ราชวงศ์สุย
สุย 隋 | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
พ.ศ. 1124–พ.ศ. 1161 | |||||||||||
![]() ราชวงศ์สุย ประมาณปี พ.ศ. 1152 (สีน้ำตาลแดง) | |||||||||||
สถานะ | จักรวรรดิ | ||||||||||
เมืองหลวง | ฉางอาน (พ.ศ. 1124 - พ.ศ. 1148) ลกเอี๋ยง (พ.ศ. 1148 - พ.ศ. 1161) | ||||||||||
ภาษาทั่วไป | ภาษาจีนยุคกลาง | ||||||||||
ศาสนา | พุทธ, ลัทธิเต๋า, ลัทธิขงจื๊อ, ศาสนาพื้นบ้านจีน | ||||||||||
การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||||||||
จักรพรรดิ | |||||||||||
• พ.ศ. 1124 - พ.ศ. 1148 | จักรพรรดิสุยเหวิน | ||||||||||
• พ.ศ. 1148 - พ.ศ. 1161 | จักรพรรดิสุยหยาง | ||||||||||
• พ.ศ. 1161 | จักรพรรดิสุยกง | ||||||||||
อัครมหาเสนาบดี | |||||||||||
ประวัติศาสตร์ | |||||||||||
• ก่อตั้ง | 4 มีนาคม พ.ศ. 1124 | ||||||||||
• สิ้นสุด | 23 พฤษภาคม พ.ศ. 1161 | ||||||||||
พื้นที่ | |||||||||||
พ.ศ. 1155 (ประมาณการ) | 4,100,000 ตารางกิโลเมตร (1,600,000 ตารางไมล์) | ||||||||||
ประชากร | |||||||||||
• พ.ศ. 1152 | 66,019,956a[›] | ||||||||||
สกุลเงิน | เหรียญจีน | ||||||||||
|
ราชวงศ์สุย (อังกฤษ: Sui Dynasty; จีน: 隋朝; พินอิน: Suí cháo) เป็นราชวงศ์ที่ทรงอำนาจทางการทหารแต่มีระยะเวลาการปกครองที่ค่อนข้างสั้น สถาปนาขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 1124 ภายหลังจากยุคราชวงศ์เหนือ-ใต้[1] โดยจักรพรรดิสุยเหวิน (หยางเจียน) อดีตแม่ทัพแห่งราชวงศ์โจวเหนือ โดยในรัชกาลของพระองค์ทรงสามารถรวบรวมแผ่นดินจีนให้เป็นปึกแผ่นอีกครั้ง มีนครฉางอันเป็นเหมืองหลวงระหว่าง พ.ศ. 1124 - พ.ศ. 1148 และต่อมาย้ายไปนครลั่วหยางระหว่าง พ.ศ. 1148 - พ.ศ. 1161 แต่ราชวงศ์สุยมีอันต้องล่มสลายลงในปี พ.ศ. 1161 ในรัชกาลจักรพรรดิสุยหยาง(หยางกว่าง) พระราชโอรสองค์รองของสุยเหวิน
จักรพรรดิสุยเหวิน ดำเนินนโยบายอย่างแยบยล โดยการหล่อหลอมเอาวัฒนธรรมแต่ละแคว้นเข้าด้วยกัน เพื่อผสมผสานให้แต่ละแคว้นมีความเป็นปึกแผ่น โดยมีการผสมผสานหลักการของศาสนาพุทธที่หยางเจียนนับถือ เข้ากับลัทธิขงจื๊อและลัทธิเต๋า แล้วนำมาพัฒนาเป็นการสร้างความมั่นคงให้แก่กฎหมายของราชวงศ์ โดยแม้ต่อมา ราชวงศ์ถังจะสถาปนาขึ้น ก็ยังรับเอาวัฒนธรรมการหล่อหลอมคำสอนศาสนามาใช้ต่อเนื่อง[2] หลังจากนั้น ทรงดำเนินนโยบายให้ขุนนางในราชสำนักรวมไปถึงเชื้อพระวงศ์ได้แต่งงานกับชนเผ่าต่าง ๆ เพื่อเป็นการเจริญสัมพันธไมตรี เพราะโดยพื้นเพเดิมนั้น ทั้งหยางเจียนและพระมเหสี ก็ทรงเป็นตระกูลจีนแท้ผสมกับชนเผ่าเติร์กอยู่แล้ว
สุยหยางตี้ทรงดำเนินนโยบาย ขุดคลองต้ายุ่นเหอขนาดมหึมา ยาวกว่า 2,500 กิโลเมตร จากนครลั่วหยางเป็นศูนย์กลาง ขึ้นเหนือสู่จั๋วจวิน (ปักกิ่งปัจจุบัน) ลงใต้ไปถึงเมืองอู๋หาง (หางโจวปัจจุบัน) เป็นการเชื่อมแม่น้ำไห่เหอ แม่น้ำฮวงโห แม่น้ำหวยเหอ แม่น้ำแยงซีเกียง และแม่น้ำเฉียนถังเจียงเข้าด้วยกัน เพื่อการขนส่งสินค้า การท่องเที่ยวดินแดนเจียงหนาน และเพื่อเชื่อมต่อดินแดนภาคเหนือและใต้เข้าด้วยกัน รวมไปถึง การสร้างยุ้งฉางกักตุนสินค้าขนาดใหญ่โต เพื่อรองรับสินค้าเกือบตลอดแนวคลอง คลองขุดสายนี้นับเป็นโครงการอันยิ่งใหญ่แห่งหนึ่งในประวัติศาสตร์จีน[3]
มีการริเริ่มการสอบจอหงวน เป็นครั้งแรก ทั่วราชอาณาจักร เพื่อคัดเลือกผู้ที่มีความสามารถเข้ามารับราชการในตำแหน่งขุนนาง ทำให้แต่เดิม ที่ขุนนางจะมีเพียงแต่ชนชั้นสูงที่สืบทอดสกุลต่อกันมา ทำให้อาจจะมีแต่ตำแหน่งแต่ไร้ความสามารถ จึงได้ผู้ที่มีฝีมือและความรู้อย่างแท้จริง ซ้ำยังทำให้ประชาชนได้มีโอกาสมารับราชการในราชวัง นับว่าเป็นการลดการเหลื่อมล้ำทางสังคมอีกด้วย
แต่ต่อมา เมื่อหยางกว่างขึ้นครองราชย์ ทรงประกาศสงครามกับชนเผ่าต่าง ๆ ทำให้ทรงขยายพื้นที่ทางด้านตะวันตกได้พอสมควร ซ้ำยังยกทัพไปบุกเกาหลีและแมนจู[4] แต่ไม่ประสบความสำเร็จเพราะด้วยประสบกับความหนาวเหน็บ ซ้ำยังไม่มีการควบคุมทัพที่ดีพอ ทำให้พ่ายศึก ตามพงศาวดารกล่าวไว้ว่า
“ | กำลังพลของสุยหยางตี้ ที่เคลื่อนทัพผ่านด่านซานไห่กวน เพื่อไปทำสงครามกับเกาหลีนั้น ต้องใช้เวลากว่า 30 วัน ในการเดินทัพจากต้นขบวนถึงท้ายขบวน เรือรบกว่า 3000 ลำ ทหารราบกว่า 1 ล้านคน ทหารม้าอีก 5 หมื่นกว่านาย พลเกาทัณฑ์อีกกว่า 5,000 นาย | ” |
ซึ่งสุยหยางตี้บัญชาให้ยกทัพขนาดมหึมานี้ ถึง 4 ครั้ง ทำให้ราชวงศ์สุย เสียหายอย่างหนัก[5] ด้วยเหตุนี้ จึงการการก่อจลาจลทั่วทุกหัวระแหง ที่ใหญ่ ๆ มี 3 กลุ่ม อันได้แก่ กองกำลังหวากัง นำโดยใจ๋หยางและหลี่มี่ กองกำลังเจียงไหว นำโดยตู้ฝูเว่ย และกองกำลังเหอเป่ย นำโดยโต้วเจี้ยนเต๋อ รวมไปถึงการก่อกบฏในราชสำนักเองอีกด้วย สุดท้าย สุยหยางตี้ถูกลอบปลงพระชนม์โดยพระประยูรฐาติของพระองค์ นำโดยอวี้เหวินฮั่วจี๋ ราชวงศ์สุยถึงกาลอาวสาน เมื่อปี พ.ศ. 1161
อ้างอิง[แก้]
สมัยโบราณ | |||
ยุคหินใหม่ ประมาณ 8500 – ประมาณ 2070 BCE | |||
เซี่ย ประมาณ 2070 – ประมาณ 1600 BCE | |||
ชาง ประมาณ 1600 – ประมาณ 1046 BCE | |||
โจว ประมาณ 1046 – 256 BCE | |||
โจวตะวันตก | |||
โจวตะวันออก | |||
วสันตสารท | |||
รณรัฐ | |||
สมัยจักรวรรดิ | |||
ฉิน 221–207 BCE | |||
ฮั่น 202 BCE – 220 CE | |||
ฮั่นตะวันตก | |||
ซิน | |||
ฮั่นตะวันออก | |||
ยุคสามก๊ก 220–280 | |||
เว่ย์, ฉู่ และอู๋ | |||
จิ้น 266–420 | |||
จิ้นตะวันตก | |||
จิ้นตะวันออก | สิบหกรัฐ | ||
ราชวงศ์เหนือ-ใต้ 420–589 | |||
สุย 581–618 | |||
ถัง 618–907 | |||
ห้าวงศ์สิบรัฐ 907–979 |
เหลียว 916–1125 เซี่ยตะวันตก 1038–1227 จิน 1115–1234 | ||
ซ่ง 960–1279 | |||
ซ่งเหนือ | |||
ซ่งใต้ | |||
หยวน 1271–1368 | |||
หมิง 1368–1644 | |||
ชิง 1636–1912 | |||
สมัยใหม่ | |||
สาธารณรัฐจีน บนแผ่นดินใหญ่ 1912–1949 | |||
สาธารณรัฐประชาชนจีน 1949–ปัจจุบัน | |||
สาธารณรัฐจีน ในไต้หวัน 1949–ปัจจุบัน | |||
ก่อนหน้า | ราชวงศ์สุย | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
ยุคราชวงศ์เหนือ-ใต้ | ![]() |
ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน (พ.ศ. 1124 - พ.ศ. 1162) |
![]() |
ราชวงศ์ถัง |
![]() |
บทความเกี่ยวกับประวัติศาสตร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ประวัติศาสตร์ |