อักษรบาตัก

อักษรบาตัก (อังกฤษ: Karo Batak syllabic alphabet) หรือ ซูรัตบาตัก พัฒนามาจากอักษรพราหมี ผ่านทางอักษรปัลลวะและอักษรกวิรุ่นเก่า เขียนจากล่างขึ้นบนในแนวตั้ง เริ่มจากซ้ายไปขวา มีที่มาจาการเขียนบนไม้ไผ่ เฉพาะนักบวชเท่านั้นที่อ่านเขียนอักษรนี้ได้ มีความแตกต่างกันเล็กน้อยสำหรับอักษรที่ใช้เขียนภาษาต่างกัน

การใช้[แก้]

อักษรบาตักถูกนำมาใช้ในภาษาต่าง ๆ ดังนี้

ภาษากาโร บาตัก เป็นภาษาตระกูลออสตีนีเซียน มีผู้พูด 600,000 คน ในภาคกลางและภาคเหนือของเกาะสุมาตรา
ภาษาโตบา บาตัก (Toba Batak syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน มีผู้พูด 2 ล้านคนทางเหนือของเกาะสุมาตรา
ภาษาไดรี บาตัก (Dairi Batak syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน มีผู้พูด 1.2 ล้านคน ทางเหนือของเกาะสุมาตรา
ภาษาซิมาลูงัน/ตีมูร์ (Simalungun/Timur syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซีย มีผู้พูด 800,000 คน ทางเหนือของสุมาตรา
ภาษามันดาลิง บาตัก (Mandaling Batak syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน มีผุ้พูด 400,000 คน ทางเหนือของเกาะสุมาตรา
บางโอกาสใช้เขียนภาษามลายูด้วย

ประวัติ[แก้]

ชาวบาตัดส่วนใหญ่ โดยเฉพาะชนชั้นปกครองสามารถใช้อักษรบาตักได้ ส่วนใหญ่ใช้เขียนคาถาอาคมและปฏิทิน หลังจากที่ชาวยุโรปมาถึงบาตัก เริ่มจากมิชชันนารีชาวเยอรมัน และชาวดัทช์ใน พ.ศ. 2421 ได้นำอักษรละตินมาใช้คู่กับอักษรบาตัก โดยใช้สอนในโรงเรียน และใช้ในเอกสารทางศาสนาคริสต์

จุดกำเนิด[แก้]

คาดว่าอักษรบาตักพัฒนามาจากอักษรปัลลวะและอักษรกวิโบราณ ที่เป็นลูกหลานของอักษรพราหมี

ลักษณะอักษร[แก้]

อักษรบาตักเขียนจากบนลงล่างและจากซ้ายไปขวา พยัญชนะมีพื้นเสียงเป็น /a/ และมีเครื่องหมายกำกับถ้าไม่มีเสียงสระ เสียงสระอื่น เสียงตัวสะกด เสียงตัวสะกด ŋ และ[x] แสดงด้วยเครื่องหมายบน ล่าง หรือหลังพยัญชนะ เช่น ba เขียนด้วยอักษร ba ตัวเดียว bi เขียนเป็น ba.i bang เขียนเป็น baŋ bing เขียนเป็น baŋ.i อักษรที่เป็นตัวสะกดจะมีเครื่องหมายต่อท้าย เช่น bam เขียนเป็น ba.ma.# bim เขียนเป็น ba.ma.i.# อักษรบาตักต่างจากอักษรในตระกูลอักษรพราหมีคือไม่มีการเชื่อมพยัญชนะเมื่อเขียนเป็นกลุ่ม

อักษร[แก้]

ถอดเป็นอักษรละติน	อักษรบาตัก
ถอดเป็นอักษรละติน	กาโร	มันไดฯ	ไดรี	ซิมาฯ	โตบา
a
ha
ka
ba
pa
na
wa
ga
ja
da
ra
ma

ถอดเป็นอักษรละติน	อักษรบาตัก
ถอดเป็นอักษรละติน	กาโร	มันไดฯ	ไดรี	ซิมาฯ	โตบา
ta
sa
ya
nga
la
nya
ca
nda
mba
i
u

เครื่องหมายสระ[แก้]

ถอดเป็นอักษรละติน	กาโร	ถอดเป็นอักษรละติน	กาโร
ถอดเป็นอักษรละติน	เครื่องหมายอักษรบาตัก	ถอดเป็นอักษรละติน	เกาะอักษร/ka/
-a		ka
-e		ke
-i		ki
-o		ko
-ou		kou
-u		ku
-ng		kang
-h		kah
–		k

การเชื่อมต่อกับเครื่องหมายเสียงสระอู[แก้]

		อธิบาย
+	=	a + -u = u
+	=	a + -u = u (Simalungun)
+	=	ha + -u = hu (Mandailing)
+	=	ha + -u = hu (Simalungun)
+	=	ha + -u = hu
+	=	ka + -u = ku (Mandailing)
+	=	ba + -u = bu
+	=	pa + -u = pu (Mandailing)
+	=	pa + -u = pu (Pakpak, Toba)
+	=	pa + -u = pu (Simalungun)
+	=	na + -u = nu
+	=	na + -u = nu (Mandailing)
+	=	wa + -u = wu (Mandailing, Toba)
+	=	wa + -u = wu (Pakpak, Toba)
+	=	wa + -u = wu (Simalungun)
+	=	ga + -u = gu
+	=	ga + -u = gu (Simalungun)
+	=	ja + -u = ju

		อธิบาย
+	=	da + -u = du
+	=	ra + -u = ru
+	=	ra + -u = ru (Simalungun)
+	=	ma + -u = mu
+	=	ma + -u = mu (Simalungun)
+	=	ta + -u = tu
+	=	ta + -u = tu
+	=	sa + -u = su (Pakpak)
+	=	sa + -u = su (Mandailing)
+	=	sa + -u = su (Mandailing)
+	=	sa + -u = su (Simalungun)
+	=	ya + -u = yu
+	=	ya + -u = yu (Simalungun)
+	=	nga + -u = ngu
+	=	la + -u = lu
+	=	la + -u = lu (Simalungun)
+	=	nya + -u = nyu
+	=	ca + -u = cu (Mandailing)

ตมปี[แก้]

เครื่องหมายตมปีใช้เปลี่ยนเสียงของอักษรบางตัว

+	=	+	=
+	=	+	=
+	=	+	=
+	=	+	=

เครื่องหมายสำหรับ Ng และ H[แก้]

เครื่องหมายสำหรับ Ng () และ H () ใช้เขียนเหนือเครื่องหมายแทนที่จะเขียนบนอักษรหลัก
ตัวอย่าง: ping, pong, peh, และ pih.

เครื่องหมายสำหรับพยางค์ปิด[แก้]

ในพยางค์ปิดเครื่องหมายสระเขียนไว้ท้ายสุด

ta	+	vowel	+	pa	+	pangolat	=	syllable
			+		+		=
ta			+	pa	+	pangolat	=	tap
	+		+		+		=
ta	+	e	+	pa	+	pangolat	=	tep
	+		+		+		=
ta	+	e	+	pa	+	pangolat	=	tep
	+		+		+		=
ta	+	i	+	pa	+	pangolat	=	tip
	+		+		+		=
ta	+	o	+	pa	+	pangolat	=	top
	+		+		+		=
ta	+	u	+	pa	+	pangolat	=	tup

ยูนิโคด[แก้]

บาตัก Unicode.org chart (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1BCx	ᯀ	ᯁ	ᯂ	ᯃ	ᯄ	ᯅ	ᯆ	ᯇ	ᯈ	ᯉ	ᯊ	ᯋ	ᯌ	ᯍ	ᯎ	ᯏ
U+1BDx	ᯐ	ᯑ	ᯒ	ᯓ	ᯔ	ᯕ	ᯖ	ᯗ	ᯘ	ᯙ	ᯚ	ᯛ	ᯜ	ᯝ	ᯞ	ᯟ
U+1BEx	ᯠ	ᯡ	ᯢ	ᯣ	ᯤ	ᯥ	᯦	ᯧ	ᯨ	ᯩ	ᯪ	ᯫ	ᯬ	ᯭ	ᯮ	ᯯ
U+1BFx	ᯰ	ᯱ	᯲	᯳									᯼	᯽	᯾	᯿

อ้างอิง[แก้]

อักษรบาตัก