ข้ามไปเนื้อหา

อักษรไทย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก อักษรกลาง)
อักษรไทย
ชนิด
ผู้ประดิษฐ์พ่อขุนรามคำแหงมหาราช
ช่วงยุค
พ.ศ. 1826 (ค.ศ. 1283) – ปัจจุบัน
ทิศทางซ้ายไปขวา Edit this on Wikidata
ภาษาพูดมาตรฐาน:
ภาษาไทย, ภาษาไทยใต้
ไม่เป็นมาตรฐาน:
คำเมือง, อีสาน,
มลายูปัตตานี, และอื่นๆ
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่
ระบบลูก
อักษรไทเวียด
ระบบพี่น้อง
อักษรฝักขาม
อักษรลาว
ISO 15924
ISO 15924Thai (352), ​Thai
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง
Thai
ช่วงยูนิโคด
U+0E00–U+0E7F
 บทความนี้ประกอบด้วยสัญกรณ์การออกเสียงในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู วิธีใช้:สัทอักษรสากล สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ

อักษรไทย เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาไทยและภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ เช่น คำเมือง, อีสาน, ภาษาไทยใต้, มลายูปัตตานี เป็นต้น ในประเทศไทย มีพยัญชนะ 44 รูป สระ 21 รูป วรรณยุกต์ 4 รูป และเครื่องหมายอื่น ๆ อีกจำนวนหนึ่ง พยัญชนะไทยจะเรียงตัวไปตามแนวนอน จากซ้ายไปขวา ส่วนสระจะอยู่หน้า บน ล่าง และหลังพยัญชนะประกอบคำแล้วแต่ชนิดของสระ

อักษรไทยไม่มีการแยกตัวอักษรพิมพ์ใหญ่และพิมพ์เล็กอย่างอักษรโรมัน และไม่มีการเว้นวรรคระหว่างคำ เมื่อจบหนึ่งประโยคจะลงท้ายด้วยการเว้นวรรค กับมีเครื่องหมายวรรคตอนจำนวนหนึ่ง

ภาษาไทยมีเลขไทยเป็นของตัวเอง แต่นิยมใช้ตัวเลขอาหรับเป็นส่วนใหญ่ในชีวิตประจำวัน

ประวัติและวิวัฒนาการ

[แก้]
จารึกพ่อขุนรามคำแหง จารึกที่เก่าแห่ที่สุดที่ใช้อักษรไทยดั้งเดิม (พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร)
วิวัฒนาการอักษรไทย

อักษรไทยมีที่มาจากอักษรสุโขทัย ซึ่งพัฒนามาจากอักษรเขมรเก่า ซึ่งเป็นรูปเขียนแบบอักษรพราหมีใต้ที่มาจากอักษรปัลลวะ ตามธรรมเนียมระบุว่าราว พ.ศ. 1826 พ่อขุนรามคำแหงทรงประดิษฐ์อักษรไทยขึ้น[1] อักษรไทยที่เก่าแก่ที่สุดที่รับรองได้มาจากจารึกพ่อขุนรามคำแหงที่สลักขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1835 อย่างไรก็ตาม มีนักวิชาการบางส่วนตั้งคำถามถึงความน่าเชื่อถือของสิ่งนี้[2] อักษรนี้มีที่มาจากอักษรเขมรเก่ารูปหวัดในขณะนั้น[1] โดยปรับเปลี่ยนและทำให้ตัวอักษรเขมรเก่าบางตัวเรียบง่ายขึ้น และได้ประดิษฐ์ตัวอักษรใหม่เข้ามา เพื่อให้สอดคล้องกับระบบเสียงของภาษาไทย และยังเพิ่มเครื่องหมายวรรณยุกต์ด้วย

อักษรไทยถือเป็นอักษรแรกบนโลกที่ประดิษฐ์เครื่องหมายวรรณยุกต์เพื่อระบุวรรณยุกต์เฉพาะที่ไม่ปรากฏในกลุ่มภาษามอญ-เขมร (ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก), ตระกูลภาษาดราวิเดียน และกลุ่มภาษาอินโด-อารยันที่อักษรนี้สืบมาหรือได้รับอิทธิพลบางส่วน แม้ว่าภาษาจีนและภาษาในตระกูลภาษาจีน-ทิเบตต่างมีวรรณยุกต์เฉพาะในระบบเสียงตนเอง แต่ไม่มีเครื่องหมายวรรณยุกต์ในอักขรวิธีของตนเอง ทำให้เครื่องหมายวรรณยุกต์เป็นสิ่งประดิษฐ์ในภาษาไทยที่ภายหลังส่งอิทธิพลต่อกลุ่มภาษาไทอื่น ๆ และตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่าบางส่วนในอินโดจีน[2] นอกจากนี้ยังมีการเพิ่มกลุ่มพยัญชนะ (consonant clusters) ที่เขียนในแนวนอนและต่อเนื่อง แทนที่จะเขียนพยัญชนะตัวที่สองไว้ด้านล่างพยัญชนะตัวแรก[2] ท้ายที่สุด อักษรไทยเคยเขียนเครื่องหมายสระทุกแบบบนบรรทัดหลัก แต่หลังจากนั้นไม่นานสิ่งนี้ไม่เป็นที่นิยมอีก[1]

อักษรไทยมีการปรับปรุงอยู่เรื่อย ๆ ในสมัยพญาฦๅไทราว พ.ศ. 1900 มีการแก้ไขตัวอักษรให้ผิดเพี้ยนไปบ้างเล็กน้อย โดยเฉพาะการเพิ่มเชิงที่ตัว ญ ซึ่งใช้ติดต่อเรื่อยมาจนทุกวันนี้ คาดว่าน่าจะเอาอย่างมาจากเขมร ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ราว พ.ศ. 2223 ตัวอักษรเริ่มมีทรวดทรงดีขึ้นแต่ก็ไม่ทิ้งเค้าเดิม มีบางตัวเท่านั้นที่แก้ไขผิดไปจากเดิม คือตัว ฎ และ ธ ซึ่งเหมือนกับที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน นักวิชาการจำนวนหนึ่งเชื่อว่าในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ตัวอักษรและการใช้งานมีความคล้ายคลึงกับในปัจจุบันมากที่สุด

อักษรไทย

[แก้]
อักษรไทย
รูปพยัญชนะ
ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง จ
ฉ ช ซ ฌ ญ ฎ ฏ ฐ
ฑ ฒ ณ ด ต ถ ท ธ
น บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ
ม ย ร ล ว ศ ษ ส
ห ฬ อ ฮ
รูปสระ
ะ –ั า –ํ –ิ ' "
–ุ –ู เ โ ใ ไ –็
อ ว ย ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
–่ –้ –๊ –๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
–์ –๎ –ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
ฯ ฯลฯ ๆ
๏ ๚ ๛ ┼

พยัญชนะ

[แก้]

พยัญชนะไทยมี 44 รูป แต่ละตัวมีชื่อเรียกโดยเฉพาะ สามารถแบ่งตามฐานที่ใช้ในการออกเสียงเป็นวรรค เสียงอ่านที่กำกับไว้คือเสียงเมื่อเป็นพยัญชนะต้น

วรรคฐานกรณ์กักสิถิลกักธนิตหรือเสียดแทรกนาสิก
วรรค กะเพดานอ่อน ก ไก่
[k~g]		 ข ไข่
[kʰ~x]		 ฃ ขวด¹
[kʰ~x]		 ค ควาย
[kʰ~x]		 ฅ คน¹
[kʰ~x]		 ฆ ระฆัง
[kʰ~x]		 ง งู
[ŋ]
วรรค จะเพดานแข็ง จ จาน
[t͡ɕ]		 ฉ ฉิ่ง
[t͡ɕʰ]		 ช ช้าง
[t͡ɕʰ]		 ซ โซ่
[s~z~ɕ]		 ฌ เฌอ
[t͡ɕʰ]		 ญ หญิง
[ɲ]²
วรรค ฏะปุ่มเหงือก ฎ ชฎา
[d̪]		 ฏ ปฏัก
[t̪]		 ฐ ฐาน
[tʰ]		 ฑ มณโฑ
[tʰ]/[d̪]		 ฒ ผู้เฒ่า
[tʰ]		ณ เณร
[n]
วรรค ตะ ด เด็ก
[d̪]		ต เต่า
[t̪]		 ถ ถุง
[tʰ]		 ท ทหาร
[tʰ]		 ธ ธง
[tʰ]		น หนู
[n]
วรรค ปะริมฝีปาก บ ใบไม้
[b]		ป ปลา
[p]		 ผ ผึ้ง
[pʰ]		ฝ ฝา
[f]		 พ พาน
[pʰ]		ฟ ฟัน
[f]		 ภ สำเภา
[pʰ]		ม ม้า
[m]
ไตรยางศ์กลางสูงต่ำ
วรรคเปิดหรือรัวเสียดแทรกเปิดข้างลิ้น
ปุ่มเหงือก		กัก
เส้นเสียง		เสียดแทรก
เส้นเสียง
เศษวรรค ย ยักษ์
[j]		ร เรือ
[r~ɹ]		ล ลิง
[l]		ว แหวน
[ʋ~w]		 ศ ศาลา
[s~z~ɕ]		 ษ ฤๅษี
[s~z~ɕ]		 ส เสือ
[s~z~ɕ]		 ห หีบ
[h]		 ฬ จุฬา
[l]		อ อ่าง³
[ʔ]		ฮ นกฮูก
[h]
ไตรยางศ์ต่ำสูงต่ำกลางต่ำ
  1. ฃ และ ฅ เป็นอักษรที่ในปัจจุบันเลิกใช้แล้ว
  2. ในปัจจุบันเสียงนี้ถูกแทนที่ด้วย /j/ ในภาษาไทยกลาง แต่ยังคงพบได้ในภาษาไทยถิ่นอื่นๆ เช่น ภาษาไทยอีสาน เป็นต้น
  3. อ ถือว่าเป็นเสียงว่างให้รูปสระมาเกาะได้

พยัญชนะไทยยังแบ่งออกเป็น 3 หมู่ เรียกว่า ไตรยางศ์ ประกอบด้วย

ความถี่ของพยัญชนะไทย พยัญชนะไทยที่ใช้บ่อยที่สุดคือ น และที่ใช้น้อยที่สุดคือ ฅ ความถี่ที่แสดงในตารางอาจแตกต่างกันในทางปฏิบัติตามประเภทของข้อความ (ผู้อ่านสามารถทดลองเปิดหน้าข่าว หรือเปิดหนังสือ ebook สักเล่มแล้วลอง ค้นหา(search) อักษรโดดๆ เช่น ก ข ค ... จะพบว่าพยัญชนะไทยที่ใช้มากที่สุดในเอกสารนั้นคือ น (นอ หนู) หรืออาจจะเป็นตัวพยัญชนะ ร อ บ้างในบางเอกสารเท่านั้น)

จุดรหัส ชื่อตัวอักษร พยัญชนะ
ไทย		 TNC v.1 LEXiTRON Data 2.0 พจนานุกรมราชบัณฑิตฯ 2554
ยูนิโคด ความถี่
U+0E19 NO NUน9.68%8.61%8.29%
U+0E23 RO RUAร7.47%9.17%9.04%
U+0E2D O ANGอ7.44%6.61%6.42%
U+0E01 KO KAIก7.35%7.54%7.79%
U+0E07 NGO NGUง6.90%6.26%5.66%
U+0E21 MO MAม6.24%5.77%5.78%
U+0E22 YO YAKย4.90%4.90%5.18%
U+0E27 WO WAENว4.80%4.71%4.56%
U+0E25 LO LINGล3.97%4.26%4.85%
U+0E14 DO DEKด3.96%3.89%3.60%
U+0E17 THO THAHANท3.75%2.89%2.73%
U+0E2B HO HIPห3.59%3.26%3.67%
U+0E15 TO TAOต3.31%3.81%3.93%
U+0E04 KHO KHWAIค3.09%3.35%2.47%
U+0E2A SO SUAส3.07%3.84%4.13%
U+0E1B PO PLAป2.90%2.60%2.76%
U+0E1A BO BAIMAIบ2.88%3.06%3.06%
U+0E08 CHO CHANจ2.69%2.05%1.98%
U+0E02 KHO KHAIข2.13%1.78%1.88%
U+0E1E PHO PHANพ1.95%2.27%2.43%
U+0E0A CHO CHANGช1.56%1.73%1.75%
U+0E1C PHO PHUNGผ0.86%0.87%0.72%
U+0E16 THO THUNGถ0.79%0.79%0.73%
U+0E13 NO NENณ0.64%0.65%0.80%
U+0E28 SO SALAศ0.60%0.89%0.90%
U+0E18 THO THONGธ0.56%0.63%0.78%
U+0E29 SO RUSIษ0.47%0.56%0.60%
U+0E0D YO YINGญ0.46%0.57%0.57%
U+0E20 PHO SAMPHAOภ0.44%0.61%0.70%
U+0E0B SO SOซ0.42%0.45%0.43%
U+0E09 CHO CHINGฉ0.25%0.29%0.36%
U+0E10 THO THANฐ0.20%0.15%0.20%
U+0E1F FO FANฟ0.18%0.44%0.33%
U+0E1D FO FAฝ0.13%0.24%0.20%
U+0E0F TO PATAKฏ0.08%0.08%0.14%
U+0E0E DO CHADAฎ0.08%0.08%0.08%
U+0E12 THO PHUTHAOฒ0.07%0.04%0.04%
U+0E2E HO NOKHUKฮ0.06%0.10%0.12%
U+0E11 THO NANGMONTHOฑ0.03%0.11%0.14%
U+0E06 KHO RAKHANGฆ0.03%0.07%0.12%
U+0E2C LO CHULAฬ0.02%0.03%0.07%
U+0E0C CHO CHOEฌ0.003%0.01%0.03%
U+0E03 KHO KHUATฃ0.001%0%0%
U+0E05 KHO KHONฅ0.0003%0%0%

1: นับความถี่จาก Thai National Corpus (1st version on CQPweb) จำนวน 34,782,267 โทเค็น
2: นับความถี่ จากฐานข้อมูล LEXiTRON Data 2.0 จำนวนคำศัพท์ในพจนานุกรม 32,365 คำ เก็บถาวร 2017-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
3: นับความถี่จากฐานข้อมูล พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ จำนวนคำศัพท์ในพจนานุกรม 39,191 คำ (db.version 2018.07.24)

สระ

[แก้]

สระในภาษาไทยมี 21 รูป ซึ่งรูปสระเหล่านี้จะนำไปประกอบเป็นรูปสระที่ใช้จริงอีกต่อหนึ่ง (ดูที่ ภาษาไทย)

วรรณยุกต์

[แก้]

วรรณยุกต์ในภาษาไทยมี 4 รูป 5 เสียง

เสียงวรรณยุกต์ไทยตามหลักภาษาศาสตร์ แบ่งได้ดังนี้

  • เสียงสามัญ (ระดับเสียงกึ่งสูง-กลาง)
  • เสียงเอก (ระดับเสียงกึ่งต่ำ-ต่ำ)
  • เสียงโท (ระดับเสียงสูง-ต่ำ)
  • เสียงตรี (ระดับเสียงกึ่งสูง-สูง)
  • เสียงจัตวา (ระดับเสียงต่ำ-กึ่งสูง)

รูปวรรณยุกต์

[แก้]

เครื่องหมายวรรณยุกต์ในภาษาไทย มี 4 รูป ดังนี้

ไม้เอก (-่) ไม้โท (-้) ไม้ตรี (-๊) และ ไม้จัตวา (-๋)

อย่างไรก็ตาม ในจารึกสมัยโบราณ เช่น ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง มีเครื่องหมายวรรณยุกต์เพียง 2 รูป คือ ไม้เอก (-่) และไม้โท (-๋)[ต้องการอ้างอิง] เช่น น๋อง (น้อง), ห๋า (ห้า)

การผันเสียงวรรณยุกต์

[แก้]

โดยทั่วไปเสียงพยางค์หนึ่งในภาษาไทย สามารถผันได้ ๕ เสียงวรรณยุกต์ แต่ในภาษาเขียน จะมีกฎเกณฑ์การผันที่ตายตัว ดังนี้

หมู่อักษร-คำเป็นคำตายเสียงสามัญเสียงเอกเสียงโทเสียงตรีเสียงจัตวา
อักษรกลาง คำเป็นกาก่าก้าก๊าก๋า
อักษรกลาง คำตาย สระสั้น-กะก้ะก๊ะก๋ะ
อักษรกลาง คำตาย สระยาว-กาบก้าบก๊าบก๋าบ
อักษรสูง คำเป็น-ข่าข้า-ขา
อักษรสูง คำตาย สระสั้น-ขะข้ะ--
อักษรสูง คำตาย สระยาว-ขาบข้าบ--
อักษรต่ำ คำเป็นคา-ค่าค้า-
อักษรต่ำ คำตาย สระสั้น--ค่ะคะค๋ะ
อักษรต่ำ คำตาย สระยาว--คาบค้าบค๋าบ

คำตายของอักษรกลางและอักษรสูง ไม่ว่าสระจะเป็นเสียงสั้นหรือเสียงยาวก็ผันวรรณยุกต์ตามรูปแบบเดียวกัน เว้นแต่คำตายของอักษรต่ำ เมื่อเป็นสระเสียงสั้นหรือเสียงยาวจะผันคนละแบบ

อักษรต่ำและอักษรสูงไม่สามารถผันให้ครบ ๕ เสียงได้ จึงมักจะใช้อักษรเสียงเดียวกันจากอีกหมู่หนึ่งมาใช้เป็นอักษรนำ โดยมีอักษรสูงนำ (ยกเว้นอักษร อ ซึ่งเป็นอักษรกลาง สามารถนำ อักษร ย ได้) เช่น นา หน่า น่า น้า หนา, มี หมี่ มี่ มี้ หมี

ตัวเลข

[แก้]

ตัวเลขที่เป็นอักษรไทย เรียกว่าเลขไทย มีลักษณะดังนี้

๐ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙

วิธีการบอกจำนวนใช้ระบบประจำหลักเหมือนกับตระกูลตัวเลขอาหรับอื่น ๆ

เครื่องหมายวรรคตอน

[แก้]

รหัสยูนิโคดสำหรับอักษรไทย

[แก้]

ช่วงรหัสยูนิโคด (Unicode) ของอักษรไทย คือ U+0E00 ถึง U+0E7F

ไทย
Unicode.org chart (PDF)
 0123456789ABCDEF
U+0E0x   ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง จ ฉ ช ซ ฌ ญ ฎ ฏ
U+0E1x ฐ ฑ ฒ ณ ด ต ถ ท ธ น บ ป ผ ฝ พ ฟ
U+0E2x ภ ม ย ร ฤ ล ฦ ว ศ ษ ส ห ฬ อ ฮ ฯ
U+0E3x ะ ั า ำ ิ ี ึ ื ุ ู ฺ         ฿
U+0E4x เ แ โ ใ ไ ๅ ๆ ็ ่ ้ ๊ ๋ ์ ํ ๎ ๏
U+0E5x ๐ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๚ ๛        
U+0E6x                                
U+0E7x                                

ดูเพิ่ม

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1 2 3 Hartmann, John F. (1986), The spread of South Indic scripts in Southeast Asia, p. 8
  2. 1 2 3 Diller, Anthony V.N. (1996). "Thai orthography and the history of marking tone" (PDF). Oriens Extremus: 228–248. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ Oct 3, 2020.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อักษรไทย&oldid=12633449#พยัญชนะ"