดมอนต์ เอมิเลีย-โรมานยา ทัสกานี ไทโรลใต้), และ โปแลนด์ (ส่วนใหญ่ในไซลีเซีย, โพเมอราเนีย และ น็อยมาร์ค) ตลอดสมัยประวัติศาสตร์ของจักรวรรดิดินแดนประกอบด้วยรัฐเล็กรัฐน้อยเป็นจำนวนหลายร้อยรัฐที่เป็นราชรัฐขั้นพรินซิพาลิตี ดัชชี เคาน์ตี จักรพรรดินครอิสระ และดินแดนฐานะอื่น ๆ แม้ว่าจะมีคำว่าโรมันอยู่ในชื่อแต่กรุงโรมก็ไม่เคยเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิ

ที่มาของชื่อ

จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ เป็นการพยายามฟื้นฟูจักรวรรดิโรมันตะวันตกที่ล่มสลายลงในปี ค.ศ. 476 หลังจากการสละราชสมบัติของโรมิวลัส ออกัสตัส พระจักรพรรดิโรมันตะวันตกองค์สุดท้าย แต่จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับจักรวรรดิโรมันในยุคโบราณเหมือนกับจักรวรรดิไบแซนไทน์ซึ่งเป็นจักรวรรดิโรมันในสมัยกลางที่สืบทอดขนบธรรมเนียม กฎหมาย และการปกครองมาได้เกือบทั้งหมด

ในวันที่ 25 ธันวาคม ค.ศ.800 สมเด็จพระสันตะปาปาลีโอที่ 3 ได้สวมมงกุฎแด่ชาร์เลอมาญในตำแหน่ง "อิพีเรเตอร์ ออกัสตัส" และสถาปนาจักรพรรดิหลุยส์ผู้ศรัทธา พระราชโอรส ขึ้นเป็นจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ แต่หลังจากนั้นก็ไม่ได้มีการจัดระเบียบเรื่องเจ้าขุนมูลนายเป็นเวลากว่าทศวรรษ ต่อมาในสมัยสมเด็จพระสันตะปาปาสตีเฟนที่ 5 ได้กำหนดไว้ว่าผู้ที่จะเป็นจักรพรรดิได้ ต้องได้รับการราชาภิเษกจากสมเด็จพระสันตะปาปาเท่านั้น

การใช้คำว่า "จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์" นั้นมีหลากหลายในช่วงต้นๆ ในแผ่นดินของจักรพรรดิจักรพรรดิออทโทที่ 1 นั้นเรียกว่า "Regnum Francorum Orientalium" หรือ "Regnum Francorum" ซึ่งหมายความว่า "ราชอาณาจักรแห่งชาวแฟรงก์ตะวันออก" หรือ "อาณาจักรแฟรงก์" คำว่า จักรวรรดิโรมัน นั้นได้ใช้เมื่อปี ค.ศ. 1034 เพื่อแสดงดินแดนของจักรพรรดิคอนราดที่ 2

ความเป็นอยู่ของจักรวรรดิ

จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์นั้นตั้งอยู่ในความไม่สงบของเหล่าขุนนางในแต่ละท้องที่ ที่พยายามจะแยกออกจากจักรวรรดิ เพื่อที่จะไปตั้งอำนาจของรัฐปกครองตนเองแบบฝรั่งเศสและอังกฤษ จักรพรรดิไม่มีอำนาจที่จะควบคุมท้องที่ ที่มีเหล่าขุนนางปกครอง จักรพรรดิจึงอนุญาตให้เหล่าขุนนางและเหล่าบิชอปปกครองอย่างอิสระได้ในคริสต์ศตวรรษที่ 11

ดินแดนของจักรวรรดิ

ดินแดนที่อยู่ภายใต้อำนาจโดยตรงของจักรพรรดิแบ่งอย่างกว้างได้เป็นสามกลุ่ม:

• ราชรัฐ คือ ดินแดนที่อยู่ภายใต้การปกครองของเจ้าผู้ครองนครสืบตระกูล เช่น อาร์ชดยุก เจ้าชาย ดยุก
• ดินแดนฝ่ายอาณาจักร แต่ปกครองโดยนักบวชในฝ่ายคริสตจักร ได้แก่ บิชอป อาร์ชบิชอป หรือ เจ้าบิชอป นักบวชเหล่านี้จึงถือเป็นเจ้าชายแห่งคริสตจักร
• จักรพรรดินครอิสระ คือเมืองที่ได้รับอิมพีเรียลอิมมีเดียซีให้ขึ้นตรงต่อจักรพรรดิโดยตรง ไม่ต้องขึ้นต่อเจ้าอื่น ๆ ในท้องถิ่น

ดินแดนทั้งหมดมีจำนวนมากถึง 300 รัฐ บางรัฐมีพื้นที่ไม่กี่ตารางไมล์เท่านั้น

สภา

ราชสภามีหน้าที่ออกกฎหมาย ทำการเลือกตั้ง แบ่งได้เป็น 3 สภาคือ:

• สภาผู้ออกเสียงหรือผู้มีตำแหน่งเป็นพรินซ์อีเล็คเตอร์ ได้แก่ ผู้ออกเสียงทั้ง 7 แห่งอาณาจักรเลือกตั้ง
• สภาของราชรัฐของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นกลุ่มเจ้าผู้ครองนครรัฐที่มิได้มีตำแหน่งเป็นพรินซ์อีเล็คเตอร์
• สภาของกลุ่มราชนครรัฐอิสระ

ศาล

ศาลแห่งจักรวรรดิมี 2 ประเภทได้แก่ Reichshofrat หรือ ศาลตุลาการ Reichskammergericht หรือ ศาลของจักรวรรดิ ซึ่งก่อตั้งพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงจักรวรรดิเมื่อปี ค.ศ. 1495

สหราชรัฐแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

สหราชรัฐแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์เกิดขึ้นหลังจากการปฏิรูปจักรวรรดิ ซึ่งเริ่มโดยการก่อตั้งเป็นหกกลุ่ม (Reichskreise) ในปี ค.ศ. 1500 และต่อมาขยายเป็น 10 กลุ่มในปี ค.ศ. 1512 แต่ละกลุ่มมีหน้าที่ดูแลเฉพาะแคว้นที่อยู่ของแต่ละกลุ่ม มีหน้าที่คล้ายรัฐบาลท้องถิ่น

ประวัติศาสตร์

มงกุฎของจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (ช่วงปลายศตวรรษที่ 10), ปัจจุบันอยู่ ณ กรุงเวียนนา

ต้นกำเนิด

ตามขนบธรรมเนียมของชาวแฟรงก์ เมื่อจักรพรรดิชาร์เลอมาญสิ้นพระชนม์ ได้แบ่งปันส่วนของดินแดนให้กับราชบุตรราชวงศ์แคโรลีเจี้ยนทั้ง 3 พระองค์ ตามสนธิสัญญาแห่งแวดังร์ในปี ค.ศ. 843 จึงกลายเป็น 3 ดินแดนแห่งอาณาจักรแฟรงก์ และดำเนินเอกราชจนกระทั่งดินแดนฝั่งตะวันออกพ่ายแก่ลุดวิกชาวเยอรมัน

แหล่าผู้นำแห่ง อาลีแมนเนีย บาวาเรีย ฟรานเซีย และแซกซอนี ได้เลือก คอนราด แห่งฟรานโคเนีย เป็นหัวหน้าในปี ค.ศ. 911และผู้สืบทอดตำแหน่งของเขาคือ เฮนรี่ที่ 1 ชาวแซ็กซอนได้ยอมรับส่วนที่เหลือของอาณาจักรแฟรงค์ตะวันออกในปี ค.ศ. 919 (แต่อาณาจักรตะวันตกยังถูกปกครองโดยราชวงศ์กอรอแล็งเฌียง) และสถาปนาตนเองเป็นพระมหากษัตริย์แห่งชาวแฟรงก์ตะวันออกและกำเนิดราชวงศ์ออตโตเนียน

จักรพรรดิไฮน์ริชที่ 1 ต้องการให้พระราชโอรส ออตโต เป็นผู้สืบพระราชสมบัติ และทำการพระราชอภิเษกกับราชินีหม้ายแห่งอิตาลี เพื่อที่จะได้เป็นกษัตริย์ทั้ง 2 อาณาจักร (แฟรงก์ตะวันออก และอิตาลี) และต่อมา พระราชโอรสออตโตได้สถาปนาตนเองขึ้นครองราชย์เป็น "จักรพรรดิออทโทที่ 1 มหาราชแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์"

ส่วนที่เหลือในปัจจุบัน

ในปัจจุบันนี้ยังมีรัฐที่เป็นส่วนที่เหลือของจักรวรรดิคือประเทศลิกเตนสไตน์ ซึ่งอยู่ระหว่างสวิตเซอร์แลนด์ และออสเตรีย

ในปัจจุบันยังมีผู้ที่มีสิทธิ์ครองบัลลังก์ตามเชื้อสายของจักรวรรดิ คือออทโท ฟอน ฮับส์บูร์ก แต่ตำแหน่งจักรพรรดินั้นได้ยกเลิกไปแล้ว

อาณาจักรที่สืบทอดอำนาจต่อ

หลังจากการสิ้นสุดสงครามนโปเลียน ราชสภาเยอรมันได้ก่อตั้งขึ้นในปี 1815 และสิ้นสุดในปี 1866 เมื่ออาณาจักรปรัสเซียได้รวบรวมเยอรมันได้ในปี 1871

ประวัติศาสตร์

• ประวัติศาสตร์เยอรมนี
• ประวัติศาสตร์ออสเตรีย
• ประวัติศาสตร์ลิกเตนสไตน์
• ประวัติศาสตร์เนเธอร์แลนด์
• ประวัติศาสตร์สวิตเซอร์แลนด์
• ประวัติศาสตร์อิตาลี
• ประวัติศาสตร์โปแลนด์
• ประวัติศาสตร์สโลวิเนีย

ดูเพิ่ม

• ราชรัฐของจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์
• สหราชรัฐแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์
• สภาผู้เลือกตั้งจักรพรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์
• ราชรัฏฐาภิสิทธิ์
• ราชนครรัฐอิสระ
• ราชสังฆาจักร
• พรินซ์อีเล็คเตอร์
• การปฏิรูปดินแดนในเยอรมนี

แหล่งข้อมูลอื่น

• The constitutional structure of the Reich
• Das Heilige Reich (German Museum of History, Berlin)
• List of Wars of the Holy Roman Empire
• Deutschland beim Tode Kaiser Karls IV. 1378 (Germany at the death of emperor Charles IV.) taken from "Meyers Kleines Konversationslexikon in sechs Bänden. Bd. 2. Leipzig u. Wien : Bibliogr. Institut 1908", map inserted after page 342
• Books and articles on the Reich
• The Holy Roman Empire

แผนที่

• The Holy Roman Empire, 1138-1254
• The Holy Roman Empire in 1398
• The Holy Roman Empire in 1547
• The Holy Roman Empire in 1648
• The Holy Roman Empire in 1789 (Interactive map)