ข้ามไปเนื้อหา

อองซก

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หน้านี้เป็นชื่อบุคคลจีน นามสกุลคือ หวาง (王)
อองซก (หวาง ซู่)
王肅
เสนาบดีพิธีการ (太常 ไท่ฉาง)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 256 (256)
กษัตริย์โจฮอง / โจมอ
เจ้าเมืองโห้หล้ำ (河南尹 เหอหนานอิ่น)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์โจฮอง
เจ้าเมืองกว่างผิง (廣平太守 กว่างผิงไท่โฉ่ว)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 240 (240) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์โจฮอง
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิดค.ศ. 195
เสียชีวิตระหว่างวันที่ 21 พฤษภาคม ค.ศ. 256 และ 31 มกราคม ค.ศ. 257[a] (61 ปี)
คู่สมรสหยางชื่อ (羊氏)[b]
เซี่ยโหวชื่อ (夏侯氏)[c]
บุตร
บุพการี
อาชีพขุนนาง
ชื่อรองจื่อยง (子雍)
สมัญญานามจิ่งโหว (景侯)
บรรดาศักดิ์หลานหลิงโหว (蘭陵侯)

อองซก[4][5] หรือ ออกสก[6] (ค.ศ. 195–256)[7] มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า หวาง ซู่ (จีน: 王肅; พินอิน: Wáng Sù) ชื่อรอง จื่อยง (จีน: 子雍; พินอิน: Zǐyōng) เป็นขุนนางและบัณฑิตลัทธิขงจื๊อของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน เป็นบุตรชายของอองลอง เมื่อบู๊ขิวเขียมเริ่มก่อกบฏในฉิวฉุน อองซกแนะนำสุมาสูให้บั่นทอนขวัญกำลังใจของกลุ่มกบฏโดยการปฏิบัติต่อครอบครัวของกลุ่มกบฏอย่างให้เกียรติ ต่อมาออกซกทูลขอโจมอให้สุมาเจียวเป็นผู้สืบทอดอำนาจถัดจากสุมาสูในฐานะผู้สำเร็จราชการแห่งวุยก๊ก[8]

บุตรสาวของอองซกชื่อหวาง ยฺเหวียนจี (王元姬) สมรสกับสุมาเจียวและให้กำเนิดสุมาเอี๋ยน (จักรพรรดิพระองค์แรกของราชวงศ์จิ้น) ในปี ค.ศ. 236 อองซกจึงเป็นตาของสุมาเอี๋ยน อองซกได้สืบทอดตำแหน่งและบรรดาศักดิ์หลานหลิงโหว (蘭陵侯) จากอองลองผู้บิดา[9]

อองซกรวบรวมขงจื่อเจีย-ยฺหวี่[d] (孔子家語; คำสอนในสำนักของขงจื๊อ) ฉบับที่มีอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งเป็นหนังสือรวมคำสอนของขงจื๊อที่ไม่ได้รวมอยู่ในหลุน-ยฺหวี่ (論語) นักวิชาการกังขามาเป็นเวลานานว่าอาจเป็นงานปลอมแปลงโดยอองซก[7] แต่ตำราที่ค้นพบในปี ค.ศ. 1977 จากสุสานซฺวางกู่ตุย (雙古堆; ปิดผนึกเมื่อ 165 ปีก่อนคริสตกาล) ที่มีชื่อว่า หรูเจียเจ่อเหยียน (儒家者言, คำสอนสำนักหรู) มีเนื้อหาที่คล้ายกับในขงจื่อเจีย-ยฺหวี่[10]

ประวัติ

[แก้]

อองซกเป็นชาวอำเภอถาน (郯縣 ถานเซี่ยน) เมืองตองไฮ (東海郡 ตงไห่จฺวิ้น) ซึ่งอยู่บริเวณอำเภอถานเฉิง มณฑลชานตงในปัจจุบัน บิดาของอองซกคืออองลองขุนนางและขุนศึกในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก อองซกเกิดในปี ค.ศ. 195 ในเมืองห้อยเข (會稽郡 ไคว่จีจฺวิ้น)[11] ขณะนั้นอองลองผู้บิดาดำรงตำแหน่งเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมืองห้อยเข

ในปี ค.ศ. 212 อองซกมีอายุ 18 ปี ได้ศึกษาคัมภัร์ไท่เสฺวียนจิง (太玄經) กับซงต๋ง (宋忠 ซ่ง จง)[12]

ในรัชสมัยของโจผีจักรพรรดิผู้ก่อตั้งรัฐวุยก๊ก อองซกได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าพนักงานทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง) และเจ้าพนักงานสำนักประตูเหลือง (黃門侍郎 หฺวางเหมินชื่อหลาง) ในราชสำนักวุยก๊ก[13]

ในปี ค.ศ. 228 อองลองเสียชีวิต อองซกสืบทอดบรรดาศักดิ์หลานหลิงโหว (蘭陵侯) ของบิดา[14]

ในปี ค.ศ. 229 อองซกขึ้นมามีตำแหน่งเป็นนายทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซ่านฉีฉางชื่อ)[15] ภายหลังได้รับตำแหน่งเพิ่มเติมเป็นหัวหน้าห้องสมุดหลวง (祕書監 มี่ซูเจียน) และขุนนางผู้ประกอบพิธีบวงสรวงและสังเกตวรรณกรรม (崇文觀祭酒 ฉงเหวินกวานจี้จิ่ว)[16]

ในปี ค.ศ. 240 อองซกดำรงตำแหน่งเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมืองกว่างผิง (廣平郡 กว่างผิงจฺวิ้น)[17] ภายหลังราชสำนักเรียกตัวอองซกกลับมาด้วยราชการใหญ่ และแต่งตั้งให้อองซกเป็นขุนนางที่ปรึกษา (議郎 อี้หลาง)[18] หลังจากนั้นไม่นานอองซกก็ได้ขึ้นเป็นขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง) และเลื่อนขึ้นเป็นเสนาบดีพิธีการ (太常 ไท่ฉาง)[19] เวลานั้นโจซองขึ้นมามีอำนาจในราชสำนัก อองซกมีส่วนเกี่ยวข้องกับปัญหาด้านพิธีกรรมที่ศาลบรรพชนจึงถูกปลดจากตำแหน่ง[20] ต่อมาไม่นานได้รับราชการในตำแหน่งเจ้าเมือง (尹 อิ่น) ของเมืองโห้หล้ำ (河南郡 เหอหนานจฺวิ้น)[21]

ในปี ค.ศ. 254 โจฮองจักรพรรดิลำดับที่ 3 ของรัฐวุยก๊กถูกปลดจากตำแหน่งจักรพรรดิ อองซกได้ถืออาญาสิทธิ์ในตำแหน่งเสนาบดีพิธีการ และเดินทางไปยังงวนเสีย (元城 ยฺเหวียนเฉิง) เพื่อเชิญเสด็จโจมอมาขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิองค์ใหม่[22]

ในปี ค.ศ. 255 บู๊ขิวเขียมและบุนขิมก่อกบฏ อองซกเสนอให้สุมาสูยกทัพไปปราบกบฏทันที[23] ภายหลังจากที่กบฏถูกปราบปราม อองซกได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้บัญชาการทหารกลาง (中領軍 จงลิ่งจฺวิน) ควบตำแหน่งนายทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซ่านฉีฉางชื่อ)[24]

ในปี ค.ศ.256 อองซกเสียชีวิตและได้รับสมัญญานามว่าจิ่งโหว (景侯)[25] บุตรชายอองซกชื่อหวาง ยฺวิ่น (王惲) ได้สืบทอดบรรดาศักดิ์ แต่ต่อมาหวาง ยฺวิ่นเสียชีวิตโดยไม่มีบุตรชาย เขตศักดินาที่ไม่มีผู้สืบทอดจึงถูกยกเลิกไป[26]

ในปี ค.ศ. 263 หวาง สฺวิน (王恂) บุตรชายอีกคนของอองซกได้รับบรรดาศักดิ์หลานหลิงโหวซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์แต่เดิมขอองอองซกอีกครั้ง[27]

ในปี ค.ศ. 264 เมื่อมีการก่อตั้งระบบบรรดาศักดิ์ 5 ขั้น หวาง สฺวินได้รับการตั้งให้มีบรรดาศักดิ์เจิ๋งจื่อ (氶子) ซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์ขั้นที่ 4 เนื่องด้วยคุณงามความดีของอองซกผู้บิดา[28]

ดูเพิ่ม

[แก้]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ บทชีวประวัติอองซกในสามก๊กจี่บันทึกว่าอองซกเสียชีวิตในศักราชกำลอ (甘露 กานลู่; ค.ศ. 256-260) ปีที่ 1 ในรัชสมัยของโจมอ[1] ในบทพระราชประวัติโจมอยังบันทึกว่าจักรพรรดิโจมอทรงเสด็จเยี่ยมสำนักศึกษาไท่เสฺว (太学) ในวันปิ่งเฉิน (丙辰) ของเดือน 4 ในปีนั้น ระหว่างการเสด็จเยือน อองซกได้ทูลตอบข้อซักถามของโจมอ อองซกจึงต้องเสียชีวิตหลังวันที่โจมอเสด็จเยือนซึ่งเทียบได้กับวันที่ 21 พฤษภาคม ค.ศ. 256 ในปฏิทินจูเลียน ศักราชกำลอปีที่ 1 สิ้นสุดในวันที่ 31 มกราคม ค.ศ. 257 ในปฏิทินจูเลียน
  2. ↑ หยางชื่อเป็นมารดาของหวาง ยฺเหวียนจี ในปี ค.ศ. 267 หวางชื่อได้รับตำแหน่งหลังมรณกรรมเป็นเซี่ยนจฺวิน (县君) และได้รับสมัญญานามว่าจิ้ง (靖) สมัญญานามเต็มเป็น "ผิงหยางจิ้งจฺวิน" (平阳靖君)[2] ไม่ทราบแน่ชัดว่าหยางชื่อมีความเกี่ยวข้องกับเอียวเก๋า (羊祜 หยาง ฮู่) และหยาง ฮุย-ยฺหวี (羊徽瑜) หรือไม่
  3. ↑ เซี่ยโหวชื่อเป็นมารดาเลี้ยงของหวาง ยฺเหวียนจี ในปี ค.ศ. 286 เซี่ยโหวชื่อได้รับตำแหน่งหลังมรณกรรมเป็น"เซี่ยงจฺวินแห่งเอ๊งหยง" (荥阳乡君 สิงหยางเซี่ยงจฺวิน)[3]
  4. ↑ ขงจื่อเจีย-ยฺหวี่มีการแปลเป็นภาษาไทย 2 ครั้ง ครั้งแรกแปลในชื่อภาษาไทยว่า ขงจื๊อ ฉบับปราชญ์ชาวบ้าน แปลโดยอธิคม สวัสดิญาณ ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2540 ครั้งที่สองแปลในชื่อภาษาไทยว่า ขงจื่อเจียอี่ว์ ปกิณกคดีขงจื่อ แปลโดยชัชชล ไทยเขียว ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2567

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ (甘露元年薨， ...) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  2. ↑ (帝以后母羊氏未崇谥号，泰始三年下诏曰：“...其封夫人为县君，依德纪谥，主者详如旧典。”于是使使持节谒者何融追谥为平阳靖君。) จิ้นชู เล่มที่ 31.
  3. ↑ (太康七年，追赠继祖母夏侯氏为荥阳乡君。) จิ้นชู เล่มที่ 31
  4. ↑ ("ฝ่ายสุมาสูป่วยจักษุเปนต้อให้หมอมาตัดแล้วใส่ยารักษาอยู่หลายวัน พอม้าใช้มาแจ้งว่ากองทัพเมืองห้วยหลำยกมา จึงให้เชิญอองซกขุนนางผู้ใหญ่เข้ามาปรึกษาว่า กองทัพบู๊ขิวเขียมยกมาเราจะคิดอ่านประการใด อองชกจึงว่า แต่ครั้งกวนอูทหารเอกฝีมือปรากฎทั้งแผ่นดิน ลิบองคิดอ่านเกลี้ยกล่อมครอบครัวทหาร ซึ่งอยู่ในเมืองเกงจิ๋วได้แล้วก็มีชัยชนะแก่กวนอู ครั้งนี้ข้าพเจ้าคิดว่าจะให้ไปเกลี้ยกล่อมครอบครัวทหารเมืองห้วยหลำซึ่งอยู่ในแดนเมืองวุยก๊กได้แล้ว เราจึงยกกองทัพไปตั้งสกัดไว้ที่ทางบู๊ขิวเขียมจะกลับไป เห็นจะมีชัยชนะเปนมั่นคง") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๑". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ June 19, 2024.
  5. ↑ ("ขุนนางผู้ใหญ่ชื่อว่าอองซกจึงทูลว่า ขอให้พระองค์ตั้งให้สุมาเจียวเปนมหาอุปราช ว่าราชการแทนที่พี่ชายให้มีน้ำใจ พระเจ้าโจมอเห็นชอบด้วยก็ใช้ให้อองซกถือหนังสือไปหาสุมาเจียวมา จะตั้งให้เปนที่มหาอุปราช") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๑". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ June 19, 2024.
  6. ↑ ("ฝ่ายโจมอมาถึงประตูทิศเหนีอ สุมาสูก็ให้ขุนนางผู้ใหญ่ผู้น้อยออกไปรับ ขุนนางไปถึงกระทำคำนับ โจมอก็ลงจากเกวียนกระทำคำนับขุนนางทั้งปวง ออกสกขุนนางผู้ใหญ่คนหนึ่งจึงว่า พระองค์อย่ากระทำคำนับข้าพเจ้าเลย โจมอจึงตอบว่าตัวข้าพเจ้านี้ก็เปนข้าแผ่นดิน จะมิคำนับท่านนั้นไม่ควร") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๑". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ June 19, 2024.
  7. ↑ 7.0 7.1 Goldin, Paul Rakita (1999). Rituals of the Way: The Philosophy of Xunzi. Open Court Publishing. p. 135. ISBN 978-0-8126-9400-0.
  8. ↑ สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  9. ↑ จิ้นชู เล่มที่ 31.
  10. ↑ Shaughnessy, Edward L. (2014). Unearthing the Changes: Recently Discovered Manuscripts of the Yi Jing ( I Ching) and Related Texts. Columbia University Press. p. 190. ISBN 978-0-231-16184-8.
  11. ↑ (肅父朗與許靖書云：肅生於會稽。) อรรถาธิบายของเผย์ ซงจือในสามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  12. ↑ (年十八，從宋忠讀太玄，而更爲之解。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  13. ↑ (黃初中，爲散騎黃門侍郎。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  14. ↑ (太和二年薨，謚曰成侯。子肅嗣。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  15. ↑ (太和三年，拜散騎常侍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  16. ↑ (後肅以常侍領祕書監，兼崇文觀祭酒。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  17. ↑ (正始元年，出爲廣平太守。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  18. ↑ (公事徵還，拜議郎。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  19. ↑ (頃之，爲侍中，遷太常。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  20. ↑ (坐宗廟事免。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  21. ↑ (徙爲河南尹。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  22. ↑ (嘉平六年，持節兼太常，奉法駕，迎高貴鄉公于元城。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  23. ↑ (明年春，鎮東將軍毌丘儉、揚州刺史文欽反，景王謂肅曰：「霍光感夏侯勝之言，始重儒學之士，良有以也。安國寧主，其術焉在？」肅曰：「昔關羽率荊州之衆，降于禁於漢濵，遂有北向爭天下之志。後孫權襲取其將士家屬，羽士衆一旦瓦解。今淮南將士父母妻子皆在內州，但急往禦衞，使不得前，必有關羽土崩之勢矣。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  24. ↑ (景王從之，遂破儉、欽。後遷中領軍，加散騎常侍) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  25. ↑ (甘露元年薨，門生縗絰者以百數。追贈衞將軍，謚曰景侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  26. ↑ (子惲嗣。惲薨，無子，國絕。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  27. ↑ (景元四年，封肅子恂爲蘭陵侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
  28. ↑ (咸熈中，開建五等，以肅著勳前朝，改封恂爲氶子。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.

บรรณานุกรม

[แก้]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อองซก&oldid=11828337"