ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าแห่งอียิปต์

ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าแห่งอียิปต์
ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าแห่งอียิปต์;
	744 ปีก่อนคริสตกาล–656 ปีก่อนคริสตกาล
	รูปปั้นผู้ปกครองช่วงปลายราชวงศ์ที่ยี่สิบห้า–ต้นสมัยนาปาทาที่พิพิธภัณฑ์เคอร์มา จากซ้ายไปขวา: ฟาโรห์ทันทามานิ, ฟาโรห์ทาฮาร์กา (ด้านหลัง), เซนคามานิสเคน, ฟาโรห์ทันทามานิ (ด้านหลัง), แอสเพลตา, อันลามานิ, เซนคามานิสเคน
	จักรวรรดิคุชและศูนย์กลาง ประมาณ 700 ปีก่อนคริสตกาล
เมืองหลวง	นาปาทา, เมมฟิส
ภาษาทั่วไป	ภาษาอียิปต์, ภาษาเมรอยติก
ศาสนา	ศาสนาอียิปต์โบราณ
การปกครอง	ราชาธิปไตย
ฟาโรห์
• 744–712 ปีก่อนคริสตกาล	ฟาโรห์ปิเย (แรก)
• 664–656 ปีก่อนคริสตกาล	ฟาโรห์ทันทามานิ (สุดท้าย)
ประวัติศาสตร์
• ก่อตั้ง	744 ปีก่อนคริสตกาล
• สิ้นสุด	656 ปีก่อนคริสตกาล
ก่อนหน้า	ถัดไป
	ราชวงศ์ที่ยี่สิบสองแห่งอียิปต์
	ราชวงศ์ที่ยี่สิบสามแห่งอียิปต์
	ราชวงศ์ที่ยี่สิบสี่แห่งอียิปต์
	อาณาจักรคุช
ราชวงศ์ที่ยี่สิบหกแห่งอียิปต์
อาณาจักรคุช

ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าแห่งอียิปต์ หรือ ราชวงศ์นิวเบีย (Nubian Dynasty) จักรวรรดิคุช (Kushite Empire) ฟาโรห์ดำ (Black Pharaohs)^[2]^[3] เป็นราชวงศ์สุดท้ายของสมัยกลางที่สามของอียิปต์ สถาปนาขึ้นหลังการบุกครองของชาวนิวเบีย ราชวงศ์นี้ปกครองอียิปต์โบราณนานเกือบศตวรรษ ระหว่าง 744–656 ปีก่อนคริสตกาล^[4]^[5]^[6]^[7]

ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าเป็นสายตระกูลฟาโรห์ที่มีที่มาจากอาณาจักรคุชที่ตั้งอยู่ทางเหนือของซูดานและอียิปต์ตอนบนในปัจจุบัน^[8] บางครั้งราชวงศ์นี้เรียกว่าชาวนาปาทา (Napatans) ตามชื่อนาปาทาอันเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรคุช^[9]

ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้ามีความเป็นอียิปต์สูงมาก พวกเขาใช้ภาษาอียิปต์เป็นสื่อกลางและปฏิบัติตนตามวัฒนธรรมอียิปต์อย่างยิ่ง นักวิชาการช่วงต้นลงความเห็นว่าราชวงศ์นี้อาจมีที่มาจากผู้ลี้ภัยจากอียิปต์ โดยเฉพาะกลุ่มนักบวชอาเมิน^[10]^[11]^[12] แนวคิดนี้ยังคงเป็นข้อสันนิษฐานหนึ่งเมื่อมีการพบอิทธิพลอียิปต์สมัยกลางที่สามในการขุดค้นสุสานหลวงเอล-คูร์รู ใกล้เคียงกับการกลายเป็นอียิปต์ของคุชในสมัยอาณาจักรใหม่ของอียิปต์^[13]^[14]

ราชวงศ์ที่ยี่สิบห้ารวมอียิปต์ตอนล่าง อียิปต์ตอนบนและคุช ก่อเกิดจักรวรรดิอียิปต์ที่ไพศาลที่สุดนับตั้งแต่สมัยอาณาจักรใหม่ พวกเขากลืนเข้ากับสังคมด้วยการรับธรรมเนียม ศาสนาและศิลปะอียิปต์ พร้อมกับเผยแพร่วัฒนธรรมคุช^[15] ราชวงศ์นี้ยังมีการสร้างพีระมิดอย่างแพร่หลายเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่สมัยอาณาจักรกลางของอียิปต์^[16]^[17]^[18]

หลังพระเจ้าซาร์กอนที่ 2 และพระเจ้าเซนนาเชริบแห่งจักรวรรดิอัสซีเรียใหม่ล้มเหลวในการพยายามตีอียิปต์เพื่อขยายอำนาจมายังตะวันออกใกล้ กษัตริย์องค์ต่อมาคือพระเจ้าอีซาร์ฮัดดอนและพระเจ้าอัชชูร์บานิพัล พิชิตราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าได้สำเร็จ^[19] สงครามครั้งนี้ส่งผลให้ชาวนิวเบียสิ้นอำนาจในอียิปต์ตอนเหนือ และถูกแทนที่ด้วยราชวงศ์ที่ยี่สิบหกซึ่งเป็นบริวารของอัสซีเรีย ราชวงศ์นี้เริ่มต้นสมัยปลายของอียิปต์โบราณและเป็นราชวงศ์ท้องถิ่นสุดท้ายที่ปกครองอียิปต์ก่อนถูกจักรวรรดิอะคีเมนิดยึดครองในปี 525 ก่อนคริสตกาล^[20]

ดูเพิ่ม

พระราชพงศาวลีราชวงศ์ที่ยี่สิบห้าแห่งอียิปต์

อ้างอิง

↑ Elshazly, Hesham. "Kerma and the royal cache" (ภาษาอังกฤษ).
↑ ^2.0 ^2.1 "Dive beneath the pyramids of Sudan's black pharaohs". National Geographic. 2 July 2019.
↑ Morkot, Robert (2000). The black pharaohs : Egypt's Nubian rulers. London: Rubicon Press. ISBN 0-948695-23-4. OCLC 43901145.
↑ "Nubia | Definition, History, Map, & Facts". Encyclopedia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2021-05-28.
↑ Bard, Kathryn A. (7 January 2015). An Introduction to the Archaeology of Ancient Egypt. John Wiley & Sons. p. 393. ISBN 978-1-118-89611-2.
↑ Török, László (1998). The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meroitic Civilization. Leiden: BRILL. pp. 132–133, 153–184. ISBN 90-04-10448-8.
↑ "King Piye and the Kushite control of Egypt". Smarthistory. สืบค้นเมื่อ 2021-05-28.
↑ Mark, Joshua J. (February 26, 2018). "The Kingdom of Kush". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ October 12, 2022.
↑ Oliver, Roland (5 March 2018). The African Experience: From Olduvai Gorge to the 21st Century. Routledge. p. 66. ISBN 978-0-429-97650-6. The Napatans, somewhere around 900 BC conquered both Lower and Upper Nubia, including the all-important gold mines, and by 750 were strong enough to conquer Egypt itself, where their kings ruled for nearly a century as the Twenty-Fifth Dynasty
↑ Heinrich, Brugsch (1902). A history of Egypt under the Pharaohs. John Murray London. p. 387.
↑ Breasted, J.H. (1924). A History of Egypt from the Earliest Times to the Persian Conquest. Charles Scribner's Sons. pp. 538–539.
↑ Drioton, E. (1962). Drioton, E; Vandier, J – Les Peuples de l'Orient Méditerranéen II L' Egypte. Paris: Presses universitaires de France. pp. 524, 537–538.
↑ Assmann, Jan (2002). The Mind of Egypt: History and Meaning in the Time of the Pharaohs. Metropolitan Books. pp. 317–321.
↑ Wenig, Steffen (1999). The origin of the Napatan state: El Kurru and the evidence for the royal ancestors. In Studien zum antiken Sudan: Akten der 7. Internationalen Tagung für meroitische Forschungen vom 14. bis 19. September 1992 in Gosen/bei Berlin. Harrassowitz; Bilingual edition. pp. 3–117.
↑ Bonnet, Charles (2006). The Nubian Pharaohs. New York: The American University in Cairo Press. pp. 142–154. ISBN 978-977-416-010-3.
↑ Mokhtar, G. (1990). General History of Africa. California, USA: University of California Press. pp. 161–163. ISBN 0-520-06697-9.
↑ Emberling, Geoff (2011). Nubia: Ancient Kingdoms of Africa. New York: Institute for the Study of the Ancient World. pp. 9–11. ISBN 978-0-615-48102-9.
↑ Silverman, David (1997). Ancient Egypt. New York: Oxford University Press. pp. 36–37. ISBN 0-19-521270-3.
↑ Welsby, Derek A. (1996). The Kingdom of Kush (ภาษาอังกฤษ). London, UK: British Museum Press. pp. 64–65. ISBN 071410986X.
↑ Aidan Dodson, Dyan Hilton. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. The American University in Cairo Press, London 2004

[1] Elshazly, Hesham. "Kerma and the royal cache" (ภาษาอังกฤษ).

[natgeo-2] 2.0 ^2.1 "Dive beneath the pyramids of Sudan's black pharaohs". National Geographic. 2 July 2019.

[3] Morkot, Robert (2000). The black pharaohs : Egypt's Nubian rulers. London: Rubicon Press. ISBN 0-948695-23-4. OCLC 43901145.

[auto-4] "Nubia | Definition, History, Map, & Facts". Encyclopedia Britannica. สืบค้นเมื่อ 2021-05-28.

[Bard-5] Bard, Kathryn A. (7 January 2015). An Introduction to the Archaeology of Ancient Egypt. John Wiley & Sons. p. 393. ISBN 978-1-118-89611-2.

[Torok-6] Török, László (1998). The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meroitic Civilization. Leiden: BRILL. pp. 132–133, 153–184. ISBN 90-04-10448-8.

[7] "King Piye and the Kushite control of Egypt". Smarthistory. สืบค้นเมื่อ 2021-05-28.

[8] Mark, Joshua J. (February 26, 2018). "The Kingdom of Kush". World History Encyclopedia. สืบค้นเมื่อ October 12, 2022.

[9] Oliver, Roland (5 March 2018). The African Experience: From Olduvai Gorge to the 21st Century. Routledge. p. 66. ISBN 978-0-429-97650-6. The Napatans, somewhere around 900 BC conquered both Lower and Upper Nubia, including the all-important gold mines, and by 750 were strong enough to conquer Egypt itself, where their kings ruled for nearly a century as the Twenty-Fifth Dynasty

[10] Heinrich, Brugsch (1902). A history of Egypt under the Pharaohs. John Murray London. p. 387.

[11] Breasted, J.H. (1924). A History of Egypt from the Earliest Times to the Persian Conquest. Charles Scribner's Sons. pp. 538–539.

[12] Drioton, E. (1962). Drioton, E; Vandier, J – Les Peuples de l'Orient Méditerranéen II L' Egypte. Paris: Presses universitaires de France. pp. 524, 537–538.

[13] Assmann, Jan (2002). The Mind of Egypt: History and Meaning in the Time of the Pharaohs. Metropolitan Books. pp. 317–321.

[14] Wenig, Steffen (1999). The origin of the Napatan state: El Kurru and the evidence for the royal ancestors. In Studien zum antiken Sudan: Akten der 7. Internationalen Tagung für meroitische Forschungen vom 14. bis 19. September 1992 in Gosen/bei Berlin. Harrassowitz; Bilingual edition. pp. 3–117.

[15] Bonnet, Charles (2006). The Nubian Pharaohs. New York: The American University in Cairo Press. pp. 142–154. ISBN 978-977-416-010-3.

[Mokhtar1-16] Mokhtar, G. (1990). General History of Africa. California, USA: University of California Press. pp. 161–163. ISBN 0-520-06697-9.

[Emberling-17] Emberling, Geoff (2011). Nubia: Ancient Kingdoms of Africa. New York: Institute for the Study of the Ancient World. pp. 9–11. ISBN 978-0-615-48102-9.

[Silverman-18] Silverman, David (1997). Ancient Egypt. New York: Oxford University Press. pp. 36–37. ISBN 0-19-521270-3.

[Welsby-19] Welsby, Derek A. (1996). The Kingdom of Kush (ภาษาอังกฤษ). London, UK: British Museum Press. pp. 64–65. ISBN 071410986X.

[DH-20] Aidan Dodson, Dyan Hilton. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. The American University in Cairo Press, London 2004

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]