อักษรชวา
อักษรชวา | |
---|---|
ชนิด | |
ช่วงยุค | ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15 ถึงปัจจุบัน |
ทิศทาง | ซ้ายไปขวา |
ภาษาพูด | ภาษาชวา, ซุนดา, ซาซะก์, มาดูรา, อินโดนีเซีย, กวิ, สันสกฤต |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบพี่น้อง | อักษรบาหลี อักษรบาตัก อักษรบายบายิน อักษรบูฮิด อักษรฮานูโนโอ อักษรลนตารา อักษรซุนดา อักษรเรินกง อักษรเรชัง อักษรตักบันวา |
ISO 15924 | |
ISO 15924 | Java (361), Javanese |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Javanese |
ช่วงยูนิโคด | U+A980–U+A9DF |
อักษรชวา (ภาษาชวา: ꦲꦏ꧀ꦱꦫꦗꦮ อักซาราจาวา) หรือ ฮานาจารากา () เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาชวา โดยก่อนหน้าที่จะใช้อักษรชวาเขียน ราว พ.ศ. 1900 ภาษาชวาเขียนด้วยอักษรปัลลวะ อีก 200 ปีถัดมาเขียนด้วยอักษรกวิ จนราว พ.ศ. 2200 อักษรชวาหรือจารากันจึงพัฒนาขึ้นมา อักษรนี้ถูกห้ามใช้ในช่วงที่ญี่ปุ่นยึดครองอินโดนีเซียระหว่าง พ.ศ. 2483 -2488 ราวพ.ศ. 2000 มีการเขียนภาษาชวาด้วยอักษรอาหรับเช่นกัน เรียกว่าเปกอลหรือกันดิล ตั้งแต่เนเธอร์แลนด์นำการเขียนด้วยอักษรละตินเข้ามาเผยแพร่ เมื่อประมาณ พ.ศ. 2300 ทั้งอักษรชวาและอักษรอาหรับจึงถูกแทนที่ด้วยอักษรละติน ปัจจุบันอักษรชวาใช้ทางวิชาการและการประดับตกแต่ง ผู้ที่อ่านได้จะได้รับการยกย่องมากอักษรนี้เคยใช้เขียนภาษาบาหลีและภาษาซุนดา แต่ถูกแทนที่ด้วยอักษรละตินหมดแล้ว
ประวัติ
[แก้]อักษรชวาและอักษรบาหลีเป็นอักษรรุ่นใหม่ของอักษรกวิซึ่งสืบทอดมาจากอักษรพราหมี พัฒนาขึ้นในชวาเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 14 ใช้ในการเขียนเอกสารทางศาสนาในใบลาน อักษรกวิได้พัฒนามาเป็นอักษรชวาเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 22 อักษรชวาใช้ในศาลในสุรการ์ตาและยอร์กยาการ์ตา และแพร่หลายในเกาะชวาและหมู่เกาะซุนดาน้อย ใช้เขียนเอกสารทางประวัติศาสตร์ และอื่นๆ
ตัวอักษรโลหะสำหรับอักษรชวาผลิตขึ้นครั้งแรกเมื่อราว พ.ศ. 2373 โดยชาวดัตช์ อักษรแบบตัวเขียนผลิตขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 25 ใน พ.ศ. 2469 ได้จัดมาตรฐานการสะกดคำภาษาชวา อย่างไรก็ตาม การใช้อักษรชวาถูกห้ามในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อญี่ปุ่นเข้ามายึดครอง ในปัจจุบันไม่มีหนังสือพิมพ์หรือวารสารตีพิมพ์ด้วยอักษรชวา และใช้ในงานวิชาการเท่านั้น การใช้ในชีวิตประจำวันถูกแทนที่ด้วยภาษาอินโดนีเซียซึ่งใช้สอนในโรงเรียน และสอนอักษรนี้เป็นรายวิชาหนึ่ง รัฐบาลท้องถิ่นในชวากลางใช้อักษรชวาในป้ายคู่กับภาษาอินโดนีเซียตั้งแต่ พ.ศ. 2555
ลักษณะ
[แก้]อักษรชวามีอักษร 35 ตัว แต่แทนหน่วยเสียงต่างกันขึ้นกับว่าใช้เขียนภาษาใด พยัญชนะมีเสียงอะหรือออเป็นพื้นเสียง ซึ่งเสียงสระนี้จะเปลี่ยนไปตามเครื่องหมายสระ เครื่องหมายวรรคตอน เช่น จุลภาค มหภาค และเครื่องหมายคำพูดใช้ในบทกวี เขียนจากซ้ายไปขวาและเขียนโดยไม่เว้นระหว่างคำ พยัญชนะมี 2 แบบ คือ ตัวเต็ม (อักษรา) และตัวเชิง (ปาซางัน) มีอักษรพิเศษเรียก อักษรา มุรทา หรือ อักษรา เกเท ใช้เขียนชื่อบุคคลที่เป็นที่เคารพ สระมีสองชุดคือสระจมและสระลอย
อักษรตัวเต็มพื้นฐานมี 20 ตัวได้แก่
ha | na | ca | ra | ka |
da | ta | sa | wa | la |
pa | dha | ja | ya | nya |
ma | ga | ba | tha | nga |
อักษรตัวเชิง
[แก้]ha | na | ca | ra | ka |
da | ta | sa | wa | la |
pa | dha | ja | ya | nya |
ma | ga | ba | tha | nga |
เครื่องหมายตัวสะกด
[แก้]Panyangga | Cêcak | Wingyan | Layar | Pangkon |
kaṃ | kang | kah | kar | -k |
พยัญชนะตัวควบกล้ำ
[แก้]Cakra | Kêrêt | Pengkal |
kra | krê | kya |
อักษรส่วนเพิ่ม
[แก้]เป็นอักษรที่เรียกอักษรมุรทาและมหาปรานา ใช้เขียนคำขึ้นต้นของชื่อบุคคลที่เป็นที่เคารพ โดยการใช้คล้ายกับการใช้อักษรตัวใหญ่ของอักษรละตินที่ใช้เขียนภาษาชวาในปัจจุบัน
ตัวเต็ม | ตัวเชิง | ชื่อ |
---|---|---|
Na murda | ||
Ca Murda | ||
Ka murda | ||
Ta murda | ||
Sa murda | ||
Pa murda | ||
Nya murda | ||
Ga murda | ||
Ba murda |
ตัวเต็ม | ตัวเชิง | ชื่อ |
---|---|---|
Da mahaprana | ||
Sa mahaprana | ||
Ja mahaprana | ||
Tha mahaprana |
ตัวเต็ม | ตัวเชิง | ชื่อ |
---|---|---|
Ra agung | ||
Pa cêrêk | ||
Nga lêlêt |
อักษรสำหรับถ่ายเสียงภาษาอื่น
[แก้]fa | qa | va | za | |
fa | qa | va | d͡ʒa |
tsa | ḥa | kha | dza | za | ṣa | ḍa | ṭa | ẓa | a' | gha | fa | qa |
θa | ħa | xa | ða | d͡ʒa | sˤa | ðˤa | tˤa | dˤa | ʔ | ɣa | fa | qa |
nya | rêu | lêu |
ɳa | rɤ | lɤ |
the | se | nie | hwe | yo | syo |
สระพื้นฐาน
[แก้]a | i | u | e | o | ě |
- | Wulu | Suku | Taling | Taling-tarung | Pěpět |
สระส่วนเพิ่ม
[แก้]aa | ii | uu | ai | au | ěu | o (ซุนดา) | i (กวิ) |
Tarung | Wulu mělik | Suku měndut | Dirga mure | Dirga mure-tarung | Pěpět-tarung | Tolong | - |
ตัวเลข
[แก้]1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 |
การเรียงลำดับ
[แก้]อักษรชวามีการเรียงลำดับที่มีเอกลักษณ์ เพราะจะเป็นบทกวีในตัวของมันเองด้วย คือ "Hana caraka, data sawala, paḍa jayanya, maga baṭanga," ซึ่งมาจากนิทานพื้นบ้านเรื่องอายี ซากา[1] ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับกษัตริย์องค์แรกของชวา อักษรชวานี้จะเรียงลำดับตามแบบของภาษาสันสกฤตก็ได้
-
ꦲꦤꦕꦫꦏ
Hana caraka (มีผู้สื่อข่าวสองคน) -
ꦢꦠꦱꦮꦭ
Data sawala (ต่างเป็นปรปักษ์กัน) -
ꦥꦝꦗꦪꦚ
Padha jayanya (ทั้งสองเข้าต่อสู้กัน) -
ꦩꦒꦧꦛꦔ
Maga bathanga (แล้วก็ตายทั้งคู่)
การใช้งานในปัจจุบัน
[แก้]ใช้เขียนภาษาซุนดา
[แก้]ชาวซุนดาบางส่วนใช้อักษรชวาในการเขียนภาษาซุนดา แต่ได้ดัดแปลงตัวอักษรและเปลี่ยนชื่อเรียกขากจากจารากันในภาษาชวาเป็นจาจารากัน มี 18 ตัวโดยตัดตัว dha และ tha ออกไป
ความคล้ายคลึงกับอักษรบาหลี
[แก้]รูปลักษณ์ของอักษรชวาและอักษรบาหลีคล้ายคลึงกัน แต่ใช้ยูนิโคดต่างกัน
อักษรชวา | อักษรบาหลี |
อ้างอิง
[แก้]- (อังกฤษ) อักษรชวา
- Tuladha Jejeg, Unicode Font of Javanese script เก็บถาวร 2021-10-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน You can download and install this font and keyboard. To try it, use Ms Word on Windows, to change font betwen latin alphabet dan javanese, active first your language icon "IN" (Indonesia) on language bar at left bottom computer screen. To view your current keyboard, click on the Start menu button, choose "run" type "on screen keyboard" or "osk" and then ok.
- Official website HANACARAKA v.1.0 เก็บถาวร 2012-01-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน http://jupa-haphap.blogspot.com/2012/11/aplikasi-hanacaraka-v10-belajar-menulis.html download
- download HANACARAKA v.1.0 Latin and Javanesse converter เก็บถาวร 2014-02-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน download FONT aksara jawa เก็บถาวร 2014-02-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Latin to Javanesse converter online
- https://symbl.cc/en/unicode/blocks/javanese-alphabet/
- ↑ Soemarmo, Marmo. "Javanese Script." Ohio Working Papers in Linguistics and Language Teaching 14.Winter (1995): 69-103.