ราชวงศ์กอญัร
ราชวงศ์กอญัร (อังกฤษ: Qajar dynasty; เปอร์เซีย: دودمان قاجار) เป็นราชวงศ์ที่ปกครองอาณาจักรเปอร์เซีย (อิหร่านในปัจจุบัน) ตั้งแต่ปี 1789 จนถึง 1925 โดยมีรากเหง้ามาจากชนเผ่าเติร์กตุรกีที่ชื่อว่า “กอญัร” ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการเมืองเปอร์เซียตั้งแต่ศตวรรษที่ 17 ราชวงศ์นี้ก่อตั้งโดยอะฆา มุฮัมมัด ข่าน หลังจากล้มราชวงศ์ซันฎ์ (Zand) พระองค์มีชื่อเสียงในด้านความโหดเหี้ยมเด็ดขาด แต่ก็สามารถรวมดินแดนเปอร์เซียให้กลับมาเป็นหนึ่งเดียวได้อีกครั้ง หลังจากนั้นก็ย้ายราชธานีไปยังเตหะราน ซึ่งกลายเป็นเมืองหลวงของอิหร่านจนถึงปัจจุบัน[1]
ช่วงรุ่งเรืองของราชวงศ์กอญัรอยู่ในสมัยของพระเจ้าฟัตฮ์ อะลี ชาห์องค์ที่สอง และพระเจ้านาศิร อัลดีน ชาห์องค์ที่สี่ โดยมีความพยายามในการพัฒนาเศรษฐกิจและเปิดรับอิทธิพลตะวันตก อย่างไรก็ตาม ราชวงศ์กอญัรต้องเผชิญกับแรงกดดันจากจักรวรรดิรัสเซียและจักรวรรดิอังกฤษ ทำให้ประเทศสูญเสียดินแดนในคอเคซัสและเกิดการพึ่งพาต่างชาติ[2]
การอ่อนแอทางการเมือง การทุจริตในราชสำนัก และการต่อต้านจากประชาชน นำไปสู่การปฏิวัติรัฐธรรมนูญในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ซึ่งแม้จะได้รัฐธรรมนูญฉบับแรกในปี 1906 แต่ก็ไม่สามารถปฏิรูประบบได้สำเร็จ ราชวงศ์สิ้นสุดลงเมื่อ นายทหารชื่อว่าเรซา ข่าน ทำรัฐประหารและสถาปนาราชวงศ์ปาห์ลาวีในปี 1925 ปิดฉากราชวงศ์กอญัรที่ปกครองประเทศมากว่า 130 ปี[3]
ชาห์แห่งราชวงศ์กอญัร
[แก้]ลำดับ | พระนาม | พระรูป | เริ่มรัชกาล | ยุติรัชกาล | ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | พระเจ้าอะฆา มุฮัมมัด ชาห์ กอญัร | ![]() |
1789 | 17 มิ.ย. 1797 | ||||
2 | พระเจ้าฟัตฮ์ อะลี ชาห์ กอญัร | ![]() |
17 มิ.ย. 1797 | 23 ต.ค. 1834 | หลานลุง | |||
3 | พระเจ้ามุฮัมมัด ชาห์ กอญัร | ![]() |
23 ต.ค. 1834 | 5 ก.ย. 1848 | หลานปู่ | |||
4 | พระเจ้านาศิร อัลดีน ชาห์ กอญัร | ![]() |
5 ก.ย. 1848 | 1 พ.ค. 1896 | โอรส | |||
5 | พระเจ้ามุซัฟฟัร อัดดีน ชาห์ กอญัร | ![]() |
1 พ.ค. 1896 | 3 ม.ค. 1907 | โอรส | |||
6 | พระเจ้ามุฮัมมัด อะลี ชาห์ กอญัร | ![]() |
3 ม.ค. 1907 | 16 ก.ค. 1909 | โอรส | |||
7 | พระเจ้าอะห์หมัด ชาห์ กอญัร | ![]() |
16 ก.ค. 1909 | 31 ต.ค. 1925 | โอรส |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Amanat, Abbas. Pivot of the Universe: Nasir al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, University of California Press, 1997.
- ↑ Keddie, Nikki R. Modern Iran: Roots and Results of Revolution, Yale University Press, 2006.
- ↑ Abrahamian, Ervand. A History of Modern Iran, Cambridge University Press, 2008.