ทางรถไฟสายสวรรคโลก

ทางรถไฟสายสวรรคโลก
สถานีรถไฟสวรรคโลก
ข้อมูลทั่วไป
รูปแบบ	รถไฟระหว่างเมือง
ระบบ	รถไฟทางไกล
สถานะ	ปิดชั่วคราว
ที่ตั้ง	จังหวัดอุตรดิตถ์และสุโขทัย
ปลายทาง	ชุมทางบ้านดารา สวรรคโลก
จำนวนสถานี	7
การดำเนินงาน
เปิดเมื่อ	15 สิงหาคม พ.ศ. 2453
เจ้าของ	การรถไฟแห่งประเทศไทย
ผู้ดำเนินงาน	การรถไฟแห่งประเทศไทย
ศูนย์ซ่อมบำรุง	โรงรถจักรดีเซลอุตรดิตถ์
ข้อมูลทางเทคนิค
ระยะทาง	29.007 กม. (18.02 ไมล์)
รางกว้าง	มีเตอร์เกจ

ทางรถไฟสายสวรรคโลก–ชุมทางบ้านดารา หรือ ทางแยกสวรรคโลก เป็นทางรถไฟสายรองในระบบรถไฟระหว่างเมืองของการรถไฟแห่งประเทศไทย แยกมาจากทางรถไฟสายเหนือที่สถานีรถไฟชุมทางบ้านดารา ตำบลบ้านดารา อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ ผ่านสถานีรถไฟคลองมะพลับ อำเภอศรีนคร จังหวัดสุโขทัย มาสุดปลายทางที่สถานีรถไฟสวรรคโลก อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย มีความยาวทั้งหมด 29.007 กิโลเมตร เมื่อแรกสร้างมีแผนจะสร้างเส้นรถไฟนี้ต่อไปจนถึงจังหวัดตาก นอกจากจะเป็นระบบขนส่งมวลชนในท้องถิ่นแล้ว ในอดีตทางรถไฟสายนี้ยังทำหน้าที่ลำเลียงไม้ท่อนและของป่าจากแถบนี้ลงไปยังกรุงเทพมหานคร

ประวัติ

ทางรถไฟสายสวรรคโลกนี้สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์โปรดให้สร้างทางรถไฟจากเมืองพิษณุโลก แล้วแยกเป็นสองสายที่บ้านดารา สายหนึ่งขึ้นเหนือไปสุดที่เมืองอุตรดิตถ์ และอีกสายหนึ่งไปฝั่งตะวันตกสุดที่เมืองสวรรคโลก เพื่อเชื่อมการเดินไปออกไปทางทิศตะวันตกออกทางเมืองตากในอนาคต ซึ่งในขณะนั้น ทางรถไฟสายนี้ยังเป็นที่ราบเต็มไปด้วยป่ารกทึบ ไม่มีสถานีรายทาง มีเพียงสถานีปลายทางคือสวรรคโลก ใช้รางเกจใหญ่ มีระยะทาง 28.9 กิโลเมตร สิ้นงบประมาณในการก่อสร้าง 840,000 บาท สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมารเสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์เพื่อเปิดทางรถไฟทั้งสองเส้นเมื่อวันที่ 6–7 ธันวาคม พ.ศ. 2452 (นับแบบปัจจุบันคือ พ.ศ. 2453) และประทับรถไฟพระที่นั่งจากปะรำพิธีข้างสถานีรถไฟพิษณุโลกไปยังสถานีรถไฟสวรรคโลกและสถานีรถไฟอุตรดิตถ์ตามลำดับ หลังจากนั้นพระองค์เสด็จประพาสหัวเมืองรายทางรถไฟแถบเขาพลึง และเมืองสวรรคโลก แล้วจึงเสด็จกลับพระนครในวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2453

หลังการระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศไทย การรถไฟแห่งประเทศไทยจึงให้หยุดเดินรถดีเซลรางปรับอากาศ กรุงเทพ–สวรรคโลก–กรุงเทพ ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2563 จนกว่าสถานการณ์จะคลี่คลาย

สถานี

ทางรถไฟสายสวรรคโลก–บ้านดารานี้ ประกอบไปด้วยสถานีสองสถานี และห้าที่หยุดรถ ดังนี้

ชื่อสถานี/ที่หยุดรถ	รหัส	ระยะทาง (กิโลเมตร)	ชั้นสถานี	รัสพจน์	หมายเหตุ	ที่ตั้ง
บ้านดารา	1137	458.31	3	ดร.		อุตรดิตถ์
คลองละมุง	1138	466.32	ที่หยุดรถ	ลม.
คลองมะพลับ	1139	470.27	ที่หยุดรถ	มป.		สุโขทัย
วัดคลองปู	1140	474.96	ที่หยุดรถ	ว ู.
คลองยาง	1141	479.03	ที่หยุดรถ	คย.
หนองเรียง	1142	483.08	ที่หยุดรถ	นย.
สวรรคโลก	1143	487.14	3	สว.

ตารางเวลาเดินรถ

เที่ยวขึ้น

ขบวนรถ	ต้นทาง		สวรรคโลก	ปลายทาง		หมายเหตุ
	ชื่อสถานี	เวลาออก		ชื่อสถานี	เวลาถึง
ดพ3	กรุงเทพ	10.50	17.46	ศิลาอาสน์	19.15
* ดพ= รถด่วนพิเศษ / ด= รถด่วน / ร= รถเร็ว / ธ= รถธรรมดา / ช= รถชานเมือง / พช= รถพิเศษชานเมือง / ท= รถท้องถิ่น / น= รถนำเที่ยว / ส= รถสินค้า

เที่ยวล่อง

ขบวนรถ	ต้นทาง		สวรรคโลก	ปลายทาง		หมายเหตุ
	ชื่อสถานี	เวลาออก		ชื่อสถานี	เวลาถึง
ดพ4	ศิลาอาสน์	19.50	18.01	กรุงเทพ	04.00
* ดพ= รถด่วนพิเศษ / ด= รถด่วน / ร= รถเร็ว / ธ= รถธรรมดา / ช= รถชานเมือง / พช= รถพิเศษชานเมือง / ท= รถท้องถิ่น / น= รถนำเที่ยว / ส= รถสินค้า