รถด่วนพิเศษนครพิงค์

ขบวนรถด่วนพิเศษนครพิงค์
ประเภท	รถด่วนพิเศษ
ผู้ดำเนินการ	การรถไฟแห่งประเทศไทย
สายที่ใช้งาน	ทางรถไฟสายเหนือ
ต้นทาง	สถานีรถไฟกรุงเทพ
ปลายทาง	สถานีรถไฟเชียงใหม่
ความเร็วสูงสุด	90 กม/ชม.
ปลดประจำการ	12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2559

รถด่วนพิเศษนครพิงค์ (อังกฤษ: Nakhon Phing Special Express; เลขขบวน: 1/2) เป็นรถด่วนพิเศษในอดีตขบวนหนึ่งของการรถไฟแห่งประเทศไทย ให้บริการระหว่างสถานีรถไฟกรุงเทพ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร ถึงสถานีรถไฟเชียงใหม่ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ด้วยรถนั่งและนอนปรับอากาศชั้นหนึ่งและชั้นสอง (บนอ.ป. และ บนท.ป.) รถนั่งปรับอากาศชั้นที่2สำหรับผู้พิการ และรถเสบียงปรับอากาศ (บกข.ป) ปัจจุบันยุติการให้บริการและทดแทนด้วยรถด่วนพิเศษอุตราวิถีขบวนที่ 9/10 เดินรถเที่ยวสุดท้ายเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2559 (ถึงสถานีรถไฟกรุงเทพวันที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2559) รวมระยะเวลาการใช้งานทั้งสิ้น 29 ปี 10 เดือน 30 วัน

ประวัติ

รถด่วนพิเศษนครพิงค์ ในอดีตคือรถด่วนนครพิงค์ เป็นรถโดยสารปรับอากาศล้วน เปิดเดินรถครั้งแรกในวันที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2530 และเป็นขบวนรถด่วนที่วิ่งคู่กับรถด่วนขบวนที่ 13/14 ซึ่งเปิดทำการมาตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465 โดยใช้รถนั่งและนอนปรับอากาศชั้นที่ 1 รุ่นฮุนได 24 ที่นั่งและนอน ที่นำเข้าจากประเทศเกาหลีใต้ เมือปี พ.ศ. 2539 และรถนั่งและนอนปรับอากาศชั้นที่ 2 รุ่นแดวู 40 ที่นั่งและนอน ที่นำเข้าจากประเทศเกาหลีใต้ เมือปี พ.ศ. 2539 เช่นเดียวกับรถนั่งและนอนปรับอากาศชั้นที่ 1 และมีรถนั่งปรับอากาศชั้นที่ 2 ที่รองรับผู้โดยสารที่เป็นคนพิการ มีสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อผู้พิการ รวมทั้งห้องน้ำกว้างกว่ารถโดยสารปกติ โดยดัดแปลงมาจากรถนั่งปรับอากาศชั้น 3 เดิมจาก JR-west ประเทศญี่ปุ่น และมีตู้สำหรับสุภาพสตรีและเด็กอยู่ที่คันที่ 11 ในเที่ยวไป และคันที่ 3 ในเที่ยวกลับ

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545 รถด่วนพิเศษนครพิงค์ได้กลายมาเป็นขบวนรถตัวอย่างขบวนหนึ่งของการรถไฟฯ ควบคู่กับรถด่วนพิเศษระหว่างประเทศ รถด่วนพิเศษทักษิณ และรถด่วนพิเศษดีเซลรางขบวนที่ 21/22 กรุงเทพ - อุบลราชธานี - กรุงเทพ

รถด่วนพิเศษนครพิงค์ยกเลิกการเดินรถตั้งแต่คืนวันที่ 11 พฤศจิกายน (สำหรับขบวนที่ 1) และคืนวันที่ 12 พฤศจิกายน (สำหรับขบวนที่ 2) พ.ศ. 2559 และทดแทนด้วยการเดินรถด่วนพิเศษอุตราวิถีขบวนที่ 9/10 โดยใช้รถไฟชุด 115 คันจาก ประเทศจีนชุดละ 13 คัน โดยใช้ชุดเวลาเดิมกับด่วนพิเศษนครพิงค์ นับเป็นการปิดฉากขบวนรถด่วนพิเศษยอดนิยมมาทุกยุคทุกสมัยขวัญใจชาวต่างประเทศ ซึ่งรับใช้คนไทยและต่างประเทศมานานเกือบ 30 ปี

สถานีรถไฟที่จอด

ภายในรถนอนปรับอากาศชั้น 2

ขบวน 1 กรุงเทพ - เชียงใหม่

• กรุงเทพ
• สามเสน
• ชุมทางบางซื่อ
• บางเขน
• หลักสี่
• ดอนเมือง
• รังสิต
• อยุธยา
• ลพบุรี
• นครสวรรค์
• พิษณุโลก
• ศิลาอาสน์
• เด่นชัย
• นครลำปาง
• ขุนตาน
• ลำพูน
• เชียงใหม่

ขบวน 2 เชียงใหม่ - กรุงเทพ

• เชียงใหม่
• ลำพูน
• ขุนตาน
• นครลำปาง
• เด่นชัย
• ศิลาอาสน์
• พิษณุโลก
• นครสวรรค์
• ลพบุรี
• อยุธยา
• รังสิต
• ดอนเมือง
• หลักสี่
• บางเขน
• ชุมทางบางซื่อ
• สามเสน
• กรุงเทพ

เหตุการณ์สำคัญ

• ประมาณปลายปี พ.ศ. 2554 ซึ่งมีเหตุการณ์มหาอุทกภัยนั้น การรถไฟฯ ได้ปรับเปลี่ยนเส้นทางเดินรถของขบวนนี้ออกไปยังทางรถไฟสายตะวันออก ผ่านทางรถไฟสายพระพุทธฉาย ถึงสถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย จากนั้นจึงย้อนกลับไปที่สถานีรถไฟชุมทางบ้านภาชี มุ่งหน้าทางรถไฟสายเหนือเป็นลำดับต่อไป
• เนื่องจากเหตุการณ์รถไฟสายเหนือตกรางรายวันในปลายปี พ.ศ. 2556 การรถไฟฯ จึงปิดปรับปรุงเส้นทางช่วงศิลาอาสน์-เชียงใหม่ ทำให้ขบวนนี้งดเดินรถชั่วคราว

ดูเพิ่ม

• การรถไฟแห่งประเทศไทย
• ทางรถไฟสายเหนือ

แหล่งข้อมูลอื่น

• กำหนดเวลาเดินรถ ขบวนรถด่วนพิเศษที่ 1
• กำหนดเวลาเดินรถ ขบวนรถด่วนพิเศษที่ 2
• รายละเอียดคร่าว ๆ เกี่ยวกับขบวนรถ