ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล)"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 19: บรรทัด 19:
| footnotes =
| footnotes =
}}
}}

[[ไฟล์:ศาลาพระเสด็จ.jpg|thumb|200px|ศาลาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ภายในโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2468 เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี]]
[[ไฟล์:ศาลาพระเสด็จ.jpg|thumb|200px|ศาลาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ภายในโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2468 เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี]]
[[ไฟล์:ภาพถ่ายเก่าอาคารพระพุทธเจ้าหลวง.JPG|right|thumb|200px|[[โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร]] เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีจัดทำหลักสูตรการสอน ตามพระราชดำริ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ]]
[[ไฟล์:ภาพถ่ายเก่าอาคารพระพุทธเจ้าหลวง.JPG|right|thumb|200px|[[โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร]] เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีจัดทำหลักสูตรการสอน ตามพระราชดำริ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ]]
บรรทัด 30: บรรทัด 29:


หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล เข้ารับราชการในกรมศึกษาธิการ ได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ เป็น ''หลวงไพศาลศิลปศาสตร์'' จากนั้นย้ายมารับราชการอยู่ที่กระทรวงมหาดไทย เป็น ''พระมนตรีพจนกิจ'' ท่านได้รับการไว้วางพระราชหฤทัยจาก[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ให้เป็นผู้อภิบาล[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็น[[สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร]] เสด็จไปทรงศึกษาต่อ ณ [[ประเทศอังกฤษ]] ดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูตพิเศษไทยประจำอังกฤษและยุโรป <ref>[http://www.gotomanager.com/news/details.aspx?id=2776 เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี โดย สมศักดิ์ ดำรงสุนทรชัย] </ref> ระหว่าง พ.ศ. 2440-2442 <ref>[http://www.thaiembassyuk.org.uk/list_amb.html รายนามเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน] สำเนาจากกูเกิลแคช [http://web.archive.org/web/20080703171333/http://www.thaiembassyuk.org.uk/list_amb.html]</ref>
หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล เข้ารับราชการในกรมศึกษาธิการ ได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ เป็น ''หลวงไพศาลศิลปศาสตร์'' จากนั้นย้ายมารับราชการอยู่ที่กระทรวงมหาดไทย เป็น ''พระมนตรีพจนกิจ'' ท่านได้รับการไว้วางพระราชหฤทัยจาก[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ให้เป็นผู้อภิบาล[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็น[[สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร]] เสด็จไปทรงศึกษาต่อ ณ [[ประเทศอังกฤษ]] ดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูตพิเศษไทยประจำอังกฤษและยุโรป <ref>[http://www.gotomanager.com/news/details.aspx?id=2776 เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี โดย สมศักดิ์ ดำรงสุนทรชัย] </ref> ระหว่าง พ.ศ. 2440-2442 <ref>[http://www.thaiembassyuk.org.uk/list_amb.html รายนามเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน] สำเนาจากกูเกิลแคช [http://web.archive.org/web/20080703171333/http://www.thaiembassyuk.org.uk/list_amb.html]</ref>

วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2443 ได้รับโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็นองคมนตรี<ref>{{cite journal|journal= ราชกิจจานุเบกษา|volume= 17|issue= 2|pages=11-12|title=พระราชพิธีศรีสัจปานกาล และตั้งองคมนตรี |url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/002/11_1.PDF|date=8 เมษายน 2443|accessdate= 8 ตุลาคม 2559}}</ref>


จากการที่ท่านได้เห็นการศึกษาของนักเรียนไทยในต่างประเทศเป็นเวลาหลายปี ท่านได้กราบทูลเสนอให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปรับปรุงระบบการศึกษาของไทย ร่างเป็น "โครงแผนการศึกษาในกรุงสยาม" เมื่อวันที่ [[19 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2441]] และโครงการสร้างสถานศึกษาในระดับอุดมศึกษา เมื่อวันที่ [[10 เมษายน]] [[พ.ศ. 2453]]
จากการที่ท่านได้เห็นการศึกษาของนักเรียนไทยในต่างประเทศเป็นเวลาหลายปี ท่านได้กราบทูลเสนอให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปรับปรุงระบบการศึกษาของไทย ร่างเป็น "โครงแผนการศึกษาในกรุงสยาม" เมื่อวันที่ [[19 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2441]] และโครงการสร้างสถานศึกษาในระดับอุดมศึกษา เมื่อวันที่ [[10 เมษายน]] [[พ.ศ. 2453]]


ท่านได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ เป็น ''พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์'' ดำรงตำแหน่ง ปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ (ปัจจุบันคือ [[กระทรวงศึกษาธิการ]]) และได้เลื่อนเป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ในสมัยรัชกาลที่ 6
ท่านได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ เป็น ''พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์'' ดำรงตำแหน่งปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ (ปัจจุบันคือ[[กระทรวงศึกษาธิการ]]) วันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 ท่านลาบวชเป็นภิกษุ ทรงรับเป็นนาคหลวง อุปสมบท ณ พระอุโบสถ [[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] [[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส|พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส]] เป็นพระอุปัชฌาย์ [[สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (ยัง เขมาภิรโต)|พระพิมลธรรม (ยัง เขมาภิรโต)]] เป็นพระกรรมวาจาจารย์ บวชแล้วไปอยู่[[วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร]]<ref>{{cite journal|journal= ราชกิจจานุเบกษา|volume= 22 |issue= 17|pages=396-8|title=การทรงผนวชและบวชนาคหลวง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/017/396.PDF|date=23 กรกฎาคม 2448|accessdate= 8 ตุลาคม 2559}}</ref> ลาสิกขาแล้วรับราชการต่อมาจนได้เลื่อนเป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ในวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2455<ref>{{cite journal|journal= ราชกิจจานุเบกษา|volume= 29 |issue= ก|pages=5-6|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งเสนาบดี และปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2455/A/5.PDF|date=14 เมษายน 2455|accessdate= 8 ตุลาคม 2559}}</ref>


เมื่อวันอังคารที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ ได้รับสถาปนาเป็นเจ้าพระยา มีสมญาตามจารึกในสุพรรณบัฏว่า ''เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ศรีวิสุทธสุริยศักดิ์ อรรคพุทธศาสนวโรประการ ศิลปศาสตร์พิศาลศึกษานุกิจ บัณฑิตยการานุรักษ์ สามัคยาจารย์วิบุลย์ มาลากุลบริพัตร์ บรมขัติยราชสวามิภักดิ์ เสมาธรรมจักรมุรธาธร ศุภกิจจานุสรอาชวาธยาไศรย พุทธาทิไตรรัตนธาดา อภัยพิริยบรากรมพาหุ''<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2456/A/329.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า แลตั้งเจ้าพระยา], เล่ม 30, 11 พฤศจิกายน 2456, หน้า 344-8</ref>
เมื่อวันอังคารที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ ได้รับสถาปนาเป็นเจ้าพระยา มีสมญาตามจารึกในสุพรรณบัฏว่า ''เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ศรีวิสุทธสุริยศักดิ์ อรรคพุทธศาสนวโรประการ ศิลปศาสตร์พิศาลศึกษานุกิจ บัณฑิตยการานุรักษ์ สามัคยาจารย์วิบุลย์ มาลากุลบริพัตร์ บรมขัติยราชสวามิภักดิ์ เสมาธรรมจักรมุรธาธร ศุภกิจจานุสรอาชวาธยาไศรย พุทธาทิไตรรัตนธาดา อภัยพิริยบรากรมพาหุ''<ref>[[ราชกิจจานุเบกษา]], [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2456/A/329.PDF พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า แลตั้งเจ้าพระยา], เล่ม 30, 11 พฤศจิกายน 2456, หน้า 344-8</ref>


เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ป่วยเป็นโรคเรื้อรังและกระเพาะอาหารพิการมาช้านาน จนถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ [[14 กุมภาพันธ์]] [[พ.ศ. 2459]] เวลา 3 ยาม 30 นาที วันต่อมา เวลาบ่าย 5 โมง [[สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช|สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช]] เสด็จแทนพระองค์มาพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ ประกอบโกศมณฑป ตั้งบนชั้น 2 ชั้น ฉัตรเบญจาตั้งประดับ พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมมีกำหนด 1 เดือน<ref>{{cite journal|journal= ราชกิจจานุเบกษา|volume= 33 |issue= 0 ง|pages=3335-6|title=ข่าวอสัญญกรรม|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/3335_1.PDF|date=18 กุมภาพันธ์ 2459|accessdate= 8 ตุลาคม 2559}}</ref>
เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ [[14 กุมภาพันธ์]] [[พ.ศ. 2459]]<ref name="เรื่องตั้ง"/>


== ชีวิตครอบครัว ==
== ชีวิตครอบครัว ==
บรรทัด 46: บรรทัด 47:
* หม่อมหลวงเปนศักดิ์ มาลากุล
* หม่อมหลวงเปนศักดิ์ มาลากุล
* หม่อมหลวงป้อง มาลากุล
* หม่อมหลวงป้อง มาลากุล
* [[หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล]] ผู้ก่อตั้งโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา และมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สมรสกับท่านผู้หญิง[[ดุษฎี มาลากุล ณ อยุธยา]]
* [[หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล]] ผู้ก่อตั้ง[[โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา]] และ[[มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ]] สมรสกับท่านผู้หญิง[[ดุษฎี มาลากุล ณ อยุธยา]]
* หม่อมหลวงเปี่ยมสิน มาลากุล
* หม่อมหลวงเปี่ยมสิน มาลากุล
* หม่อมหลวงปานตา มาลากุล สมรสกับนายเมืองเริง วสันตสิงห์
* หม่อมหลวงปานตา มาลากุล สมรสกับนายเมืองเริง วสันตสิงห์
บรรทัด 55: บรรทัด 56:


== ผลงาน ==
== ผลงาน ==

=== ด้านการศึกษา ===
=== ด้านการศึกษา ===
โดยเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี จัดทำหลักสูตรโรงเรียนเบญจมบพิตร ([[โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร]]ในปัจจุบัน) ตามพระราชดำริ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ซึ่งพระองค์ทรงกำหนดหลักสูตรแนวการสอนของโรงเรียนนี้ด้วยพระองค์เอง
โดยเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี จัดทำหลักสูตรโรงเรียนเบญจมบพิตร ([[โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร]]ในปัจจุบัน) ตามพระราชดำริ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ซึ่งพระองค์ทรงกำหนดหลักสูตรแนวการสอนของโรงเรียนนี้ด้วยพระองค์เอง
บรรทัด 72: บรรทัด 72:
{{ป.ช.|2455}}
{{ป.ช.|2455}}
{{ป.ม.|2442}}
{{ป.ม.|2442}}
<ref> พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ ตำนานเครื่องราชอิศริยาภรณ์สยาม


== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
บรรทัด 81: บรรทัด 80:
{{ชาวไทยยูเนสโก}}
{{ชาวไทยยูเนสโก}}


⚫
{{เรียงลำดับ|พระเสด็จสุเรนทราธิบดี}}
{{เกิดปี|2410}}{{เสียชีวิตปี|2459}}
{{อายุขัย|2410|2459}}
⚫
{{เรียงลำดับ|พระเสด็จสุเรนทราธิบดี (หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล)}}
[[หมวดหมู่:บรรดาศักดิ์ชั้นเจ้าพระยา]]
[[หมวดหมู่:บรรดาศักดิ์ชั้นเจ้าพระยา]]
[[หมวดหมู่:หม่อมราชวงศ์]]
[[หมวดหมู่:หม่อมราชวงศ์]]
[[หมวดหมู่:ราชสกุลมาลากุล]]
[[หมวดหมู่:ราชสกุลมาลากุล]]
[[หมวดหมู่:องคมนตรีในรัชกาลที่ 5]]
[[หมวดหมู่:รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการไทย]]
[[หมวดหมู่:รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการไทย]]
[[หมวดหมู่:ปลัดกระทรวงศึกษาธิการไทย]]
[[หมวดหมู่:นักการทูตชาวไทย]]
[[หมวดหมู่:นักการทูตชาวไทย]]
[[หมวดหมู่:นักเขียนชาวไทย]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ร.ว.]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ร.ว.]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.จ. (ฝ่ายหน้า)]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.จ. (ฝ่ายหน้า)]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ช.]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ช.]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ม.]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ป.ม.]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ จ.ป.ร.3]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเหรียญรัตนาภรณ์ ว.ป.ร.2]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเหรียญดุษฎีมาลา]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเหรียญจักรพรรดิมาลา]]
[[หมวดหมู่:บุคคลจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย]]
[[หมวดหมู่:บุคคลจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกกองเสือป่า]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกกองเสือป่า]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 00:06, 9 ตุลาคม 2559

เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี
เสนาบดีกระทรวงธรรมการ
{{{alt}}}
เสนาบดีว่าการกระทรวงธรรมการ
พ.ศ. 2454 - พ.ศ. 2458
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าเจ้าพระยาวิชิตวงศ์วุฒิไกร (หม่อมราชวงศ์คลี่ สุทัศน์)
ถัดไปเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด16 เมษายน พ.ศ. 2410
พระนคร ประเทศสยาม
คู่สมรสท่านผู้หญิงเสงี่ยม พระเสด็จสุเรนทราธิบดี
บุตร-ธิดาหม่อมหลวงปิ่น มาลากุล
ศาสนาพุทธ
ไฟล์:ศาลาพระเสด็จ.jpg
ศาลาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ภายในโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2468 เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี
โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดีจัดทำหลักสูตรการสอน ตามพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

มหาอำมาตย์เอก เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี นามเดิม หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล (16 เมษายน พ.ศ. 2410 - 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2459) อดีตเสนาบดีกระทรวงธรรมการ

ประวัติ

หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล เกิดเมื่อวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2410[1] ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นโอรสในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าขจรจรัสวงษ์ กรมหมื่นปราบปรปักษ์ และหม่อมเปี่ยม

หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล ศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ มีเลขประจำตัวหมายเลข 2 มีผลการเรียนดีเลิศ ซึ่งสอบได้ประโยคที่ 2 ในจุลศักราช 1248 หรือ พ.ศ. 2429

หม่อมราชวงศ์เปีย มาลากุล เข้ารับราชการในกรมศึกษาธิการ ได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ เป็น หลวงไพศาลศิลปศาสตร์ จากนั้นย้ายมารับราชการอยู่ที่กระทรวงมหาดไทย เป็น พระมนตรีพจนกิจ ท่านได้รับการไว้วางพระราชหฤทัยจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้เป็นผู้อภิบาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จไปทรงศึกษาต่อ ณ ประเทศอังกฤษ ดำรงตำแหน่งเอกอัครราชทูตพิเศษไทยประจำอังกฤษและยุโรป [2] ระหว่าง พ.ศ. 2440-2442 [3]

วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2443 ได้รับโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็นองคมนตรี[4]

จากการที่ท่านได้เห็นการศึกษาของนักเรียนไทยในต่างประเทศเป็นเวลาหลายปี ท่านได้กราบทูลเสนอให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปรับปรุงระบบการศึกษาของไทย ร่างเป็น "โครงแผนการศึกษาในกรุงสยาม" เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2441 และโครงการสร้างสถานศึกษาในระดับอุดมศึกษา เมื่อวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2453

ท่านได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ เป็น พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ ดำรงตำแหน่งปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ (ปัจจุบันคือกระทรวงศึกษาธิการ) วันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2448 ท่านลาบวชเป็นภิกษุ ทรงรับเป็นนาคหลวง อุปสมบท ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส เป็นพระอุปัชฌาย์ พระพิมลธรรม (ยัง เขมาภิรโต) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ บวชแล้วไปอยู่วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร[5] ลาสิกขาแล้วรับราชการต่อมาจนได้เลื่อนเป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ในวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2455[6]

เมื่อวันอังคารที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ ได้รับสถาปนาเป็นเจ้าพระยา มีสมญาตามจารึกในสุพรรณบัฏว่า เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ศรีวิสุทธสุริยศักดิ์ อรรคพุทธศาสนวโรประการ ศิลปศาสตร์พิศาลศึกษานุกิจ บัณฑิตยการานุรักษ์ สามัคยาจารย์วิบุลย์ มาลากุลบริพัตร์ บรมขัติยราชสวามิภักดิ์ เสมาธรรมจักรมุรธาธร ศุภกิจจานุสรอาชวาธยาไศรย พุทธาทิไตรรัตนธาดา อภัยพิริยบรากรมพาหุ[7]

เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี ป่วยเป็นโรคเรื้อรังและกระเพาะอาหารพิการมาช้านาน จนถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2459 เวลา 3 ยาม 30 นาที วันต่อมา เวลาบ่าย 5 โมง สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จแทนพระองค์มาพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ ประกอบโกศมณฑป ตั้งบนชั้น 2 ชั้น ฉัตรเบญจาตั้งประดับ พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมมีกำหนด 1 เดือน[8]

ชีวิตครอบครัว

เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี สมรสกับท่านผู้หญิงเสงี่ยม พระเสด็จสุเรนทราธิบดี (วสันตสิงห์) มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ

สมรสกับคุณเจียร ลักษณะบุตร มีธิดาคือ

  • หม่อมหลวงนกน้อย มาลากุล

สมรสกับคุณเลื่อน ศิวานนท์ มีบุตรคือ

  • หม่อมหลวงประวัติ มาลากุล

ผลงาน

ด้านการศึกษา

โดยเจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี จัดทำหลักสูตรโรงเรียนเบญจมบพิตร (โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตรในปัจจุบัน) ตามพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ทรงกำหนดหลักสูตรแนวการสอนของโรงเรียนนี้ด้วยพระองค์เอง

เพลงสรรเสริญพระบารมี

แต่เดิม การร้องเพลง "สรรเสริญพระบารมี" มีการแยกเนื้อร้องที่ใช้สำหรับ ทหารเรือหรือพลเรือนร้อง นอกจากนี้ยังมีการแบ่งแยกเนื้อร้องบางวรรคบางตอน สำหรับชาย และหญิงร้องต่างกัน ทำให้เกิดความลักลั่น เมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2445 พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ได้ออกคำสั่ง กำหนดให้เพลงสรรเสริญพระบารมีมีเพียงเนื้อร้องเดียว เหมือนกันหมด

เพลงสามัคคีชุมนุม

พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ เป็นผู้ประพันธ์คำร้องภาษาไทยของเพลง "สามัคคีชุมนุม" โดยใช้ทำนองเพลง ออลด์แลงไซน์ (Auld Lang Syne) ท่านได้รับการยกย่องว่า สามารถใส่เนื้อร้องภาษาไทยเข้าไปให้สอดคล้องกับทำนองเดิมได้อย่างเหมาะเจาะ สามารถร้องเนื้อภาษาไทยไปพร้อมๆกับเนื้อภาษาเดิมของเพลงได้อย่างไม่ขัดเขิน เนื้อเพลงมีความหมายลึกซึ้ง ให้ความรู้สึกถึงความสามัคคีเป็นอันดีต่อหมู่คณะ[9]

สมบัติผู้ดี

พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ ได้แต่งหนังสือไว้หลายเล่ม เล่มหนึ่งที่มีชื่อเสียงคือ สมบัติผู้ดี ซึ่งกล่าวถึงหลักปฏิบัติ 10 ประการของผู้ที่มีกาย วาจา ใจ อันสุจริต ท่านได้เรียบเรียงไว้เมื่อ พ.ศ. 2455 [10]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แม่แบบ:ป.จ.

อ้างอิง

  1. ↑ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติ กรมพระสมมตอมรพันธ์. เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 404 หน้า. ISBN 974-417-534-6, หน้า 179 (เชิงอรรถ)
  2. ↑ เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี โดย สมศักดิ์ ดำรงสุนทรชัย
  3. ↑ รายนามเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน สำเนาจากกูเกิลแคช [1]
  4. ↑ "พระราชพิธีศรีสัจปานกาล และตั้งองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 17 (2): 11–12. 8 เมษายน 2443. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  5. ↑ "การทรงผนวชและบวชนาคหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (17): 396–8. 23 กรกฎาคม 2448. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  6. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งเสนาบดี และปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 29 (ก): 5–6. 14 เมษายน 2455. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  7. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า แลตั้งเจ้าพระยา, เล่ม 30, 11 พฤศจิกายน 2456, หน้า 344-8
  8. ↑ "ข่าวอสัญญกรรม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 33 (0 ง): 3335–6. 18 กุมภาพันธ์ 2459. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  9. ↑ เพลงสามัคคีชุมนุม
  10. ↑ หนังสือสมบัติผู้ดี


Stub icon

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี_(หม่อมราชวงศ์เปีย_มาลากุล)&oldid=6666209"