จักรวรรดิโรมัน

fb nachakorn jannaun {| class="infobox geography vcard vevent" style="width:290px;" |- class="mergedtoprow" |colspan="3" class="fn org summary" style="text-align:center; line-height:1.2em; font-size:135%; font-weight:bold;"| จักรวรรดิโรมัน |- class="mergedbottomrow" |colspan="3" class="fn org summary" style="text-align:center; line-height:1.2em; font-size:115%; font-weight:bold;"| Imperivm Romanvm |- |colspan="3" style="vertical-align:middle; text-align:center; font-size:115%;"|จักรวรรดิ |- |colspan="3" style="vertical-align:middle; text-align:center; border-top:solid 1px #aaa; padding:0.2em 0em 0.2em 0em;"|

←

27 BC–ค.ศ. 330
ค.ศ. 330 - 476 (ตะวันตก)

→

|- |colspan="3" class="maptable" style="text-align:center"|
Vexilloid |- |colspan="3" style="vertical-align:top; text-align:center; font-size:95%;"| คำขวัญ
Senatvs Popvlvsqve Romanvs (SPQR) |-

|-

|colspan="3" style="text-align:center; font-size:95%; padding:0.6em 0em 0.6em 0em;"|

จักรวรรดิโรมันในช่วงที่ยิ่งใหญ่ที่สุด เมื่อประมาณ ค.ศ.117

|- |colspan="2"| ภาษา | ละติน ต่อมา (ในจักรวรรดิตะวันออก) กรีก |- |colspan="2"| ศาสนา | เทพเจ้าโรมัน ต่อมา คริสต์ศาสนา |- class="mergedtoprow" |colspan="2"| การปกครอง | ราชาธิปไตย |- class="mergedrow" |colspan="2"| จักรพรรดิ || |- class="mergedrow"

 |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - 
   |style="padding-left:0;text-align:left;"| พ.ศ. 517-557
   | จักรพรรดิออกัสตัส

|- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0;text-align:left;"|พ.ศ. 641-660 | จักรพรรดิทราจัน |- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0;text-align:left;"|พ.ศ. 827-848 | จักรพรรดิไดโอคลีเชียน |- class="mergedrow"

|- class="mergedrow"

|- class="mergedrow" |colspan="2"| กงสุล

 |
 |- class="mergedrow"
 |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0;text-align:left;"|พ.ศ. 517-521|| ออกุสตุส

|- class="mergedbottomrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0;text-align:left;"|พ.ศ. 1019 || บาซิลิสคุส |- class="mergedbottomrow"

|- class="mergedbottomrow"

|- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0em;text-align:left;"| ออกุสตุส ซีซาร์ประกาศตัวเป็นผู้ปกครองคนเดียว |style="vertical-align: bottom;"| 27 BC |- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0em;text-align:left;"|ยุทธการแอคทิอุม |style="vertical-align: bottom;"|2 กันยายน พ.ศ. 513 |- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0em;text-align:left;"|ออคเตเวียน ได้เป็นออกุสตุส |style="vertical-align: bottom;"|16 มกราคม พ.ศ. 517 |- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0em;text-align:left;"|ไดโอคลีเชียนแยกการปกครองเป็นฝั่งตะวันออกและฝั่งตะวันตก |style="vertical-align: bottom;"|พ.ศ. 828 |- class="mergedrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0em;text-align:left;"|พระเจ้าคอนสแตนตินที่ 1 ประกาศให้คอนสแตนติโนเปิลเป็นเมืองหลวงใหม่ |style="vertical-align: bottom;"|พ.ศ. 873 |- class="mergedrow"

|- class="mergedbottomrow" |style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"| - ||style="padding-left:0em;text-align:left;"| โรมิวลุส ออกุสตุส ถูกยึดอำนาจโดย Odoacer |style="vertical-align: bottom;"| 4 กันยายน พ.ศ. 1019 ค.ศ. 330
ค.ศ. 330 - 476 (ตะวันตก) |- class="mergedbottomrow"

|- |colspan="3"| พื้นที่

  |- class="mergedbottomrow"
  | style="width:1.0em; padding:0 0 0 0.6em;"|  -  ||style="padding-left:0;text-align:left;"| สูงสุด
    | 5,900,000 ตร.กม. (2,278,003 ตารางไมล์)
  |- class="mergedbottomrow"
  
  |- class="mergedbottomrow"
  
  |- class="mergedbottomrow"
  
  |- class="mergedbottomrow"

 |style="padding-left:0;text-align:left;"| สูงสุด ประมาณการ
 | 88,000,000 
 |- class="mergedbottomrow"
 |colspan="2"|      ความหนาแน่น
   |style="white-space:nowrap;"| 14.9 คน/ตร.กม.  (38.6 คน/ตารางไมล์)

|- class="mergedbottomrow"

|-

|- class="mergedtoprow"

|-

|- style="font-size:85%;"

|- style="font-size:85%;" class="mergedbottomrow"

|-

|}

จักรวรรดิโรมันในช่วงเวลาต่างๆกัน

จักรวรรดิโรมัน (ละติน: Imperivm Romanvm; กรีกโบราณ: Ῥωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία หรือ Ἡ Ῥωμαίων βασιλεία; อังกฤษ: Roman Empire) เป็นช่วงระยะเวลาหนึ่งของอารยธรรมโรมันโบราณซึ่งปกครองโดยรูปแบบอัตตาธิปไตย จักรวรรดิโรมันได้สืบต่อการปกครองมาจากสาธารณรัฐโรมัน (510 ปีก่อนคริสตกาล - ศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตาล) ซึ่งได้อ่อนแอลงหลังจากความขัดแย้งระหว่างไกอุส มาริอุสและซุลลา และสงครามกลางเมืองระหว่างจูเลียส ซีซาร์และปอมปีย์^[1] มีวันหลายวันที่ได้ถูกเสนอให้เป็นเส้นแบ่งของการเปลี่ยนแปลงระหว่างสาธารณรัฐและจักรวรรดิ ได้แก่

วันที่จูเลียส ซีซาร์ประกาศตัวเป็นผู้เผด็จการ (44 ปีก่อนคริสตกาล)
ชัยชนะของออคเตเวียนในยุทธการแอคทิอุม (2 กันยายน, 31 ปีก่อนคริสตกาล)
วันที่สภาซีเนตประกาศยกย่องออคเตเวียนให้เป็นออกุสตุส (16 มกราคม, 27 ปีก่อนคริสตกาล)

จักรวรรดิโรมันเคยมีดินแดนอยู่ในการครอบครองมากมาย ได้แก่ อังกฤษและเวลส์ ยุโรปส่วนใหญ่ (ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำไรน์และทางใต้ของเทือกเขาแอลป์) ชายฝั่งของแอฟริกาเหนือ บริเวณมณฑลใกล้เคียงของอียิปต์ แถบบอลข่าน ทะเลดำ เอเชียไมเนอร์ และส่วนใหญ่ของบริเวณลีแวนท์ ซึ่งดินแดนเหล่านี้ จากตะวันตกสู่ตะวันออกในปัจจุบันได้แก่ โปรตุเกส สเปน อังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี แอลเบเนียและกรีซ แถบบอลข่าน ตุรกี ภาคตะวันออกและภาคตะวันตกของเยอรมนี ทางภาคใต้จักรวรรดิโรมันได้รวบรวมตะวันออกกลางไว้ ซี่งในปัจจุบันก็ได้แก่ซีเรีย เลบานอน อิสราเอล จอร์แดน จากนั้นในภาคตะวันตกเฉียงใต้ จักรวรรดิได้รวบรวมอียิปต์โบราณไว้ทั้งหมด และได้ทำการยึดครองต่อไปทางตะวันตกซึ่งเป็นบริเวณชายฝั่งทะเลซี่งในปัจจุบันคือประเทศลิเบีย ตูนิเซีย แอลจีเรียและโมร็อกโก จนถึงตะวันตกของยิบรอลตาร์ ประชาชนทั่วไปที่อาศัยอยู่ในจักรวรรดิโรมันเรียกว่าชาวโรมัน และดำเนินชีวิตภายใต้กฎหมายโรมัน การขยายอำนาจของโรมันได้เริ่มมานานตั้งแต่ก่อนที่จะเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และเรืองอำนาจสูงสุดในสมัยจักรพรรดิทราจัน ด้วยชัยชนะเหนือดาเซีย (ปัจจุบันคือประเทศโรมาเนียและมอลโดวา และส่วนหนึ่งของประเทศฮังการี บัลแกเรียและยูเครน) ในปี ค.ศ. 106 และเมโสโปเตเมียในปี ค.ศ. 116 (ซึ่งภายหลังสูญเสียดินแดนนี้ไปในสมัยจักรพรรดิฮาเดรียน) ถึงจุดนี้ จักรวรรดิโรมันได้ครอบครองแผ่นดินประมาณ 5,900,000 ตร.กม. (2,300,000 ตร.ไมล์) และห้อมล้อมทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งชาวโรมันเรียกทะเลนี้ว่า mare nostrum "ทะเลของเรา" อิทธิพลของโรมันได้ส่งผลต่อการพัฒนาทางด้านภาษา ศาสนา สถาปัตยกรรม ปรัชญา กฎหมายและระบบการเมืองมาจนถึงทุกวันนี้

จักรวรรดิถูกแบ่งออกเป็นฝั่งตะวันตกและฝั่งตะวันออกในสมัยของจักรพรรดิไดโอคลีเชียน และถือว่าจักรวรรดิโรมันล่มสลายลงในช่วงเวลาประมาณวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 476 เมื่อจักรพรรดิโรมิวลุส ออกุสตุส จักรพรรดิพระองค์สุดท้ายของจักรวรรดิโรมันตะวันตกถูกขับไล่และเกิดการจลาจลขึ้นในโรม (ดูในการล่มสลายของจักรวรรดิโรมัน) อย่างไรก็ตาม จักรวรรดิโรมันตะวันออก หรือที่รู้จักกันในชื่อจักรวรรดิไบแซนไทน์ ก็ได้รักษากฎหมาย ขนบธรรมเนียมประเพณีแบบกรีก-โรมัน รวมถึงศาสนาคริสต์นิกายออโธดอกซ์ไว้ได้ในอีกสหัสวรรษต่อมา จนถึงการล่มสลายเมื่อเสียกรุงคอนแสตนติโนเปิลให้กับจักรวรรดิออตโตมัน ในปีค.ศ. 1453

ประวัติศาสตร์[แก้]

นักประวัติศาสตร์ได้แบ่งแยกช่วงการปกครองของจักรวรรดิโรมันเป็นสมัยผู้นำ (Principate) ซึ่งเริ่มตั้งแต่จักรพรรดิออกุสตุสจนถึงวิกฤติการณ์ในคริสต์ศตวรรษที่ 3 และสมัยครอบงำ (dominate) ซึ่งเริ่มตั้งแต่จักรพรรดิไดโอคลีเชียนจนถึงการล่มสลายของจักรวรรดิโรมันตะวันตก ซึ่งในสมัยผู้นำ จักรพรรดิจะมีอำนาจอยู่เบื้องหลังการปกครองแบบสาธารณรัฐ แต่ในสมัยครอบงำ อำนาจของจักรพรรดิได้แสดงออกมาอย่างเต็มที่ ด้วยมงกุฎทองและพิธีกรรมที่หรูหรา และเมื่อเร็วๆ นี้ นักประวัติศาสตร์ได้พิสูจน์ว่ารูปแบบการปกครองนี้ได้ใช้ต่อจนถึงช่วงเวลาของจักรวรรดิไบแซนไทน์

สมัยรุ่งเรือง[แก้]

จักรพรรดิพระองค์แรก[แก้]

จูเลียส ซีซาร์ได้ประกาศตัวเป็นผู้เผด็จการตลอดอายุขัย ซึ่งตามกฎหมายแล้ว ผู้เผด็จการจะต้องไม่อยู่ในตำแหน่งเกิน 6 เดือน ตำแหน่งของซีซาร์จึงขัดกับกฎหมายอย่างเห็นได้ชัด ทำให้เหล่าสมาชิกสภาซีเนตบางคนเกิดความหวาดระแวงว่าเขาจะตั้งตนเป็นกษัตริย์และสถาปนาระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ดังนั้นจึงเกิดการวางแผนลอบสังหารขึ้น และในวันที่ 15 มีนาคม 44 ปีก่อนคริสตกาล จูเลียส ซีซาร์เสียชีวิตลงโดยฝีมือของพวกลอบสังหาร

ออคเตเวียน บุตรบุญธรรมและทายาททางการเมืองของจูเลียส ซีซาร์ ได้เรียนรู้จากความผิดพลาดที่เกิดขึ้น และไม่อ้างสิทธิในตำแหน่งผู้เผด็จการ แต่ได้ขยายอำนาจภายใต้รูปแบบสาธารณรัฐอย่างระมัดระวัง โดยเป็นการตั้งใจที่จะสนับสนุนภาพลวงแห่งการฟื้นฟูของสาธารณรัฐ เขาได้รับตำแหน่งทางการเมืองหลายตำแหน่ง เช่น ออกุสตุส ซึ่งแปลว่า "ผู้สูงส่ง" และพรินเซปส์ ซึ่งแปลว่า"พลเมืองชั้นหนึ่งแห่งสาธารณรัฐโรมัน" หรือ "ผู้นำสูงสุดของสภาซีเนตโรมัน" ตำแหน่งนี้เป็นรางวัลสำหรับบุคคลผู้ทำงานรับใช้รัฐอย่างหนัก แม่ทัพปอมปีย์เคยได้รับตำแหน่งนี้เช่นกัน

นอกจากนี้ ออกุสตุสยังได้สิทธิในการสวมมงกุฎพลเมือง ที่ทำจากไม้ลอเรลและไม้โอ๊คอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ทั้งตำแหน่งต่างๆ และมงกุฎก็ไม่ได้มอบอำนาจพิเศษใดๆ ให้เขา เขาเป็นเพียงกงสุลเท่านั้น และใน 13 ปีก่อนคริสตกาล ออกุสตุสได้เป็น พอนติเฟกซ์ แมกซิมุส ภายหลังการเสียชีวิตของมาร์คุส อีมิลิอุส เลพิดุส ออกุสตุสสะสมพลังอำนาจไว้มากโดยที่ไม่ได้อ้างสิทธิในตำแหน่งต่างๆ มากเกินไป

จากสาธารณรัฐสู่สมัยผู้นำ: ออกัสตัส[แก้]

มาร์ค แอนโทนีและคลีโอพัตรา พ่ายแพ้ในยุทธการแอคทิอุมและได้กระทำอัตวินิบาตฆาตกรรมทั้งคู่ ออคเตเวียนได้สำเร็จโทษซีซาเรียน ลูกชายของคลีโอพัตราและจูเลียส ซีซารด้วย การสังหารซีซาเรียนทำให้ออคเตเวียนไม่มีคู่แข่งทางการเมืองที่มีสายเลือดใกล้ชิดกับจูเลียส ซีซาร์แล้ว เขาจึงกลายเป็นผู้ปกครองคนเดียวของโรม ออคเตเวียนเริ่มการปฏิรูปทางทหาร เศรษฐกิจและการเมืองครั้งใหญ่ โดยมีเจตนาเพื่อทำให้อาณาจักรโรมันมั่นคงและสงบสุข และยังทำให้เกิดการยอมรับในรูปแบบการปกครองใหม่นี้ด้วย

ในช่วงเวลาที่ออคเตเวียนปกครองโรมัน สภาซีเนตได้มอบชื่อออกุสตุสให้เขา พร้อมกับตำแหน่ง อิมเพอเรเตอร์ "จอมทัพ"ด้วย ซึ่งได้พัฒนาเป็น เอ็มเพอเรอร์' "จักรพรรดิ" ในภายหลัง

ออกุสตุสมักจะถูกเรียกว่า ซีซาร์ ซึ่งเป็นนามสกุลของเขา คำว่าซีซาร์นี้ถูกใช้เรียกจักรพรรดิในราชวงศ์จูลิโอ-คลอเดียน ราชวงศ์ฟลาเวียน จักรพรรดิเวสปาเซียน จักรพรรดิทิทุส และจักรพรรโดมิเชียนด้วย และยังเป็นรากศัพท์ของคำว่า ซาร์ (รัสเซีย:czar) และ ไกเซอร์ (เยอรมัน:kaiser)

ยุคเสื่อมและการล่มสลาย[แก้]

ภูมิศาสตร์และประชากร[แก้]

สภาพสังคมและความเป็นอยู่ของชาวโรมัน[แก้]

สถานะทางสังคมของประชากร[แก้]

กฎหมายโรมัน[แก้]

การเมือง การปกครองและการทหาร[แก้]

การศึกษาและการรู้หนังสือ[แก้]

วรรณกรรมสมัยโรมัน[แก้]

ศาสนา[แก้]

อ้างอิง[แก้]

↑ ในช่วงระยะกาลต่อสู้นี้ สมาชิกสภาซีเนตได้ล้มตายลงไปนับร้อยคน สภาซีเนต จึงได้บรรจุผู้ที่ภักดีในีข้อตกลงไตรพันธมิตรครั้งแรกและข้อตกลงไตรพันธมิตรครั้งที่สองเพิ่ม

บทความเกี่ยวกับประวัติศาสตร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ประวัติศาสตร์

[1] ในช่วงระยะกาลต่อสู้นี้ สมาชิกสภาซีเนตได้ล้มตายลงไปนับร้อยคน สภาซีเนต จึงได้บรรจุผู้ที่ภักดีในีข้อตกลงไตรพันธมิตรครั้งแรกและข้อตกลงไตรพันธมิตรครั้งที่สองเพิ่ม

[1]

จักรวรรดิโรมัน

เนื้อหา

ประวัติศาสตร์[แก้]

สมัยรุ่งเรือง[แก้]

จักรพรรดิพระองค์แรก[แก้]

จากสาธารณรัฐสู่สมัยผู้นำ: ออกัสตัส[แก้]

ยุคเสื่อมและการล่มสลาย[แก้]

ภูมิศาสตร์และประชากร[แก้]

สภาพสังคมและความเป็นอยู่ของชาวโรมัน[แก้]

สถานะทางสังคมของประชากร[แก้]

กฎหมายโรมัน[แก้]

การเมือง การปกครองและการทหาร[แก้]

การศึกษาและการรู้หนังสือ[แก้]

วรรณกรรมสมัยโรมัน[แก้]

ศาสนา[แก้]

อ้างอิง[แก้]

รายการเลือกการนำทาง

เครื่องมือส่วนตัว

เนมสเปซ

สิ่งที่แตกต่าง

ดู

เพิ่มเติม

ค้นหา

การนำทาง

มีส่วนร่วม

เครื่องมือ

ในโครงการอื่น

พิมพ์/ส่งออก

ภาษาอื่น