ข้ามไปเนื้อหา

อักษรชวา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อักษรชวา
ชนิด
ช่วงยุค
ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15 ถึงปัจจุบัน
ทิศทางซ้ายไปขวา Edit this on Wikidata
ภาษาพูดภาษาชวา, ซุนดา, ซาซะก์, มาดูรา, อินโดนีเซีย, กวิ, สันสกฤต
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่
ระบบพี่น้อง
อักษรบาหลี
อักษรบาตัก
อักษรบายบายิน
อักษรบูฮิด
อักษรฮานูโนโอ
อักษรลนตารา
อักษรซุนดา
อักษรเรินกง
อักษรเรชัง
อักษรตักบันวา
ISO 15924
ISO 15924Java (361), ​Javanese
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง
Javanese
ช่วงยูนิโคด
U+A980–U+A9DF
 บทความนี้ประกอบด้วยสัญกรณ์การออกเสียงในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู วิธีใช้:สัทอักษรสากล สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ

อักษรชวา (ภาษาชวา: ꦲꦏ꧀ꦱꦫꦗꦮ อักซาราจาวา) หรือ ฮานาจารากา () เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาชวา โดยก่อนหน้าที่จะใช้อักษรชวาเขียน ราว พ.ศ. 1900 ภาษาชวาเขียนด้วยอักษรปัลลวะ อีก 200 ปีถัดมาเขียนด้วยอักษรกวิ จนราว พ.ศ. 2200 อักษรชวาหรือจารากันจึงพัฒนาขึ้นมา อักษรนี้ถูกห้ามใช้ในช่วงที่ญี่ปุ่นยึดครองอินโดนีเซียระหว่าง พ.ศ. 2483 -2488 ราวพ.ศ. 2000 มีการเขียนภาษาชวาด้วยอักษรอาหรับเช่นกัน เรียกว่าเปกอลหรือกันดิล ตั้งแต่เนเธอร์แลนด์นำการเขียนด้วยอักษรละตินเข้ามาเผยแพร่ เมื่อประมาณ พ.ศ. 2300 ทั้งอักษรชวาและอักษรอาหรับจึงถูกแทนที่ด้วยอักษรละติน ปัจจุบันอักษรชวาใช้ทางวิชาการและการประดับตกแต่ง ผู้ที่อ่านได้จะได้รับการยกย่องมากอักษรนี้เคยใช้เขียนภาษาบาหลีและภาษาซุนดา แต่ถูกแทนที่ด้วยอักษรละตินหมดแล้ว

ประวัติ

[แก้]

อักษรชวาและอักษรบาหลีเป็นอักษรรุ่นใหม่ของอักษรกวิซึ่งสืบทอดมาจากอักษรพราหมี พัฒนาขึ้นในชวาเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 14 ใช้ในการเขียนเอกสารทางศาสนาในใบลาน อักษรกวิได้พัฒนามาเป็นอักษรชวาเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 22 อักษรชวาใช้ในศาลในสุรการ์ตาและยอร์กยาการ์ตา และแพร่หลายในเกาะชวาและหมู่เกาะซุนดาน้อย ใช้เขียนเอกสารทางประวัติศาสตร์ และอื่นๆ

ตัวอักษรโลหะสำหรับอักษรชวาผลิตขึ้นครั้งแรกเมื่อราว พ.ศ. 2373 โดยชาวดัตช์ อักษรแบบตัวเขียนผลิตขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 25 ใน พ.ศ. 2469 ได้จัดมาตรฐานการสะกดคำภาษาชวา อย่างไรก็ตาม การใช้อักษรชวาถูกห้ามในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อญี่ปุ่นเข้ามายึดครอง ในปัจจุบันไม่มีหนังสือพิมพ์หรือวารสารตีพิมพ์ด้วยอักษรชวา และใช้ในงานวิชาการเท่านั้น การใช้ในชีวิตประจำวันถูกแทนที่ด้วยภาษาอินโดนีเซียซึ่งใช้สอนในโรงเรียน และสอนอักษรนี้เป็นรายวิชาหนึ่ง รัฐบาลท้องถิ่นในชวากลางใช้อักษรชวาในป้ายคู่กับภาษาอินโดนีเซียตั้งแต่ พ.ศ. 2555

ลักษณะ

[แก้]

อักษรชวามีอักษร 35 ตัว แต่แทนหน่วยเสียงต่างกันขึ้นกับว่าใช้เขียนภาษาใด พยัญชนะมีเสียงอะหรือออเป็นพื้นเสียง ซึ่งเสียงสระนี้จะเปลี่ยนไปตามเครื่องหมายสระ เครื่องหมายวรรคตอน เช่น จุลภาค มหภาค และเครื่องหมายคำพูดใช้ในบทกวี เขียนจากซ้ายไปขวาและเขียนโดยไม่เว้นระหว่างคำ พยัญชนะมี 2 แบบ คือ ตัวเต็ม (อักษรา) และตัวเชิง (ปาซางัน) มีอักษรพิเศษเรียก อักษรา มุรทา หรือ อักษรา เกเท ใช้เขียนชื่อบุคคลที่เป็นที่เคารพ สระมีสองชุดคือสระจมและสระลอย

อักษรตัวเต็มพื้นฐานมี 20 ตัวได้แก่

ha na ca ra ka
da ta sa wa la
pa dha ja ya nya
ma ga ba tha nga

อักษรตัวเชิง

[แก้]
ha na ca ra ka
da ta sa wa la
pa dha ja ya nya
ma ga ba tha nga

เครื่องหมายตัวสะกด

[แก้]
Panyangga Cêcak Wingyan Layar Pangkon
kaṃ kang kah kar -k

พยัญชนะตัวควบกล้ำ

[แก้]
Cakra Kêrêt Pengkal
kra krê kya

อักษรส่วนเพิ่ม

[แก้]

เป็นอักษรที่เรียกอักษรมุรทาและมหาปรานา ใช้เขียนคำขึ้นต้นของชื่อบุคคลที่เป็นที่เคารพ โดยการใช้คล้ายกับการใช้อักษรตัวใหญ่ของอักษรละตินที่ใช้เขียนภาษาชวาในปัจจุบัน

อักษรมุรทา
ตัวเต็ม ตัวเชิง ชื่อ
Na murda
Ca Murda
Ka murda
Ta murda
Sa murda
Pa murda
Nya murda
Ga murda
Ba murda
อักษรมหาปรานา
ตัวเต็ม ตัวเชิง ชื่อ
Da mahaprana
Sa mahaprana
Ja mahaprana
Tha mahaprana
อักษรพิเศษ
ตัวเต็ม ตัวเชิง ชื่อ
Ra agung
Pa cêrêk
Nga lêlêt

อักษรสำหรับถ่ายเสียงภาษาอื่น

[แก้]
การถ่ายเสียงอักษรละติน
fa qa va za
fa qa va d͡ʒa
ถ่ายเสียงอักษรอาหรับ
tsa ḥa kha dza za ṣa ḍa ṭa ẓa a' gha fa qa
θa ħa xa ða d͡ʒa sˤa ðˤa tˤa dˤa ʔ ɣa fa qa
ถ่ายเสียงภาษาซุนดา
nya rêu lêu
ɳa
ถ่ายเสียงภาษาจีน
the se nie hwe yo syo

สระพื้นฐาน

[แก้]
a i u e o ě
- Wulu Suku Taling Taling-tarung Pěpět

สระส่วนเพิ่ม

[แก้]
aa ii uu ai au ěu o (ซุนดา) i (กวิ)
Tarung Wulu mělik Suku měndut Dirga mure Dirga mure-tarung Pěpět-tarung Tolong -

ตัวเลข

[แก้]
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

การเรียงลำดับ

[แก้]

อักษรชวามีการเรียงลำดับที่มีเอกลักษณ์ เพราะจะเป็นบทกวีในตัวของมันเองด้วย คือ "Hana caraka, data sawala, paḍa jayanya, maga baṭanga," ซึ่งมาจากนิทานพื้นบ้านเรื่องอายี ซากา[1] ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับกษัตริย์องค์แรกของชวา อักษรชวานี้จะเรียงลำดับตามแบบของภาษาสันสกฤตก็ได้

การใช้งานในปัจจุบัน

[แก้]

ใช้เขียนภาษาซุนดา

[แก้]

ชาวซุนดาบางส่วนใช้อักษรชวาในการเขียนภาษาซุนดา แต่ได้ดัดแปลงตัวอักษรและเปลี่ยนชื่อเรียกขากจากจารากันในภาษาชวาเป็นจาจารากัน มี 18 ตัวโดยตัดตัว dha และ tha ออกไป

ความคล้ายคลึงกับอักษรบาหลี

[แก้]

รูปลักษณ์ของอักษรชวาและอักษรบาหลีคล้ายคลึงกัน แต่ใช้ยูนิโคดต่างกัน

Javanese Script
Javanese Script
Balinese Script
Balinese Script
อักษรชวา อักษรบาหลี
อาคารที่มีป้ายเขียนด้วยอักษรชวา


อ้างอิง

[แก้]
  1. Soemarmo, Marmo. "Javanese Script." Ohio Working Papers in Linguistics and Language Teaching 14.Winter (1995): 69-103.